Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri (DSİ) Balıkesir 25. Bölge Müdürlüğü / 2023/123811-Balıkesir-Sındırgı Sindel Göleti
Bilgi
İKN
2023/123811
Başvuru Sahibi
Güntoğar Kardeşler İnş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Devlet Su İşleri (DSİ) Balıkesir 25. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Balıkesir-Sındırgı Sindel Göleti
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Güntoğar Kardeşler İnş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti.  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri (DSİ) Balıkesir 25. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2023/123811 İhale Kayıt Numaralı “Balıkesir-Sındırgı Sindel Göleti” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri (DSİ) Balıkesir 25. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.03.2023 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Balıkesir-Sındırgı Sindel Göleti” ihalesine ilişkin olarak  
Güntoğar Kardeşler İnş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti.nin 28.04.2023 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 08.05.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
17.05.2023 tarih ve 93187 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.05.2023 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2023/647 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi  
sonucunda ihalenin Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic. A.Ş. -  
Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ilgili  
idareye verilen itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların yeterli ve kapsamlı şekilde  
araştırılmadığı yapılan ihalenin ve imzalanan sözleşmenin mahiyetini doğrudan etkileyecek  
iddiaların üstünkörü cevaplar ile geçiştirilip detaylı araştırmanın yapılmayarak neticeye  
kavuşturulmadığı, iddialarının yeterli ve açıklayıcı şekilde incelenmemesinin mevcut  
durumda firmalarının hakkı olan bir sözleşme imkanına dışarıdan müdahale edildiği anlamı  
taşıdığı, Anayasa’nın “Çalışma ve sözleşme hürriyeti” başlıklı 48’inci maddesinin birinci  
fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme  
hürriyetlerine sahiptir.hükmünde çalışma ve sözleşme özgürlüğünün güvence altına  
alındığı, bu bağlamda idarece ilgili ihaledeki bu değerlendirmesi mutlak yapılacak olan bir  
sözleşmenin yapılamaması ve alınan karar ile şikayet konusunun Kanun’un maddelerinin  
uygulanmayarak, yeterli ve detaylı inceleme yapılmadan haksız sonuçlar doğurması, dışarıdan  
müdahale edilmesi anlamı taşıdığı, sözleşme hakkının ve özgürlüğünün sınırlandığı, ihale  
komisyon kararında alınan kararın Anayasa’nın 2’nci maddesine de aykırılık taşıdığı, hukuk  
devletinin temel unsurlarından olan hukuki belirlilik ilkesi uyarınca kanuni düzenlemelerin  
hem kişiler yönünden hem idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer  
vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel olması gerektiği, ayrıca kamu  
otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesi gerektiği,  
1) İhale uhdesinde kalan istekli tarafından tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir belgenin  
sunulmadığı ve EKAP’a yüklü olmadığı, yüklenmiş belgelerin son durumu gösterir belgeler  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
değil süresi geçen evraklar olduğu,  
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesinin alt yüklenici iş bitirme  
belgesi olduğu ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 49’uncu maddesinin (d)  
bendine istinaden alt yüklenici iş bitirme belgesinin, yüklenici ile alt yüklenici arasında  
imzalanan sözleşmenin tarihi esas alınarak güncellenmesi gerektiğinin belirtildiği, bu durum  
göz önüne alındığında sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesinin teklif edilen bedeli  
karşılamayacağı, ayrıca ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyiminin tevsiki  
amacıyla sunulan iş deneyim belgesinin ihalede istenen benzer iş tanımına uygun olmadığı,  
3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale dokümanında belirlenen bilanço  
oranlarının sağlanamadığı, bilançolarda yıllara yaygın inşaat maliyeti ile hakediş gelirlerinin  
gösterilmediği, bilançoya ilişkin belgelerin ilgili kişi veya kurumlarca onaylanmadığı, bilanço  
kriterlerini gösteren ve meslek mensubunca düzenlenen belgenin standart forma uygun  
olmadığı, bilanço bilgileri tablosunun İdari Şartname’nin 7.4.2.b) maddesinde belirtilen  
şartları taşımadığı ve ihale dokümanı içinde yer alan Standart Form KİK024.1/Y Bilanço  
Bilgileri Tablosuna uygun olmadığı, iş hacmini gösteren belgelerin İdari Şartname’nin  
7.4.3’üncü maddesinde belirtilen kriterleri sağlamadığı,  
4) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının  
geçerli bir açıklama olmadığı, şöyle ki;  
a) Açıklama istenilmeyen bazı analiz girdileri için 0,00 TL bedel öngörüldüğü,  
virgülden sonra altı basamak esas alınması halinde analiz fiyatının teklif fiyatının üzerinde  
kalacağı,  
b) Analizlerde kullanılan rayiçlerin güncel olmadığı ve hangi kamu kurum ve  
kuruluşuna ait olduğunun belirtilmediği,  
