2024/UH.I-1275 - Kamu İhale Kararı - Araç Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

BAŞVURU SAHİBİ:

Karalar Müth. Müh. Taş. Gıda Elekt. Pet. Tem. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Van Büyükşehir Belediyesi Makine İkmal Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/963202 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Van Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı Makine İkmal Bakım ve Onarım Dairesi

Başkanlığı tarafından 09.09.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç

Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Karalar Müth. Müh. Taş. Gıda

Elekt. Pet. Tem. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.nin 03.09.2024 tarihinde yaptığı şikâyet

başvurusunun, idarenin 06.09.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince

16.09.2024 tarih ve 161476 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.09.2024 tarihli dilekçe ile

itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/1103 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale dokümanında yetki belgelerine ilişkin düzenlemelerin çelişki yarattığı, şöyle

ki; İdari Şartname’nin 7.1.ı maddesinde A1, K1 ve D2 yetki belgelerinin yeterlik kriteri

olarak istendiği, Teknik Şartname’nin 3.10’uncu maddesinde de A1, K1 ve D2 yetki

belgelerinin aslı veya noter tasdikli suretini teklifleri kapsamında sunmaları gerektiğinin

düzenlendiği, yetki belgelerinin, özellikle K1 yetki belgesi hususunda yapılmış olan

düzenlemelerin hatalı olduğu ve birbiri ile çelişki arz ettiği, İdari Şartname’de yeterlik kriteri

olarak yer verilen yetki belgelerine (A1, K1 ve D2) ve kriterlerine ihale ilanında yer

verilmediği, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan alınmış bir K1 yetki belgesinin aslı veya

noter onaylı suretinin sunulmasının istenmesinin, Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu

Taşıma Yönetmeliği çerçevesindeki ilgili düzenlemeler dikkate alındığında, ilgili mevzuatına

aykırı olduğu, ilgili mevzuatı çerçevesinde otomobillerle ticari ve tarifesiz olarak yurtiçi

yolcu taşımacılığı yapacak kişilere düzenlenen A1, yolcu taşımacılığı kapsamında B2, D2,

D4, eşya taşımacılığı kapsamında C2, K1, L1, L2, R1 veya R2 yetki belgelerinden herhangi

birinin istenmesi gerektiği, yürütülecek iş kapsamında yalnızca K1 yetki belgesinin

istenilmesinin ihaleye katılımı daralttığı, diğer taraftan, D2 yetki belgesi ile ilgili olarak,

taşıma mevzuatı gereği birbirini ikame eden B2 ve D4 yetki belgesi sahiplerinin de ihaleye

katılımına imkan sağlayacak şekilde bir düzenleme yapılması gerektiği, bu nedenle ihalede

birbiri yerine geçebilecek ve kabul edilmesi ile ilgili mevzuatı gereği zorunlu belgeler

belirtilmeksizin sadece K1 ve D2 yetki belgelerinin istenilmesinin uygun olmadığı,

Diğer taraftan, İdari Şartname’de yeterlik kriteri olarak K1 yetki belgesinin istenildiği,

ancak Teknik Şartname’de K1* yıldızlı belgenin kabul edilemeyeceğinin düzenlendiği, bu

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

hususunda da mevzuata aykırılık taşıdığı, ilgili mevzuatı kapsamında K1* yetki belgesinin

sadece il içi ve/veya şehir içi taşımacılık faaliyetinde bulunabilme sınırlamasını kaldırdığı, bu

kapsamda K1* yetki belgesi ile K1 taşıma yetki belgesinin aynı işleve sahip olduğu, bu

nedenle K1* belgesinin kabul edilemeyeceğine ilişkin bir düzenleme yapılmasının mevzuata

aykırı olduğu,

2) Araçların modellerinin yüksek belirlenmesi ilişkin yapılan düzenlemelerin

mevzuata aykırılık teşkil ettiği, şöyle ki; Teknik Şartname’nin “Kiralanacak araçların teknik

özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde binek otomobilin, 19+1 minibüsün, 4x2 pick up, 4x4

pick up, 3+1 camlı panelin 2020 model, 4+1 camlı panelin, 2+1 kapalı kasa panelin 2018

model, 13+1 minibüs, 4+1 çift kabin kamyonet ve 2+1 tek kabin kamyonetin 2016 model

olacağının düzenlendiği, anılan Şartname’de yapılan bu düzenlemenin ihaleye katılımı

sınırlandırdığı ve 2024/7 sayılı ve “Tasarruf Tedbirleri” konulu Cumhurbaşkanlığı

