Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığı
/
2024/509483-JSGA Bşklığı 2024-2025 Yılı Şehir İçi Personel Taşıma
Bilgi
İKN
2024/509483
Başvuru Sahibi
İz Sosyal Hizmetler Turizm Eğitim Kargo Bilişim İnşaat Gıda Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
İdare
Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığı
İşin Adı
JSGA Bşklığı 2024-2025 Yılı Şehir İçi Personel Taşıma
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
BAŞVURU SAHİBİ:
İz Sosyal Hizmetler Turizm Eğitim Kargo Bilişim İnşaat Gıda Temizlik Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/509483 İhale Kayıt Numaralı “JSGA Bşklığı 2024-2025 Yılı Şehir İçi Personel Taşıma”
İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığı
tarafından 28.05.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “JSGA Bşklığı 2024-2025
Yılı Şehir İçi Personel Taşıma” ihalesine ilişkin olarak İz Sosyal Hizmetler Turizm Eğitim
Kargo Bilişim İnşaat Gıda Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 30.04.2024
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.05.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 06.05.2024 tarih ve 143208 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.05.2024
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/547 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Sözleşme Tasarısı'nın 36.7.1'inci maddesinde yer alan düzenlemenin, Kamu Kurum
ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliği'nin 8'inci maddesine aykırı olarak
düzenlendiği,
2) Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinde yer alan ödemeler ile ilgili
düzenlemelerin çelişki yarattığı ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde yer
alan açıklamalara aykırı olduğu,
3) Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.k ve 12.3’ncü maddelerinde yer alan düzenlemelerin
Tip Sözleşme hükümleri ile çeliştiği, anılan düzenlemenin bu haliyle mevzuata uygun
olmadığı,
4) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde yer alan tabloda ağır aykırılık
hallerine yer verildiği, tablonun birinci sırasında yer alan ağır aykırılık hallerinin 10 kez
tekrarlanması, ikinci sırada yer alan ağır aykırılık hallerinin ise 5 kez tekrarlanması
durumunda sözleşmenin feshedileceğinin belirtildiği, ancak Tip Sözleşme’nin 16’ncı
maddesinde ağır aykırılık hallerinin tekrar edilmesinin öngörülmediği, anılan düzenlemenin
mevzuata aykırı olduğu,
5) İdari Şartname’nin 48.6.11’inci maddesinde istenilen sürücüleri ile birlikte olmak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
üzere en fazla 3 yedek aracın hazır bulundurulmasının talep edildiği, söz konusu araçların ve
sürücülerin maliyetlerinin yüksek olduğu, anılan bedellerin teklif fiyata dahil olup
olmadığının belirsiz olduğu, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında sıkıntı yaşanmaması
adına istenilen araçların sayısına, cinsine yer verilmesi, birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir
gider satırı açılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliği’nin “Taşımacılar
tarafından sağlanan servis hizmetlerinin ücreti” başlıklı 8’inci maddesinde “ Personel servis
hizmetini kiralama yoluyla temin edecek kamu kurum ve kuruluşları yaklaşık maliyet
tespitinde; 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları
Kanununun 62 nci maddesine göre ilgili odanın belirlediği ücret tarifelerini de dikkate alırlar.
5362 sayılı Kanunun 62 nci maddesine göre ilgili esnaf odalarınca belirlenecek
personel servis hizmet ücret tarifeleri, içinde bulunulan yılın eylül ayı sonuna kadar ilan
olunur.
Kamu kurum ve kuruluşlarının taşıma işini üstlenen gerçek ve tüzel kişilere ödenecek
ücretin %75'i ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından araç sahiplerinin kendisine veya
bildireceği banka hesap numarasına doğrudan ödenir.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’nci
maddesinde “…İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya
ücret ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları,
puantaj, hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik
ödendiğinin veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından
bordroya bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine
gönderilir.
Aynı zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin
hakedişinden kesilir ve tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından
doğrudan işçinin banka hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak işyerinde
çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde
olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici sorumludur.
Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve yukarıda belirtildiği
şekilde işlem yapmak zorundadır.
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir. …” hükmü,
İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde “İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: PERSONEL TAŞIMA HİZMET ALIMI İŞİ
…
e) Miktarı: JSGA Bşk.Lığı 2024-2025 Yılı Şehir İçi Personel Taşıma Hizmet Alımı
Toplam 55 Araç;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
51 Güzergaha Aşağıdaki Yazılı Araçlar İle 250 Tam Sefer;
21 Adet Otobüs (Şoför Hariç En Az 43 Kişilik),
8 Adet Otobüs (Şoför Hariç En Az 35 Kişilik)
12 Adet Midibüs (Şoför Hariç En Az 27 Kişilik),
10 Adet Minibüs (Şoför Hariç En Az 17 Kişilik)
4 Güzergaha Aşağıdaki Araçlar İle 365 Yarım Sefer;
4 Adet Minibüs İle (Şoför Hariç En Az 17 Kişilik)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın 36.7.1’inci maddesinde “Yüklenici Firma Hakediş Ödemesini
Aldıktan Sonra Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliği Esasları
Doğrultusunda Hakediş Bedelinin %75’ini Araç Sahiplerinin Hesabına Aktaracaktır. Takip
Eden Ayın Hakediş Dosyası Hazırlanırken Söz Konusu Banka Dekontları Kontrol Teşkilatı
Tarafından Görülecek ve Dosyaya Eklenecektir. Hakediş Dosyasında Dekontların Olmaması
Veya Eksik Bulunması Durumunda Söz Konusu Dekontlar Tamamlanana Kadar Yükleniciye
Hakediş Ödemesi Yapılmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliği’nin 8’inci
maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarının taşıma işini üstlenen gerçek ve tüzel kişilere
ödenecek ücretin %75'inin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından personel servis işinde
kullanılan araçların sahiplerinin kendisine veya bildireceği banka hesap numarasına doğrudan
ödenmesi gerektiği ifade edilmiş olup şikâyete konu ihalenin Sözleşme Tasarısı’nın
36.7.1’inci maddesinde ise idarenin hakedişleri yükleniciye ödeyeceği, yüklenicinin
ödemenin %75’ini araç sahiplerinin hesaplarına aktaracağı, yüklenicinin bir sonraki
hakedişini alabilmesi için anılan ödeme dekontlarının idareye teslim edilmesinin zorunlu
tutulduğu, anılan dekontlar tamamlanmadan hakediş ödemesinin mümkün olmadığı
belirtilmiştir.
İlgili mevzuat hükümleri gereğince, idare ile yüklenicinin sözleşmenin taraflarını
oluşturdukları, yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelinin aylık hakedişler ile ödendiği,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin aktarılan maddesi gereğince çalışan ücretlerinin ödendiği
hususunda idarenin kontrol sorumluluğunun bulunduğu, bu husustaki denetim neticesinde
eksik ödeme yapıldığının tespiti halinde işçinin banka hesabına doğrudan ödeme yapılacağı
anlaşılmakta olup bu değerlendirmeler ile birlikte anılan Sözleşme Tasarısı maddesi,
Yönetmelik hükmü ve başvuru sahibinin iddiası birlikte dikkate alındığında; Yönetmelik
maddesi ile taşıma işini üstlenen gerçek ve tüzel kişilere ödenecek ücretin %75’inin doğrudan
araç sahiplerine yapılması gerektiği ancak ihale mevzuatı hükümlerine göre hakediş
ödemelerinin sözleşmenin tarafı yükleniciye yapılabileceği, ilgili Yönetmelik hükmüne uygun
şekilde personel servis işinde kullanılan araçların sahiplerine ödemelerin yapılıp
yapılmadığının ise takip eden ayın hakedişi ile birlikte sunulacak belgeler üzerinden kontrol
edilebileceği göz önünde bulundurulduğunda iddia konusu düzenlemenin ilgili Yönetmelik
hükmünün uygulanabilmesi amacını taşıdığı değerlendirilerek başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu
hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde, bu Kanun’a göre düzenlenecek olan sözleşmelerde
belirtilmesi zorunlu hususlar hükme bağlanmış olup, ödeme yeri ve şartlarının sözleşmede yer
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
almasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde
“a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi :
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak
verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere
ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde
olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici
tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak
kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine
ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında
olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan
sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın
yirminci (20.) günü düzenlenir.
İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici
veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak
suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.
Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında
bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir.
Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas hesaplamaların yapılmasında
hazır bulunmazsa kontrol teşkilatı hesaplamaları tek başına yaparak hakediş raporunu
düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez.
Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa
kontrol teşkilatı, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından
imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş
raporlarını zamanında imzalamazsa, ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir
şikayet ve istekte bulunamaz.
Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi
yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında
eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve
düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa
düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin
açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir.
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir.
Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata
göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı
kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken
vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir
kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.
2-Toplam Bedel Üzerinden Götürü Bedel Sözleşmelerde;
Yüklenicinin yapacağı iş götürü olarak bölümler halinde teslim alınacaksa hakediş
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
raporları, ilgili bölümlerin tamamlanmasından sonra sözleşmesinde yazılı esaslara göre
düzenlenir. Bu hakediş raporlarının imzalanma, düzeltme ve ödemeleri yukarıdaki (1)
numaralı bentte yazılı hükümlere göre yapılır.
b) Sözleşme Bedelinin Bir Defada Ödenmesi
Yüklenicinin yapacağı iş bir defada teslim alınacaksa hakediş raporu sözleşmesinde
yazılı esaslara göre iş bitiminde bir defada düzenlenir. Bu hakediş raporlarının imzalanma,
düzeltme ve ödemeleri de yukarıda (a/1) bendinde yazılı hükümlere göre yapılır.
İşin mahiyeti ne olursa osun, yüklenici süresinde hakediş başvurusunda bulunmadığı
takdirde idare, en çok üç ay içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir.” hükmü,
Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinde “…12.1.G. Ödemelerde Bütçe Kanunu
Hükümlerine Göre Cumhurbaşkanlığı İle Hazine ve Maliye Bakanlığınca Alınacak Tedbirlere,
Tespit Edilecek Standartlara, Ödenek Kullanma Konusunda Belirlenecek İlke Ve Serbest
Bırakma Oranlarına, Çıkarılacak Tasarruf Hükümlerine Ait Esaslara Aynen Uyulacak Olup,
Bu Hususta Yüklenici Her Hangi Bir Hak Talebinde Bulunamaz.
12.1.H. Yüklenici: Taahhüdünü Tamamen Yerine Getirse Dahi Ödeme Emrinin
Gelmesini Beklemek Zorundadır. Bu Hususta Herhangi Bir Hak Talebinde Bulunamaz.
…
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde; hakediş raporunun yüklenici
veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı
sürenin sonunda tahakkuka bağlanacağı, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün
içinde tahakkuka bağlanarak bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeneceği
düzenlenmiş olup Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.1’inci maddesinde de tahakkuk süresinin 30 gün
olarak belirtildiği tespit edilmiştir.
Bununla birlikte, Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.G ve 12.1.H maddelerinde yer alan
düzenlemeler ile 12.1.1’inci maddesinde yer alan hakediş raporunun tahakkuka bağlandığı
tarihten itibaren 30 gün içerisinde ödemenin yapılması gerektiğine ilişkin düzenlemeye bir
istisna getirildiği, Cumhurbaşkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca Alınacak Tedbirlere,
Tespit Edilecek Standartlara, Ödenek Kullanma Konusunda Belirlenecek İlke ve Serbest
Bırakma Oranlarına, Çıkarılacak Tasarruf Hükümlerine Ait Esaslara Aynen Uyulacak şekilde
ödemelerin yapılacağının belirtildiği ve bu konuda yüklenicinin bir hak talebinde
bulunamayacağının ayrıca düzenlendiği de anlaşılmıştır.