c) Açıklamada analiz girdi miktarlarının azaltıldığı,  
d) Alınan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine  
uygun olmadığı, meslek mensubu onaylı olmadığı, fiyatların yansıttığı dönemlerin uygun  
olmadığı, fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterilmediği, fiyat teklifine dayanak olan  
tutanakların istenilmesi halinde bilgilerin çelişkili olduğunun görüleceği, fiyat tekliflerinin  
hangi işe ait olduğunun belirtilmediği, KDV hariç olarak ve şantiye teslim fiyat tekliflerinin  
alınmadığı, fiyat teklifine konu mamul girdisinin yükleme ve boşaltma ile istifleme bedeli  
hesaplanmadığı, ayrıca fiyat teklifi veren tüzel kişiliğin ilgili girdi kalemine ait faaliyet  
konusu olmadığı, fiyat teklifi ve dayanağı olan Ek.O-6 satış tutarı tespit tutanağı ile ilgili  
faturaların bu iş için asılsız olarak düzenlendiği, fiyat teklifini düzenleyen ilgili meslek  
mensubu ile fiyat teklifi veren tüzel kişilik tarafından imzalanan belgelerde bulunan imzalar  
ile meslek mensubunun sunmuş olduğu imza beyannamesindeki imzaların birbiri ile  
uyuşmadığı, satış tutarı tespit tutanağının (Ek-0.6) herhangi bir yeminli mali müşavir  
tarafından onaylanması yeterli görülmeyerek, sadece istekli ile tam tasdik sözleşmesi yapan  
yeminli mali müşavirlerin onaylaması gerektiğinin hüküm altına alındığı, ilgili meslek  
mensubunun bahsi geçen firmalar ile arasında yetkili meslek mensubu olduğuna dair bağlı  
bulundukları vergi dairesine ve bağlı bulundukları meslek odalarına bildirilmesi gereken yasal  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
süresi içerisinde sözleşmelerinin mevcut olmadığı, bağlı bulundukları meslek odalarına ilgili  
belgelerin sorulması gerektiği, meslek mensubu tarafından gerçekliği beyan edilen maliyet  
tespit tutanaklarında yer alan yevmiye defterlerinde ilgili maliyetin tespitine ilişkin tutarların  
ve ilgili ürünlerin satışının olmadığı ve bu satışlara ilişkin rakamların gerçeği yansıtmadığı,  
ilgili yevmiye defterleri ve noterlik tarafından tasdik edildiğine ilişkin belge ve bilgilerin  
sorgulanarak detaylı şekilde incelenmesi yapılarak sahte beyanda bulunanlar hakkında yasal  
işlemin başlatılması gerektiği, sunulan fiyat teklifleri ile teklife esas maliyet/satış tutarı tespit  
tutanaklarının birbirleri ile uyumlu olmadığı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan tam tasdik sözleşmelerinin geçerlik tarihi incelendiğinde meslek mensubu ile bu  
sözleşmelerin ihaleden sonra gerçekleştirildiği oysaki meslek mensubunun ihaleden önce  
gerçekleştirilen dönemlere ait satışlara göre fiyat teklifi verdiği, ancak o satışların onayını  
tutan o dönem başka bir meslek mensubu olması nedeniyle söz konusu fiyat teklifini  
onaylamaya yetkisi olmayan kişiler tarafından onaylanmasının mevzuata aykırı olduğu,  
üçüncü kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle yapılan savunma fiyat teklifleri, mesafe ve  
diğer girdiler olarak detaylı bir şekilde incelendiğinde, fiyat teklifinin reel nakliye  
maliyetlerini karşılamadığının açıkça görüleceği,  
e) Alt analizlerde aritmetik hatalar bulunduğu, analiz fiyatlarının teklif fiyatlarının  
üzerinde olduğu, açıklamada kendi malına ilişkin araçların amortisman defterindeki kaydı  
değerinin kullanılmasının mevzuata aykırı olduğu, makine saatlik ücretlerine ilişkin alt  
analizlerde maliyetlerin yeni makine bedeli üzerinden hesaplanması gerektiği,  
f) Alt analizlerde nakliyelerin formüllerinin hatalı olduğu, hatalı hesap yapıldığı, söz  
konusu mesafelerin belirlenmesinde firma tarafından herhangi bir dayanak gösterilmeden,  
itinerer ve taşınacağı yer ile ilgili olarak muvafakatname ve ilgili bilgi belgelerin sunulmadan  
varsayım üzerine mesafenin alındığı,  
g) Açıklama kapsamında sunulan analizlerin analiz formatına, birim fiyat tariflerine,  
idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı,  
h) Analizlerdeki işçilik ücretlerinin yürürlükteki saatlik asgari ücretin altında olduğu,  
ı) Akaryakıt birim fiyatlarının EPDK tarafından günlük yayımlanan fiyatların yüzde  
90’ının altında olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki  
faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı  
38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,  
a) Gerçek kişi olması halinde, elektronik ihaleler hariç, noter tasdikli imza  
beyannamesinin,  
b) Tüzel kişi olması halinde, elektronik ihaleler hariç, başvuru ya da teklif mektubunu  
imzalayanın noter tasdikli imza beyannamesinin,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Tüzel kişilerde; aday veya isteklilerin  
yönetimindeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen  
hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır. EKAP’a kayıtlı  
olmayan yabancı aday/istekliler tarafından ise, ilgili ülke mevzuatı dikkate alınarak, belirtilen  
hususlara ilişkin gerekli belgeler ihalede sunulur. Aday veya isteklilerin ihale tarihi itibarıyla  
mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup,  
ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri  
4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.  
