Bilgi
İKN
2023/480987
Başvuru Sahibi
Egecan Akaryakıt Tem. Nak. İnş. Tur. San. Tic. A.Ş. - Manesol İnşaat Petr. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
DSİ 10. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Batman Çayı Islahı 3. Kısım
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/046
: 25
: 13.09.2023
: 2023/UY.II-1218
BAŞVURU SAHİBİ:
Egecan Akaryakıt Tem. Nak. İnş. Tur. San. Tic. A.Ş. - Manesol İnşaat Petr. Tur. Nak. San. ve
Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
DSİ 10. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/480987 İhale Kayıt Numaralı “Batman Çayı Islahı 3. Kısım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
DSİ 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.07.2023 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Batman Çayı Islahı 3. Kısım” ihalesine ilişkin olarak Egecan Akaryakıt
Tem. Nak. İnş. Tur. San. Tic. A.Ş. - Manesol İnşaat Petr. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığının 14.08.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.08.2023 tarihli
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.08.2023 tarih ve 106210 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 28.08.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/999 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarında “Ekskavatör (paletli) (260 -
299 hp) (maksimum 2,5 m3)” ve “Ekskavatör (paletli) (210 - 259 HP) (maksimum 2,5 m3)”
iş makineleri için kendi envanterinde bulunan iş makinelerinin amortisman süreleri dolmadığı
için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesinin (b) bendi kapsamında
açıklamada bulunulduğu, ilgili maddenin (a) bendinde belirtilen değerin altında kalmayacak
şekilde “Ekskavatör (paletli) (260 - 299 hp) (maksimum 2,5 m3)” için 1.700.000,00 TL,
“Ekskavatör (paletli) (210 - 259 HP) (maksimum 2,5 m3)” için 1.495.000,00 TL bedel
üzerinden açıklama sunulduğu, bu nedenle idarece yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel
Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle teklifimizin
değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu,
2) BÇI-01 analizinde yer alan “Arazöz” ile “Traktör buldozer” girdileri için girdi
miktarı ve birim fiyatın çarpımı sonucu öngörülen parasal tutar bilgilerinin 0,00000000 TL
olarak hesaplandığı ve bunun parasal bir değer ifade etmediğinden idarece açıklamalarının
uygun bulunmadığı, ancak söz konusu analiz girdilerinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi
olduğundan 0,01 TL fiyat verildiği, girdi miktarı ile fiyatın çarpılması sonucunda da
virgülden sonraki ondalık basamak sayısının sekiz haneye kadar açılması durumunda tutarın
0,00000000 TL olduğu, dolayısıyla hesaplama hatası yapılmadığı, kaldı ki hesaplama hatası
olsa bile analiz fiyatı ile teklif fiyatının aynı olacağı, bu nedenle idarenin işleminin mevzuata
aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/046
: 25
: 13.09.2023
: 2023/UY.II-1218
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
…
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.13.17. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine
ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın
alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici
bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,
kullanılabilecektir…” açıklaması yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/046
: 25
: 13.09.2023
: 2023/UY.II-1218
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, 07.08.2023 tarihli ihale
komisyonu kararı ile başvuru sahibi istekli Egecan Akaryakıt Tem. Nak. İnş. Tur. San. Tic.
A.Ş. - Manesol İnşaat Petr. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif
açıklamasının uygun olmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,
komisyon kararında aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçesine somut
olarak yer verilmediği, başvuru sahibi tarafından idareye yapılan şikayet başvurusu üzerine
idarece verilen şikayete cevapta ise gerekçelere yer verildiği, başvuru sahibinin de anılan
gerekçeleri itirazen şikayet başvurusuna konu ettiği anlaşılmış olup, yapılan inceleme idarenin
şikayete cevapta belirttiği hususlar ile itirazen şikayet dilekçesinde belirtilen hususlar
çerçevesinde yapılmıştır.
Yapılan incelemede; 10.07.2023 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile
başvuru sahibi istekli Egecan Akaryakıt Tem. Nak. İnş. Tur. San. Tic. A.Ş. - Manesol İnşaat
Petr. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklamasının 17.07.2023
tarihine kadar idareye teslim edilmesinin istenildiği, yazı ekinde aşırı düşük teklif açıklaması
istenilen BÇI-01 ve BÇI-02 iş kalemlerine ait sıralı analiz girdileri tablolarının gönderildiği,
anılan tablolarda açıklama istenilecek analiz girdileri ile açıklama istenilmeyecek analiz
girdilerine yer verildiği görülmüştür.