Anılan Genel Şartname maddesi ile Sözleşme Tasarısı düzenlemeleri birlikte
değerlendirildiğinde, esas olan durumun Genel Şartname’nin 42’nci maddesi ve Sözleşme
Tasarısı’nın 12.1.1’inci maddesinde belirtildiği üzere hakediş raporunun yüklenicinin
imzasını takip eden 30 gün içerisinde tahakkuka bağlanması ve 30 gün içerisinde de ödenmesi
olduğu, ancak Cumhurbaşkanlığı veya Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca alınacak tedbirler
veya esaslar içeriğinde bu sürelerin aşılmasını öngören bir durum olması halinde de istisnai
olarak Sözleşme Tasarısı’nı 12.1.1’inci maddesinde yer alan 30 günlük sürelerin aşılabileceği
sonucuna ulaşılmış olup idarenin Cumhurbaşkanlığı veya Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca
alınacak olan tedbirler veya esaslara uyma zorunluluğunun bulunduğu, yukarıda belirtildiği
üzere ödemelerdeki sürelere esas olan durumun Genel Şartname’nin 42’nci maddesi ve
Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.1’inci maddelerinde belirtilen süreler olduğu hususları göz önüne
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
alındığında iddiaya konu Sözleşme Tasarısı maddelerinin belirsizlik yarattığı iddiasının
yerinde olmadığı ve sağlıklı teklif verilmesini engeller nitelikte olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 183’üncü maddesinde “Kanun, sözleşme veya
işin niteliği engel olmadıkça alacaklı, borçlunun rızasını aramaksızın alacağını üçüncü bir
kişiye devredebilir. Borçlu, devir yasağı içermeyen yazılı bir borç tanımasına güvenerek
alacağı devralmış olan üçüncü kişiye karşı, alacağın devredilemeyeceğinin kararlaştırılmış
bulunduğu savunmasını ileri süremez.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sözleşme Tasarısı” başlıklı 17’nci
maddesinde “(1) İdare, sözleşme tasarısını bu Yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeyi
esas alarak hazırlar.
(2) Tip sözleşmede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine ve
sözleşme türüne (götürü bedel/birim fiyat) göre 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer
mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.
(3) İdare, tip sözleşmede düzenlenmeyen, ancak işin özelliğine göre düzenlenmesine
gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı
olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek “Diğer Hususlar” bölümüne ekleyebilir.
(4) İhalelerde, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından
hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.
(5) (Ek fıkra: 18/05/2022-31839 R.G./1. md.; yürürlük:28/05/2022) Cezalar, aykırılık
halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlarla ilgili olarak sözleşme tasarısı dışındaki diğer
ihale dokümanında yapılan düzenlemeler dikkate alınmaz.” hükmü,
Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.k maddesinde “Bu Sözleşmeden Doğan Hak ve Alacaklar
Devir veya Temlik Edilemez.” düzenlemesi,
12.3’üncü maddesinde “Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin
yazılı izni olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe
düzenlenmesi ve idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi
yer almaktadır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 183’üncü maddesinde, Kanun, sözleşme veya
işin niteliği engel olmadıkça, borçlunun rızasını aramaksızın alacağını üçüncü bir kişiye
devredebileceğinin hüküm altına alındığı, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin
17’nci maddesinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılacak olan hizmet alımı
ihalelerinde Sözleşme Tasarısı hazırlanırken idarelerce Yönetmelik ekinde yer alan Tip
Sözleşme’nin esas alınması gerektiği,
Tip Sözleşme’nin ve idarece hazırlanan Sözleşme Tasarısı’nın 12.3’üncü maddesinde
yüklenicinin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni olmaksızın başkalarına devir veya
temlik edemeyeceğinin belirtildiği, anılan Tip Sözleşme düzenlemesi ile 6098 sayılı Türk
Borçlar Kanunu’nun 183’üncü maddesinde belirtilen devir ve temlike ilişkin uygulamanın
sözleşmenin tarafı olan idarenin yazılı iznine tabi tutulduğu anlaşılmış olduğu, Sözleşme
