Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kilis Belediye Başkanlığı
/
2023/122835-İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme Menfez Yapım İşi
Bilgi
İKN
2023/122835
Başvuru Sahibi
Evsa Taahhüt İnşaat Proje Mühendislik Müşavirlik Enerji Turizm San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Kilis Belediye Başkanlığı
İşin Adı
İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme Menfez Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
BAŞVURU SAHİBİ:
Evsa Taahhüt İnşaat Proje Mühendislik Müşavirlik Enerji Turizm San. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kilis Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/122835 İhale Kayıt Numaralı “İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme
Menfez Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kilis Belediye Başkanlığı tarafından 20.03.2023 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme Menfez Yapım İşi”
ihalesine ilişkin olarak Evsa Taahhüt İnşaat Proje Mühendislik Müşavirlik Enerji Turizm San.
ve Tic. A.Ş.nin 11.04.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından
süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 27.04.2023 tarih ve 90759 sayı ile
Kurum kayıtlarına alınan 27.04.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/581 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalede sınır değerin altında teklif veren Eftana
İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.-Hakan
İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Gökçen Mühendislik İnş. ve Tic. Ltd. Şti.,
Karakurt Hafriyat Nakliye İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Hasan Tahsin Gergerli-İkaş Grup
Hafriyat İnşaat Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif
açıklamalarının kabul edilmemesi gerektiği, şöyle ki;
- İhale konusu işin yol yapım işi olduğu, dolayısıyla ihaledeki imalat pozlarında
Karayolları Genel Müdürlüğü ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın pozları
ve birim fiyatlarının kullanıldığı, ihalede kullanılan imalat pozlarına ait analiz formatları
mevcut olmasına rağmen isteklilerden bu analiz formatlarına göre açıklama istenmediği,
idarece kamu ihale mevzuatına uygun aşırı düşük teklif açıklaması istenmediğinden aşırı
düşük teklif açıklaması uygun görülen isteklilerin tekliflerinin geçersiz sayılması gerektiği,
aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece istenen analizler ve alt analizlerin, ihaledeki
teklif birim fiyattaki kullanılan imalat pozlarına ait olması gerektiği, ihale dokümanında yer
alan paçal teklif birim fiyat pozlarının, alt analizlerine ayrıştırılarak ve analiz girdi miktarı
belirtilerek aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği, ancak bu şekilde açıklama
istenmediği, açıklama sunan isteklilerin teklif birim fiyattaki iş kalemlerinin pozlarına ait
analizleri kullanmadığı, dolayısıyla tekliflerinin geçersiz sayılması gerektiği,
- Nakliyelerle ilgili olarak taşıma formülleri ve K taşıma katsayısı değeri ile taşıma
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
mesafesine göre aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği, ilgili pozlara ait taşıma
formülleri K katsayısı ve gerçek taşıma mesafesi kullanılmadığı, düşük rayiçler, az taşıma
mesafesi ve hatalı taşıma formülleri kullanılarak fiyat bulmaları ve açıklamayı buna göre
yapmaları nedeniyle savunma veren isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi gerektiği,
- İstekliler tarafından sunulan analizlerin ihale dokümanı kapsamındaki analiz
formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye
aykırı olduğu, analiz girdileri ve miktarların değiştirildiği, bazı analiz girdilerine ise hiç yer
verilmediği, bazı girdilerin adları ve birimlerinin hatalı şekilde gösterildiği, açıklanması
istenen girdilerin açıklanmadığı, açıklanan girdilere ilişkin belgelendirme yapılmadığı,
sunulan belgelerin ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi hükümlerine aykırı
olduğu,
- Açıklama istenen analiz girdilerinin fiyatlarını tevsik etmek amacıyla 2023 yılı rayiç
fiyatlarının kullanıldığı, ancak kullanılan rayiçlerin hangi birim fiyat kitabında yer aldığına
dair herhangi bir açıklama yapılmadığı,
- Kamu İhale Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesine aykırı açıklama sunulduğu,
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığının cari yıl 2023 rayiç fiyatlarının altında öngörülen
analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı ve 45.1.13’üncü maddesine göre
belgelendirilmediği,
- Analizlerdeki işçilik bedellerinin 2023 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari
ücretin altında olduğu, işçilik maliyetleri için saatlik asgari ücretin esas alınması gerekirken
işçilik maliyetlerinin de fiyat tekliflerine konu edildiği ve fiyat tekliflerinde “İşçilik dâhildir.”
ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama yapıldığı,
- Açıklamalarda akaryakıt birim fiyatının mevzuata uygun olarak açıklanmadığı,
akaryakıt birim fiyatının daha düşük tespit edildiği,
- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.9’uncu maddesine göre isteklilerin sunmuş
olduğu faturaların geçerli olmadığı,
- Analiz girdilerine ait fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre fiyat
teklifine konu alanda faaliyette bulunan firmalardan alınmadığı ve bu hususu tevsik eden
belgelerin sunulmadığı, fiyat teklifi veren firmaların ticaret sicil gazetelerinde ilgili alanda
faaliyeti olduğuna dair bilgi bulunmadığı, fiyat tekliflerini veren firmalarla bu teklifleri
onaylayan meslek mensupları arasında tam tasdik sözleşmesi bulunmadığı, bu durumun
Maliye Bakanlığı ile ilgili vergi dairesinden sorulması gerektiği, fiyat tekliflerinin Kamu
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler yazılmak suretiyle
ilgili meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, söz konusu belgelerde meslek mensubu
kaşesi ile fiyat teklifini veren kişiye ait imza ve kaşe olmadığı,
- Satış tutarı tespit tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin olarak
düzenlendiği bilgisinin bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi uyarınca,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
fiyat teklifinin düzenlenebilmesi için önce maliyet ya da satış tutarı tespit tutanağının
düzenlenmesi ve fiyat teklifinde de o tutanaktaki bilgilerin esas alınması gerektiği, bu nedenle
fiyat teklifindeki bilgilerden yola çıkılarak tutanağın değerlendirmesinin yapılmaması
gerektiği, tam aksine tutanaktaki bilgilerden hareketle fiyat teklifinin değerlendirmesinin
yapılması gerektiği, dolayısıyla satış tutarı tespit tutanağında bilgilerin hangi mala ilişkin
olduğunun belirtilmediği, fiyat teklifinin dayanağını teşkil eden tespit tutanaklarının hangi
mala ilişkin olarak düzenlendiği hususunun açıkça belirtilmediği,
- Satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarı bölümünde
mamulün/malın adının aynı olmadığı, fatura bilgileri tablosunda faturayı düzenleyenin veya
alıcının adı ve soyadı/ ticaret unvanı ve T.C/Vergi kimlik no’su bölümü kısmında alıcının adı
yazması gerekirken, teklif veren firma kendi adını yazdığı için anılan ek fiyat teklifinin
tevsiki olma özelliğini kaybettiği, faturaya konu malın veya işin nevi ile fatura üzerindeki işin
nevinin birbirleriyle uyumlu olmadığı halde aynıymış gibi değerlendirildiği,
- Fiyat teklifi alınarak fiyat açıklaması yapılan analiz girdileri için dayanaklarına
uygun ibareleri taşıyacak şekilde açıklama sunulmadığı, fiyat tekliflerine konu satış tutarı
tespit tutanağı veya maliyet tespit tutanaklarının ihaledeki miktarı karşılamadığı,
- Bu işin ağırlıklı iş kalemleri toprak işleri olduğundan, piyasadan alınacak birim fiyat
teklifleri ve bunlara ilişkin faturalardaki niteliği ve özelliğinin bu işin keşfinde yer alan zemin
klaslarıyla birebir uyumlu olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas
alır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Elektronik ihale” başlıklı 60/A
maddesinde “…(10) İhale komisyonu tarafından 60 ıncı madde kapsamında seçilen yönteme
bağlı olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
…
b) Aşırı düşük teklif açıklamasının isteneceği ihalelerde, teklif fiyatı sınır değerin
altında olan tüm isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri
tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları
ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden
sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları istenir. Yeterlik bilgileri
tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri veya aşırı düşük teklif
açıklamasını sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Sunulan bilgi ve
belgeler ile aşırı düşük teklif açıklamaları çerçevesinde;
1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin
şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.
2) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin
şartları sağladığı anlaşılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelenir ve
açıklamaları uygun görülmeyenlerin teklifleri reddedilir.
