Ana Sayfa / Kararlar / Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) / 2023/39227-Gli Müdürlüğü Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000 M³ Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye
Bilgi
İKN
2023/39227
Başvuru Sahibi
Tarhan Mad. San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ)
İşin Adı
Gli Müdürlüğü Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000 M³ Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Tarhan Mad. San. ve Tic. A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ),  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2023/39227 İhale Kayıt Numaralı “Gli Müdürlüğü Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000 M³  
Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) tarafından 01.03.2023  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gli Müdürlüğü Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000  
M³ Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye” ihalesine ilişkin olarak  
Tarhan Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin 28.04.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 02.05.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.05.2023 tarih ve  
92680 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.05.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2023/633 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Öz Eser İnş. Taah. ve Tic.  
Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasının uygun olmadığı, şöyle ki;  
Her iki istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ihale dokümanında  
ve aşırı düşük teklif sorgulamasında belirtilen makine ve ekipmana uygun olarak yapılmadığı,  
kömür işletmelerinde dekapaj, kömür kazı, yükleme ve nakliye işlerinde kullanılan makine ve  
ekipmanın özel niteliklere sahip olduğu, idarece de ihale dokümanında bu makine ve  
ekipmanın teknik özelliklerinin belirlendiği, idare tarafından yapılan aşırı düşük teklif  
sorgulaması ve isteklilerce yapılan açıklamanın da ihale dokümanında teknik özellikleri  
belirlenen makine ekipmana uygun olarak yapılması gerektiği, bu çerçevede aşırı düşük teklif  
açıklamalarına esas teşkil edecek olan ve sözleşme süresince işin gerçekleştirilmesi için iş  
yerinde bulundurulması zorunlu olan, dolayısıyla aşırı düşük teklif maliyet açıklamalarında  
kullanılması zorunlu asgari araç sayısının ve türünün ihale dokümanı kapsamında bulunan  
Sözleşme Tasarısı’nın 23.4’üncü maddesinde ve Teknik Şartname’nin 6.1’inci maddesinde  
yer aldığı,  
1) İhale konusu işte kullanım yoğunluğu bakımından adetler itibariyle önemli yer  
tutan ve aşırı düşük teklif açıklamasına konu edilmesi gereken kamyon amortismanı hesabına  
ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması uygun kabul edilen söz konusu istekliler tarafından  
esasen mevzuata uygun açıklama sunulmadığı, Sözleşme Tasarısı’nın 23.4’üncü maddesinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
ve Teknik Şartname’nin 6.1’inci maddesinde belirtilen makine özellikleri dikkate alındığında  
41 adet ve toplam 1580 ton kamyon istendiğinden ihale konusu işte ve dolayısıyla aşırı düşük  
teklif açıklamalarında teorik kapasitesi 38,5 ton/ adet olan piyasada 40 tonluk kamyon olarak  
anılan kamyonlar kullanılacağı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve diğer resmi kurum birim  
fiyat analizlerinde 40 ton kapasiteli kamyonlar için rayiç ve bunların çalıştırılmasına yönelik  
birim fiyat analizi bulunmadığından, anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında istenilen kamyon amortismanı ve yedek parça girdisi hesabında kullanılacak  
kamyon fiyatı için piyasadan alınacak fiyat teklileri ile açıklama yapılması gerektiği, Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesinde Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman  
(iş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı  
olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. üçüncü kişilerden alınan fiyat  
teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.şeklinde açıklama yer  
aldığı, isteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı  
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulmasının zorunlu  
olduğu, ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak; “a) İş makinesinin satın  
alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması halinde, amortisman maliyeti  
katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta,  
nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına yazılarak) ile resmi rayicin  
çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması  
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın  
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar kullanılabilecektir.”  
şeklinde özel düzenleme yapıldığı,  
Bu düzenlemeden resmi rayici bulunan makineler için resmi rayicin, yahut satın alma  
tarihinden sonra amortisman süresi dolmamış olması ve yine resmi rayici bulunması kaydı  
şartıyla maddenin (b) bendinde yer verilen; “(a) bendinde hesaplanan tutarın altında  
olmamak koşulu” düzenlemesi nedeniyle satın alma bedeli kullanılmasının, resmi rayici  
bulunmayan makineler için ise sadece üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin kullanılmasının  
mümkün olduğunun anlaşıldığı, Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan ve ihale dokümanında  
yapılan düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, sözleşme süresince iş mahallinde  
bulundurulması ve çalıştırılması gereken 41 adet 40 ton kapasiteli kamyon için resmi kurum  
ve kuruluşlarca yayımlanmış rayiç veya analiz bulunmadığından fiyat teklifi almak suretiyle  
açıklama yapılmasının zorunlu olduğu,  
Makine ve ekipman için öngörülen maliyetlere ilişkin açıklamalarda kullanılan fiyat  
teklifleri veya kıyasen kullanılan resmi birim fiyatlarda makinenin güç, kapasite ve akaryakıt  
tüketimi gibi teknik değerlerinin ihale dokümanında ve/veya aşırı düşük teklif sorgulamasında  
istenilen makinelerle birebir uyumlu olması gerektiği, aksi halde makine gücüne bağlı  
değişecek olan akaryakıt, bakım onarım giderleri değişebileceğinden farklı güç ya da teknik  
özelliklere sahip resmi rayiç veya birim fiyat analizlerinin de kullanılamayacağı,  
Bu itibarla, aşırı düşük teklif açıklamasında istenen “kamyon” amortismanı ve yedek  
parça giderleri için kullanılacak kamyon bedeli için fiyat teklifi alınması gerekli ve zorunlu  
olup ihale dokümanında ve aşırı düşük teklif sorgulamasında istenenden daha düşük kapasiteli  
benzer vasıflı iş makinesinin fiyatının kullanılmasının da mümkün olmadığı, bu çerçevede  
ihale dokümanında belirtilen 40 ton kapasiteli kamyona ilişkin olarak aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
sorgulamasında istenen amortisman ve yedek parça girdi hesabında ÇŞB tarafından  
yayımlanmış 7 tonluk kamyon rayicini kullanarak idarece aşırı düşük teklif sorgulamasına  
esas analiz formatında istenen açıklamayı sunmamış veya değiştirmiş olan ihale üzerinde  
bırakılan Öz Eser İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı ve AB İş  
Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. firmalarının aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
bulunmaması ve tekliflerinin reddedilmesi gerektiği,  
İdareye şikayet başvurusuna karşı idarece verilen cevapta, Öz Eser İnş. Taah. ve Tic.  
Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı tarafından kamyon amortismanı için fiyat teklifi  
sunulduğu, AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından ise Kamu İhale Genel  
Tebliğ’inin 45.1.13.17’nci maddesi uyarınca (fiyat teklifi alınmaksızın) rayiçlerle ve edinim  
bedelleriyle açıklama yapıldığı ve açıklamaların mevzuata uygun olduğunun belirtildiği,  
idarenin cevabından, dokümanda yapılan düzenlemeler çerçevesinde 40 tonluk kamyon ile  
aşırı düşük teklif açıklaması yapılması gerekirken AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic.  
A.Ş. tarafından bu şartları haiz olmayan 7 tonluk kamyona ait ÇŞB rayiçleri kullanılarak ve  
yine yukarıda açıklandığı üzere Tebliğ’in 45.1.13.17’nci maddesi uyarınca rayici olmayan 40  
tonluk kamyonlar için edinim değeri kullanılamayacak olmasına rağmen, envanterdeki  
kamyonlar kullanılarak mevzuata aykırı açıklama yapıldığının anlaşıldığı, bu nedenle anılan  
isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği,  
Ayrıca, Teknik Şartname’nin 6.4’üncü maddesine atıfta bulunularak anılan  
düzenlemede zaten istenilen makinelerin asgari sayı ve kapasitede olduğu belirtilerek  
açıklamaların uygun görüldüğünün belirtildiği, ancak ihale dokümanının bu aşamada hem  
isteklileri hem de idareyi bağlayıcı olduğu, ihale dokümanında asgari sayısı ve teknik  
kapasitesi belirtilen kamyonların yerine farklı kapasite ve sayıda kamyon ile açıklama  
yapılmasının doğru ve mevzuata uygun bir yaklaşım olmadığı, bu nedenle, ihale  
dokümanında istenen teknik özelliklerin karşılandığı veya sağlandığı veya asgari/ azami gibi  
esas değerleri perdeleyen beyanlara itibar edilmeksizin, fiyat teklifine konu kamyonların  
teknik dokümanına (katalog veya varsa imalatçının resmi web sayfasında yayınlanan  
bilgilere) itibar edilmesinin mevzuata uygun olacağı, fiyat teklifinde ihale dokümanı  
kapsamında istenmiş kamyon kapasiteleri net bir şekilde ve tam olarak belirtilmemiş olan Öz  
Eser İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin doğrudan  
reddedilmesi gerektiği, bu talebin kabul görmemesi halinde bahse konu isteklinin teklif ettiği  
kamyonların teknik verilerinin üretici/ distribütör firmadan istenilerek teknik verileri uygun  
olmadığı tespit edilerek teklifinin reddedilmesi gerektiği,  
AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından rayiç kullanılarak açıklama  
yapıldığı ve 40 tonluk kamyon rayici bulunmadığı dikkate alındığında 40 tonluk kamyon  
yerine resmi rayiçlerde kapasite ve teknik özellikleri uyuşmayan kamyon rayici alınarak kıyas  
yapılmak veya taşıma maliyeti hesaplanmak suretiyle açıklama yapıldığının anlaşıldığı, oysa,  
ihale dokümanında belirtilen asgari şartları karşılamayan kamyonlarla açıklama yapılmasının  
idarenin analiz formatına aykırı olduğu gibi yerleşik Kamu İhale Kurulu kararlarına da aykırı  
olduğu, bir iş makinesinin sadece 7 ton ve 40 ton gibi güç değerleri baz alınarak kıyaslama  
yapmak suretiyle diğerinin amortisman maliyetine erişilemeyeceği, fiyat-güç oranlarının  
doğrusal değiştiğine dair bilimsel bir veri yahut kabul edilebilir bir hesap yöntemi olmadığı,  
isteklinin kabullerinin sıhhatine dair bilimsel verileri dayanaklarıyla birlikte sunması  
gerektiği, hesabın dayanaklarının sunulmasının isteklinin görev ve sorumluluğunda olduğu,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
dolayısıyla Şartnamede istenilen ve ÇŞB’de rayici bulunmayan 40 tonluk kamyon yerine,  
farklı nitelikte ve kapasitede makineler kullanılmak suretiyle mevzuata aykırı biçimde yapılan  
açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
Bu itibarla, kamyon amortisman ve yedek parça hesabında; sunduğu fiyat teklifine  
konu kamyonlar şartnamede belirtilen güç ve taşıma kapasitesiyle uyumlu olmayan Öz Eser  
İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığının ve resmi rayici olmayan 40  
tonluk kamyon için Tebliğ’in 45.1.13.17’nci maddesi uyarınca sadece fiyat teklifiyle  
açıklama sunulması gerekirken, nitelik itibariyle Şartname’de belirtilen ve aşırı düşük teklif  
açıklamasına esas kamyonlarla aynı vasıfta olmayan kamyonlara ait resmi rayiç ve edinim  
değeri kullanan AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamalarının uygun kabul edilmemesi ve tekliflerinin reddedilmesi gerektiği,  
2) İhale dokümanı kapsamında Sözleşme Tasarısı’nın 23.4’üncü maddesinde ve  
Teknik Şartname’nin 6.1’inci maddesinde belirtilen makine özellikleri dikkate alınarak ihale  
konusu işte kullanılması zorunlu kılınan ve dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında önemli bileşen olarak açıklama istenilmiş olması gereken “yedek parça” girdisi  
için yapılacak hesaplamada dikkate alınması gereken diğer makineler ve kapasite  
özelliklerinin;  