Tasarısı’nın 12.1.k maddesinde idare tarafından sözleşmeden doğacak hak ve alacakların
devir veya temlik edilemeyeceği baştan düzenlenerek mevzuatın kendisine vermiş olduğu
temlik uygulamasına yönelik seçim hakkını, uygulanmaması yönünde kullandığı, ihale
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
konusu işin personel taşıma hizmeti olması ve ödemelerin %75’inin araç sahiplerine
ödeneceği hususu da göz önüne alındığında idarenin hakkediş ve alacakların başkalarına devir
veya temlik edilemeyeceği yönündeki düzenlemenin mevzuata aykırı olmadığı ve başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 20’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde
idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak
yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen
oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça
belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil
veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,
Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin
teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye
edilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Tip Sözleşmenin
16.3.1’inci maddesinde yer alan ve ağır aykırılık hallerinin düzenlenmesine yönelik
hazırlanan tabloya ilişkin 26.4’nolu dipnotta “Bu kısma somut fiiller yazılabilecek olup, bu
aykırılık hallerinin, varsa 16.1.2 nci maddede yer alan aykırılık hallerinden farklı olması
gerekmektedir.” açıklaması,
26.5 nolu dipnotta “(1) 16.1.3 üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın
gerçekleşmesi üzerine idarece ceza uygulanmasının da öngörülmesi halinde “Sözleşmenin
feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin %2’si oranında ceza
uygulanacaktır.” yazılacaktır.
(2) 16.1.3 üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine
idarece ayrıca ceza uygulanmasının öngörülmemesi halinde “Bu madde boş bırakılmıştır.”
yazılacaktır.” açıklaması,
Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve
özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak
cezalar aşağıda belirtilmiştir. Cezalar, aykırılık halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlar
bu Sözleşmenin 16, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddelerinde düzenlenmiştir. Bu hususlara
ilişkin olarak söz konusu maddeler dışındaki ve ihale dokümanındaki diğer düzenlemeler
sadece 16.1.1 inci madde kapsamında değerlendirilir.
16.1.1. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci maddesinde yer alan özel aykırılık ve 16.1.3 üncü
maddesinde yer alan ağır aykırılık halleri dışında, sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde
uygulanacak ceza oranı, ilk sözleşme bedelinin On Binde 5'dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu
oran % 50 artırımlı uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen
oranda ceza uygulanır. Tabloda yer verilen özel aykırılıklardan herhangi birinin ilgili
aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 600 sayısına
ulaşması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, 4735 sayılı Kanunun 20 nci
maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
…
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
16.1.3. Aşağıdaki tabloda yer alan ağır aykırılık hallerinden herhangi birinin
gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto
çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
Ağır Aykırılık Halleri
Sözleşme Süresi İçerisinde Toplam 10 (On) Defa, 10 (On) - 51 (Elli Bir) (Dahil)
Güzergahta Taşıma Hizmetinin Yerine Getirilmemesi (Aykırılık Halinin Sabah Ve Akşam
Gerçekleşmesi Durumunda 2 (İki) Aykırılık Hali, Sabah Veya Akşamdan Herhangi
Birinde Gerçekleşmesi Durumunda 1 (Bir) Aykırılık Hali Olarak Kabul Edilecektir.)
1
Sözleşme Süresi İçerisinde Toplam 5 (Beş) Defa, 52 (Elli İki ) Veya Daha Fazla
Güzergahta Taşıma Hizmetinin Yerine Getirilmemesi (Aykırılık Halinin Sabah Ve Akşam
Gerçekleşmesi Durumunda 2 (İki) Aykırılık Hali, Sabah Veya Akşamdan Herhangi
Birinde Gerçekleşmesi Durumunda 1 (Bir) Aykırılık Hali Olarak Kabul Edilecektir.)