(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya  
ilişkin noter onaylı vekaletname ile elektronik ihaleler hariç vekilin noter tasdikli imza  
beyannamesinin sunulması zorunludur.  
(3) İş ortaklığında, iş ortaklığı beyannamesinin ve iş ortaklığını oluşturan gerçek veya  
tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki  
belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur. Konsorsiyumda ise konsorsiyum beyannamesinin ve  
konsorsiyumu oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci  
fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur.  
(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili  
mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya  
istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari  
şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması,  
konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.”  
hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: Balıkesir Sındırgı Sindel Göleti  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 2023A01-214326 ( - Göletler 3)  
d) Kodu: 5 04 7 4 2 06 5 7 90 42370000028 61 25 10  
e) Miktarı:  
Temelden yüksekliği 31 metre olan kil çekirdekli kaya dolgu göleti  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: BALIKESİR” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin 7.1.a.2’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri  
için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-  
teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.  
a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;  
2) Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve  
ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler  
idarece EKAP'tan alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
19.04.2023 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, bahse konu ihaleye 29  
isteklinin katıldığı, Acunlar İnşaat Taahhüt Gıda Tarım Makine San. Tic. Ltd. Şti. - Ekaf  
İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin yeterlik bilgileri tablosunda  
sunulan iş deneyim belgesinin pilot ortak için gereken %80 tutarının altında olması nedeniyle  
değerlendirme dışı bırakıldığı, teklif bedeli sınır değerin (105.162.071,31 TL) altında kalan  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, Arsel Enerji Çevre Telekom İnşaat  
Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Bmg Taahhüt İnşaat Yapı Teknik A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin aşırı  
düşük teklif açıklaması sunmaması nedeniyle reddedildiği, ihalenin aşırı düşük teklif  
açıklaması uygun bulunan Turkay Yapı İnşaat Nakliyat Hafriyat Gıda Turizm Enerji Sanayi  
ve Ticaret A.Ş. - Çizel İnşaat Elektrik Mühendislik İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.  
İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de  
başvuru sahibi Güntoğar Kardeşler İnşaat Taahhüt Nakliyat Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği  
görülmüştür.  
Başvuru sahibi Güntoğar Kardeşler İnşaat Taahhüt Nakliyat Tic. Ltd. Şti.nin  
28.04.2023 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin başvuru sahibinin  
iddialarını inceleyerek 08.05.2023 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin  
kararının 08.05.2023 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği görülmektedir.  
İhale üzerinde bırakılan Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic.  
A.Ş. - Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Turkay  
Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin yeterlik bilgileri tablosu  
incelendiğinde; şirket ortaklarının Hilmi Omuzluoğlu (%51) ve Nurettin Keleş (%49) olduğu,  
Nurettin Keleş’in aynı zamanda şirketin yönetim kurulu başkanı olduğu, söz konusu  
hususların EKAP’a yüklenen son durumu gösterir pay defterleri ve yönetim kurulu karar  
defterlerinden de teyit edilebildiği anlaşılmıştır.  
Ayrıca, Özel ortak Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yeterlik  
bilgileri tablosu incelendiğinde; şirketin %100 hissesine sahip ortağı ve müdürünün İsmail  
Gün olduğu, söz konusu hususun EKAP üzerinden yapılan ticaret sicili bilgileri  
sorgulamasından teyit edilebildiği anlaşılmıştır.  
Bu sebeple, başvuru sahibinin 1’inci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci  
maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde “İş deneyimi bulunmayan mühendis veya  
mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işi ihalelerine başvurularında, toplam  
süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl,  
yüzyirmiikibinüçyüzseksenyedi  
Yeni  
Türk  
Lirası  
(Birmilyonbeşyüzdoksanyedibindokuzyüzonyedi Türk Lirası)* olarak hesaplanmak üzere 10  
uncu madde kapsamındaki benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır. Bu süre iş deneyimi  
bulunan mimar ve mühendisler için uygulanmaz. Bu bent kapsamında elde edilen deneyim  
mühendis ve mimarın beş yıldır en az % 51 hissesine sahip olduğu tüzel kişiler tarafından da  
kullanılabilir.hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü  
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde “Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle  
nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren,  
tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri  
itibariyle benzer özellikteki işleri, … ifade eder.hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde  
“(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren  
bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini  
tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.  
(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği  
tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul  
edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe  
ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.  
(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini,  
diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması  
zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve  
yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten  
elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin  
birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz.  
Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını  
sağlaması zorunludur.  
(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını  
sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az  
olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. Bu durumda;  
yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli  
istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin  
iş deneyimleri, kısa listenin oluşturulmasında yapılan puanlamada dikkate alınmaz.  
(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere tüzel kişiliğin yarısından fazla  
hissesine sahip ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi  
konusunda temsile ve yönetime yetkili olan ortağına ait iş deneyim belgesinin sunulması  
halinde; ticaret sicili müdürlükleri veya meslek mensubu yeminli mali müşavir ya da serbest  
muhasebeci mali müşavir) tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve  
düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartların korunduğunu  
gösteren ortaklık tespit belgesinin sunulması zorunludur. Ticaret sicili müdürlükleri veya  
meslek mensubu tarafından düzenlenen ortaklık tespit belgesinin, düzenlendikten sonra iş  
deneyim belgesini kullanan tüzel kişinin temsilcisi ve iş deneyim belge sahibi tarafından  
imzalanması gerekmektedir.  
(11) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya  
daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması  
durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil  
memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından,  
ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.  
(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda;  
mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için,  
başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş  
deneyim belgesinin sunulması zorunludur.  
(17) Bu Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin sekizinci fıkrasına göre düzenlenenler hariç  
olmak üzere belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarca düzenlenecek iş deneyim  
belgelerinde; belgeye konu işin esaslı unsuru ile belge tutarının iş grupları itibariyle  
dağılımına yer verilir. Ancak, işin amacı ile işlevini gerçekleştirecek seviyede veya bir iş  
grubuna ilişkin aşama ve kısımları içerecek şekilde tamamlanmaması gibi hallerde esaslı  
unsur belirtilmez ve belgede buna ilişkin açıklamaya yer verilerek işin tamamlanan aşama ve  
kısımları belirtilir.hükmü,  
Bahse konu Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci  
maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş  
deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim  
belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.  
(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş  
deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı  
unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının  
tamamı değerlendirilir.  
(8) Mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işleri  
ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunmaları durumunda;  
a) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların; toplam süresi onbeş yılı  
geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, Kanunun 62 nci maddesinin  
birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,  
b) İş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların; onbeş yıllık sınırlamaya tabi  
tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl Kanunun 62 nci maddesinin birinci  
fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,  
benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır…” hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu  
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde “Alt yüklenici iş bitirme belgeleri, yüklenici ile alt  
yüklenici arasında imzalanan sözleşmenin tarihi esas alınarak güncellenir.hükmü,  
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları  
Listesi”nde “(A) ALT YAPI İŞLERİ” başlığı altında “VIII. GRUP: BARAJLAR” bölümünde  
“1. Dolgu barajlar  
2. Beton barajlar  
3. Kemer barajlar  
4. Göletler” düzenlemesi yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde “İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında  
kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş  
veya benzer işlere ilişkin olarak;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde,  
ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az %  
80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son  
onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif  
edilen bedelin % 100'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek  
sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.  
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer  
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması  
zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve  
yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten  
elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin  
birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz.”  
düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda  
belirtilmiştir:  
A: ALTYAPI İŞLERİ  
AVIII. GRUP: BARAJLAR  
7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:  
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic.  
A.Ş. - Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ve özel  
ortakları tarafından ihalede alt yüklenici iş bitirme belgesinin beyan edilmediği,  
Pilot ortak Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin  
yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, 12 yıldır %51 ortağı olan Hilmi Omuzluoğlu’na ait  
2015/179839-1390785-3-1 EKAP numaralı “Sakarya Pamukova İlçesi İsabalı Mahallesi  
Akseki Deresi Taşkın Koruma, 2015/179839” yapım işinden alınmış belge tutarı 176.877,77  
TL olan iş denetleme belgesinin ve Ankara Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi  
İnşaat bölümünden alınmış mezuniyet tarihi 22.01.1971 olan mezuniyet belgesinin beyan  
edildiği, söz konusu iş deneyim belgesinin; iş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların;  
onbeş yıllık sınırlamaya tabi tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yılın  
Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar dikkate  
alınması amacıyla beyan edildiğinin anlaşıldığı, mezuniyet belgesinin İdari Şartname’nin  
7.6’ncı maddesinin 7.6.1’inci alt maddesindeki “Mezuniyet belgeleri/diplomalar”  
düzenlemesindeki “İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ” bölümünü karşıladığı ve benzer işe uygun  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
olduğu,  
Aynı şekilde, özel ortak Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından  
şirketin 5 yıldan fazla %51 ve üzeri hissesine sahip ortağı olan İsmail Gün’e ait Fırat  
Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden alınmış mezuniyet tarihi 13.07.2007 olan  
mezuniyet belgesinin beyan edildiği, söz konusu mezuniyet belgesinin İdari Şartname’nin  
7.6’ncı maddesinin 7.6.1’inci alt maddesindeki “Mezuniyet belgeleri/diplomalar”  
düzenlemesindeki “İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ” bölümünü karşıladığı ve benzer işe uygun  
olduğu görülmektedir.  
Bu sebeple, başvuru sahibinin 2’nci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”  
başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde  
ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,  
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,  
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.  
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını  
gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir  
veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,  
sunar.  
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa  
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar  
olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla  
ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın  
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı  
ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili  
merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
(8) Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya  
bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı  
o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge  
ile tevsik edilebilir.  
(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen  
belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.”  
hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı  
maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan  
önceki yıla ait;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir.  
(2) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren  
belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki  
belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki  
yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini  
sunması yeterlidir…  
(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için  
sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden  
son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla  
ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir  
önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması  
halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere  
son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların  
parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına  
bakılır. İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihalelerde,  
üçüncü fıkradaki kriterleri sağlayamayan aday veya isteklinin yapım işleri cirosuna ilişkin  
asgari tutarın yarısını sağlaması ve toplam ciro tutarının üçüncü fıkranın (a) bendinde  
sayılan ihalelerde teklif ettiği bedelin %40’ından veya üçüncü fıkranın (b) bendinde sayılan  
ihalelerde yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutarın iki  
katından az olmaması durumunda, yapım işleri ile ilgili ciro kriterinin sağlandığı kabul edilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Bu durumda, aday veya isteklinin toplam cirosunu gösteren gelir tablosunu da teklif veya  
başvuru kapsamında sunması gereklidir  
(6) Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.  
(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış  
iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.  
(8) Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında  
devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde  
edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
(10) Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya  
da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o  
ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından  
onaylanmış olması gereklidir.  
(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin  
kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden  
yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş  
ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden  
hesaplanır.  
(14) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi  
tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi  
oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda  
aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını  
gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “İş hacmine ilişkin belge tutarlarının güncellemesi” başlıklı  
37’nci maddesinde “(1) İş hacmine ilişkin belge tutarları aşağıdaki şekilde güncellenir:  
a) Yıllık toplam ciro, gelirin elde edildiği yılın Haziran ayına ait endeksin, ilk ilan  
veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle  
bulunan katsayı üzerinden güncellenir.  
b) Yapım işleri ciro tutarı, fatura tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait  
endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse  
oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.hükmü yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde “İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki  
yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin,  
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da  
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci  
mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form:  
KİK024.1/Y)  
sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa  
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan  
yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait  
belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın  
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı  
ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye  
yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların  
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke  
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik  
edilebilir.  
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı  
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesi,  
İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesinde “İş hacmini gösteren belgeler  
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini  
sunması yeterlidir;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,  
İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, yapım işleri cirosunun ise  
teklif ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan  
ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.  
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin  
yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
İhale tarihi yılın ilk dört ayında olduğundan, bir önceki yıla ait gelir tablosunu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul  
edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl,  
ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir  
tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.  
Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında  
devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde  
edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da  
vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke  
mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış  
olması gereklidir.  
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir  
ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte  
ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate  
alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi  
tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif  
kapsamında sunulması gerekmektedir.düzenlemesi yer almaktadır.  
07.03.2023 tarihinde yapılan bahse konu ihalede ihale üzerinde bırakılan Turkay Yapı  
İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic. A.Ş. - Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji  
San. ve Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda 2021 yılına ait bilançonun ve gelir  
tablosunun beyan edildiği, sunulan bilançonun yeterlik kriteri olarak istenilen bilanço  
rasyolarını (0,814, 0,162, 0,102) karşıladığı, bahse konu ihalede anılan iş ortaklığının  
sağlaması gereken asgari ciro tutarının teklif bedelinin %25’i olan (0,25 x 104.060.730,00 TL  
=) 26.015.182,50 TL’ye tekabül ettiği, pilot ortağın iş ortaklığındaki hissesi oranında (%90)  
sağlaması gereken ciro tutarının (0,90 x 26.015.182,50 TL =) 23.413.664,25 TL olduğu,  
Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin 2021 yılına ait gelir  
tablosundaki toplam cirosunun *****966,69 TL olduğu, söz konusu bilanço ve ciro  
bilgilerinin EKAP üzerinden idarece sorgulanabildiği görülmüş olup pilot ortak tarafından  
bahse konu yeterlik kriterlerinin sağlandığı görülmektedir.  
Özel ortak Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yeterlik  
bilgileri tablosunda 2021 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve 2021 yılına ait gelir tablosunun  
beyan edildiği, sunulan iki yıla ait bilançolardaki bilanço rasyolarının hesaplanmasında  
kullanılan değerlerin parasal tutarlarının ortalaması dikkate alınarak yapılan hesaplama  
sonucunda yeterlik kriteri olarak istenilen bilanço rasyolarını (0,780, 0,345, 0,218)  
karşıladığı, bahse konu ihalede anılan iş ortaklığının sağlaması gereken asgari ciro tutarının  
teklif bedelinin %25’i olan (0,25 x 104.060.730,00 TL =) 26.015.182,50 TL’ye tekabül ettiği,  
özel ortağın iş ortaklığındaki hissesi oranında (%10) sağlaması gereken ciro tutarının (0,10 x  
26.015.182,50 TL =) 2.601.518,25 TL olduğu, Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.nin 2021 yılına ait gelir tablosundaki toplam cirosunun *****869,60 TL olduğu, söz  
konusu bilanço ve ciro bilgilerinin EKAP üzerinden idarece sorgulanabildiği görülmüş olup  
özel ortak tarafından bahse konu yeterlik kriterlerinin sağlandığı görülmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Bu sebeple, başvuru sahibinin 3’üncü iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
istenmeksizin reddedilir...” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli  
sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca  
teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.  
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim fiyatları  
Teklif  
Kar  
ve  
Kar  
ve  
Teklif Teklif  
edilen kar edilen  
ve genel birim  
genel  
gider  
hariç  
Sıra Poz  
No No  
İş kaleminin  
adı  
genel gider  
dahil birim  
fiyat  
Birim fiyatı  
alınan  
gider  
fiyat  
kurum/kuruluş  
birim fiyat  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
150 dozlu  
16.001 demirsiz  
Bayındırlık  
İskan Bakanlığı  
ve  
1
2
3
97,86  
97,86  
beton  
200 dozlu  
16.002 demirsiz  
beton  
250 dozlu  
16.003 demirsiz  
Bayındırlık  
İskan Bakanlığı  
ve  
104,00  
110,13  
105,00  
Bayındırlık  
İskan Bakanlığı  
ve  
88,10  
15,86 103,96  
beton  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi  
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye göre  
ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış  
olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş  
kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet  
miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta  
tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin  
(Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak  
imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye  
göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında  
kullanılması öngörülen mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen  
sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen mal miktarının  
en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması gerekir. Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını  
değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye  
yetkilidir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından  
yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların  
ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin  
Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez.  
Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında  
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı  
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu  
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden  
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara  
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan  
belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.  
45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata  
dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515  
Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız  
sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami  
mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda  
bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece  
belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.  
45.1.13.17. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine  
ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın  
alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici  
bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.  
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı  
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması  
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;  
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması  
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-  
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına  
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması  
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın  
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
kullanılabilecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklaması yer  
almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme  
imzalanacaktır.” düzenlemesi,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi  
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama  
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük  
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.düzenlemesi,  
Sözleşme Tasarısı’nın “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde  
“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (On ) gün içinde Yapım İşleri Genel  
Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.  
9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 600 (AltıYüz) gün  
içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında;  
havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate  
alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.  
9.3. Bu madde boş bırakılmıştır.  
9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 25 Aralık  
- 5 Şubat tarihleri arasındaki 42 (Kırkİki) gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate  
alınmaz ve İdare Yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu  
dönemde çalışmasını isteyebilir. Zorunlu nedenlerle ertesi yıla sari hale gelen işlerde,  
çalışmaya uygun olmayan devre, ödenek durumuna ve imalatın cinsine göre dikkate alınır.  
9.5. Yüklenicinin sözleşmede belirlenmiş olan süre içinde yer teslimi için hazır  
bulunmaması halinde bu durum idare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin de  
bulunduğu komisyon tarafından süre bitiminde tutanak altına alınır ve işin süresi başlar.”  
düzenlemesi yer almaktadır.  
İdarenin 06.04.2023 tarihinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderdiği  
“Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon  
işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif  
açıklamalarının sunulması” konulu yazıda “Balıkesir-Sındırgı Sindel Göleti işine ait ihalede  
tekliflerin değerlendirmesi sürecine geçilmiş olup, beyan ettiğiniz bilgi ve belgeleri tevsik  
eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek  
kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan aşağıdaki belgeleri ekleri ile  
birlikte, İdari Şartnamenin 7.9. maddesine uygun olarak, 13.04.2023 tarihine kadar  
İdaremize sunmanızve aşırı düşük teklif açıklamalarınızı 13.04.2023 tarihine kadar sunmanız  
gerekmektedir.  
AÇIKLAMA:  
Bölge Müdürlüğümüzce 07.03.2023 tarihinde yapılan “Balıkesir-Sındırgı Sindel  
Göleti” ihalesine verdiğiniz teklifin incelenmesinde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu`nun 38.  
Maddesi uyarınca teklifiniz, aşırı düşük teklifler arasında yer almaktadır. Kamu İhale Genel  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
Tebliği’nde “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesi gereği Ek’te yer alan maliyet  
kalemleri ve teklifte önemli olan ilgili bileşenlere ait ayrıntıların;  
Yapılacak değerlendirmelerde dikkate alınmak üzere,  
a) Yapım yönteminizin ekonomik olması, bu çerçevede teklifinizi oluşturan maliyet  
bileşenlerinin gönderilmesi,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağınız  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü konularında gerekli bilgi ve belgelerin Kamu  
İhale Kanunu uyarınca tebliğ tarihinden itibaren beş (5) iş günü içinde yazılı olarak İhale  
Komisyonu`na bildirilmesi gerekmektedir.  
Balıkesir-Sındırgı Sindel Göleti” ait ihalede tekliflerin değerlendirmesi sürecine  
geçilmiş olup beyan ettiğiniz bilgi ve belgelerİ tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum  
ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden  
sorgulanamayan aşağıdaki belgeleri ekleri ile birlikte, İdari Şartnamenin 7.9. maddesine  
uygun olarak, 13.04.2023 tarihine kadar İdaremize sunmanız gerekmektedir.  
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verilmiş olup “2) SNDL-D1:  
Ocaktan getirilen geçirimsiz malzeme ile dolgu yapılması, 5) SNDL-D4: Ocaktan getirilen  
kaya malzeme ile riprap dolgu yapılması, 1) SNDL-K1: Açıkta Kazı Yapılması, 4) SNDL-D3:  
Ocaktan getirilen filtre malzemesi ile dolgu yapılması, 3) SNDL-D2: Ocaktan getirilen kaya  
malzeme ile gölet dolgusu yapılması ve 10) SNDL-B1: Her türlü inşaat ve imalatta  
kullanılmak üzere beton ve betonarme betonu yapılması” iş kalemlerine ilişkin olarak  
açıklama istenildiği anlaşılmaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Turkay Yapı İnş. Nak. Harfiyat Gıda Turz. Enerji San. ve Tic.  
