Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Adana Büyükşehir Belediyesi Satınalma Dairesi Başkanlığı
/
2023/1047839-Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı İşi
Bilgi
İKN
2023/1047839
Başvuru Sahibi
Yst Otomotiv Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İdare
Adana Büyükşehir Belediyesi Satınalma Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/035
: 25
: 11.09.2024
: 2024/UH.I-1104
BAŞVURU SAHİBİ:
Yst Otomotiv Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Adana Büyükşehir Belediyesi Satınalma Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/1047839 İhale Kayıt Numaralı “Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım,
Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Adana Büyükşehir Belediyesi Satınalma Dairesi Başkanlığı tarafından 03.11.2023
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım,
Onarım, Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Yst Otomotiv
Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin 17.11.2023 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 20.11.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
30.11.2023 tarih ve 119507 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.11.2023 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 29.05.2024 tarihli ve
2024/MK-53 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1334-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Öz Hicret Otomotiv
Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin bilançosunun sahte olduğu, şöyle ki; anılan isteklinin
Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin 2023/382216 ihale kayıt numaralı ihalesine de katıldığı,
ilgili ihalede ihale kriterlerini tutturabilmek için kısa vadeli borçlarını düşük gösterdiği
konusunda Mersin Büyükşehir Belediyesine ihbar başvurusunda bulundukları, bunun üzerine
anılan belediye başkanlığının ihale komisyonunun ilgili evrakta kısa vadeli banka borçlarının
tespiti için Adana Yeminli Mali Müşavirler Odasından görüş istediği, bu esnada anılan
isteklinin düzeltme beyannamesi vererek bilançosunu değiştirdiği, Adana Yeminli Mali
Müşavirler Odasından Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığına ulaştırılan raporda isteklinin
2022 yılına ilişkin bilançosunda yazan 4 milyon dolaylarındaki kısa vadeli banka borçlarının
aslında 28 milyon dolaylarında olduğunun bildirildiği, anılan belediye başkanlığının söz
konusu raporu işleme koymayarak ihaleyi başkaca sebeplerle iptal ettiği, anılan isteklinin
başvuruya konu ihaleye düzeltme verdiği ikinci bilançosu ile katıldığı, ancak düzeltilmiş
bilançonun da hatalı olduğu, defter kayıtları ile uyumlu olmadığı, düzeltilmiş bilançoda kısa
vadeli banka borçlarının 22 milyon dolaylarında olduğu, ayrıca anılan isteklinin ihale
kriterlerini karşılayabilmek için öz kaynaklarını yükselterek diğer kalemlerde de hayali
oynamalar yaptığı, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan isteklinin kısa vadeli banka borçlarının
öz kaynaklara oranı için ihale dokümanında istenilen kriteri sağlayamadığı, konu hakkında
Mersin Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan başvuru üzerine anılan Başsavcılık tarafından
inceleme süreci başlatıldığı ifade edilerek, belgede sahtecilik yapmak suretiyle ihale kararını
etkileyen söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/035
: 25
: 11.09.2024
: 2024/UH.I-1104
yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde “7.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya
eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu
kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali
müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form:
KİK025.1/H)
sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli
borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi
gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait
belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini
sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı
ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını
gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye
yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/035
: 25
: 11.09.2024
: 2024/UH.I-1104
edilebilir.
Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve
onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait
toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal
tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest
meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya
da vergi dairesince onaylı olması gerekir.
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesine yer
verilmiştir.
İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde,
başvuruya konu ihalenin tekliflerin elektronik ortamda alındığı bir ihale olduğu, isteklilerin
ihaleye katılabilmeleri için bilanço veya eş değer belgeleri gösteren bilgileri e-teklifleri
kapsamında beyan etmeleri gerektiği,
Bu doğrultuda ihale dokümanı kapsamında verilen Yeterlik Bilgileri Tablosunun
“İhaleye Katılmak İçin Gereken Belgeler ve Yeterlik Kriterleri” sütununun;
-“Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” satırında bulunan “Bilanço Bilgileri
(Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar)” bölümünde yer alan;
“Cari Oran (Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Borçlar)”,
“Öz Kaynak Oranı (Öz Kaynaklar/Toplam Aktif)”,
“Kısa Vadeli Banka Borçlarının Öz Kaynaklara Oranı” ve
“Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar” kısımlarının ilgisine göre,
isteklilerce hangi belgeler esas alınarak ihaleye katılım sağlanmış ise o belgelere ilişkin tarih,
sayı, yevmiye numarası gibi bilgiler ile istenen kriterlere ve açıklamalara ilişkin belgelerde
yer alan gerekli bilgilere göre eksiksiz olarak açık ve anlaşılır bir şekilde doldurulması
gerektiği anlaşılmaktadır.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan Öz
Hicret Otomotiv Sanayi Ticaret Anonim Şirketi tarafından düzenlenen Yeterlik Bilgileri
Tablosu’nda;
-“Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” satırının “Bilanço Bilgileri (Yeterlik
Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar)” bölümünde 2022 yılına ait cari oranın, öz kaynak
oranının ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının ayrı ayrı beyan edildiği
görülmüştür.
Öz Hicret Otomotiv Sanayi Ticaret Anonim Şirketi tarafından Yeterlik Bilgileri
Tablosu’nda beyan edilen bilgilerin EKAP üzerinden sorgulanabildiği ve bu kapsamda;
-Beyan edilen 2022 yılına ait bilanço bilgilerinde yer alan cari oran, özkaynak oranı ve
kısa vadeli banka borçlarının özkaynaklara oranının sırasıyla 1,88, 0,43 ve 0,45 şeklinde
olduğu ve dolayısıyla İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde istenen kriterleri sağladığı
anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/035
: 25
: 11.09.2024
: 2024/UH.I-1104
Diğer taraftan, ihale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 04.01.2024
tarihli ve 2024/UH.I-8 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “Anılan Kanun'un 54'üncü
maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine”
karar verilmiş olup, anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan
davada Ankara 24. İdare Mahkemesinin 30.04.2024 tarihli ve E:2024/267, K:2024/598 sayılı
kararında “… Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan 2023/382216 ihale kayıt nolu
"Otobüslerin Bakım Onarım ve Garaj Hizmet Alımı" ihalesi üzerinde bırakılan dava dışı
şirket yetkilisi ve ihaleye şirket adına katılan kişi(ler) hakkında yapılan suç duyurusu üzerine
Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2023/63214 soruşturma sayılı dosyasından düzenlenen
bilirkişi raporunda; "...Öz Hicret firmasının 31.12.2023 tarihi itibariyle vadesi 1 yıl veya
daha az olan taksitli kredi borçları toplamının 7.190.468,94-TL, kısa vadeli diğer banka
borçları (KMH, RCH VE ROTATİF KREDİ) toplamının 21.772.505,00-TL, toplam kısa vadeli
banka kredileri tutarının ise 28.962.973,94-TL olduğunun tespit edildiği, doğru tutarlar ile
oranlama yapıldığında kısa vadeli banka borçları/öz kaynaklar oranının 28.962.973,94-
TL/49.174.563,38-TL=0,5890 olduğunun tespit edildiği belirtilerek sonuç olarak; Şikayet
dilekçesinde belirtildiği üzere Öz Hicret Oto. San. Tic. A.Ş firmasının ihale yeterlilik
kriterlerini sağlamak üzere Kısa Vadeli Banka borçları toplamını gerçeğe aykırı olarak
olduğundan çok daha düşük tutarda göstererek; İdari şartnamenin 7.4.2. maddesinde
belirtilen "c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,"
şartını sağlamak amacıyla SMMM tarafından Bilanço Tutarlarında oynama yapıldığı, hatta
yapılan düzeltme beyanında dahi tutarın doğru tutarın altında olduğu bu yolla firma bundan
sonra gireceği ihalelerde de Hizmet Alımları İhale Uygulama Yönetmeliğinin 35. maddesi c
bendinde belirtilen Kısa Vadeli Banka Kredileri/Öz kaynaklar oranının 0,5 den küçük olması
şartının sağlanmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır. Bu yolla Bilanço beyanı ve Düzeltme
beyanını hazırlayan Yeminli Mali Müşavir Sezgin DEMİRTAŞ'ın zincirleme şekilde özel
evrakta sahtecilik suçunu işlediği, Sahtecilik suçundan fayda gören Öz Hicret Oto. San. Tic.
A.Ş. firması yetkililerinde bu suça iştirak ettiği tespit olunmuştur. İhale iptal edilmiş olsa dahi
suça ilişkin iradesini göstermeye devam ederek yeterlilik kriterini sağlamadığı halde gerçeğe
aykırı düzeltme beyanının verilmesini sağlayan Öz Hicret Oto. San. Tic. A.Ş. firma
yetkilerininin 17. maddenin b v c bendinde sayılan yasak fiil ve davranışı işlediği sabit
olduğundan firma hakkında İsteklilerin Ceza Sorumluluğu Başlıklı 58 ve 59. maddeleri
uyarınca idari ve adli işlemlerin tesis edilmesi gerekmektedir." yönünde tespitlere yer verildiği
görülmektedir.
Bu durumda, ihale üzerinde bırakılan dava dışı isteklinin uyuşmazlığa konu ihale
öncesinde katıldığı Mersin Büyükşehir Belediyesince yapılan ihalede sunduğu belgeler
üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde dava dışı isteklinin kısa vadeli banka
borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması kriterini sağlamadığının tespit
edildiği ve bu kapsamda dava dışı şirket yetkilileri hakkında cezai soruşturma ve
kovuşturmanın devam ettiği anlaşılmakta olup, ihale üzerinde bırakılan dava dışı şirketin
uyuşmazlık konusu ihale kapsamında sunduğu bilançonun da aynı mahiyette olup olmadığının
davalı idarece tespiti gerektiğinden, belirtilen hususla ilgili herhangi bir araştırma ve tespit
yapılmaksızın tesis edilen davacı şirketin itirazen şikayet başvurusunun reddine ilişkin
04.01.2024 tarih ve 2024/UH.I-8 sayılı Kurul Kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline ….” karar verilmiştir
Anılan mahkeme kararının uygulanması amacıyla incelemeye esas olmak üzere
14.06.2024 tarihli ve 55447 sayılı yazımız ile Mersin Cumhuriyet Başsavcılığından Öz
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/035
: 25
: 11.09.2024
: 2024/UH.I-1104
Hicret Otomotiv Sanayi Ticaret Anonim Şirketinin ortakları hakkında kamu davası
açılıp açılmadığı hususunda bilgi ile mahkeme kararında belirtilen bilirkişi raporu talep
edilmiştir.
Mersin Cumhuriyet Başsavcılığından Kurumumuza iletilen 03.09.2024 tarihli ve
2023/63214 Soruşturma sayılı yazısında “Şüpheli hakkında üzerine atılı TCK 235/2-d
maddesinde tanımlı ihaleye fesat karıştırmak suçundan dolayı atılı suçun yasal unsurlarının
oluşmaması nedeniyle EK KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA, tespit edilen belgede
sahtecilik ve diğer iddialar ile tespit edilen bilirkişi raporundaki Kamu İhale Kanunu m.17 ile
m.59 'da sayılı hususlar yönünden soruşturmanın iş bu soruşturma dosyasından devamına..”
karar verildiği ifade edilmiş ve yazı ekinde de soruşturma kapsamında düzenlenen ve “… Öz
Hicret Oto. San. Tic. A.Ş. firmasının ihale yeterlik kriterlerini sağlamak üzere kısa vadeli
banka borçları toplamını gerçeğe aykırı olarak olduğundan çok daha düşük tutarda
göstererek İdari Şartneme’nin 7.4.2. maddesinde belirtilen ‘c) Kısa vadeli borçlarının öz
kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,’ şartını saplamak amacıyla SMMM tarafından
bilanço tutarlarında oynama yapıldığı, hatta yapılan düzeltme beyanında dahi tutarın doğru
tutarın altında olduğu, bu yolla firma bundan sonra gireceği ihalelerde de Hizmet Alımı
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35. Maddesi c bendinde belirtilen kısa vadeli banka
kredileri/öz kaynaklar oranının 0,5’den küçük olması şartının sağlanmasının amaçlandığı
amaçlanmaktadır.” şeklindeki tespitin yer aldığı bilirkişi raporuna yer verilmiştir.
Bu itibarla, başvuruya konu hususta Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından
yürütülen soruşturmanın devam etmekte olduğu dikkate alındığında, idare tarafından söz
konusu soruşturmanın sonucuna göre karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi
uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, başvuruya konu hususta Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/035
: 25
: 11.09.2024
: 2024/UH.I-1104
yürütülen soruşturma devam ettiğinden, idare tarafından söz konusu soruşturmanın sonucuna
göre karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.