Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
/
2021/614265-Başkarcı Sentetik Çim Saha, 4'Lü Soyunma Odası, 480 Kişilik Tribün, Halı Saha Soyunma Odası Tamiratı ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha Aydınlatma
Bilgi
İKN
2021/614265
Başvuru Sahibi
Selçuk Lütfi ARAS
İdare
Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
İşin Adı
Başkarcı Sentetik Çim Saha, 4'Lü Soyunma Odası, 480 Kişilik Tribün, Halı Saha Soyunma Odası Tamiratı ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha Aydınlatma
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
BAŞVURU SAHİBİ:
Selçuk Lütfi ARAS,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/614265 İhale Kayıt Numaralı “Başkarcı Sentetik Çim Saha, 4'Lü Soyunma Odası, 480
Kişilik Tribün, Halı Saha Soyunma Odası Tamiratı ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha
Aydınlatma” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından 02.11.2021 tarihinde açık ihale usulü
ile gerçekleştirilen “Başkarcı Sentetik Çim Saha, 4'Lü Soyunma Odası, 480 Kişilik Tribün,
Halı Saha Soyunma Odası Tamiratı ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha Aydınlatma”
ihalesine ilişkin olarak Selçuk Lütfi Aras’ın 20.01.2023 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 27.01.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
30.01.2023 tarih ve 76621 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.01.2023 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/208 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif
sahibi olarak belirlendiği, 23.11.2021 tarihinde sözleşmeye davet yazısının gönderildiği, söz
konusu yazı üzerine 01.12.2021 tarihli dilekçe ile kur artışından kaynaklı ekonomide yaşanan
gelişmeler ileri sürülerek ihalenin iptali yönünde karar verilmesi ve/veya Kurumdan buna
ilişkin görüş alınması yönünde başvuruda bulundukları ve idare tarafından söz konusu şikayet
başvurusunun reddedildiği, sonrasında süresi içerisinde sözleşme imzalamaya gelinmediği
gerekçesiyle geçici teminatın irat kaydedildiği, bu işlemin iptali istemine ilişkin davada
Denizli İdare Mahkemesinin 22.06.2022 tarihli ve E:2022/506, K:2022/1106 sayılı kararı ile
teminatın irat kaydedilmesine ait kararın iptaline karar verildiği ve bu karara istinaden idarece
geçici teminatın kendilerine iade edildiği, ancak idare tarafından Mahkemenin iptal kararına
yönelik yapılan temyiz incelemesi neticesinde Danıştay Onüçüncü Dairesinin 22.09.2022
tarihli ve E:2022/3535, K:2022/3324 sayılı kararı ile anılan İdare Mahkemesi kararının
bozulmasına ve dava dilekçesinin Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne tevdi gerektiği
yönünde karar verildiği, söz konusu karar üzerine idare tarafından iade edilen geçici teminat
tutarı ile yargılama giderlerinin idareye ödenmesinin talep edildiği, ancak idarece
gerçekleştirilen geçici teminatın gelir kaydedilmesi işleminin ihale sürecine ait bir işlem
olduğu, idarenin şikayete cevabına dayanak teşkil eden Tebliğ’in 25.3’üncü maddesinin
sözleşmenin yürütülmesi aşamasında gerçekleştirilen bir olayın mücbir sebep olarak
değerlendirilip değerlendirilmeyeceğine yönelik olan bir düzenleme olduğu, diğer taraftan
ihale sürecindeki bir olayın mücbir sebep olarak değerlendirilmesinin her bir olayın kendine
özgü şartları içinde değerlendirilmesi gerektiği, bu çerçevede bahse konu ihalede ihale
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
tarihinden sonra ortaya çıkan kur artışı ve bu artıştan kaynaklı başta demir ve beton
teminindeki daralmaların ortaya çıktığı, ihale konusu işte temin edilmesi gereken sentetik çim
sahanın fiyatının belirlenemez hale geldiği, bu haliyle teklif edilen fiyat ile sözleşmeye davet
edinilen tarih arasında meydana gelen fiyat artışlarının kendilerince öngörülemez ve
önlenemez olduğu dikkate alınarak söz konusu hususların sözleşme imzalamaya engel mücbir
sebep olarak kabul edilerek geçici teminatlarının iade edilmesi gerektiği iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesinde
“41’inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise
bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde
bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle
sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilir.
Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, ihale sonuç bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale
üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi
zorunludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı
44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43’üncü maddelere göre kesin
teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra
geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek
kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare,
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi
kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme
imzalayabilir. Ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme
imzalanabilmesi için, 42’nci maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün
içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42’nci maddede belirtilen
şekilde tebligat yapılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması
durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.”
hükmü,
Aynı Kanun’un “Sözleşme yapılmasında idarenin görev ve sorumluluğu” başlıklı
45’inci maddesinde “İdare, 42 ve 44’üncü maddede yazılı süre içinde sözleşme yapılması
hususunda kendisine düşen görevleri yapmakla yükümlüdür. İdarenin bu yükümlülüğü yerine
getirmemesi halinde, istekli sürenin bitmesini izleyen günden itibaren en geç beş gün içinde,
on gün süreli bir noter ihbarnamesi ile bildirmek şartıyla, taahhüdünden vazgeçebilir. Bu
takdirde geçici teminat geri verilir ve istekli teminat vermek için yaptığı belgelendirilmiş
giderleri istemeye hak kazanır. Bu zarar, sebep olanlara tazmin ettirilir ve ayrıca haklarında
60’ıncı madde hükümleri uygulanır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale üzerinde kalan isteklinin
sözleşmeye davet edilmesi” başlıklı 68’inci maddesinde “(1) Kanunun 41 inci maddesinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün
tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye,
tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması
hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilir.
(2) Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, sözleşme imzalanmadan önce ihale sonuç
bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan
yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur.
(3) Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde kalan istekli, yasal yükümlülüklerini
yerine getirerek sözleşme imzalamak zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, ihale
üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanunun 58 inci maddesi
hükümleri uygulanır. Ancak, Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan
durumu tevsik etmek üzere idareye sunulan bilgi ve/veya belgelerin taahhüt edilen duruma
aykırı hususlar içermesi halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir
kaydedilmekle birlikte, hakkında Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeyi imzalamaması”
başlıklı 69’uncu maddesinde “(1) İhale üzerinde kalan isteklinin (son başvuru ve/veya ihale
tarihinde Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g)
bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair bilgi ve/veya belgeleri veya kesin teminatı
vermemesi ya da sözleşme imzalamaması durumunda, Kanunun 44 üncü maddesi
hükümlerine göre, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının, ihale yetkilisince uygun
görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir.
(2) Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, sözleşme imzalanmadan önce ihale sonuç
bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi
isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur. İdare,
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin son başvuru ve/veya ihale tarihinde
Kanunun 10 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan
durumlarda olmadığına dair bilgi ve/veya belgeleri ve kesin teminatı vermesini istemek
zorundadır.
(3) Mücbir sebep halleri dışında, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi
istekli de, yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşme imzalamak zorundadır. Bu
zorunluluğa uyulmaması halinde, bu isteklinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanunun
58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt
altına alınan durumu tevsik etmek üzere idareye sunulan bilgi ve/veya belgelerin taahhüt
edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, bu isteklinin geçici teminatı gelir
kaydedilmekle birlikte, hakkında Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin
a) Adı:Başkarcı Sentetik Çim Saha, 4'lü Soyunma Odası, 480 Kişilik Tribün, Halı
Saha Soyunma Odası Tamiratı Ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha Aydınlatma
b) Yatırım proje no'su/kodu:
c) Miktarı ve türü:
1 Adet Sentetik Çim Saha, 1 Adet 4'lü Soyunma Odası, 1 Adet 480 Kişilik Tribün, 1
Adet Halı Saha Soyunma Odası Tamiratı Ve 1 Adet Halı Saha Zemin Yenileme, 1 Adet Saha
Aydınlatma Yapım İşi
Ç) Yapılacağı Yer: Denizli İli Merkezefendi İlçesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sözleşmeye davet” başlıklı 39’uncu maddesinde “39.1. 4734
sayılı Kanunun 41’inci maddesinde belirtilen sürenin bitimini, ön malı kontrol yapılması
gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde,
ihale üzerinde bırakılan istekli sözleşmeye davet edilir. Bu davet yazısında, tebliğ tarihini
izleyen on gün içinde yasal yükümlüklerini yerine getirmek suretiyle sözleşmeyi imzalaması
hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilecektir.
39.2. İsteklinin, bu davet yazısının bildirim tarihini izleyen on gün içinde yasal
yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi imzalaması zorunludur.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı
41’inci maddesinde “41.1. İhale üzerinde bırakılan istekli, sözleşmeye davet yazısının bildirim
tarihini izleyen on gün içinde, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10’uncu maddesinin
dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına
dair belgeler ile kesin teminatı verip diğer yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi
imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan sonra geçici teminat iade edilecektir.
41.2. İhale üzerinde bırakılan isteklinin ortak girişim olması halinde, ihale tarihinde
4734 sayılı Kanunun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g)
bentlerinde sayılan durumlarda olunmadığına ilişkin belgeleri, her bir ortak ayrı ayrı sunmak
zorundadır.
41.3. İhale üzerinde bırakılan yabancı istekliler, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun
10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde saylan
durumlarda olmadığına dair belgelerden, kendi ülkelerindeki mevzuat uyarınca dengi olan
belgeleri sunacaklardır. Bu belgelerin, isteklinin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde denginin
bulunmaması ya da düzenlenmesinin mümkün olmaması halinde, bu duruma ilişkin yazılı
beyanlarını vereceklerdir. Ancak bu husus, yabancı gerçek kişi isteklinin uyruğunda
bulunduğu ya da yabancı tüzel kişi isteklinin şirket merkezinin bulunduğu ülkenin
Türkiye'deki temsilciliklerine veya o ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarına teyit
ettirilecektir.
41.4. Mücbir sebep halleri dışında ihale üzerinde bırakılan isteklinin, sözleşmeyi
imzalamaması durumunda, geçici teminatı gelir kaydedilerek, hakkında 4734 sayılı Kanunun
58’inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10’uncu maddesi
kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere İdareye sunulan belgelerin
taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde geçici teminatı gelir kaydedilmekle
birlikte hakkında yasaklama kararı verilmez.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine bildirim”
başlıklı 42’nci maddesinde “42.1. İhale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin
imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale
yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir.
42.2. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli, 4734 sayılı Kanunun
42’nci maddesinde belirtilen sürenin bitimini izleyen üç gün içinde sözleşme imzalamaya
davet edilir.
42.3. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli, sözleşmeye davet
yazısının bildirim tarihini izleyen on gün içinde, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10’uncu
maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
olmadığına dair belgeler ile kesin teminatı verip diğer yasal yükümlülüklerini de yerine
getirerek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan sonra geçici teminat iade
edilecektir.
42.4. Mücbir sebep halleri dışında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi
isteklinin, sözleşmeyi imzalamaması durumunda, geçici teminatı gelir kaydedilerek, hakkında
4734 sayılı Kanunun 58’inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun
10’uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere İdareye
sunulan belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde geçici teminat
gelir kaydedilir ancak istekli hakkında yasaklama kararı verilmez.
42.5. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibiyle de sözleşmenin
imzalanamaması durumunda, ihale iptal edilir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sözleşme yapılmasında idarenin görev ve sorumluluğu” başlıklı
43’üncü maddesinde “43.1. İdarenin sözleşme yapılması konusunda yükümlülüğünü yerine
getirmemesi halinde istekli, 4734 sayılı Kanunun 42 ve 44’üncü maddelerinde yer alan
sürelerin bitimini izleyen günden itibaren en geç beş gün içinde, on gün süreli bir noter
ihbarnamesi ile durumu İdareye bildirmek şartıyla, taahhüdünden vazgeçebilir.
43.2. Bu takdirde geçici teminat iade edilir ve istekli teminat vermek için yaptığı
belgelendirilmiş giderleri isteyebilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bahse konu ihalede 6 adet ihale dokümanı indirildiği, 02.11.2021 tarihinde yapılan
ihaleye 3 isteklinin katıldığı, ihalenin başvuru sahibi istekli Selçuk Lütfi Aras üzerinde
bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Zey Sam İnş. Tar. ve
Hay. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.
Başvuru sahibi istekliye 23.11.2021 tarihli ve 1375987 sayılı yazı ile “…Başkarcı
Sentetik Çim Saha, 4'lü Soyunma Odası, 480 Kişilik Tribün, Halı Saha Soyunma Odası
Tamiratı Ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha Aydınlatma işine ait ihale uhdenizde kalmıştır.
Tebliğ tarihini izleyen günden itibaren en geç on gün içinde, ihale tarihinde 4734 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde
sayılan durumlarda olmadığınıza dair belgeler veya bu belgeler yerine ekte yer alan Sözleşme
İmzalanmadan Önce Sunulacak Belgelerin Teyidine İlişkin Tabloyu doldurarak sunmak,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen oranlarda kesin teminatı vermek ve
diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle ihale konusu işe ilişkin sözleşmeyi
imzalamanız gerekmektedir. Bu mektubun EKAP üzerinden bildirilmesi halinde bildirim tarihi
tarafınıza tebliğ edildiği tarih sayılacaktır.” sözleşmeye davet yazısı gönderildiği
anlaşılmıştır.
Söz konusu yazı sonrasında anılan istekli tarafından idareden 01.12.2021 tarihli
şikayet dilekçesinde “…Sözleşme imzalanmadan önce mücbir sebebin ortaya çıkması,
ihalenin iptal edilmesi. Sözleşme imzalanmadan önce ortaya çıkan firmamızdan
kaynaklanmayan öngörülemez ve önlenemez hususların ortaya çıkması, şöyle ki; İhaleye teklif
verdiğimiz 02.11.2021 tarihinde dolar kuru 9,53 TL iken, Sözleşmeye davetinin tarihi içinde
01.12.2021 tarihindeki dolar kuru 13,88 TL olup Kur artışı yaklaşık %45,64 olup hayatın
doğal akışına aykırı bir durum söz konusudur…” şeklinde ifade edilen gerekçeler ile kur artışı
kaynaklı sebeplerden ötürü ihalenin iptal edilmesinin talep edildiği, ancak idarenin
02.12.2021 tarihli şikayete cevap yazısında anılan hususların mücbir sebep kapsamına
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
girmediği belirtilmek suretiyle şikayetin reddi yönünde karar verdiği, bunun üzerine idare
tarafından anılan isteklinin süresi içerisinde sözleşme imzalamaya gelmediği gerekçesiyle
Selçuk Lütfi Aras’ın geçici teminatının gelir kaydedildiği ve 4734 sayılı Kanun’un 58’inci
maddesi uyarınca işlem tesis edileceği belirtilmiştir.
Akabinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Zey Sam İnş. Tar. ve
Hay. San. Dış Tic. Ltd. Şti.ne 06.12.2021 tarihli “Sözleşmeye davet” yazısının gönderildiği ve
15.12.2021 tarihinde anılan istekli ile sözleşme imzalandığı görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli tarafından 01.12.2021 tarihli şikayetin idarece reddedilmesi
üzerine Denizli İdare Mahkemesinde iptal davası açıldığı, söz konusu Mahkemenin
22.06.2022 tarihli ve E:2022/506, K:2022/1106 sayılı kararında “…Yukarıda aktarılan
mevzuat hükümlerinden, ihale üzerinde kalan isteklinin mücbir sebep halleri dışında yasal
yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşme imzalamak zorunda olduğu anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, mücbir sebebin geçerli bir borç ilişkisinin doğumundan sonra
meydana gelen ve ifa imkanını kısmen ya da tamamen ortadan kaldıran, kaçınılması imkansız
bulunan önceden tahmin edilemeyen sebepler olduğu, Kanunda sayılan mücbir sebep halleri
dışında benzeri diğer hallerin de mücbir sebep sayılabileceği, 4735 Sayılı Kanunun 10 uncu
maddesinin (a), (b), (c), (d) bentlerinde sayılan mücbir sebep hallerine bakıldığında bu
durumlarda hem öngörülmezlik hem de önlenemezlik şartlarının bir arada gerçekleşmesi
gerektiği, buna göre "benzeri diğer haller" için de bu iki kriterin bir arada sağlanması
şartının aranacağı, anlaşılmaktadır. Her ne kadar, anılan Kanun maddesinin sözleşmenin
yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu, mevcut durumun ise ihale aşamasına ilişkin olduğu
söylenebilecek ise de, 4734 sayılı Kanunda mücbir sebep tanımı bulunmadığı gibi mücbir
sebep sayılabilecek hallerin her bir olayın kendine özgü şartları içinde değerlendirilmesi
gerektiği de açıktır.
İhtilafta; davacı tarafından, Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'ne 01.12.2021
tarihinde başvurularak, ihale tarihi (02.11.2021) ile 01.12.2021 tarihi arasında Amerikan
dolarında değişken olmak üzere yaklaşık % 41,02 ve euro'da ise % 37,20'lik kur; artışları
gerçekleştiği, kur artışı nedeniyle başta demir ve beton teminindeki daralmalar sonucu
tedarikçi firmalar tarafından teklif verilmediği, satışı ve temini euro üzerinden olan sentetik
çim sahanın fiyatının belirlenemediği, daha önce bağlantısı yapılan ve sözleşme imzalanan
diğer girdilerin ise aşırı kur artışlarından dolayı taleplerini karşılayamadığı, firmalarından
kaynaklanmayan öngörülmez ve önlenemez hususların taahhüdün yerine getirilmesini,
engellediği, ihale sonrası ekonomik gelişmelerin sözleşme imzalama şaftlarını ortadan
kaldırdığı belirtilerek, ihale komisyonunca ihalenin iptal edilmesine karar verilmesinin
istenildiği, Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'nün 02.12.2021 tarihli cevabi yazısıyla
davacı tarafça belirtilen nedenlerin mücbir sebebe girmediğinden dolayı ihale komisyonunca
ihalenin iptal edilmesinin söz konusu olmadığının bildirildiği, 07.12.2021 tarihli ve E-
1464903 sayılı yazı ile de geçici teminat bedelinin gelir kaydedilmesine karar verildiği,
akabinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Zey Sam İnşaat Doğalgaz Teknik
Tesisat Gıda Temizlik Ticaret Ltd. Şti. ile 15.12.2021 tarihinde sözleşme imzalanmış ise de,
sözü edilen firmanın 22.03,2022 tarihli başvurusu ile ihale konusu yapım işi için 2021 yılı
birim fiyatları ile halihazırda piyasada % 300'lük bir artışın olduğu, bu nedenle teminatların
ve sözleşme bedellerinin iade edilerek sözleşmenin feshi ya da piyasa şartlarına göre fiyat
farkı verilmesi talebinde bulunulduğu, idarenin 29.03.2022 tarihli ve E-2155988 sayılı
yazısıyla mücbir sebep olarak belirtilen olayların ülkemizde ve Denizli İli'nde yaşanmadığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
mücbir sebeple süre uzatımı ve fiyat farkı verilmesinin mümkün olmadığının belirtildiği,
firmanın bu defa 4735 sayılı Kanuna 08.04.2022 tarihinde eklenen geçici 6.maddenin 3.
fıkrasına istinaden yaptığı 20.04.2022 tarihli başvuru üzerine, 28.04.2022 tarihli ve E-
2389711 sayılı olur ile 4735 sayılı Kanun'un geçici 6.maddenin 3.fıkrası uyarınca söz konusu
yapım işi %15 seviyesini geçmediğinden dolayı yapım işi feshedilerek teminat mektubunun
iade edildiği anlaşılmakta olup, yukarıda aktarılan sürecin davacı şirketin teklif edilen
tutardan yapım işini gerçekleştirmesini imkansız hale getirdiği, nitekim, ekonomik açıdan en
avantajlı ikinci teklif sahibi ile yapılan sözleşmenin bu gerekçeler dikkate alınarak yapılan
yasal düzenlemeye istinaden feshedildiği ve teminat mektubunun iade edildiği, bu durumun
uluslararası piyasalarda kısa sürede ortaya çıkan fiyat artışları ve buna bağlı olarak tedarik
sıkıntısının davacı açısından da öngörülmez ve önlenemez nitelikte olduğu, olayda her iki
şartın bir arada meydana geldiği ve bu durumun mücbir sebep oluşturduğu sonucuna
ulaşıldığından, yaşanan sürecin mücbir sebep olarak değerlendirilemeyeceğinden bahisle
165.000,00.-TL geçici teminatın irat kaydedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hakkaniyete
ve hukuka uygunluk görülmemiştir…” ifadelerine yer verildiği, idare tarafından Mahkeme
kararının uygulanmasını teminen anılan isteklinin irat kaydedilen geçici teminatının istekliye
iade edildiği anlaşılmaktadır.
İdarece bahse konu Mahkeme kararına yönelik olarak temyiz yoluna başvurulduğu,
Danıştay Onüçüncü Dairesi tarafından yapılan temyiz incelemesi neticesinde 22.09.2022
tarihli ve Esas No:2022/3535, K:2022/3324 sayılı karar ile “…Aktarılan mevzuata göre,
ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde ihaleyi
gerçekleştiren idarece tesis edilen işlemlere karşı, istekli veya istekli olabilecekler tarafından
doğrudan dava açılamayacağından, bu işlemlere karşı 4734 sayılı Kanun'da öngörülen
usullere göre ihaleyi gerçekleştiren idareye yapılacak şikâyet başvurusundan sonra, Kamu
İhale Kurumu'na yapılacak itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından
verilen kararlara karşı dava açılabilir.
Davacı tarafından 01/12/2021 tarihli başvuruyla, ihale sonrası kur artışından dolayı
ekonomik gelişmelerin sözleşme imzalama şartlarını ortadan kaldırdığı, bu nedenle ihale
komisyonunun bu sert ekonomik şartlarda işin yapılabilirliğini tekrar değerlendirerek ihalenin
iptal edilmesi yönünde karar vermesi ve/veya bu hususta Kamu İhale Kurumu'ndan görüş
almasının kamu yararına olacağı belirtilerek ihaleyi gerçekleştiren Gençlik ve Spor İl
Müdürlüğü'ne şikâyet başvurusunda bulunulmuş; idarece verilen 02/12/2021 tarih ve
1442572 sayılı cevapta, ileri sürülen sebepler Kamu İhale Genel Tebliği'nde belirtilen
deprem, sel, doğal afet vs. gibi mücbir sebep hâllerinden birine girmediğinden ihalenin iptal
edilmesinin söz konusu olmadığı belirtilmiş, devamında davacının gerekli süre içerisinde
sözleşme imzalamaya gelmemesi sebebiyle geçici teminatının irat kaydedilmesine karar
verilmesi üzerine teminatın irat kaydına ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Davacı tarafından ihaleyi gerçekleştiren idareye yapılan başvuruda, kur artışından
kaynaklı ekonomide yaşanan gelişmelerin mücbir sebep sayılarak ihalenin iptal edilmesi talep
edilmiş, geçici teminatın irat kaydına dair işlemin iptali istemiyle açılan dava öncesinde
teminatın irat kaydına ilişkin ihaleyi gerçekleştiren idareye şikâyet başvurusunda
bulunulmamıştır. Başka bir anlatımla, davacı tarafından yapılan başvuru ihalenin iptaline
yönelik olup, geçici teminatın irat kaydına yönelik davacı tarafından yapılmış bir şikâyet
başvurusu bulunmamaktadır. Öte yandan, geçici teminatın irat kaydı işleminin ekonomik
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi şirket ile imzalanan 15/12/2021 tarihli sözleşmeden
önce tesis edildiği görülmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
Bu durumda, 4734 sayılı Kanun'da öngörülen usul izlenerek, idarî dava açılmadan
önce tüketilmesi zorunlu başvuru yolları olan şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu üzerine
Kamu İhale Kurulu'nca verilen karar dava konusu edilebileceğinden, ihaleyi gerçekleştiren
idareye şikâyet başvurusu yapılmadan geçici teminatın irat kaydına ilişkin işlemin iptali
istemiyle açılan davada idari merci tecavüzü bulunduğu, bu bedenle 2577 sayılı Kanun'un 15.
maddesi uyarınca dava dilekçesinin Denizli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'ne tevdii gerektiği
sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, işin esası incelenerek dava konusu işlemin iptali yönünde verilen
Mahkeme kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verilmek
suretiyle Denizli İdare Mahkemesinin kararının bozulmasına ve dava dilekçesinin Denizli
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne tevdiine karar verilmiştir.
İdarece anılan Danıştay kararına ilişkin işlem tesis etmek üzere 13.01.2023 sayılı yazı
ile “ 2021/614265 İhale Kayıt Numaralı ''Başkarcı Sentetik Çim Saha, 4'lü Soyunma Odası,
480 Kişilik Tribün, Halı Saha Soyunma Odası Tamiratı ve Halı Saha Zemin Yenileme, Saha
Aydınlatma İşi ''ihalesine katılan ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif veren firmanız Selçuk
Lütfi ARAS'ın ihale sözleşmesini imzalamaması nedeniyle 165.000,00 TL geçici teminatınız
İl Müdürlüğümüz tarafından irat kaydedilmiştir. Ancak Denizli İdare Mahkemesine
tarafınızca talepte bulunarak, geçicici teminatınız tutarının geriye ödenmesi istendi ve İdari
Mahkeme kararına göre tüm para tarafınıza İl Müdürlüğümüz tarafından yatırılmıştır.
Tarafınıza yatırılan tüm ödeme bilgi ve belgeleri ek'1 dosyasındadır. Denizli İdare
Mahkemesinin Karar iptaline ilişkin Denizli Valiliği aleyhine davacı (Selçuk Lütfi ARAS-Av.
İhsan AKTAŞ) tarafından dava açıldığı, İl Müdürlüğümüze tebliğ olunan dava dilekçesinin
Genel Müdürlüğümüze gönderilmemesi nedeniyle savunma dilekçesi sunma imkanı elde
edemeden Denizli İdare Mahkemesinin 22/06/2022 tarih ve 2022/506 E. 2022/1106 K. Sayılı
kararı ile "dava konusu işlemin iptaline" karar verildiği, karara karşı Genel Müdürlüğümüzce
temyiz kanun yoluna başvurulmuştur. Ek2'de yer alan Temyiz incelemesi neticesinde; Danıştay
13. Daire'nin 22/09/2022 tarih ve 2022/3535 E. 2022/3324 K. Sayılı kararı ile "davalının
temyiz isteminin kabulüne, kararın bozulmasına, dava dilekçesinin Denizli Gençlik ve Spor İl
Müdürlüğüne tebliğine" kesin olarak karar verilmiştir.Mezkur karar İl Müdürlüğümüze tebliğ
edilmiştir. Danıştay kararı ile ilk derece mahkemesinin kararı bozulduğundan; İl
Müdürlüğümüzce davacıya (Selçuk Lütfi ARAS-Av. İhsan AKTAŞ) ödeme yapıldığından İl
Müdürlüğümüz tarafından ödemelerin geri alınması gerekmekte olup,ek'1 dosyasında
belirtilen ödemeler ile ek'2 dosyasında belirtilen temyiz kararına göre ödenmesi
gereken; ödemelerin İl Müdürlüğümüz TR 6300 0100 0084 8825 4094 5008 Ziraat Bankası
Denizli Merkez Şubesi hesabına tebliğ tarihinden itibaren 5 gün içerisinde yatırılması
gerekmekte olup, yatırılmadığı takdirde gerekli yasal işlemler yapılacaktır…” başvuru sahibi
isteklinin geçici teminatını idareye geri ödemesi yönündeki yazının EKAP üzerinden
gönderildiği,
Bunun üzerine başvuru sahibinin 20.01.2023 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda
bulunduğu, idarenin 27.01.2023 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının
27.01.2023 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin 30.01.2023 tarihinde
Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan başvuru konusu ihaleye ilişkin süreç sonrasında yapılan itirazen
şikayet başvurusuna yönelik incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
Yukarı yer verilen mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemelerinde,
kesinleşen ihale komisyonu kararı yayımlandıktan sonra 4734 sayılı Kanun'un 41’inci
maddede belirtilen sürenin bitimini izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde
bırakılan istekliye 10 gün içinde yasal yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle sözleşmeye
davet yazısının gönderilmesi gerektiği, ihale üzerinde kalan isteklinin Kanun’un 42’inci ve
43’üncü maddelerine göre sözleşmeyi imzalamak zorunda olduğu, bu zorunluluğa uyulmadığı
takdirde protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin
geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanun’un 58’inci maddesi hükümlerinin uygulanması
gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde,
ihale üzerinde bırakılan istekli ihale tarihinde Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü
fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair bilgi
ve/veya belgeleri veya kesin teminatı vermemesi ya da sözleşme imzalamaması durumunda,
Kanun’un 44’üncü maddesi hükümlerine göre, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla istekliyle sözleşmenin imzalanabileceği,
bu durumda isteklinin yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi imzalamak zorunda
olduğu, bu zorunluluğa uyulmadığı takdirde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi
isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanun’un 58’inci maddesi hükümlerinin
uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan inceleme neticesinde, bahse konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif
sahibi istekli olarak Selçuk Lütfi Aras’ın belirlendiği, sonrasında isteklinin sözleşme
imzalamaya davet edildiği, ancak istekli tarafından sözleşme imzalanmadığından geçici
teminatı gelir kaydedildiği, ardından ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi
isteklinin sözleşme imzalamaya davet edildiği ve sözleşmenin anılan istekli ile imzalandığı
anlaşılmıştır.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Mücbir sebepler” başlıklı 10’uncu
maddesinde ise süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dâhil olmak üzere,
idare tarafından doğal afetler vb. durumlarda meydana gelen hallerin mücbir sebebin
meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde
bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına
alınmakla birlikte anılan Kanun maddesinin sözleşmenin yürütülmesi aşamasına ilişkin
olduğu, somut olaydaki durumun ise ihale aşamasına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
İdareler tarafından sözleşmeye davet edilmesi üzerine istekliler tarafından mücbir
sebep halleri dışında sözleşme imzalanmasının zorunlu olduğu, başvuru sahibi tarafından
ihale tarihinden sonra ortaya çıkan kur artışı ve bu artıştan kaynaklı başta demir ve beton
teminindeki daralmalar ile ihale konusu işte temin edilmesi gereken sentetik çim saha
fiyatının belirlenemez hale geldiği, bu haliyle teklif edilen fiyat ile sözleşmeye davet edilen
tarih arasında ortaya çıkan fiyat artışlarının kendilerince öngörülemez ve önlenemez olduğu
yönündeki iddialara yer verildiği, mevcut piyasa koşullarına göre bir ürünün fiyatında kur
kaynaklı artış olabileceği gibi fiyatında azalışın da olabileceği, bu itibarla istekliler tarafından
mevcut piyasa koşulları göz önünde bulundurularak teklif fiyatlarının hazırlanması
gerektiğinin basiretli bir tacir olmanın sonuçları arasında sayıldığı, başvuru sahibinin iddia
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/017
: 26
: 08.03.2023
: 2023/UY.II-460
ettiğinin aksine ürünlerin fiyatının azaldığı bir durum düşünüldüğünde isteklinin sözleşme
imzalanması aşamasında teklif fiyatı azaltılamayacağı gibi piyasa koşullarında fiyatın artması
durumunda da teklif fiyatının arttırılmasının beklenemeyeceği, dolayısıyla söz konusu
hususun mücbir sebep olarak değerlendirilemeyeceği, ayrıca idarece şikayete konu edilen
işleme yönelik Mahkeme kararlarının uygulanmasına ilişkin işlem tesis edildiği dikkate
alındığında idare tarafından başvuru sahibi istekli Selçuk Lütfi Aras için ihalenin gelinen
aşamasında tesis edilen iş ve işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygun olduğu anlaşılmış olup,
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.