Ana Sayfa
/
Kararlar
/
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü
/
2023/1348550-Hizmet Tanıtımı ve Kültürel Faaliyetlerin Yerinde Bilgilendirmesi Hizmeti
Bilgi
İKN
2023/1348550
Başvuru Sahibi
Halil ÇALIK
İdare
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü
İşin Adı
Hizmet Tanıtımı ve Kültürel Faaliyetlerin Yerinde Bilgilendirmesi Hizmeti
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/003
: 5
: 17.01.2024
: 2024/UH.I-95
BAŞVURU SAHİBİ:
Halil ÇALIK,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/1348550 İhale Kayıt Numaralı “Hizmet Tanıtımı ve Kültürel Faaliyetlerin Yerinde
Bilgilendirmesi Hizmeti” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü tarafından
29.12.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Hizmet Tanıtımı ve Kültürel
Faaliyetlerin Yerinde Bilgilendirmesi Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık’ın
25.12.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.12.2023 tarihinde tebliğ
edilmiş yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.01.2024 tarih ve 125612 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 05.01.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/28 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Sözleşme Tasarısı'nın 12.1.1'inci maddesinde yer
alan düzenlemenin Tip Sözleşme Tasarısı'nın 12'nci maddesi ile Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi'nin 42'nci maddesinde yer alan hükme aykırılık taşıdığı iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip sözleşmeler” başlıklı
5’inci maddesinde “Bu Kanunun uygulanmasında uygulama birliğini sağlamak üzere mal
veya hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmeler Resmi Gazetede yayımlanır.
İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir. Mal ve
hizmet alımlarında, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından
hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.” hükmü yer almaktadır.
İhale ilan tarihi olan 30.11.2023 itibariyle yürürlükte bulunan Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin
iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı
olarak verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin
bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme
mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri
yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili
kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/003
: 5
: 17.01.2024
: 2024/UH.I-95
hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi
altında olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş
raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar
dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan
sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın
yirminci (20.) günü düzenlenir.
İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından
yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim
fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna
geçirilir.
Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya
işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir.
Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas hesaplamaların
yapılmasında hazır bulunmazsa kontrol teşkilatı hesaplamaları tek başına yaparak
hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez.
Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu
imzalamazsa kontrol teşkilatı, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici
tarafından imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici
hakediş raporlarını zamanında imzalamazsa, ödemede meydana gelecek gecikmeden
dolayı hiçbir şikayet ve istekte bulunamaz.
Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk
işlemi yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme
sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda
bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu
düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde
düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa
düzenlenip hakediş raporuna eklenir.
(İptal hüküm: Danıştay 13. Dairesinin 06/06/2023 tarih ve E:2023/404,
K:2023/2898 sayılı kararına istinaden 16/08/2023 tarihli ve 2023/DK.D-208 sayılı Kamu
İhale Kurulu kararıyla)
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir.
Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata
göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı
kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması
gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı
tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu
hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere
otuz gün içinde de ödeme yapılır…” hükmü bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Hizmet Tanıtımı ve Kültürel Faaliyetlerin Yerinde Bilgilendirmesi Hizmeti Alım
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/003
: 5
: 17.01.2024
: 2024/UH.I-95
İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:Hizmet Tanıtımı ve Kültürel Faaliyetlerin Yerinde Bilgilendirmesi Hizmeti
Alım 55 Kalem İşi Kapsar
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
”
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul Geneli düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1.
Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Mali
Hizmetler Daire Başkanlığı Giderler Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve
eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar
çerçevesinde ödenecektir:
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan
sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın
yirminci (20.) günü düzenlenir.
İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici
veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak
suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.
Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında
bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir.
Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas hesaplamaların yapılmasında
hazır bulunmazsa kontrol teşkilatı hesaplamaları tek başına yaparak hakediş raporunu
düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez.
Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa
kontrol teşkilatı, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından
imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş
raporlarını zamanında imzalamazsa, ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir
şikayet ve istekte bulunamaz.
Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi
yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında
eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve
düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa
düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin
açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir.
Yüklenicinin geçici hakedişleri, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler
olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna
ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “İdareye verilen ........tarihli
dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla" cümlesini yazarak ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi
ile imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra
tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/003
: 5
: 17.01.2024
: 2024/UH.I-95
düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on
gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu
şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir.
Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata
göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı
kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken
vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir
kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere 90 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır…” düzenlemesi yer almaktadır.
