2023/UY.II-1278 - Kamu İhale Kararı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

BAŞVURU SAHİBİ:

Burka Yapı Enerji San. ve Tic. A.Ş. - Ab İş Makinaları İnşaat Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş

Ortaklığı

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/404580 İhale Kayıt Numaralı “Kepsut Barajı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı tarafından

25.05.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kepsut Barajı” ihalesine ilişkin

olarak Burka Yapı Enerji San. ve Tic. A.Ş. - Ab İş Makinaları İnşaat Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş

Ortaklığının 21.08.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.08.2023 tarihli

yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.09.2023 tarih ve 107739 sayı ile Kurum

kayıtlarına alınan 08.09.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/1050 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdarece aşırı düşük teklif açıklamaları uygun olmadığı gerekçesiyle tekliflerinin

reddedildiği, söz konusu kararın mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;

a) “KB-16 “Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Önyüz Betonarme Betonu

Yapılması” iş kaleminde “Makine bedeli (kayar kalıp)” girdi cinsi olarak sunulan kayar kalıplı

kanal beton kaplama makinesinin ihale dokümanında verilen proje, şartname, birim fiyat

tariflerine uygun imalat yapmaya haiz olmadığı” gerekçesiyle aşırı düşük teklif

açıklamalarının reddedildiği, idare tarafından yapılan değerlendirmede özetle, kayar kalıp

makinesinin kullanılmasının zorunlu olduğu, açıklanan kayar kalıplı kanal beton kaplama

makinesinin ise ihale dokümanında tariflenen imalatı yapmaya uygun olmadığı, ihale konusu

iş olan önyüzü betonu dökümü için kullanılacak daha kapsamlı kayar kalıp makinesi yerine

kanal kaplama imalatlarında kullanılan beton kaplama makinesinin kullanıldığının tespit

edildiğinin bildirildiği,

Ayrıca şikâyet başvurularına verilen cevapta; ek olarak makinenin edinim bedelinin

piyasa fiyatlarının çok altında olduğunun belirtildiği,

İdarenin gerekçesinde yer alan ibareler varsayımsal olmakla birlikte, tespite ilişkin

hiçbir teknik gerekçe sunulmadığı,

KB-16 poz numaralı “Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Önyüz Betonarme Betonu

Yapılması” imalatının açıklamasında da Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olarak idare

tarafından verilen analiz formatı çerçevesinde açıklama yapıldığı, analiz formatında yer alan

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

kayar kalıp makine bedelinin ise amortisman hesabı yoluyla açıklandığı,

İdarenin kayar kalıp makinesinin niteliği konusunda tereddüdü olması durumuna

istinaden özel ortak AB İş Makineleri A.Ş’ye ait kayar kalıp makinesinin niteliği konusunda

Makine Mühendisleri Odası Ankara Şubesinden teknik inceleme yapılması talep edildiği,

hazırlanan Teknik İnceleme Raporu’na göre, özel ortağa ait kayar kalıp makinası, ilgili iş

kaleminin birim fiyat tarifinde açıklandığı üzere; raylı sistemli, kayar kalıp üzerinde dağıtım

bunkerli, beton kalınlık seviye ayar aparatlı bir makine olduğu, yani ilgili iş kaleminin birim

fiyat tarifinde tarif edilen tüm özelliklere sahip olduğu, ayrıca yükseklik olarak da 150 metre

yükseklikte barajların önyüzü beton serilmesi imalatını yapabilecek kapasitede olduğu,

b) “Çeşitli iş kalemlerinde “Makine bedeli (Ekskavatör (100-139 hp-1 yd3))” girdi

cinsini kendi malı olarak açıkladığı, ancak sunulan belgelerden “Makine bedeli (Ekskavatör

(100-139 hp-1 yd3))” girdi cinsi olarak sunulan makinenin kova hacminin belirtilmediği

dolayısıyla girdi cinsinin analiz formatlarında istenilen girdi ile aynı olmadığı” gerekçesiyle

aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, idare tarafından yapılan değerlendirmede

ekskavatör girdi cinsinin kova hacminin belirtilmemesi nedeniyle analiz formatına aykırı

olduğu tespitinin yapıldığı,

Sunulan açıklama analiz formatına uygun olmakla ve kova hacmi açıkça anlaşılmakla

birlikte bu durumun teknik olarak açıklığa kavuşturulması gerektiği, bu çerçevede KB-01

“Açıkta Kazı Yapılması”, KB-04 “Barajlarda 2A (Filtre Zonu) ve 2B (Beton Altı Yastık

Zonu) Dolgusu Yapılması”,

KB-05 “Barajlarda (3B+3C+3D+4+Ku) Zon Dolguları

Yapılması”, KB-06 “Barajlarda 3A (Geçiş Zonu) Dolgusu Yapılması”, KB-12 “Barajlarda

Açıkta Her Beton Sınıfında Betonarme Betonu Yapılması”, KB-15 “ Barajlarda Bordür

Betonu Yapılması” ve KB-16 “ Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Önyüz Betonarme