“Sıra No Makine Cinsi Kapasite  
1 Ekskavatör 5,75 m3  
2 Dozer 320 hp  
3 Delik Makinesi 540 hp  
4 Greyder 185 hp” şeklinde olduğu, idarenin şikayete verdiği cevapta Öz Eser İnş.  
Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı tarafından Greyder, Dozer ve  
Ekskavatör yedek parça bedeli için fiyat teklifi ile açıklama yapıldığının belirtildiği, fiyat  
tekliflerine konu makinelerin teknik özelliklerinin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun  
olmadığı, ihale dokümanında istenen teknik özelliklerin karşılandığı veya sağlandığı veya  
asgari/azami gibi esas değerleri perdeleyen beyanlara itibar edilmeksizin, fiyat teklifine konu  
makinelerin teknik dokümanına (katalog veya varsa imalatçının resmi web sayfasında  
yayınlanan bilgilere) itibar edilmesi mevzuata uygun olacağından, fiyat teklifinde ihale  
dokümanı kapsamında istenilen makine kapasitelerinin net bir şekilde ve tam olarak  
belirtilmediği, bu nedenle Öz Eser İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş  
Ortaklığı’nın teklifinin doğrudan reddedilmesi gerektiği, bu talebin kabul görmemesi halinde  
bahse konu isteklinin teklif ettiği makinelerin teknik verilerinin üretici/ distribütör firmadan  
istenilerek teknik verileri uygun olmadığı tespit edilerek teklifin reddedilmesi gerektiği,  
İdarenin şikayete verdiği cevapta “…iş makineleri ve kapasitelerinin asgari seviyede  
istenmiş olduğu, asıl yükümlülüğün termin miktarının yerine getirilmesi olduğu…” şeklindeki  
ifadeden esasen mevzuata uygun olmayan açıklamaların sırf düşük fiyat olduğu için kabul  
edildiğinin anlaşıldığı, ancak itiraz edilmeyerek idare ve istekliler için kesinleşmiş ihale  
dokümanında belirtilen ihale konusu işte kullanılacak ve hazır bulundurulacak makinelerin  
asgari sayı ve kapasitelerinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında değiştirilemeyeceği,  
ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun  
olmayan Greyder ve Dozer yedek parça bedelini tevsik etmek üzere sunulan fiyat tekliflerine  
konu makinelerin teknik özelliklerine dair idarece verilen şikayete cevapta herhangi bir  
inceleme ve değerlendirmeye yer verilmeksizin fiyat teklifinin uygun olduğunun belirtildiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
Ayrıca, anılan istekliler tarafından ekskavatör ve delik makinesi için yapılan  
açıklamanın da mevzuata uygun olmadığı, ülkemizde 5,75 m3 kapasiteli ekskavatör ve 540  
hp kapasiteli delik makinesi üretimi ve satışının uzun zamandır yapılmadığı, bu makinelerin  
birebir aynı kamu kurumu rayiçlerinin de bulunmadığı için kendi malı makineleri de  
kullanmalarının mümkün görünmediği, dolayısıyla, söz konusu istekliler tarafından  
ekskavatör ve delik makinesi için Tebliğ’de öngörülen açıklama biçimleri kullanılarak yurt  
içinde mevzuata uygun bir açıklama yapılmasının mümkün olmadığına ilişkin kamu  
kurumlarından alınmış bilgi ve belge ile mevcut durumun ispatlanması gerekirken, mevzuata  
aykırı şekilde yapılan belgelendirmenin uygun görülmemesi ve söz konusu isteklilerin aşırı  
düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği,  
İdarece şikayete verilen cevapta Öz Eser İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş.  
İş Ortaklığı tarafından diğer iş makineleri için öngörülen yedek parça bedelini tevsik etmek  
üzere fiyat teklifi sunulduğu, delik makinesi için ise fiyat teklifi sunulamadığından Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesi uyarınca fiyat teklifi yerine firma taahhüdü vb.  
başka belgeler sunarak açıklama yapıldığının anlaşıldığı, Tebliğ’in ilgili maddesince  
yapılacak açıklamaların resmi kurumlar veya meslek odalarından alınmış belgelerle  
desteklenmesi gerektiği, üretici/ distribütör firma veya tedarikçi beyanlarının  
kullanılamayacağı, buna rağmen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yahut üretici kayıtlarını tutan  
Sanayi ve/veya Ticaret Odalarınca teyit edilmeyen ithalat veya üretim kısıtlılığına dair  
beyanların açıklamaya elverişli belgeler olmadığı, dolayısıyla adı geçen İş Ortaklığı’nın delik  
makinesi ile ilgili açıklamasının bu yönden de reddedilmesi gerektiği,  
Şikayete cevapta AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından ekskavatör  
ve delik makinesi için resmi rayiçlerin ve edinim bedellerinin kullanıldığının belirtildiği,  
ancak Teknik Şartname’de belirtilen özelliklerde ekskavatör ve delik makinesinin resmi rayici  
olmadığı için Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13. maddesi çerçevesinde açıklama  
yapılması gerekirken, teknik özellikleri ve/veya kapasitesi farklı benzer veya emsal  
makinelerin rayiçleri kullanılarak açıklama yapıldığı, bu açıklamaların ise idarenin açıklama  
talebine uygun olmadığı ve bu yüzden reddedilmesi gerektiği,  
Ayrıca, idare tarafından verilen şikayete cevapta Teknik Şartname’nin 6.4’üncü  
maddesinde yer alan ve iş makineleri için belirtilen kapasitelerin asgari seviyede olduğunun,  
yükümlülüğün yerine getirilmesi için ilave iş makineleri getirilmesi durumunda yüklenicinin  
herhangi bir hak talebinde bulunamayacağına ilişkin düzenlemeye yer verildiğinin belirtildiği,  
ancak bu düzenlemenin, yüklenicinin şartnamede asgari sayısı ve nitelikleri belirtilen makine  
ekipmana ilave araç getirmesi halinde yahut ihale dokümanında asgari sayı ve kapasitesi  
belirtilen ekipmanla yeterli üretim yapılamaması halinde idareyi yükümlülükten beri tutan bir  
düzenleme olduğu, aşırı düşük teklif sorgulamasında Teknik Şartname’de kapasitesi ve sayısı  
asgari şekilde belirtilen iş makinelerinin esas alınması gerektiği, isteklilerin de idarece yapılan  
sorgulamaya uygun açıklama yapması gerektiği, idarenin analiz formatında yahut iş  
makinelerinin nevi, sayı ve kapasitelerinde değişiklik yapma hakkı bulunmadığından Teknik  
Şartname’de yer alan bahse konu düzenlemenin isteklilere dilediği makineyi kullanma  
hakkını vermediği,  
Sonuç olarak, açıklamaları mevzuatta öngörülen usule uygun olmayan ekonomik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
açıdan en avantajlı teklif sahibi ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye  
ait tekliflerin reddedilerek kendilerine ait teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak  
belirlenmesi hususunda düzeltici işlem belirlenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1. …  
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
45.1.13.17. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine  
ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın  
alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici  
bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.  
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı  
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması  
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;  
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması  
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-  
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına  
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması  
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın  
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
kullanılabilecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
…” açıklaması yer almaktadır.  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: GLİ Müdürlüğü Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000 m³ Dekapaj ve 1.600.000 Ton  
Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde):  
d) Kodu:  
e) Miktarı: 36.000.000 m³ Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye  
İşi  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Garp Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü  
Tunçbilek-1 Panosu Tunçbilek-Tavşanlı/KÜTAHYA” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi  
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama  
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük  
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale dokümanı kapsamında yer verilen birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki şekilde  
düzenlendiği görülmüştür;  
A
B
Sıra No İş Kalemi İş  
Ölçü Birimi  
Miktarı  
Teklif  
Edilen  
Birim Fiyat  
(Para  
birimi  
Tutarı  
(Para  
birimi  
No  
Kaleminin  
Adı ve  
Kısa  
Açıklaması  
belirtilerek)  
belirtilerek)  
1
2
1
2
Dekapaj  
Kömür  
metreküp  
ton  
36.000.000  
1.600.000  
Kazı,  
Yükleme ve  
Nakliye  
TOPLAM TUTAR(K.D.V Hariç)  
Sözleşme Tasarısı’nın “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde  
“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 30 (Otuz ) gün içinde Yapım İşleri Genel  
Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.  
9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 1000 (Bin) gün  
içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında;  
havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate  
alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.  
9.3. Bu madde boş bırakılmıştır.  
9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 01.12 -  
01.03 tarihleri arasındaki 90 (Doksan) gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate  
alınmaz ve İdare Yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu  
dönemde çalışmasını isteyebilir. Zorunlu nedenlerle ertesi yıla sari hale gelen işlerde,  
çalışmaya uygun olmayan devre, ödenek durumuna ve imalatın cinsine göre dikkate alınır.  
9.5. Yüklenicinin sözleşmede belirlenmiş olan süre içinde yer teslimi için hazır  
bulunmaması halinde bu durum idare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin de  
bulunduğu komisyon tarafından süre bitiminde tutanak altına alınır ve işin süresi başlar.”  
düzenlemesi,  
Anılan Sözleşme Tasarısı’nın “Teknik Personel, makine, teçhizat ve ekipman  
bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde “…23.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden  
itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş  
programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.  
Cinsi  
Çeşidi  
Yükleme  
Taşıma  
İtme  
Adedi Kapasitesi  
8
Ekskavatör  
Kamyon  
Dozer  
46 m3  
41  
2
1580 ton  
640 hp  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
Delik makinası Delme  
Greyder Yol tesviye  
2
1
1080 hp  
185 hp  
düzenlemesi,  
Teknik Şartname’nin “İşin Yapılmasında Kullanılacak Makine, Teçhizat, Malzeme,  
Araçlar ve İş Makineleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1. Yüklenici, yer teslim tarihinden  
itibaren aşağıdaki tabloda belirtilen makine parkını iş programına uygun olarak, iş yerinde  
bulundurmak zorundadır.  
Cinsi  
Çeşidi  
Yükleme  
Taşıma  
İtme  
Adedi Toplam Kapasite  
8
Ekskavatör  
Kamyon  
Dozer  
Delik makinası Delme  
Greyder Yol tesviye  
46 m3  
41  
2
2
1580 ton  
640 hp  
1080 hp  
185 hp  
1
İşin yer teslim tarihinden sonra yüklenici şantiyeye getirdiği tüm makine ve ekipmana  
ait kapasite, motor gücü vs. teknik bilgileri içeren belgeleri ve iş makinelerine ait trafik tescil  
belgelerini ve iş makinelerinin kendi malı veya kiralık olduğuna dair belgeleri idareye yazılı  
olarak teslim edecektir.  