İddia konusu ile ilgili olarak, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/12/2020
tarih ve Y.D. İtiraz No: 2020/585 sayılı Kararı ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin eki Ek-8’de yer alan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş
ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinin (a) bendinde yer alan; “Yüklenicinin geçici hakedişleri,
itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye
vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş
raporunun “İdareye verilen ........tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla" cümlesini yazarak
ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi ile imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş
raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından
hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği
tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek
zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul
etmiş sayılır.” düzenlemesinin yürürlüğü durdurulmuş;
Ancak yargılama sürecinin sonunda Danıştay 13. Dairesi tarafından alınan
01.12.2021 tarihli ve E:2020/1740, K:2021/4123 sayılı Kararda yer alan “Taraflar
arasındaki eşitliğe dayanan kamu ihale sözleşmeleri açısından, davaya konu düzenlemenin,
yüklenicinin ihtirazı kaydını süresinde ve belirtilen şekilde ortaya koymaması hâlinde hak
edişine ilişkin dava hakkını ortadan kaldırarak idare lehine eşitliği bozduğu iddiası da, hak
edişlerin idare temsilcileri ve yüklenici tarafından birlikte hazırlanıyor oluşu, hak edişe
itirazı olan yüklenicinin bu durumu ihtirazı kayıtla ortaya koyabilmesi ve yüklenicinin bir
hakkını talep etmesini önemli derecede imkânsızlaştıran veya etkisizleştiren bir yönü
olmaması karşısında geçerli görülmemiştir. Hizmet sunan yüklenicinin yaptığı işin, hizmet
alan idare tarafından kontrol edilmesi ve yapılan işe karşılık ödeme yapacak olan idarenin
ihtirazi kayıtla bir hak edişi imzalamasının işin doğasına uygun olmadığı, bu bağlamda işi
yapanın, yapılan tespite bir itirazının olması halinde bu itirazını hem tespit aşamasında hem
de ödemeden sonra ileri sürebilme imkânına sahip olması taraflar arasında bulunan eşitlik
ilkesine aykırılık olarak değerlendirilmeyeceğinden, dava konusu düzenleme ile idareye bir
üstünlük yahut ayrıcalık tanınmadığı, işin doğasına uygun bir düzenleme ile sözleşmenin
taraflarının konumuna uygun hak edişlere yönelik bir itiraz ve düzeltme imkânı tanındığı da
açıktır. Bu itibarla, taraflar arası eşitlik ilkesine uygun olarak ve yüklenicinin hak edişlere
karşı olan itirazlarını hak arama hürriyetine orantısız bir sınırlama getirmeksizin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/003
: 5
: 17.01.2024
: 2024/UH.I-95
düzenleyen dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.”
görüşüne istinaden davanın reddine karar verilmiştir.
Bu Karar ile birlikte söz konusu düzenlemenin yürütmesinin durdurulmasına ilişkin
kararın hukuki dayanağı da ortadan kaldırılmıştır.
Öte yandan, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Ek-8’de yer alan
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinin (a)
bendinde yer alan yukarıda belirtilen düzenlemenin iptali talebi ile açılan davada, Danıştay
13. Dairesinin 06/06/2023 tarih ve E:2023/404, K:2023/2898 sayılı Kararı ile bozma
kararına uyularak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş olup,
Anılan Mahkeme kararının uygulanmasını teminen alınan 16/08/2023 tarihli ve
2023/DK.D-208 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararıyla, “Hizmet İşleri Genel Şartname’sinin
Hakediş Ödemeleri Başlıklı 42’nci maddesinin (a) bendinde yer alan dava konusu hükmün
iptal edilmesine ve kararın ilgili bölümünün Kurumun resmi internet sitesinde
yayımlanmasına” karar verildiği ve böylelikle Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş
ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinin (a) bendinde yukarıda belirtilen düzenlemenin iptal
edildiği anlaşılmıştır.
Ancak mevzuattan kaldırılmış olan şikayete konu düzenlemeye idarece Sözleşme
Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinde yer verildiği görülmüştür.
Bu çerçevede 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip Sözleşmeler”
başlıklı 5’inci maddesi uyarınca, idarelerce yapılacak sözleşmelerde Tip Sözleşme
hükümlerinin esas alınacağının düzenlendiği göz önünde bulundurulduğunda,
Başvuru sahibi tarafından şikayet dilekçesinde dokümana yönelik olarak ilgili
Şartname maddesine itiraz edildiği ve başvuru konusu ihaledeki ilan tarihinin 30.11.2023
olduğundan hareketle, incelenen ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın iddia konusu edilen
12.1’inci maddesinde yer alan düzenlemenin, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin ekinde yer alan tip sözleşme tasarısının 12’inci maddesi ile Hizmet İşleri
Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde yer alan hükme uygun olmadığı,
Bu itibarla da başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru
sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet
başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine
bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep
tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi
yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru
bedeli iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 109.370,00 TL başvuru bedelinin Kurum’un şikâyet
gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen
şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/003
: 5
: 17.01.2024
: 2024/UH.I-95
bildirimini izleyen otuz gün içinde Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde 109.370,00
TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince
ihalenin iptaline,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün
içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.