Betonu Yapılması” iş kalemlerinde kullanılan ekskavatörün istenilen özelliklerde olmadığını

gösteren hiçbir tespit bulunmadığı,

Pilot ortağın kendi malı olan makine için de Makine Mühendisleri Odası Ankara

şubesinden teknik inceleme yapılması talep edildiği,

Yapılan inceleme sonucunda, açıklaması yapılan ve pilot ortağa ait olan Hitachi ZX

160 LC-3 ekskavatörün 110 beygir gücünde ve 1 yd3 kova hacminde olduğunun tespit

edildiği, bu ölçü de ihale dokümanındaki kriteri karşıladığından idare tarafından yapılan

tespitin yerinde olmadığı,

c) KB-20 “Baraj İmalatları Bünyesine Giren Çimento” iş kaleminde “Portland çimento

(CEM I 42,5 N)” girdi cinsi için Ek-O.6 “Satış Tutarı Tespit Tutanağı” Fatura Bilgileri

Tablosu bölümünde yer alan tüm faturaların sunulduğu, ancak faturalarda çimento sınıfının

açıkça yazılmayarak “dökme çimento” şeklinde yer aldığı, faturalarda “CEM I 42,5 N” sınıfı

bilgisi yer almayarak faturaya konu olan malın nevi bilgisinin açık ve anlaşılır şekilde

belirtilmediği; ayrıca mali müşavirden geçici vergi beyanname dönemine ait tüm faturalara ait

yasal defterler (e-defter, yevmiye defteri, işletme defteri, envanter defteri vb.) istenmesine

rağmen sadece e- defter beratları ile Ek-O.6 “Satış Tutarı Tespit Tutanağı” Fatura Bilgileri

Tablosu bölümünde yer alan faturaların bilgisinin yer aldığı yevmiye defteri sayfalarının

sunulduğu, sunulan yevmiye defterinin vergi beyanname döneminin tamamını kapsamadığı

tespiti neticesinde Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağında mali müşavir tarafından hesaplanan

toplam tutar, toplam miktar ve ağırlıklı ortalama birim satış tutarının doğruluğunun tespit

edilemediği gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

Kamu İhale Genel Tebliği’nin üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini düzenleyen

45.1.13.1’inci maddesinde, fiyat teklifi sunulan malların niteliğinin uygunluğu ve ortalama

satış tutarı gibi konularda meslek mensupları yetkilendirilmiş olup idarelerin anılan hesapları

ve nitelik tespitlerini yeniden değerlendirerek işlem tespit etmelerine hukuki olanak olmadığı,

nitekim Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.10’uncu maddesinde “Meslek mensubu;

üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-

O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek

mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler

anlaşılır” düzenlemesi getirilerek bu durumun açıkça kurala bağlandığı,

Hukuki durum bu yöndeyken idarenin tutanaklara dayanak olan defter ve faturaları

isteyip kendi subjektif değerlendirmeleriyle uygunsuzluk tespiti yapmalarının kamu ihale

mevzuatına açıkça aykırı olduğu,

Fiyat teklifi alınan üçüncü kişilerin mali müşavirlerinin açıklamaya konu çimentonun

“CEM I 42,5 N” sınıfında olduğunu Ek.O.6 tutanağına açıkça yazdığı, bu kapsamda kesilen

faturaların tamamının da idareye gönderildiği, fatura açıklamasında “dökme” yazılmasının

çimento sınıfının farklı olduğunu da göstermediği, nitekim Ek.O.6 tutanağının

düzenlenmesini mümkün kılan bütün faturaların ortalama satış tutarı hesabına alındığı ve

idareyle de paylaşıldığı,

Üstelik bu durumun ekli yazıyla da fiyat teklifi alınan üçüncü kişinin beyannamelerini

imzalamaya yetkili mali müşavir tarafından da açıkça tespit edildiği,

d) Beton Çelik Çubuğu açıklamalarının dayanağı olan EK.O.6 tutanağına esas

belgelerin meslek mensubundan istendiği, mali müşavir tarafından sunulan belgeler

incelendiğinde; Ek-O.6 “Satış Tutarı Tespit Tutanağı” Fatura Bilgileri Tablosu bölümünde yer

alan tüm faturaların sunulduğu, ancak vergi beyanname dönemine ait tüm faturalara ait yasal

defterler (e-defter, yevmiye defteri, işletme defteri, envanter defteri vb.) istenmesine rağmen

sadece e-defter beratlarının sunulduğu, sunulan e-defter beratlarından Ek-O.6 “Satış Tutarı

Tespit Tutanağı” Fatura Bilgileri Tablosu bölümünde yer alan faturaların bilgisine

ulaşılamadığı, bu haliyle isteklinin aşırı düşük teklif açıklama dosyasında sunmuş olduğu

“Beton çelik çubuğu (zayiat ve bağlama teli dahil- nervürlü-Ø 14-32 mm)” girdisine ait Ek-