2
16.1.3.1. Sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin %2'si
oranında ceza uygulanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kanun kapsamındaki idarelerin hizmet alımı ihalelerinde Sözleşme Tasarılarını
hazırlarken esas alması gereken Tip Sözleşmenin 16.1.2’nci ve 16.1.3’üncü maddelerinde
idarelerin iki farklı aykırılık hallerini somut olarak ilgili tablolarda düzenlemelerinin
istenildiği, 16.1.2’nci maddede yer alan tabloya özel aykırılık hallerinin somut olarak
tanımlanması, özel aykırılık hallerinin oluşması ve tespiti durumunda uygulanacak ceza
oranının belirtilmesi ve ayrıca her bir özel aykırılık halinin kaç kez tekrarında sözleşmenin
feshedileceğinin net bir şekilde belirtilmesi gerektiği, ağır aykırılık hallerinde ise durumun
farklı olduğu, sözleşmenin ifası aşamasında idarece Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü
maddesinde belirtilen ağır aykırılık halinin bir kez gerçekleşmesi durumunda dahi 4735 sayılı
Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın
sözleşmenin feshedileceği belirtilmiş olup mevzuat idarelerin özel ve ağır aykırılık hallerini
aktarılan kurallara uygun şekilde düzenlemelerini zorunlu kılmıştır.
Şikâyete konu ihalenin Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci ve 16.1.3’üncü maddeleri
incelendiğinde, idarenin 16.1.2’nci madde özel aykırılık hallerini uygulanacak olan ceza
oranını ve sözleşmenin feshine sebep olacak tekrarlanma sayılarını ayrı ayrı belirttiği,
16.1.3’üncü maddesinde ise iki adet ağır aykırılık haline yer verildiği, bunlardan bir tanesinin
10-51 güzergâhta toplam 10 defa taşıma hizmetinin yerine getirilememesi ile 52 veya daha
fazla güzergâhta toplam 5 defa taşıma hizmetinin yerine getirilememesi durumunda
sözleşmenin feshedileceğinin düzenlendiği anlaşılmış olmakla birlikte, Tip Sözleşmenin
16’ncı maddesinin genel içeriği ve ağır aykırılık hallerine ilişkin ilgili dipnotları birlikte
değerlendirildiğinde, ağır aykırılık hallerinin tekrar edilmesi beklenilmeden gerçekleşen
aykırılık hali olarak ele alınması gerekeceği, idarenin Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü
maddesinde anılan durumun özel aykırılık hallerinde tekrarı mümkün aykırılık hali şeklinde
değerlendirmek suretiyle 10 ve 5 kez gerçekleşen hallerin yekpare olarak ağır aykırılık hali
olarak belirlediği anlaşılmış olup Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinin mevzuata
uygun olarak düzenlenmediği ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre
yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu
denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli
kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde “İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: PERSONEL TAŞIMA HİZMET ALIMI İŞİ
…
e) Miktarı: JSGA Bşk.Lığı 2024-2025 Yılı Şehir İçi Personel Taşıma Hizmet Alımı
Toplam 55 Araç;
51 Güzergaha Aşağıdaki Yazılı Araçlar İle 250 Tam Sefer;
21 Adet Otobüs (Şoför Hariç En Az 43 Kişilik),
8 Adet Otobüs (Şoför Hariç En Az 35 Kişilik)
12 Adet Midibüs (Şoför Hariç En Az 27 Kişilik),
10 Adet Minibüs (Şoför Hariç En Az 17 Kişilik)
4 Güzergaha Aşağıdaki Araçlar İle 365 Yarım Sefer;
4 Adet Minibüs İle (Şoför Hariç En Az 17 Kişilik)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin 25’inci maddesinde “…25.3.1. Sözleşmenin Uygulanması
Sırasında İlgili Mevzuat Gereğince Yapılacak Olan Ulaşım, Amortisman, Taşıt Bakım-
Onarım, Yakıt, Araçların Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası İle Yürürlükteki Mevzuat Ve
Sözleşme Hükümleri Gereğince, Kdv Hariç İhale, Sözleşme Ve Taahhüdün Tamamın
Yapılmasına Ait Ödenecek Bütün Vergi, Resim Ve Harçlar, Sözleşmenin Çoğaltılması Dahil
Sözleşme Giderleri, Muayene İle Her Türlü Sigorta Giderleri Teklif Fiyata Dahil Edilerek
Verilecektir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin 48.6.11’inci maddesinde “Yüklenici En Fazla (3) Araç Olmak
Üzere, Kontrol Teşkilatının Belirleyeceği Cins Ve Miktarda Yedek Aracı Sürücüsü İle Birlikte
Hazır Bulunduracaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı içerisinde yer alan birim fiyat teklif cetveli standart formu
incelendiğinde, ihaleye katılacak olan isteklilerin idarece belirlenmiş olan 55 adet güzergahı
göz önünde bulundurarak her bir güzergaha günlük birim fiyat öngörerek tekliflerini
oluşturmaları gerektiği anlaşılmıştır.