3) Sınır değerin altındaki tüm tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması veya aşırı
düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyerek tekliflerin tümünün reddedilmesi halinde, teklif
fiyatı sınır değerin üzerinde olan ve ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif
olması öngörülen teklif sahiplerinden, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve
belgeleri tevsik edici belgeleri sunmaları istenerek (a) bendindeki esaslar çerçevesinde
değerlendirme yapılır.
4) Sınır değerin altında geçerli en az iki teklif kalması ve bu tekliflerin ekonomik
açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde,
yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden
istenmeksizin ihale işlemlerine devam edilir.
5) Sınır değerin altında tek geçerli teklif kalması ve bu teklif sahibinin ekonomik
açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde bu istekliden yeterlik
bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden istenmez.
İhalede ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmesinin
öngörülmesi halinde ise bu isteklinin tespitinde (a) bendindeki esaslar uygulanarak ihale
işlemlerine devam edilir.
c) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer
kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet
sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin sunulan tevsik edici belgelerin, belgenin
geçerliğine ilişkin taşıması zorunlu tüm asli unsurları sağlaması kaydıyla, belgelerde bulunan
bilgi eksiklikleri Kanunun 37 nci maddesi kapsamında tamamlatılabilir. Ancak asli
unsurlarda eksiklik bulunması durumunda, bu belgeler sunulmamış kabul edilir. (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen işlemlere, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
teklif sahibi tespit edilinceye kadar devam edilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması
dikkate alınmayacaktır.” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci
maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz
sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…” açıklamaları yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “İstekliler
tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının
çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine
bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme
imzalanacaktır.” düzenlemesi yer almıştır.
Yapılan incelemede, Kilis Belediye Başkanlığı tarafından 20.03.2023 tarihinde birim
fiyat üzerinden e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede; Eftana İnşaat Mühendislik
Enerji Madencilik Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.-Hakan İnşaat Otomotiv San. ve
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Gökçen Mühendislik İnş. ve Tic. Ltd. Şti., Karakurt Hafriyat
Nakliye İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Hasan Tahsin Gergerli-İkaş Grup Hafriyat İnşaat
Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin sınır değerin altında olduğu, idarece
EKAP üzerinden gönderilen 28.03.2023 tarihli ve “Beyan edilen bilgileri tevsik eden
belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin
verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazı
ile Eftana İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.-
Hakan İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Gökçen Mühendislik İnş. ve Tic.
Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istendiği, idarece yapılan aşırı
düşük teklif sorgulaması sonucunda anılan istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif
açıklamalarının uygun görüldüğü, 06.04.2023 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Eftana
İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.-Hakan
İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en
avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Gökçen Mühendislik İnş. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği,
başvuru sahibinin sınır değerin üzerindeki ilk geçerli teklif sahibi olduğu,
Aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı
ekinde KB-Dolgu poz numaralı iş kalemi ile KB-Kazı poz numaralı iş kalemine ait analiz
formatlarına yer verildiği,
KB-Dolgu poz numaralı “Dolguya gelen her cins ve klastaki kazı malzemesinin
sulanması, sıkıştırılması, nakli ve serilmesi” iş kalemine ait analiz formatında;
KGM/2206 poz numaralı “Her cins küskülüğün sulanması ve sıkıştırılması”
KGM/2207 poz numaralı “Her cins kayanın sıkıştırılması”
SNBF.27 poz numaralı “Şantiye dışına kamyonla kazı ve moloz nakli”
KGM/2206 poz numaralı “Her cins toprağın sulanması ve sıkıştırılması” kalemlerine
yer verildiği,
KB-Kazı poz numaralı “Her Cins ve Klastaki Zeminde Yarma işleminin yapılması” iş
kalemine ait analiz formatında 15.120.1107 poz numaralı “Makine ile patlayıcı madde
kullanmadan her derinlik ve her genişlikte sert kaya kazılması (derin kazı)” kalemi ile
15.120.1102 poz numaralı “Makine ile her derinlik ve her genişlikte yumuşak ve sert
küskülük kazılması (derin kazı)” kalemlerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına yönelik başvurularda idarece
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulama işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığı
hususu öncelikli olarak incelenmekte ve idarenin gerçekleştirdiği işlemlerde aykırılık tespiti
halinde istekliler tarafından sunulan açıklamalar bakımından iddia konusu diğer hususlar
hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmamaktadır. Zira Kamu İhale Genel Tebliği’nin
ilgili maddelerine aykırı olarak gerçekleştirilen işlemler üzerinden isteklilerden aşırı düşük
teklif açıklaması istenilmesi ihale sürecinin hatalı olarak devam etmesine neden olacaktır.