Başvuru istekli Egecan Akaryakıt Tem. Nak. İnş. Tur. San. Tic. A.Ş. - Manesol İnşaat
Petr. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları
incelendiğinde;
Açıklama istenilen analiz girdisi olan 10.120.1005 poz numaralı “Ekskavatör (paletli)
(210 - 259 HP) (maksimum 2,5 m3)” ile 10.120.1007 “Ekskavatör (paletli) (260 - 299 hp)
(maksimum 2,5 m3)” iş makineleri için 10.07.2023 ile 12.07.2023 tarihli Makine ve
Teçhizatın Demirbaş veya Amortisman Defterinde Kayıtlı Olduğuna Dair Yeminli Mali
Müşavir Raporu, ekinde noter onaylı İş Makinası Tescil Belgesi ve anılan iş makinelerinin
edinim bedellerini gösteren noter onaylı e-arşiv faturaların sunulduğu,
Söz konusu iş makinelerinden 10.120.1007 poz numaralı “Ekskavatör (paletli) (260 -
299 hp) (maksimum 2,5 m3)” için sunulan amortisman hesabında anılan iş makinesinin birim
fiyat analizinde, amortisman (0,0000830); yedek parça (0,0000440); tamir, bakım
(0,0000110); sermaye faizi, sigorta (0,0000230); nakil, montaj, demontaj (0,0000100)
giderlerine ilişkin katsayıların toplamından oluşan ekskavatörün toplam maliyet katsayısının
0,0001710 olduğu, 2023 yılı resmi rayiç fiyatı 3.300.000,00 TL olan makinenin edinim
bedelinin 500.000,00 TL olduğu, bu bedelin resmi rayicin altında olduğu görülmüştür,
Yapılan hesaplamalarda edinim bedelinin Tebliğ’in (a) bendi kapsamında hesaplanan
tutarın altında olduğundan bahisle istekli tarafından resmi rayiç bedelinin kullanıldığı ve
amortisman maliyeti katsayısı hariç diğer maliyet katsayıları toplamı (yedek parça, tamir
bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj) ile rayiç bedelin çarpılması sonucu
bulunan tutarın 3.300.000,00x[1-(0,0000830/0,0001710)] 1.698.245,61 TL olarak
hesaplandığı, analizlerde güvenli tarafta kalmak amacıyla bu tutardan fazla olan 1.700.00,00
TL birim fiyatının kullanıldığı anlaşılmıştır.
Yine iş makinelerinden 10.120.1005 poz numaralı “Ekskavatör (paletli) (210 - 259
HP) (maksimum 2,5 m3)” için sunulan amortisman hesabında anılan iş makinesinin birim
fiyat analizinde, amortisman (0,0000830); yedek parça (0,0000440); tamir, bakım
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/046
: 25
: 13.09.2023
: 2023/UY.II-1218
(0,0000110); sermaye faizi, sigorta (0,0000230); nakil, montaj, demontaj (0,0000100)
giderlerine ilişkin katsayıların toplamından oluşan ekskavatörün toplam maliyet katsayısının
0,0001710 olduğu, 2023 yılı resmi rayiç fiyatı 2.900.000,00 TL olan makinenin edinim
bedelinin 808.333,20 TL olduğu, bu bedelin resmi rayicin altında olduğu görülmüştür.
Yapılan hesaplamalarda edinim bedelinin Tebliğ’in (a) bendi kapsamında hesaplanan
tutarın altında olduğundan bahisle istekli tarafından resmi rayiç bedelinin kullanıldığı ve
amortisman maliyeti katsayısı hariç diğer maliyet katsayıları toplamı (yedek parça, tamir
bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj) ile rayiç bedelin çarpılması sonucu
bulunan tutarın 2.900.000,00 [1-(0,0000830/0,0001710)] 1.492.397,66 TL olarak
hesaplandığı, analizlerde güvenli tarafta kalmak amacıyla bu tutardan fazla olan 1.495.000,00
TL birim fiyatının kullanıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan Tebliğ’in 45.1.13.17’nci maddesinden iş makinelerinin analiz
girdilerine ilişkin açıklamaların; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri
için satın alma bedeli üzerinden yapılabileceği, kendi malı üzerinden açıklama sunulması
halinde kendi malına ilişkin tevsik edici belgelerin sunulacağı, amortisman süresi dolmuş iş
makinası ile açıklama yapılması durumunda; amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan
diğer maliyet katsayılarının (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-
demontaj) toplamı ile iş makinasının resmi rayicinin çarpılması sonucu bulunan tutarın
kullanılacağı, amortisman süresi dolmamış iş makinası ile açıklama yapılması durumunda ise;
satın alma bedelinin anılan maddenin (a) bendindeki tutarın altında olmamak koşuluyla
kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
Başka bir ifadeyle satın alma bedelinin ilgili madenin (a) bendinde hesaplanan tutarın
altında olması halinde istekli tarafından (a) bendinde hesaplanan tutar veya bu tutarın
üzerinde belirlenen başka bir tutar kullanılabilecektir. Bununla birlikte, satın alma bedelinin
(a) bendinde hesaplanan tutarın altında olması durumunda kendi malı olan iş makinası ile
açıklama yapılamayacağı, açıklamanın bu durumda resmi rayiç fiyatı üzerinden yapılması
gerektiği yönündeki aksi bir yorumun ise 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük
teklifler” başlıklı 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan teklif sahibinin
işin yerine getirilmesinde avantajlı koşullarını kullanamaması sonucunu doğuracak ve ilgili
kanun hükmüne aykırılık oluşturacaktır.
Bu itibarla, başvuru sahibi istekli tarafından 10.120.1005 poz numaralı “Ekskavatör
(paletli) (210 - 259 HP) (maksimum 2,5 m3)” ile 10.120.1007 “Ekskavatör (paletli) (260 -
299 hp) (maksimum 2,5 m3)” iş makineleri için edinim bedelinin Tebliğ’in 45.1.13.17’nci
maddesinin (a) bendi kapsamında hesaplanan tutarın altında olduğundan bahisle iş
kalemlerine yönelik açıklamanın söz konusu tutarın üzerinde belirlenen bir tutar ile
yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığından idarece tesis edilen işlemin yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yuvarlama ve aritmetik hata” başlıklı 39’uncu
maddesinde “39.1. Birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlar ve
analizlerdeki rayiç fiyatlar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde
yazılabilecektir.
39.2. Birim fiyat teklif cetvelinde, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/046
: 25
: 13.09.2023
: 2023/UY.II-1218
teklif edilen birim fiyatın çarpımı sonucu bulunan tutar, analizlerde de her bir girdi miktarı ile
rayicinin çarpımı sonucu bulunan tutar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla
olacak şekilde yazılabilecektir. Ancak toplam teklif tutarı, virgülden sonra en yakın iki ondalık
basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki
değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate
alınmayacaktır…” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesinde “Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı
açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan,
analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir.
Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması
durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu
tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan
isteklilerin teklifleri reddedilir.” açıklaması yer almaktadır.
İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklama yazısının eki BÇI-01 iş kalemine ait
sıralı analiz girdileri tablosunda 10.120.1059 poz numaralı “Arazöz (5 tonluk su sandıklı)” ve
10.120.1019 poz numaralı “Traktör buldozer (TD 25 veya emsali 185 HP+bıçak)” analiz
girdilerinin açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirlendiği, başvuru sahibi istekli
tarafından söz konusu analiz girdileri için 0,01 TL birim fiyat öngörüldüğü tespit edilmiştir.
Öngörülen fiyat ile miktarların çarpımı sonucunda bulunan tutarların 0,00000000
olduğu, istekli tarafından tutar kısmı virgülden sonra sekiz haneye kadar açıldığı, dokuz
haneye kadar açıldığında ise 10.120.1059 poz numaralı “Arazöz (5 tonluk su sandıklı)” ve
10.120.1019 poz numaralı “Traktör buldozer (TD 25 veya emsali 185 HP+bıçak)” analiz
girdilerinin tutarlarının sırasıyla 0,000000004 ve 0,000000003 olacağı, söz konusu analiz
girdilerinin miktarı ile fiyatının çarpımı sonucu bulunan tutar ister virgülden sonra sekiz
haneye isterse dokuz haneye kadar açılsın iş kaleminin toplam tutarının ve teklif fiyatının
değişmediği anlaşıldığından idarece bu gerekçeyle isteklinin teklifinin değerlendirme dışı
bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 109.370,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri
hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu
iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini
izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde
109.370,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi gereğince
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/046
: 25
: 13.09.2023
: 2023/UY.II-1218
eşit muamele yönünden incelenecek herhangi bir husus bulunmadığı tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Egecan Akaryakıt Tem.
Nak. İnş. Tur. San. Tic. A.Ş. - Manesol İnşaat Petr. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının
teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince
düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün
içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.