O.6 “Satış Tutarı Tespit Tutanağı”ndaki bilginin mali müşavir tarafından idareye sunulan

bilgi ve belgeler ile tevsik edilmediği gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının

reddedildiği,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1 ve 45.1.13.10’uncu maddeleri uyarınca

meslek mensubu beyanlarının kabul edilmesi gerektiği, 30/9/2020 tarih 31260 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

hükümleri çerçevesinde idarelerin mali müşavirlerden belge istemeleri uygulamasının

kaldırıldığı, dolayısıyla başvuruya konu ihalede idare tarafından yapılan işlemlerin yerinde

olmadığı,

2) İhale üzerinde bırakılan BRJ İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin aşırı

düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;

Anılan isteklinin açıklamalarına esas analizlerinde yer alan ve üçüncü kişilerden alınan

fiyat teklifine konu olan bütün malzeme girdilerinin ve makine amortismanlarının ihale

dokümanıyla uyumlu olmadığı,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

İsteklinin analizlerinde çeşitli malzeme girdileri için üçüncü kişilerden fiyat teklifi

aldığı, bu fiyat tekliflerine malzeme naklinin dâhil olup olmadığı belli olmadığı,

Taşımaların ayrı bir poz numarasıyla gösterildiği birim fiyatlarda doğru nakliye

formülü kullanılmadığı, nakliyesi yapılacak malzemeye ilişkin katsayıların kullanılacak

malzemeyle uyumlu olmadığı,

Açıklamalarda yer verilen kayar kalıp makinasının, ilgili iş kalemine ait birim fiyat

tarifinde yer alan teknik özelliklere sahip bir makine olmadığı, ihale dokümanında tariflenen

imalatı yapmaya uygun olmadığı,

İsteklinin akaryakıt girdisi açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin

45.1.13.14’üncü maddesinde yer verilen “İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin

olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına

beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt

Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli

kabul edilmez.” düzenlemesine uygun olmadığı, ayrıca kilogram litre dönüşümlerinin yanlış

yapıldığı,

İsteklinin sunduğu analizlerdeki miktarlar ile birimlerin, idare tarafından kendisine

verilen analiz formatıyla uyuşmadığı, makine ve malzeme girdilerinde açıklama amacıyla

kullanılan kamu birim fiyatlarının idare tarafından verilen analiz formatına ve ihale

dokümanına aykırı olduğu,

3) İhale üzerinde bırakılan BRJ İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin yeterlik

bilgileri tablosunda beyan ettiği geçici teminat mektubunun ihale dokümanında belirtilen

standart forma aykırı olduğu, mektup metninde “4734 sayılı Kanun’un 34 üncü maddesi

uyarınca, bu teminat mektubu her ne suretle olursa olsun haczedilemez ve üzerine ihtiyati

tedbir konulamaz.” ibaresinin bulunmadığı ayrıca sunulan tutarda teklifinin yüzde 3’ünün

altında olduğu ve süresinin de yetersiz olduğu, bunun yanı sıra sunulan e-geçici teminat

mektuplarının EKAP üzerinden sorgulanması sonucunda gerekli şekil şartlarını ve tutarlarını

karşılamadığı,

4) Anılan isteklinin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde düzenlenen asgari

bilanço oranlarını ve 7.4.3’üncü maddesinde yer alan asgari iş hacmi tutarlarını karşılamadığı,

5) Anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin, İdari Şartname’nin

7.5.1’inci maddesinde yer verilen tutarı karşılamadığı, A-VIII sınıfı işlerin dışında imalatlar

da içerdiği, bu durumda ilgili hakedişler istenerek inceleme yapılması gerektiği, isteklinin

ortağına ait iş deneyim belgesi kullanma koşuluna ilişkin ilgili mevzuatında düzenlenen

kuralların karşılanmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar

tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra

Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve

dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar

çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit

edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli

olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı

avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri

değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı

açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama

istenmeksizin reddedilir.

(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit

veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine

kadar olan ihalelerde ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin

kullanılması zorunludur.

(5) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif açıklama istenilmeksizin

reddedilecek tekliflere ilişkin alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b)

bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı

45’inci maddesinde“45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece

hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik

kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80

oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının

aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları

olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama

yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş

kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri

listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu

tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı

kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden

açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması

nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının

kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan

itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi

belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama

istenilmeyecektir.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde

yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz

toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki

oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa

dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden

(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili

yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de

belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları

analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil

analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.6. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 25.md.) Analizler ile yardımcı ve/veya alt

analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri

kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan

isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri

sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi

tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.

iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme

ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale

dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım

şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların

üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;

çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar

esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde

düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler

ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan

saatlik asgari ücretin altında olamaz.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit

edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları

açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere

dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş

fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen

asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun

olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen

mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek

suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi

ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara

ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin

dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya

malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan

fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu

değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine

ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması

yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi

alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan

veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife

konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı

(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı

düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin

mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen

ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması

halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında

olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu

tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre

tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki

ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin

yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi

gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi

tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye göre

ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında

kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış

olması gerekir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için (Ek ibare:

30/09/2020-31260 R.G./12. md.) öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir

önceki geçici vergi beyanname döneminde (Değişik ibare: 18.05.2022-31839 R.G./1. md.,

yürürlük:28.05.2022) 45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya

tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu

mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim

fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında

olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu

tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre

tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit

tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan

ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle

kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden

alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle

yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe

kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.6. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 32. md.) Teklifi oluşturan maliyet

bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların

kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini

imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için

düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen

birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması

ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde (Değişik ibare:

18.05.2022-31839 R.G./2. md., yürürlük:28.05.2022) 45.1.2.1 inci maddeye göre ihale

komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması

öngörülen mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen

birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin

altında olmaması (Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.), malın ticaretinin

isteklinin faaliyet alanında olması (Ek ibare: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) ve son veya bir

önceki geçici vergi beyanname döneminde (Değişik ibare: 18.05.2022-31839 R.G./2. md.,

yürürlük:28.05.2022) 45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya

tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen mal miktarının en az 1/20’si

kadar satış yapılmış olması gerekir. (Ek cümle: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Kurum bu

maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya

süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun

kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece

kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek

bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, (Ek

ibare:12/06/2015-29384 R.G./3.md.; Mülga ibare: 13.06.2019-30800 R.G/11. md.,

yürürlük:23.06.2019) YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de

belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle

yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe

kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.10. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 34. md.) Meslek mensubu; üçüncü

kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6,

Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek

mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler

anlaşılır.

45.1.13.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-

O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin

olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin

tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine

göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale

usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi

beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile

yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

45.1.13.14. (Ek madde: 25/01/2017-29959 R.G./7. md.; Ek ibare: 06/02/2018-30324

R.G./5. md.; Değişik cümle: 26/01/2021-31376 R.G./2. md.) İstekliler tarafından akaryakıt

girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında

bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem

Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının

altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. (Ek cümle: 16/03/2019-30716 R.G./15.

md.) Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

45.1.13.15. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Sözleşme veya eklerinde, taş,

kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan

temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye

girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama

yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve

kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.

45.1.13.16. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Niteliği gereği üretiminden

sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve

Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması

esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde

düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı

yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama

istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama

yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.

45.1.13.17. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Tesis, makine, teçhizat ve

diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya

isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü

kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.

İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı

açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması

zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;

a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması

halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-

bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına

yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,

b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması

halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın

alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,

kullanılabilecektir.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine

uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan

veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek

suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen

teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu

da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.

…” açıklaması yer almaktadır.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde

“33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre

açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri

aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen

kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak

ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı

koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.

Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada

bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdare tarafından aşırı düşük teklif sınır değerinin 904.497.448,08 TL olarak

belirlendiği, teklifi sınır değerin altında kalan 15 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması

istendiği, 5 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını idareye sunduğu, bu isteklilerden 4’ünün

aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun görülmediği, BRJ İnşaat Sanayi ve Ticaret

Anonim Şirketinin aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun görüldüğü ve ihalenin söz

konusu istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

İdare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında açıklama

istenilen 11 iş kalemine ve söz konusu iş kalemlerine ait analiz formatına yer verildiği, ayrıca

açıklama istenilmeyen 34 adet analiz girdisine sorgulama yazısında yer verildiği tespit

edilmiştir.

Başvuru sahibi istekli Burka Yapı Enerji San. ve Tic. A.Ş. - AB İş Makinaları İnşaat

Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından açıklama kapsamında kamu kurum ve

kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif birim fiyat listesine

yer verildiği, bahse konu listede 10 analiz girdisinin yer aldığı, “Portland Çimento” ve

“Nervürlü İnşaat Demiri (14-32)” analiz girdileri için öngörülen teklif fiyatı açıklamak üzere

üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin sunulduğu, “Makine bedeli (kayar kalıp)” ile “Makine

bedeli (Ekskavatör (100-139 hp-1 yd3))” analiz girdileri içinse amortisman hesabı yoluyla

açıklama yapıldığı tespit edilmiştir.

Öte yandan idarece isteklinin açıklamaları uygun görülmeyerek teklifinin reddedildiği

anlaşılmıştır. İhale komisyonu kararında başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının

uygun görülmemesine gerekçe olarak “…Makine bedeli (kayar kalıp)” girdi cinsi olarak

sunulan kayar kalıplı kanal beton kaplama makinesinin ihale dokümanında verilen proje,

şartname, birim fiyat tariflerine uygun imalat yapmaya haiz olmadığı,… makine bedeli

(Ekskavatör (100-139 hp-1 yd³))” girdi cinsini kendi malı olarak açıkladığı, ancak sunulan

belgelerden “Makine bedeli (Ekskavatör (100-139 hp-1 yd³))” girdi cinsi olarak sunulan

makinenin kova hacminin belirtilmediği dolayısıyla girdi cinsinin analiz formatlarında

istenilen girdi ile aynı olmadığı,..