Kanun kapsamında yapılacak olan ihalelerde, 5’inci maddede belirtilen eşit
muamelenin ve rekabetin arttırılmasıyla sorumlu idarelerin, ihale dokümanlarında teklif fiyata
dahil giderleri ihaleye katılmayı ve teklif sunmayı planlayan tüm isteklilerin aynı şekilde
anlayacağı şekilde net bir biçimde düzenlemeleri gerektiği, teklif fiyatına dahil giderlerin açık
ve net bir şekilde düzenlenmemesi durumunda tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasının ve
değerlendirilmesinin mümkün olmayacağı, ayrıca bu durumun sözleşmenin ifası sırasında da
aksaklıklara ve anlaşmazlıklara yol açacağı açıktır. Bununla birlikte, Kanun’un 5’inci
maddesinde yer alan kamu kaynaklarının verimli kullanılması ilkesinden hareketle, idarelerin
gereksiz maliyetlerin teklif bedeline eklenmesini öngören düzenlemelerden kaçınması
gerekmektedir.
Başvuru sahibinin iddiasına konu edilen İdari Şartname’nin 48.6.11’inci maddesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
incelendiğinde, personel taşıma hizmeti işi için öngörülen araçların dışında, 3 adedi
geçmemek kaydıyla kontrol teşkilatınca belirlenecek sayıda ve cinste yedek aracın sürücüsü
ile birlikte hazır bulundurulacağı düzenlenmiş olup başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna
ilişkin idarece verilen cevapta servis alanında bekletilen yedek araçların servislerin
kalkmasından itibaren serbest bırakıldığı, söz konusu araçların servis alanında bekletilmesinin
diğer servislerin arızalanması ya da herhangi bir sebeple akşam servis alanına gelememesi
durumunda yüklenicinin taksi ücreti ödememesi için alınan bir önlem olduğu ifade edilmiştir.
Yapılan incelemede, idare tarafından alınacak personel taşıma hizmeti kapsamında
çalıştırılacak araç tür ve kapasitelerinin dokümanda düzenlendiği, azami 3 adet olmak üzere
yedek araç bulundurulmasına ilişkin düzenlemenin, personel servis hizmetlerinde aksama ve
mağduriyet yaşanmamasına yönelik yapıldığı, söz konusu araçların ihtiyaten sadece hizmetin
aksaması durumunda kullanılacağı, araçlarda sürekli ve düzenli olarak personel taşıma
faaliyetinin yapılmayacağı anlaşılmış olup, isteklilerin ihale dokümanında yer verilen tüm
giderleri göz önünde bulundurarak teklif fiyatlarını hazırlayacakları ve gider kalemleri için
belirledikleri fiyatlara birim fiyat teklif cetvelinde yer alan iş kalemleri içerisine yer
verebilecekleri dikkate alındığında, söz konusu yedek araçlara ilişkin maliyet hesabının
istekliler tarafından yapılarak bu giderleri teklif fiyatına dâhil edebileceğinden başvuru
sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi
uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/020
: 5
: 22.05.2024
: 2024/UH.I-670
Oybirliği ile karar verildi.