Genelgesi’nin “Resmî Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması” hükümlerine çerçevesine uygun

olarak düzenlenmesi gerektiği, diğer taraftan ihale kapsamında çalıştırılacak araçlar ile ilgili

olarak aynı tip ve kategorideki araçlar için farklı model yılları ve teknik özellikler

belirlenmesinin de ihaleye katılımı daraltacağı ve rekabeti engelleyeceği, ayrıca mevcut işi

sürdüren yükleniciye avantaj sağlayacağı, 2020, 2018 ve 2016 model ve üstü araçlar için

teklif istenmesinin anılan Genelge gereği çalıştırılması gereken ve amaca uygun daha düşük

modelli araçlara göre idareye maliyetinin çok yüksek olacağı, bu kapsamda da daha yeni

modelli olarak teklif istenen araçların kasko değerinin daha yüksek olacağı, ilgili Genelge’ye

rağmen daha düşük modelli araçların çalıştırılmaması durumunun da kamu zararına sebebiyet

vereceği,

3) Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi”

başlıklı 16’ncı maddesinde yapılan düzenlemelerin çelişki yaratığı ve mevzuata aykırılık

içerdiği, şöyle ki; hem Sözleşme Tasarısı’nda hem de Teknik Şartname’de sözleşme bedeli

üzerinden ayrı ayrı ceza kesileceği düzenlemesinin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,

Sözleşme Tasarısının 16.1.5’inci maddesinde “Bu sözleşmenin 16.1.2’nci ve 16.1.3’üncü

maddelerinde yer verilen aykırılıklar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz

konusu maddelerde yer alan cezalar ve/veya fesih yaptırımları uygulanamaz.” dikkate

alındığında Teknik Şartname’de düzenlenen cezai müeyyidelerin hiçbir şart altında

uygulanamayacağı,

Diğer taraftan, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesine ait tablonun ikinci

satırında herhangi bir ceza oranı belirtilmediği, bir üst satırda binde 1 ve anılan Tasarı’nın

16.1.1’inci maddesinde de onbinde 3 oranlarının düzenlendiği, bu kapsamda 2’nci satırdaki

aykırılık için hangi oranda ceza kesileceğinin belli olmadığı,

Anılan Tasarı’nın 16.1.3’üncü maddesinde düzenlenen ağır aykırılık halinin ihalede

rekabeti daraltacağı, şöyle ki anılan Tasarı’nın 10.2’nci maddesinde sözleşmenin imzalandığı

tarihten itibaren 7 gün içinde işe başlanacağının düzenlendiği, aynı Tasarı’nın 16.1.3’üncü

maddesinde de sözleşmede belirtilen tüm araçların işe başlatılmaması durumunun ağır

aykırılık hali olarak düzenlendiği, ihale tarihinin “09.09.2024” tarihi olduğu ve yüklenici ile

sözleşme imzalanabilmesi için beklenilmesi gereken yasal süreler de dikkate alındığında

sözleşmenin imzalanma tarihi ile işe başlama tarihi arasındaki sürenin kısa bir süre olacağı,

ayrıca ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması istenilen 145 adet aracın ayrıntılı teknik

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

özellikleri olan nitelikli araçlar olduğu, yüklenici tarafından temin edilecek araçların

belgeleriyle birlikte sözleşmenin imzalanmasını müteakip 7 (yedi) gün içerisinde idareye

teslim edileceği, araçların tamamının işe başlama tarihinde idareye teslim edilmemesi

sonucunda, 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek

kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedileceği göz önüne alındığında, araçların teslimi için

belirlenen sürenin makul olmadığı, bu durumun halen işi yürüten firmaya avantaj sağladığı da

dikkate alındığında, düzenlemenin ihaleye katılımı zorlaştırıcı ve engelleyici nitelik taşıdığı,

bu nedenlerle de mevcut düzenlemenin temel ilkelere aykırılık içerdiği ve ihalenin iptal

edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma

hizmeti” başlıklı 5’inci maddesinde “Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu

ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi

alınması zorunludur.” hükmü,

08.01.2018 tarihli ve 30295 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma

Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) 4925 sayılı Kanunda belirtilen

tanımlara ek olarak bu Yönetmelikte geçen;

...

üüü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel

kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,

...

ifade eder.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde

“(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu,

taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik

işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak

gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini

Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) A türü yetki

belgesi: Otomobille (ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, (yurt içi veya uluslararası yolcu

taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere

ayrılır:

a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi (tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,

b) A2 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifesiz yapacaklara verilir.

(2) B türü yetki belgesi: Otobüsle yurtiçi ve/veya uluslararası yolcu taşımacılığı veya

hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin

ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline

göre aşağıdaki türlere ayrılır:

…

b) B2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz yapacaklara,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

…

verilir.

(3) C türü yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası eşya taşımacılığı veya hususi

taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere

ayrılır:

…

b) C2 yetki belgesi: Ticari amaçla yapacaklara,

…

verilir.

(4) D türü yetki belgesi: Otobüsle tarifeli veya tarifesiz yurtiçi yolcu taşımacılığı veya

hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin

ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline

göre aşağıdaki türlere ayrılır:

…

b) D2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara,

…

ç) D4 yetki belgesi: Ticari olarak, taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ve 100

kilometreye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz olarak yapacaklara,

verilir.

…

(8) K türü yetki belgesi: Yurtiçi eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak

gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) K1 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara,

…

verilir.

(9) L türü yetki belgesi: Ticari amaçla lojistik işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel

kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) L1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,

b) L2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,

verilir.

...

(13) R türü yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı alanında taşıma işleri

organizatörlüğü yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki

türlere ayrılır:

a) R1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,

b) R2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,

verilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Mevzuata uygun taşımacılık, yetki belgelerinin

devredilemeyeceği ve genel yasaklar” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Karayolu taşımacılık

faaliyetlerinin ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşma ve sözleşmelere, Kanuna, bu

Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi esastır.

(2) Yetki belgeleri, satılamaz ve devredilemez.

(3) Bir taşıt belgesine kayıtlı olmayan taşıtların terminallere, yükleme veya boşaltma

noktalarına girişlerine ve çıkışlarına, sınır kapılarından ise çıkışlarına, 66 ncı maddede

belirtilen yetkili görevliler tarafından izin verilmez. Bu durumdaki taşıtlarda bulunan

yolcuların ve eşyaların aktarılmasına ise, taşıtlar uygun yerlere alınarak izin verilir.” hükmü,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi sahiplerinin ortak yükümlülükleri” başlıklı

40’ıncı maddesinde “…(17) Yetki belgesi sahipleri, almış oldukları yetki belgesinin kapsamı

dışında faaliyette bulunamazlar. Bu fıkraya aykırı hareket edenlere, Kanunun 26’ncı

maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen miktarda idari para cezası uygulanır…”

hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki

faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı

38’inci maddesinde “...(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve

ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar

veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya

idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması,

konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.”

hükmü,

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik

değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1.1.3. İhale konusu

işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak

düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,

Karayolu Taşıma Yönetmeliği Yetki Belgeleri” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı ikinci maddesinde

“2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Araç Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

142 Adet Araç ve 82 Şoför ile 24 Ay Süreli Hizmet Alım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Van Büyükşehir Belediyesi, Makine İkmal

Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”

başlıklı 7’nci maddesinde “...ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine

getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet

belgesi vb. belgeler:

Belge Adı Açıklama

Ortak

Girişimlerde

Karayolu İhale konusu hizmetin yerine getirilmesinde, Ulaştırma

Taşıma

Bakanlığının Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükmü gereğinceTüm ortakların

Yönetmeliği istekliler; A1, K1 ve D2 yetki belgelerine sahip olacaklardır vesunması

Yetki

Belgeleri

söz konusu belgelerin bilgilerini yeterlilik bilgi tablosundagerekmektedir.”

sunacaklardır.

…” düzenlemesi,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

Teknik Şartname’nin “İşin adı ve kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde “İşin Adı: Van

Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı hizmet alanlarında çalıştırılmak üzere gerektiğinde Van ili

dışındaki yapılacak seyahat ve görevlerde kullanılacak olan; Yakıtı idareye ait olmak

kaydıyla, şoförlü ve şoförsüz, sözleşme süresince her gün (gün içerisinde istenilen saat, hafta

sonu ve resmî tatiller dahil) kullanılmak üzere aşağıda özellikleri ve miktarı belirtilen dizel

yakıt kullanan araç kiralanması hizmet alımı işidir.

1.2 İşin kapsamı: Van Büyükşehir Belediyesi hizmetlerinde 2 (İki) yıl süre ile resmi

hizmetler, kontroller ve nöbetçi taşıt olarak kullanılmak üzere toplam 142 adet araç kiralama

ve 82 adet şoför hizmeti alınacaktır. Hizmet alımı suretiyle taşıt edinilmesinde yalnızca yakıtı

idarece karşılanacak olup, bunun dışında yazlık ve kışlık lastik değişimi, Adblue, yağ, katkı

maddesi, cam suyu, bakım - onarım ve benzeri giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır.

Bu Şartname ve ekleri "İdari Şartname" ile “sözleşmenin" bir parçası olup, her biri diğerinin

tamamlayıcısı olarak birlikle kullanılır. İş kapsamında çalıştırılacak olan taşıtların çalışma

süreleri (işe başlama ve bitiş tarihleri) İdare tarafından belirlenecektir. Kiralanacak araçlar

bu şartnamenin aşağıda yazılan birim ve alanlarda çalıştırılır. Başkanlık Makamı, Genel

Sekreterlik, Daire Başkanlıkları ve bağlı şube müdürlükleri, Belediyeye bağlı işletmeler,

ortaklık ve diğer kuruluşları, Bunlara ilişkin tesis, bina, şantiye, atölye, bakım onarım ve

müştemilatları ile Van Büyükşehir Belediyesine ait faaliyet, çalışma alanları ve tüm işyerleri

ile il dışı görevlendirmelerini kapsar.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Hizmet alımı şartları” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.10 4925

sayılı Karayolu Taşıma Kanununa göre ilgili Bakanlıkça hazırlanan mevzuatta belirtilen

ticari faaliyetlerde kullanılacak araçlar için uygun yetki belgelerini yüklenici/istekli almakla

yükümlüdür. Ayrıca, cari kanun ve resmi düzenlemelerle zorunlu kılınan veya ileride zorunlu

kılınacak belgelerin alınması da yüklenici/isteklinin sorumluluğundadır. Yüklenici, Ulaştırma

Bakanlığı’ndan alınmış A1 Yetki Belgesi, K1 Yetki belgesi (K1* Yıldızlı belge kabul

edilmeyecektir) ve D2 Yetki belgesinin aslını veya noter tasdikli suretini teklifleri kapsamında

sunacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin söz konusu ihalede sadece K1 yetki belgesi istenilmesinin mevzuata

aykırı olduğu iddiasına yönelik yapılan incelemede, 23.09.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1576

sayılı Kurul kararında benzer bir iddiaya ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma

Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünden bilgi istendiği ve Ulaştırma Hizmetleri

Düzenleme Genel Müdürlüğünün 14.09.2020 tarihli ve E.50863 sayılı yazısında “… Bilindiği

üzere, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre; taşımacılık işi ile iştigal eden her

firmanın, faaliyet alanına göre yetki belgesi alması ve operasyonlarında kullandığı her bir

taşıtı (özmal veya sözleşmeli), yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave ettirilerek taşıt kartını

alması; ülkedeki taşıma düzeninin sağlanması, taşımada kullanılan taşıtların tespiti ve takibi,

yapılan taşımalarda ülke ekonomisine maksimum verimin sağlanması ile 4925 sayılı Karayolu

Taşıma Kanununun amacı çerçevesinde bir zorunluluk olup, kapsam dışı bırakılan taşımalar,

anılan Yönetmeliğin 2’nci maddesinde açıkça belirtilmiştir.

Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde, adlarına yetki belgesi

düzenlenmiş firmaların, almış oldukları yetki belgelerinin faaliyetlerine uygun olması anılan

Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereği zorunludur.

Yukarıda belirtilen açıklamalar çerçevesinde, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının

düzenlemiş olduğu taşıma ihalelerinde, ihaleye iştirak edecek firmalardan; ihaleye konu

taşıma faaliyetinin niteliği, mahiyeti, büyüklüğü (taşıması yapılacak eşyanın ağırlığı) ve

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

gerekli taşıt sayısı göz önünde bulundurularak, Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma

Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen C2, K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2 yetki

belgelerinden, uygun türdeki yetki belgesinin istenilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen yetki

belgelerinin kapsamları ve faaliyet gösterebilecekleri alanlar da dikkate alınarak;

* C2 yetki belgesine sahip firmaların K1,

* L1 veya L2 yetki belgesine sahip firmaların C2, K1, N1 veya N2,

* M1 veya M2 yetki belgesine sahip firmaların P1 veya P2,

* N1 veya N2 yetki belgesine sahip firmaların C2 veya K1,

yetki belgesi kapsamında da faaliyet gösterebileceklerinin (uluslararası taşımalar

sadece C2, L2 ve M2 yetki belgesi ile yapılabilmektedir) göz önünde bulundurulması

gerekmektedir.

Bu itibarla; ilgi yazınızda belirtilen taşıma ihalesine ilişkin hazırlanan İdari

Şartname'de belirtilen taşıtların, yapılacak taşımanın niteliği göz önünde bulundurularak,

uygun olan bir yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunmaları gerekmekle birlikte, söz

konusu ihalenin, sadece K türü (K1) yetki belgesi düzenlenmiş firmalarla sınırlandırılmasının

uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Söz konusu yazıya göre taşıma faaliyetleri için araç kiralanması işleri kapsamında

yapılan ihalelerde sadece K türü (K1) yetki belgesinin istenilmesinin ihaleye katılımı daraltıcı

nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, başvuruya konu ihalenin de Van Büyükşehir Belediyesinin “Araç

Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi” işi olduğu, yukarıda yer verilen yazı doğrultusunda, söz

konusu ihalede A1 yetki belgesi ve D2 yetki belgesi kapsamı dışındaki taşıma faaliyeti için

kullanılacak araçlarda sadece (K1) yetki belgesinin istenilmesinin ihaleye katılımı daraltıcı

nitelikte olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna

varılmıştır.

Diğer taraftan, İdare Şartname’nin 7’nci maddesinde isteklilerin A1, K1 ve D2 yetki

belgelerine sahip olmaları gerektiğinin yeterlik kriteri olarak düzenlendiği, İhale İlanı’nın

“İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak

kriterler” başlıklı 4.1.1.3’üncü maddesinde de yetki belgeleri ismen zikredilmese de

“Karayolu Taşıma Yönetmeliği Yetki Belgeleri” ifadesine yer verildiği görülmüş olup, İdari

Şartname’de yeterlik kriteri olarak belirtilen belgelerin İhale İlanı’nda da işaret edildiği

anlaşılmıştır.

Öte yandan, K1 yetki belgesi ve yıldızlı K1* yetki belgesi arasında temel farkın,

taşıma kapasitesi ve işletme özelliklerine göre belirlenen sınırlamalar olduğu, her iki belgenin

de Türkiye'de ticari amaçla kara yolu taşıma faaliyetlerinde kullanılan belgeler olduğu, ancak

yıldızlı K1* yetki belgesine sahip olanların yalnızca merkezin bulunduğu il sınırları içerisinde

çalışabilecekleri, Teknik Şartname’nin “İşin adı ve kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde de

Van ili dışındaki seyahat ve görevlendirmelerinin bulunduğu, dolayısıyla doküman

düzenlemelerinde K1* yıldızlı belgenin kabul edilmeyeceğine ilişkin düzenlemenin mevzuata

aykırı olmadığı ve başvuru sahibinin bu kapsamdaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna

varılmıştır.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde

“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,

güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında

karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur...” hükmü,

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya

hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin

idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği

nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından

onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale

dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler,

verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar

içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu

sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve

tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün

belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer

verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik

özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek

şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı

maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname

hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik

kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici

hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu

şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara

uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve

tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün

belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin

belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla

marka veya model belirtilebilir.

(3) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, işin özelliğinin

gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartname, Kanun

hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipmanın teknik

özellikleri, öncelikle yerli malının da kullanılmasını sağlayacak şekilde belirlenir. Bunlara

ilişkin kullanım kılavuzlarına yönelik teknik şartnamede düzenleme yapılabilir.” hükmü,

Cumhurbaşkanlığının 17.05.2024 tarihli ve “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2024/7 sayılı

Genelgesi’nde “… Bu Genelge kapsamında edinimine izin verilen taşıtlar, kullanım süreci ve

maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle temin edilecektir. Hizmet aracı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2024/039

: 31

: 09.10.2024

: 2024/UH.I-1275

olarak kullanılacak taşıtlarda baz veya standart donanımlı, yerli ve elektrikli, binek ve station

wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve

ekonomik olan taşıtlar tercih edilecektir. Ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda

model yılı yeni araçları yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi

taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni

olmayan araçlara öncelik verilecektir.” düzenlemesi,