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

Portland çimento (CEM I 42,5 N)” girdi cinsi için piyasadan üçüncü kişilerden teklif

almak suretiyle açıklama yapıldığı… bu haliyle de sunulan faturaların mali müşavir tarafında

düzenlenen Ek-O.6 “Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nda “Faturaya Konu Malın veya İşin Nevi”

sütununda yer alan beyanı ile uyumlu olmadığı, Mali müşavirden geçici vergi beyanname

dönemine ait tüm faturalara ait yasal defterler (e-defter, yevmiye defteri, işletme defteri,

envanter defteri vb.) istenmesine rağmen sadece e- defter beratları ile Ek-O.6 “Satış Tutarı

Tespit Tutanağı” Fatura Bilgileri Tablosu bölümünde yer alan faturaların bilgisinin yer aldığı

yevmiye defteri sayfalarının sunulduğu,.. portland çimento (CEM I 42,5 N)” girdisine ait Ek-

O.6 “Satış Tutan Tespit Tutanağındaki bilginin mali müşavir tarafından İdareye sunulan bilgi

ve belgeler ile tevsik edilmediği…

Beton çelik çubuğu (zayiat ve bağlama teli dahil-nervürlü-0 14-32 mm)” girdi cinsi

için piyasadan üçüncü kişilerden teklif almak suretiyle açıklama yapıldığı…tüm faturaların

sunulduğu, ancak vergi beyanname dönemine ait tüm faturalara ait yasal defterler (e-defter,

yevmiye defteri, işletme defteri, envanter defteri vb.) istenmesine rağmen sadece e-defter

beratlarının sunulduğu… aşırı düşük teklif açıklama dosyasında sunmuş olduğu “Beton çelik

çubuğu (zayiat ve bağlama teli dahil- nervürlü-0 14-32 mm)” girdisine ait Ek-0.6 “Satış

Tutan Tespit Tutanağındaki bilginin mali müşavir tarafından İdareye sunulan bilgi ve belgeler

ile tevsik edilmediği...” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

a) İstekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında KB-16 “Önyüzü Beton

Kaplamalı Barajlarda Önyüz Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemini açıklamak için

sunulan 7 no’lu analizde yer alan “Makine bedeli (kayar kalıp)” analiz girdisi için açıklama

kısmına “Amortisman hesabı” yazıldığı, birim miktarın 0,0000755550 TL olarak belirlendiği,

öngörülen birim fiyatın ise 7.900.000 TL olarak belirtildiği, birim iş kalemi miktarı için

kullanılacak analiz girdisi tutarının ise 596,885 TL olarak belirlendiği anlaşılmıştır. İstekli

tarafından yapılan açıklamada sabit kıymet listesi ve e-fatura’ya yer verildiği, 02.05.2023

tarihli faturanın KDV hariç 450.000,00 TL bedelle “Kayar kalıp ve ekipmanları” alımına

ilişkin düzenlendiği, söz konusu alımın meslek mensubu onaylı sabit kıymet listesinde yer

aldığı tespit edilmiştir.

Amortisman hesabının yer aldığı tablonun dipnotunda “DSİ’ye ait Makine Bedeli

(Kayar kalıp) iş makinasının amortisman oranı, bu ihalede kullanılacak iş makinası ile benzer

özellikte olan 52.900.1033 ‘Beton kaplama makinesinin 1 saatlik ücreti’ pozuna ait analiz

girdisi olan 10.120.1114 ‘Kayar kalıplı kanal beton kaplama makinası, 50 m3/sa kapasiteli,

130 HP’’nin katsayısı olan 0,000243 alınmıştır. Bu katsayı amortisman, yedek parça, tamir

bakım, sermaye faizi sigorta, nakil montaj demontaj alt kırımlara ayrılarak amortisman

hesabı yapılmıştır” ibaresine yer verildiği tespit edilmiştir. Söz konusu ibareden istekli

tarafından açıklamanın kayar kalıplı kanal beton kaplama makinası üzerinden yapıldığı

anlaşılmıştır. İstekli tarafından ayrıca Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesinden alınan

teknik raporun itirazen şikâyet başvuru dilekçesine ek olarak sunulduğu, bahse konu raporda

“1- KAYAR KALIP MAKİNESİ (ÖNYÜZÜ BETON KAPLI BARAJLARDA KULLANILAN)

Yeşilyurt Mahallesi Yeşilyurt Hatay Caddesi No:63 İslahiye/ Gaziantep adresinde , AB

İş Mak. İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş.’nin demirbaşları arasında bulunan ve aşağıda resimlerine

yer verilen Kayar Kalıp (önyüzü beton kaplı barajlarda kullanılan) makinesinin; Önyüzü

Beton Kaplamalı Barajlarda Önyüz Betonarme Betonunu serilmesi işinde kullanılabilecek

tasarımda imal edildiği ve aşağıda yazılı özelliklerde olduğu tarafımdan yerinde tespit

edilmiştir:

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

-Raylı sistemli

Kayar kalıp üzerinde dağıtım bunkerli

Beton kalınlık seviye ayar aparatlı

Temelden 150 metre yükseklikte barajların yapımında kullanılabilecek durumda

-Faal durumda” ibarelerine yer verildiği anlaşılmıştır.