Kaldı ki, mevzuata aykırı olacak şekilde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi, yapılan
açıklamaların mevzuata uygunluğu bakımından doğru bir değerlendirme yapılmasına engel
olmaktadır.
Yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarından; aşırı düşük teklif
sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş
kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti
oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranlarının
kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenmesi gerektiği, ihale
komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”ne göre, tutarlarının yaklaşık maliyete
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun sorgulamaya
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerektiği ve bunların dışında
kalan iş kalemleri/grupları için ise sorgulama yapılmaması gerektiği,
Ayrıca, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz
toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık
maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel
gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için (işçilik girdileri hariç)
isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider
hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi
tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç
analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda
%15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin
tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi, herhangi bir analizdeki oranı
%3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi,
Diğer yandan, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu
olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini
ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için, bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli
olabileceklere verilmesi gerektiği,
İsteklilerce teklifleri kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlanacak
analizlerde ise, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan
tüm girdilerin gösterileceği, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak tespit edilerek
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin
idarece verilen analiz formatlarına uygun olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı
kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına
veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan açıklamaları sunan isteklilerin tekliflerinin
reddedileceği hususları anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, idarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında
“sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz
girdileri tablosu”nun yer almadığı tespit edilmiştir. Ayrıca aşırı düşük teklif açıklaması
istenen “KB-Dolgu” poz numaralı “Dolguya gelen her cins ve klastaki kazı malzemesinin
sulanması, sıkıştırılması, nakli ve serilmesi” iş kaleminin paçal iş kalemi niteliğinde olduğu,
söz konusu iş kalemine ait analizde yer alan girdilerin (KGM/2205, KGM/2206, KGM/2207)
her birinin alt analizinin bulunduğu, ayrıca anılan analiz kapsamında yer alan SNBF.27 poz
numaralı nakliye girdisine ilişkin gerekli bilgilerin de verilmediği, dolayısıyla söz konusu
analizin anılan Tebliğ’de belirtildiği üzere “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmıştır.
Bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği,
bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı
bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır.
Bu çerçevede,
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak, tutarlarının yaklaşık maliyete
oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif
toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,
b) Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel
girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri)
kadar ayrıştırılarak yapılması, (Bir başka ifadeyle açıklanması istenilmeyen analiz girdilerinin
iş kalemi üzerinden belirlenmeyip, temel girdilere kadar ayrıştırıldıktan sonra belirlenmesi)
c) Paçal/özel iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin
miktar ve tutarlarının toplanması,
d) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine
göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden
fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması
durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),
f) Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin
cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerine ait analiz
formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak
yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, idarece sadece ekonomik açıdan birinci ve ikinci teklif sahibi olması
öngörülen Eftana İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic.
Ltd. Şti.-Hakan İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Gökçen Mühendislik
İnş. ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istendiği görülmüş
olmakla birlikte, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60/A maddesinin onuncu
fıkrasının (b) bendi uyarınca aşırı düşük teklif açıklamasının isteneceği ihalelerde, teklif fiyatı
sınır değerin altında olan tüm isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenmesi
gerektiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yapılan tespitlere ilave olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü
maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul
kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul
kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma
yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen
şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz
işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca
tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 82.018,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri
hesabına yatırıldığı görülmüştür. Başvuru sahibinin teklifinin sınır değerin üzerinde olduğu ve
idare tarafından kamu ihale mevzuatına uygun şekilde aşırı düşük teklif açıklaması
istenmediği yönündeki iddiasında haklı bulunduğu, ayrıca kamu ihale mevzuatına uygun
olmayan sorgulama işlemi sebebiyle aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin aşırı düşük teklif
açıklamalarının incelenmesinin mümkün olmadığı dikkate alındığında, Kurul kararının
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale
Kurumu’na yazılı talebi halinde 82.018,00TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği
anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarece sınır değerin altında teklif sunan
tüm isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki
ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 23
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-771
düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün
içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.