6.4. Belirtilen iş makineleri ve kapasiteleri asgari seviyede olup asıl yükümlülük  
termin miktarının yerine getirilmesidir. Bu nedenle termin programının yerine getirilmesi için  
ilave iş makineleri getirilmesi yükleniciye herhangi bir hak kazandırmaz.  
6.5. Yükleme, itme, delme ve yol tesfiye grubundan her birinden en az bir makine,  
taşıma grubundan en az 5 (beş) adet kamyonu yer teslim esnasında yüklenici sahada  
bulundurmak zorundadır. Sahada bulundurmadığı taktirde yer teslimi yapılmayacaktır.  
Yüklenici yer teslimi yapıldıktan sonra sözleşmede belirtilen adet ve kapasitede  
panoda bulundurulması zorunlu makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına göre (sözleşmede  
belirtilen hükümler çerçevesinde) iş başında bulundurmadığı takdirde, sözleşmede belirtilen  
cezalar uygulanacaktır.düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale dokümanı kapsamında bulunan ihale konusu işe ait termin planının aşağıdaki  
şekilde düzenlendiği görülmüştür;  
YILLAR  
DEKAPAJ (m3)  
KÖMÜR KAZI YÜKLEME NAKLİYE  
(Ton)  
2023  
2024  
2025  
10.000.000  
13.000.000  
13.000.000  
200.000  
400.000  
1.000.000  
19.04.2023 tarihli ihale komisyonu kararından, şikayete konu ihalede 24 adet ihale  
dokümanı indirildiği, 9 istekli tarafından ihaleye teklif verildiği, Öz Eser İnş. Taah. ve Tic.  
Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı ile AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş.ne ait  
teklifin sınır değerin altında kaldığı, anılan istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamalarının idarece uygun bulunduğu, Öz Eser İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
A.Ş. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ve AB İş Makinaları İnş. Nak.  
San. ve Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği  
anlaşılmıştır.  
İdare tarafından ilk olarak 01.03.2023 tarihinde EKAP üzerinden aşırı düşük  
sorgulama yazısı gönderildiği, bunun üzerine ihale üzerinde bırakılan Öz Eser İnş. Taah. ve  
Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı tarafından idareye şikayet başvurusunda  
bulunulduğu, şikayet dilekçesinde özetle “yaklaşık maliyetin yüksek hesaplandığı, aşırı düşük  
teklif sorgulamasının mevzuata uygun olmadığı, analiz girdilerinin yeniden oluşturulması  
gerektiği, makine girdilerinin türüne göre birim imalata düşen adet cinsinden  
maliyetlendirilmesi gerektiği, amortisman ve bakım onarım gibi maliyet bileşenlerinin ÇŞB  
analizlerine ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine uygun açıklanabilmesine  
zemin hazırlanması gerektiği” yönünde olduğu görülmüştür.  
Söz konusu şikayet başvurusu üzerine idare tarafından analiz formatının değiştirildiği,  
idarece 03.04.2023 tarihinde EKAP üzerinden aşırı düşük teklif sahibi Öz Eser İnş. Taah. ve  
Tic. Ltd. Şti. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı ile AB İş Makinaları İnş. Nak. San. ve Tic.  
A.Ş.ne yeniden gönderilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya  
numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların  
yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıda “GLİ Müdürlüğü  
Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000 m³ Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve  
Nakliye işine ait ihalede tekliflerin değerlendirmesi sürecine geçilmiş olup, beyan ettiğiniz  
bilgi ve belgeleri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu  
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan  
aşağıdaki belgeleri ekleri ile birlikte, İdari Şartnamenin 7.9. maddesine uygun olarak,  
12.04.2023 tarihine kadar İdaremize sunmanız ve aşırı düşük teklif açıklamalarınızı  
12.04.2023 tarihine kadar sunmanız gerekmektedir.  
AÇIKLAMA: 2023/39227 İKN'li GLİ Müdürlüğü Tunçbilek-1 Panosu 36.000.000 m³  
Dekapaj ve 1.600.000 Ton Kömür Kazı, Yükleme ve Nakliye Yapım işi kapsamında 14.03.2023  
tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiş olup firmalar tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamaları ile birlikte verilen şikayet dilekçeleri incelenmiş ve komisyonumuz  
tarafından analiz formatındaki işçilik ve amortisman birimleri yeniden düzenlenerek tekrar  
aşırı düşük sorgulaması yapılmasına karar verilmiştir.  
Aşırı düşük Sorgulaması istenecek ve istenmeyecek iş kalemler listesinde yer alan tüm  
kalemler için teklif bileşenleri ve ayrıntılarını içeren fiyat analizinin, Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45 inci Maddesinde yer alan düzenlemeler esas alınarak ekte yer alan örnek  
analiz formatına uygun bir şekilde yazılı olarak tarafımıza bildirilmesini rica ederiz.  
Not: Yol mesafeleri Teknik Şartname’de belirtilmiştir.ifadelerinin yer aldığı, söz  
konusu yazının ekinde yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan 01 numaralı  
“36.000.000 M3 Dekapaj İşi” iş kalemine ilişkin olarak açıklama istenilen ve istenilmeyen  
analiz girdilerinin belirtildiği analize yer verildiği görülmüştür.  
İdarece hazırlanan analiz formatında kamyon amortismanı girdisinin, yedek parça şarjı  
girdisinin (ekskavatör, dozer, delik makinası, kamyon, greyder, sulama tankeri, yağlama  
tankeri, motopomp için açıklama yapılacaktır.), işçilik girdilerinin, akaryakıt girdisinin ve  
An-Fo (amonyum nitrat – fuel oil) girdisinin açıklama istenilecek analiz girdileri olarak  
belirlendiği görülmüştür. Yeni analiz formatında açıklama istenilen analiz girdilerinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
değişmediği, miktar biriminin değiştiği, “kamyon amortisman” girdisinin miktarının 30.000  
saat olarak belirtildiği görülmüştür.  
Açıklama yapılması istenilen “yedek parça şarjı girdisi (ekskavatör, dozer, delik  
makinası, kamyon, greyder, sulama tankeri, yağlama tankeri, motopomp için açıklama  
yapılacaktır.)” miktarının 1 m3 olarak belirtildiği görülmüştür.  
02.06.2023 tarih ve 37932 sayılı yazı ile idareden “… 1) Aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen “36.000.000 m3 Dekapaj İşi” iş  
kalemine ilişkin analizde açıklama istenilen analiz girdilerinden biri olan kamyon  
amortismanı girdisine ait miktarın 30.000 saat olarak belirtildiği görülmüştür. Bu çerçevede;  
1.1) İhale dokümanı düzenlemelerinden işin süresinin 1.000 gün olduğu, bir yıl  
içerisinde çalışmaya uygun gün sayısının 256 olduğu ve bir günde 3 vardiya olmak toplam  
22,5 saat çalışılacağı anlaşılmıştır. Söz konusu iş kalemine ilişkin analizde kamyon  
amortismanı girdisine ait miktar kısmında yer alan 30.000 saatin ne şekilde hesaplandığı,  
1.2) Söz konusu 30.000 saatlik kamyon amortismanı miktarının toplam iş miktarına  
(36.000.000 m3) mı yoksa işin 1 m3 ‘lük kısmına mı karşılık geldiği,  
2) Açıklamaya tabi “36.000.000 m3 Dekapaj İşi” iş kalemine ait analizde “yedek  
parça şarjı girdisi (ekskavatör, dozer, delik makinası, kamyon, greyder, sulama tankeri,  
yağlama tankeri, motopomp)” açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirtildiği görülmüş  
olup, söz konusu araçlara ilişkin yedek parça maliyetinin neden tek bir analiz girdisi olarak  
açıklamaya konu edildiği” hususlarında açıklama talep edilmiştir.  
09.06.2023 tarihli cevabi yazıda “…İlgi yazının 1.1.maddesinde, dekapaj iş kalemine  
ait analizde kamyon amortismanı girdisine ait miktar kısmında yer alan 30.000 saatin ne  
şekilde hesaplandığı sorulmaktadır.  
333, 339, 365 ve 389, 399, 418 ve 439 seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile  
30/4/2018 tarihli ve 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 7194 sayılı Kanunun  
14.maddesine göre, ağır yük kamyonları (Yüksüz ağırlığı 6 ton ve üzeri olanlar)’ın faydalı  
ömrü 5 yıldır. İhale dokümanında işin süresinin 1.000 gün, bir yıl içinde çalışmaya uygun gün  
sayısının 256 gün ve bir günde 3 vardiya olmak üzere toplam 7,5 saat X 3=22,5 saat  
çalışılacağı belirtilmiştir. Sıfır km yeni bir kamyonun yıllık 256 gün çalışma süresi içinde,  
yasal 5 yıllık sürede kaç saat çalışacağı hesap edilerek, gerçek amortisman süresi  
bulunmuştur.256 gün X 22,5 saat = 5760 saat kamyonun yıllık çalışma saatidir. Kanunda  
geçen 5 yıllık amortisman süresi dikkate alındığında kamyonun 5 yıl sürede toplam çalışma  
saati: 5760 saat X 5 yıl=28.800 saat bulunmuş olup, yaklaşık maliyet hesap tablosunda  
30.000 saat amortisman süresi öngörülmüştür.  
İlgi yazının 1.2. maddesine ilişkin olarak, ihale dokümanında sözleşmenin birim fiyat  
sözleşme olduğu belirtilmiş olup, bu nedenle yaklaşık maliyet hesabında tüm girdilerin işin 1  
m3’lük kısmına denk gelen maliyeti bulunmuştur. Söz konusu 30.000 saatlik kamyon  
amortismanı miktarı, işin tamamına karşılık gelmekte olup, 1 m3 başına kamyon amortisman  
bedeli aşağıda belirtilen şekilde hesap edilmiş ve yaklaşık maliyet hesap tablosunda  
belirtilmiştir.  
Kamyon edinme bedeli (KDV Hariç): Makine bedeli - Lastik Bedeli=3.581.391 TL -  
125.000 TL=3.456.391 TL  
Kamyon Hurda Bedeli: 3.456.391 TL X 0,20 = 691.278 TL  
Kamyon Amortismana Esas Bedeli: 3.456.391 TL - 691.278 TL = 2.765.113 TL  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
Kamyon Amortisman Süresi: 30.000 saat  
Saatlik Amortisman Bedeli: Amortismana Esas Bedel / Amortisman Süresi= 2.765.113  
TL / 30.000 saat= 92 TL/saat  
Günlük Amortisman Bedeli: 92 TL/ saat X 22,5 saat/gün=2.070 TL/gün  
Yılda Yapılacak İş Miktarı: (36.000.000 m3 X 365)/ 1.000=13.140.000 m3  
Gerekli Kamyon Sayısı: Gerekli Ekskavatör Sayısı X Bir Ekskavatör İçin Gerekli  
Kamyon Sayısı= 7 X 5= 35 Adet  
Günlük Yapılacak İş Miktarı: Yılda Yapılacak İş Miktarı / Çalışma Süresi= 13.140.000  
m3/yıl / 256 gün/yıl=51.328,13 m3/gün  
1 m3 Başına Kamyon Amortisman Bedeli: (Günlük Amortisman Bedeli X Toplam  
Kamyon Sayısı X 1,20)/ Günlük Yapılacak İş Miktarı=(2.070 gün X 35 X 1,20) / 51.328,13  
m3/gün=1,69381 TL/m3 olarak hesap edilmiştir (Not: yedek kamyon kullanımı için kamyon  
sayısı %20 arttırılmıştır)  
İlgi yazının 2. maddesine ilişkin olarak, ihale dokümanında istenilen makine  
parkındaki araçların yüzlerce alt girdisi olup yedek parça maliyetinin 1 m3’e karşılık gelen ve  
işin bütününü kapsayıcı şekilde genel yedek parça maliyetinin tüm maliyette oransal olarak  
ne kadar olduğunu genel olarak bilinmesi gerekmektedir.  
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.2.2. maddesinde “Aynı girdinin yaklaşık maliyeti  
oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her  
analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına  
göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilecektir.” hükmü kapsamında yaklaşık maliyet tablosunda “yedek parça ve  
tamir giderleri “başlığı altında Ekskavatörün yedek parça ve tamir giderleri, Dozerin yedek  
parça ve tamir giderleri, Delik Makinesinin yedek parça ve tamir giderleri, Kamyonların  
yedek parça ve tamir giderleri, Greyderin yedek parça ve tamir giderleri, Sulama tankerinin  
yedek parça ve tamir giderleri, Yağlama kamyonunun yedek parça ve tamir giderleri, Motorin  
tankerinin yedek parça ve tamir gideri, Motopompun yedek parça ve tamir giderleri ayrı ayrı  
hesaplanmış olup 1 M3 başına yedek parça ve tamir maliyeti 1,67121 TL/m3 olarak  
bulunmuş ve yaklaşık maliyet hesap tablosunda belirtilmiştir.ifadelerinin yer aldığı  
görülmüştür.  
Öncelikle yapılan incelemede, 30.000 saat olarak belirtilen “kamyon amortisman”  
girdisi miktarına ilişkin idarece verilen cevap dikkate alındığında; bir kamyonun günlük 22,5  
saat (3 vardiya x 7,5 saat) ve 5 yıl faydalı ömrü olmak üzere (5 yıl x 256 gün) toplam 28.800  
saat çalışabileceği ve bu rakamın 30.000’e yuvarlanarak yaklaşık maliyet hesabında bir  
kamyonun toplam amortisman ömrünün 30.000 saat olarak hesaba dahil edildiği anlaşılmıştır.  
Ancak, bir kamyonun tutar olarak saatlik amortismanını bulma noktasında gerekli olan  
toplam amortisman süresinin, ihale konusu iş kapsamında bulunan 36.000.000 m3 dekapaj işi  
iş kaleminin birim miktarının (m3) yerine getirilmesinde gerekli toplam kamyon çalışma  
süresi dikkate alınarak aşırı düşük teklif açıklamasındaki analiz formatında yer verildiği  
görülmüştür.  
Öte yandan, idarenin cevabında söz konusu 30.000 saatin 36.000.000 m3 dekapaj  
işinin tamamına denk geldiğinin ifade edildiği, bir m3 başına denk gelen saatlik amortisman  
bedeline ilişkin idarece yapılan hesaplamada ise bir kamyonun amortismana esas bedeli ve  
30.000 saat amortisman süresi üzerinden 92,00 TL saatlik amortisman bedeli hesaplandığı,  
işin süresi dahilinde bir günde yapılacak iş miktarının hesaplandığı, işin yerine getirilmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
için gerekli kamyon sayısı dikkate alınarak bir m3 başına düşen kamyon amortismanı  
bedelinin 1,69381 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.  
Ayrıca, söz konusu 36.000.000 m3 iş kalemine ait analiz formatında yer verilen miktar  
olan 30.000 saatlik toplam amortisman süresinin bir kamyonun mu yoksa ihale konusu işte  
kullanılacak toplam gerekli kamyonun mu amortisman süresini belirttiği noktasında tereddüt  
oluşturduğu anlaşılmıştır.  
İhale dokümanı düzenlemeleri kapsamında, ihale konusu işin yerine getirilmesi için  
toplam 41 adet kamyon kullanılacağının düzenlendiği, ancak kaç adet kamyonun dekapaj  
işinde kaç adet kamyonun kömür kazı ve yükleme işinde çalıştırılacağının belirtilmediği  
görülmüştür. Ayrıca, belirtilen iş makinelerinin ve kapasitelerinin asgari seviyede  
düzenlendiği, asıl yükümlülüğün termin miktarının yerine getirilmesi olduğu, bu nedenle  
termin programının yerine getirilmesi için ilave iş makineleri getirilmesinin yükleniciye  
herhangi bir hak kazandırmayacağı yönünde de düzenleme yapıldığı görülmüştür.  