İdarece isteklilere gönderilen KB-16 “Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Önyüz

Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemi analiz formatında analiz girdisinin “Makine bedeli

(kayar kalıp)” olarak adlandırıldığı, ihale dokümanında bahse konu analiz girdisinin tanımı

yapılmamakla birlikte birim fiyat tarifleri listesinde söz konusu analiz girdisiyle ilgili kısımda

“…segregasyona meydan vermeden dolgu eğimi boyunca 15 metrelik veya onaylı projesine

uygun anolar halinde komple beton sistemi için krette yer alan rayların montaj ve demontajı,

kret üzerinde rayların üzerine monte edilen kayar kalıbın topuk plağı taban kotuna kadar

indirilerek beher ano için döküm işine başlanması, istenilen kalınlıkta beton serme özelliğine

göre seviye ayarlanarak kret kotuna kadar kesintisiz beton dökümünün sürdürülmesi, beton

dağıtım konveyörü ile sıyırıcı kalıpların arkasına yerleştirilen nozullerden beton kürünün

sağlanması için kimyasal her türlü katkı (sıvı veya toz) malzemelerinin temini, taşınması,

depo edilmesi ve betona ilavesi, püskürtülmesi, betonun dış etkenlerden korunması için kaput

bezi ile örtülmesi, kayar kalıba yağ bazlı kalıp ayırıcının sürülmesi,…” ibarelerine yer

verildiği tespit edilmiştir.

İdare tarafından başvuru sahibi istekliye 09.06.2023 tarihinde aşırı düşük teklif

sorgulama yazısı gönderildiği ve istekliden açıklamasını 19.06.2023 tarihine kadar idareye

ulaştırmasının talep edildiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte idare tarafından aşırı düşük teklif

sorgulamasına tabi tutulan isteklilere 14.09.2023 tarihinde “Açıklama” konulu yazı

gönderildiği, bu yazıda “açıklama talebinde istenilen KB-16 “Ön Yüzü Beton Kaplamalı

Barajlarda Ön Yüz Betonarme Betonu Yapılması” iş kaleminde bulunan analiz girdisi kayar

kalıba ait rayiç bedeli 13.726.533,11 TL olup sair bilgi belge yazı ekinde gönderilmektedir.

Buna istinaden tarafınıza gönderilen 09.06.2023 tarihli ve Aşırı düşük teklif açıklaması ile

tevsik edici belgelerin sunulması konulu yazı istikametinde verilen süre içerisinde aşırı düşük

teklif açıklama dosyanızı İdaremize sunmanız hususunda;..” ibarelerine yer verildiği, yazı

ekinde “Kayar kalıbın 1 saatlik ücreti” başlıklı analiz formatına yer verildiği, DSİ tarafından

yayımlanan analiz poz numarasının 55.103.2002 olduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi istekli tarafından yapılan açıklamanın ise Çevre, Şehircilik ve İklim

Değişikliği Bakanlı tarafından yayımlanan 10.120.1114 poz numaralı “Kayar kalıplı kanal

beton kaplama makinası, 50 m3/sa kapasiteli, 130 HP” üzerinden yapıldığı tespit edilmiştir.

Özetle, idare tarafından 15 metre bloklar halinde beton uygulaması yapabilecek kayar

kalıp sisteminin açıklanmasının istendiği, istekli tarafından ise 50 m3/sa kapasiteli, 130 HP

gücünde kayar kalıplı beton kaplama makinası üzerinden açıklama yapıldığı anlaşılmıştır.

İhale konusu işin baraj yapımı işi olduğu, istekli tarafından yapılan açıklamanın ise

kanal beton kaplama işine ilişkin olduğu, niteliği itibarıyla en önemli iş kalemleri arasında yer

alan beton kaplama işinde baraj gövde betonu imalatı gerçekleştirecek kayar kalıplı sistemin

kullanılmasının bekleneceği açıktır. Bu noktada isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını

idare tarafından belirlenen analiz formatı çerçevesinde yapmaları gerektiği anlaşılmaktadır.

Kaldı ki, istekli tarafından esas alınan ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

tespit edilen 10.120.1114 poz numaralı kayar kalıplı beton kaplama makinası 2023/1 dönemi

rayicinin 8.100.000,00 TL olduğu, isteklinin aynı nitelikteki aracı edinme bedelinin

02.05.2023 tarihli faturaya göre KDV hariç 450.000,00 TL olduğu, her iki tutar arasındaki

bedel farklılığı dikkate alındığında istekli tarafından öngörülen makine bedelinin ihale konusu

işin uygun koşullarda ve zamanında yerine getirilmesinden sorumlu olan idarece dikkate

alınmasının olağan olduğu değerlendirilmiştir.