A.Ş. - Çizel İnş. Elktr. Müh. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunmuş olduğu belgeler incelendiğinde;  
Açıklama istenilmeyen analiz girdileri için 0,00 TL bedel öngörülmediği, açıklama  
istenilen iş kalemlerindeki analiz fiyatlarının birim fiyat teklif cetvelindeki teklif fiyatlarının  
üzerinde olmadığı,  
Analizlerde kullanılan rayiçlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2023 yılı güncel  
birim fiyatlarıyla açıklandığı,  
Açıklamalarda analiz girdi miktarlarının azaltılmadığı, idarenin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında verdiği açıklama istenilen iş kalemlerinin analizlerindeki miktarlarla  
uyumlu olduğu,  
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “5) SNDL-D4:  
Ocaktan getirilen kaya malzeme ile riprap dolgu yapılması” iş kalemi içerisinde yer alan  
“Kapsül (Elektrikli 2,50 m)” analiz girdisinin Solar Patlayıcı Maddeler San. A.Ş. firmasından  
alınan fiyat teklifi ve dayanağı olan Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı ile açıklandığı, söz  
konusu fiyat teklifinde ve ekinde yer alan tutanakta meslek mensubu imza ve kaşesi ile ilgili  
ibarenin yer aldığı, bahse konu belgelerde yer alan meslek mensubunun imzasının TÜRMOB  
faaliyet belgesindeki imzası ile uyumlu olduğu, fiyat teklifinin ihale konusu işe ilişkin olarak  
alındığı, fiyat teklifini veren firmanın faaliyet alanının fiyat teklifi verdiği malzemeyle  
uyumlu olduğu, sunulan fiyat teklifleri ile teklife esas maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
birbirleri ile uyumlu olduğu, fiyat teklifi ve dayanağı olan Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit  
Tutanağının ekinde Mükellef Adına Tutanağı İmzalayanın İmza Beyannamesi ile Mükellefe  
Ait Temsile Yetkili Olunduğunu Gösterir Ticaret Sicil Tasdiknamesinin ve Meslek  
Mensubuna Ait Faaliyet Belgesinin sunulduğu, fiyat teklifinin dayanağı olan Ek-O.6 Satış  
Tutarı Tespit Tutanağının döneminin 2022 yılı 3’üncü dönemine ait olduğu, ihale tarihi  
(07.03.2023) dikkate alındığında söz konusu dönemin uygun olduğu, alınan fiyat teklifinin  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine uygun olduğu,  
Alt analizlerde aritmetik hataların bulunmadığı, analiz fiyatlarının teklif fiyatlarının  
üzerinde olmadığı, açıklamada kendi malına ilişkin araçların amortisman defterindeki kaydı  
değerinin kullanılmadığı, analizlerde yer alan iş makinelerinin saatlik ücretlerinin Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı’nın 2023 yılı güncel birim fiyatlarıyla açıklandığı,  
Alt analizlerde kullanılan nakliye formüllerinin idarenin aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında isteklilere gönderdiği formüller ve iş kalemi analizleri ile uyumlu olduğu, anılan  
istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece belirlenen agrega nakliye  
mesafesinin (ortalama 29,266 km) dikkate alınarak açıklama yapıldığı, idarece belirlenmeyen  
diğer malzemelere ilişkin mesafelerin istekli tarafından belirlenerek nakliyeye ilişkin  
açıklamaların yapıldığı, yapılan açıklamaların yerinde olduğu,  
Açıklama kapsamında sunulan analizlerin analiz formatına, birim fiyat tariflerine,  
idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olduğu,  
Analizlerdeki işçilik ücretlerinin yürürlükteki saatlik asgari ücret (44,48 TL) dikkate  
alınarak söz konusu tutarın üzerindeki bir tutarla (44,50 TL) açıklandığı,  
Anılan istekli tarafından mazot (motorin) girdisine ilişkin olarak sunulan akaryakıt  
fiyatlarının ihale ilan tarihi (09.02.2023) ile ihale tarihi (07.03.2023) arasındaki (ihale tarihi  
hariç) 10.02.2023 tarihli EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında  
bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem  
Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan 19,99 TL/lt’lik fiyattan  
%18 KDV düşülüp, 0,845 oranında kesafet oranı uygulanarak ulaşılan tutarın  
(19,99/1,18/0,845=5,6064 TL/kg) %90’ından (18,04 TL/kg) daha yüksek (18,05) olduğu  
tespit edilmiştir. Bu itibarla anılan isteklinin motorin için litre kg dönüşümünü 0,8200 kg/l -  
0,8450 kg/l aralığındaki katsayıları dikkate alarak 0,845 kg/lt katsayısını kullanarak yaptığı ve  
açıklamalarında mazot (motorin) girdisine ilişkin kullandığı tutarın uygun olduğu  
anlaşılmıştır.  
Bu sebeple, başvuru sahibinin 4’üncü iddiasının da yerinde olmadığı kanaatine  
varılmıştır.  
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının  
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,  
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.  
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin  
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından  
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/033  
: 11  
: 14.06.2023  
: 2023/UY.II-868  
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi  
uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının  
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate  
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,  
iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için  
Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması"  
koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü  
maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin  
mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.