Yedek parça şarjı analiz girdisine ilişkin olarak ise; söz konusu açıklamaya tabi  
36.000.000 m3 dekapaj işi iş kalemine ait analizde “yedek parça şarjı girdisi (ekskavatör,  
dozer, delik makinası, kamyon, greyder, sulama tankeri, yağlama tankeri, motopomp)”  
açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirtildiği görülmüş olup, söz konusu araçlara ilişkin  
yedek parça maliyetinin neden tek bir analiz girdisi olarak açıklamaya konu edildiği  
hususunda idareden açıklama talep edilmiştir. İdarece verilen cevaptan; ihale dokümanında  
istenilen makine parkındaki araçların yüzlerce alt girdisi olduğu, yedek parça maliyetinin 1  
m3’e karşılık gelen ve işin bütününü kapsayıcı şekilde genel yedek parça maliyetinin tüm  
maliyette oransal olarak ne kadar olduğunun genel olarak bilinmesi gerektiği, Kamu İhale  
Genel Tebliğinin 45.1.2.2’nci maddesi kapsamında yaklaşık maliyet tablosunda “yedek parça  
ve tamir giderleri” başlığı altında bulunan ekskavatörün yedek parça ve tamir giderlerinin,  
dozerin yedek parça ve tamir giderlerinin, delik makinesinin yedek parça ve tamir  
giderlerinin, kamyonların yedek parça ve tamir giderlerinin, greyderin yedek parça ve tamir  
giderlerinin, sulama tankerinin yedek parça ve tamir giderlerinin, yağlama kamyonunun  
yedek parça ve tamir giderlerinin, motorin tankerinin yedek parça ve tamir giderinin,  
motopompun yedek parça ve tamir giderlerinin ayrı ayrı hesaplandığı 1 m3 başına düşen  
toplam yedek parça ve tamir maliyeti bulunarak yaklaşık maliyet hesabına dahil edildiği  
anlaşılmıştır.  
Ancak, yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları uyarıca, her biri  
ayrı bir iş makinesine ait olan yedek parça ve tamir giderlerinin hesaplama yöntemlerinin  
birbirinden farklı olduğundan aynı girdi olarak değerlendirilemeyeceği ve tutarları toplanmak  
suretiyle açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı  
tespit edilmiştir.  
Mevzuatın yukarıda aktarılan hükümleri gereğince, ihale dokümanında aşırı düşük  
teklif sorgulaması yapılacağına ilişkin düzenleme yapılan ihaleler için idarece öncelikle  
geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin hesaplanması ve sınır değerin  
altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmektedir. Bu  
kapsamda, idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık  
maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş  
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş  
kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi  
gerekmektedir.  
Ayrıca, idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin  
tespit edilmesi, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında  
olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif  
toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda da; en  
küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz  
girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmemesi gerekmektedir. Bununla birlikte, Tebliğ’in yukarıda yer verilen 45.1.2.2 ve  
45.1.2.3’üncü maddelerinde yer alan açıklamalar uyarınca idarenin herhangi bir iş kalemi  
içerisinde açıklama istenilecek analiz girdisi olarak tespit etmiş olduğu bir analiz girdisini,  
nihai olarak açıklama istenilecek analiz girdisi olarak belirlemesi gerektiği ve buna göre  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin oluşturulması gerektiği anlaşılmaktadır.  
Ayrıca, aşırı düşük teklif açıklamasına konu analiz girdi miktarlarının idarece yapılan  
yaklaşık maliyet hesabına uygun olması gerektiği, aşırı düşük teklif sahibi istekliler açısından  
ve aşırı düşük teklif açıklamasının değerlendirilmesi noktasında açık ve anlaşılır olması,  
belirsizlik içermemesi gerektiği değerlendirilmiştir.  
Bu çerçevede, söz konusu 30.000 saatlik kamyon amortismanı girdi miktarının  
36.000.000 m3 dekapaj işi iş kaleminin tamamına denk geldiği ifade edilmekteyse de idarece  
yapılan hesaplama incelendiğinde 30.000 saatlik kamyon amortisman miktarının, ihale  
konusu işte kullanılması gereken toplam kamyon sayısını kapsamadığı ve ihale konusu işte  
30.000 saatlik toplam amortisman miktarının bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Ayrıca, her biri ayrı bir iş makinesine ait olan yedek parça ve tamir giderlerinin  
toplanmak suretiyle aynı nitelikteki bir girdi gibi açıklama istenilen analiz girdisi olarak  
belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
Yapılan değerlendirmede, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata  
uygun olarak yapılmadığı anlaşılmış olup, söz konusu aşırı düşük teklif sorgulamasına  
istinaden aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından yapılmış olan aşırı düşük teklif  
açıklamasının mevzuata uygun olup olmadığına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme  
yapılabilmesinin mümkün olamayacağı, bu itibarla aşırı düşük teklif sorgulamasının  
yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,  
- İdarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”  
kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi,  
sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına  
neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
belirlenmesi,  
- Sıralı analiz girdileri listesi kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz  
toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, tutarı,  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle  
sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda da; en küçük tutardan itibaren  
kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi,  
- İdarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken sorgulamaya tabi tutulacak iş  
kalemlerinden, nitelik ve nicelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim  
fiyatlar ile birebir uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve  
birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemlerine (paçal iş kalemi) ait birim fiyat  
analizlerinin temel girdilere (işçilik, makine amortismanı, mazot, makine ve diğer malzeme  
girdileri vb.) kadar ayrıştırılması,  
- Paçal/ özel iş kalemlerine ait analizlerde ayrı nitelikteki girdilerin ayrı ayrı  
gösterilerek açıklama istenilen girdi olarak belirlenmesi/belirlenmemesi,  
- İdarece yeniden yapılacak olan sıralı analiz girdileri listesinde, kamyon  
amortismanının veya diğer iş makinelerinin amortismanının açıklamaya tabi olması  
durumunda, yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan kamyon sayısının ve/veya iş makinesi  
sayısının belirtilerek toplam kamyon ve/veya iş makinesi amortismanı miktarının analiz  
formatında belirtilmesi gerektiği ve Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan ilgili  
açıklamaların da dikkate alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının  
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,  
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.  
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin  
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından  
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için  
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.  
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade  
edilmez.” hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının  
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate  
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,  
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine  
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı  
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin  
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulamasının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/035  
: 60  
: 22.06.2023  
: 2023/UY.II-949  
yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.