Ayrıca, istekli tarafından kullanılan amortisman hesabının idarece 14.06.2023

tarihinde istekliye bildirilen analiz formatından farklı olduğu, bu durumun da mevzuata

aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak başvuru sahibinin “Makine bedeli (kayar kalıp)” bedeli için yaptığı

açıklamanın mevzuata aykırılık teşkil ettiği, idarece yapılan işlemde mevzuata aykırılık

bulunmadığı değerlendirilmiştir.

b) KB-01 “Açıkta Kazı Yapılması”, KB-04 “Barajlarda 2A (Filtre Zonu) ve 2B (Beton

Altı Yastık Zonu) Dolgusu Yapılması”, KB-05 “Barajlarda (3B+3C+3D+4+Ku) Zon

Dolguları Yapılması”, KB-06 “Barajlarda 3A (Geçiş Zonu) Dolgusu Yapılması”, KB-12

“Barajlarda Açıkta Her Beton Sınıfında Betonarme Betonu Yapılması”, KB-15 “ Barajlarda

Bordür Betonu Yapılması” ve KB-16 “ Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Önyüz

Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemlerinde “Makine bedeli (Ekskavatör (100-139 hp-1

yd3))” analiz girdisinin yer aldığı tespit edilmiştir.

İstekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “Makine bedeli

(Ekskavatör (100-139 hp-1 yd3))” iş kalemini açıklamak için “Amortisman hesabı” yapıldığı,

analiz girdisine ilişkin öngörülen birim fiyatın ise 838.000 TL olarak belirtildiği anlaşılmıştır.

İstekli tarafından yapılan açıklamada araç ruhsatı, sabit kıymet listesi ve e-fatura’ya

yer verildiği, 24.09.2020 tarihli faturanın KDV hariç 134.259,26 TL bedelle “24.09.2020

tarih ve 11238 yevmiye nolu satış sözleşmesine istinaden 2007 model 34-07-22480 plakalı

Hitachi ZX160LC-3 Ekskavatör” alımına ilişkin düzenlendiği, söz konusu alımın meslek

mensubu onaylı sabit kıymet listesinde yer aldığı tespit edilmiştir.

İstekli tarafından sunulan amortisman hesabının yer aldığı tabloda “Poz No:

10.120.1001 Tanım: Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 100-139 HP (1Yd3) ” ibaresine

yer verildiği tespit edilmiştir. Söz konusu ibareden istekli tarafından açıklamanın Çevre,

Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan 10.120.1001 poz numaralı

makine üzerinden yapıldığı anlaşılmıştır. İstekli tarafından ayrıca Makina Mühendisleri Odası

Ankara Şubesinden alınan teknik raporun itirazen şikâyet başvuru dilekçesine ek olarak

sunulduğu, bahse konu raporda “2 - HİTACHİ ZX 160 LC-3 EKSKAVATÖR

Kastamonu Tosya Akbük Köyü

adresinde , BURKA Yapı Enerji San. ve Tic. A.Ş.’nin demirbaşları arasında bulunan ve

aşağıda Tescil Belgesine yer verilen 34-07-22480 tescil plaka no.lu Hitachi ZX 160 LC-3

ekskavatörün aşağıda yazılı özelliklerde olduğu tespit edilmiştir:

-

4 zamanlı, su soğutmalı, doğrudan enjeksiyonlu, 4 silindirli, 110 hp gücünde motor

Palet (43 bakla)

1 yd3 hacimli kova

17.500 kg çalışma ağırlığı

- Kullanılabilir durumda” ibarelerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Somut olayda başvuru sahibi tarafından sunulan açıklama kapsamında yer verilen ve

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

amortisman hesabına dayanak teşkil eden araç ruhsatında iş makinası kova hacmine yer

verilmediği, söz konusu kriterin karşılanıp karşılanmadığına yönelik tevsik edici belgenin

açıklama kapsamında sunulmadığı, bu durumun ise Tebliğ’in yukarıda aktarılan 45.1.8’inci

maddesine aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte aşırı düşük teklif

açıklamasının idarece belirlenen sürede mevzuata uygun şekilde sunma zorunluluğu

bulunduğu, eksik açıklamanın ise bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilemeyeceği, aksi

uygulamanın eşit muamele ilkesine aykırılık teşkil edeceği değerlendirildiğinde idarece

yapılan işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

c) İdare tarafından hazırlanan KB-20 “Baraj İmalatları Bünyesine Giren Çimento” iş

kalemi analiz formatında “Portland çimento (CEM I 42,5 N)” analiz girdisinin yer aldığı, söz

konusu girdi için başvuru sahibi istekli tarafından fiyat teklifi ve eki satış tutarı tespit tutanağı

sunulduğu anlaşılmıştır.

İstekli tarafından sunulan fiyat teklifinin “Portland Çimento (CEM I 42,5 N)”

malzemesine ilişkin olduğu, teklif birim fiyatın 980,00 TL/Ton olarak belirlendiği, fiyat

teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağında yer alan fatura bilgileri tablosunda

20 adet fatura bilgisine yer verildiği, faturaların tamamı için “Faturaya konu malın veya işin

nevi” kısmının “Portland Çimento (CEM I 42,5 N)” olarak düzenlendiği anlaşılmıştır. Özetle

fiyat teklifi ile dayanağı teşkil eden satış tutarı tespit tutanağındaki fatura konularının idarece

belirlenen analiz formatıyla uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Öte yandan idarece açıklama kapsamında sunulan fiyat tekliflerine dayanak fatura ve

yasal defterlerin de ilgili meslek mensubundan istendiği, gönderilen belgelerden satış tutarı

tespit tutanağında yer verilen fatura konusunun “Dökme çimento” olduğu, faturalarda

çimentonun türüne ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği tespit edilmiştir.

Tebliğ’in yukarıda aktarılan 45.1.13.1’inci maddesi uyarınca fiyat teklifinde yer alan

mal veya hizmetin cinsinin maliyet veya satış tutarı tespit tutanağında yer verilen mal veya

hizmetin cinsiyle uyumlu olması gerektiği, bununla birlikte satış tutarı tespit tutanağında yer

alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarına konu mal veya hizmetin cinsinin bu tutarın

tespitinde esas alınan faturalara konu malın veya hizmetin cinsiyle uyumlu olması

gerekmektedir. Somut olayda mal alımı fatura konusunun “Dökme çimento”ya ilişkin olduğu,

ancak dökme çimento standardının uygunluğun faturalardan tespit edilemediği, aşırı düşük

teklif açıklamasının idarece belirlenen sürede mevzuata uygun şekilde sunma zorunluluğu

bulunduğu, eksik açıklamanın ise bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilemeyeceği, aksi

uygulamanın eşit muamele ilkesine aykırılık teşkil edeceği, mevzuata uygun şekilde

düzenlenmiş fiyat teklifi ve eki tutanakların hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı

anlaşılmakla birlikte idarece tereddüt duyulması halinde bu belgelere dayanak bilgi ve belge

araştırmasına gidilebileceği değerlendirildiğinde idarece yapılan işlemde mevzuata aykırılık

bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

d) İdare tarafından hazırlanan KB-20 “Açıkta ve Yeraltında Betonarme Demiri” iş

kalemi analiz formatında “Beton çelik çubuğu (zayiat ve bağlama teli dahil- nervürlü-Ø 14-32

mm)” analiz girdisinin yer aldığı, söz konusu girdi için başvuru sahibi istekli tarafından fiyat

teklifi ve eki satış tutarı tespit tutanağı sunulduğu anlaşılmıştır.

İstekli tarafından sunulan fiyat teklifinin “Nervürlü İnşaat Demiri Ø 14-32 mm”

malzemesine ilişkin olduğu, teklif birim fiyatın 10,90 TL/Kg olarak belirlendiği, fiyat

teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağında yer alan fatura bilgileri tablosunda

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/049

: 15

: 04.10.2023

: 2023/UY.II-1278

12 adet fatura bilgisine yer verildiği, faturaların tamamı için “Faturaya konu malın veya işin

nevi” kısmının “Nervürlü İnşaat Demiri Ø 14-32 mm” olarak düzenlendiği anlaşılmıştır.

Özetle fiyat teklifi ile dayanağı teşkil eden satış tutarı tespit tutanağındaki fatura konularının

idarece belirlenen analiz formatıyla uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Öte yandan idarece açıklama kapsamında sunulan fiyat tekliflerine dayanak fatura ve

yasal defterlerin de ilgili meslek mensubundan istendiği, gönderilen belgelerden satış tutarı

tespit tutanağında yer verilen fatura konusunun farklı kalınlıklarda nervürlü inşaat demiri

olduğu, bu yönüyle satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış

tutarına konu mal cinsinin bu tutarın tespitinde esas alınan faturalara konu malın cinsiyle

uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Ancak meslek mensubu tarafından gönderilen yasal

defterlerde (e-defter beratı) söz konusu fatura bilgilerine yer verilmediği, bu noktada

mükellefin yasal defter ve belgelerin göre hazırlandığı meslek mensubunca beyan edilen fiyat

teklifi ve satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin mükellefin yasal defterlerinde yer

aldığına yönelik tespit yapılamadığı, aşırı düşük teklif açıklamasının idarece belirlenen sürede

mevzuata uygun şekilde sunma zorunluluğu bulunduğu, eksik açıklamanın ise bilgi eksikliği

kapsamında değerlendirilemeyeceği, aksi uygulamanın eşit muamele ilkesine aykırılık teşkil

edeceği, mevzuata uygun şekilde düzenlenmiş fiyat teklifi ve eki tutanakların hukuka

uygunluk karinesinden yararlanacağı anlaşılmakla birlikte idarece tereddüt duyulması halinde

bu belgelere dayanak bilgi ve belge araştırmasına gidilebileceği değerlendirildiğinde idarece

yapılan işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği 30/9/2020 tarih 31260 sayılı

Resmi Gazete yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

hükümleri çerçevesinde idarelerin mali müşavirlerden belge istemeleri uygulamasının

kaldırılmadığı, aksine fiyat teklifine dayanak maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının açıklama

kapsamında sunulması zorunluluğu getirildiği, idarelerin meslek mensubundan ilave bilgi

veya belge talep etmesinin önünde herhangi bir yasal engel bulunmadığı anlaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak: