Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
/
2024/946567-Atıksu Arıtma Tesislerinin İşletilmesi İşi
Bilgi
İKN
2024/946567
Başvuru Sahibi
Osman ÜNEŞ
İdare
Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Atıksu Arıtma Tesislerinin İşletilmesi İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/041
: 38
: 23.10.2024
: 2024/UH.II-1371
BAŞVURU SAHİBİ:
Osman ÜNEŞ,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/946567 İhale Kayıt Numaralı “Atıksu Arıtma Tesislerinin İşletilmesi İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 27.08.2024 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Atıksu Arıtma Tesislerinin İşletilmesi İşi” ihalesine
ilişkin olarak Osman ÜNEŞ tarafından 04.10.2024 tarih ve 164526 sayı ile Kurum kayıtlarına
alınan 04.10.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1199 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; itirazen şikayete konu ihalede idarece gönderilen
09.09.2024 tarihli yazıda “Yapılan değerlendirmeler neticesinde yeterli rekabet ortamı
oluşmadığı anlaşıldığından ihalenin iptaline oy birliği ile karar verilmiştir.” ifadelerine yer
verilmek suretiyle ihalenin iptal edildiğinin bildirildiği, ihale iptali yetkisinin kurallara
bağlanmış olmasına rağmen, idarece bu kuralların yok sayılarak ihalenin iptal edildiği, şöyle
ki,
İdarenin ihale iptalindeki takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, ihalenin iptal edilmesinin
belli kurallara bağlandığı, ihale iptalinin yapılabilmesi için yaklaşık maliyetten çok yüksek
tekliflerin olmasıyla birlikte ödeneğin olmaması ve temel ilkelere aykırılıkların tespit
edilmesi gerektiği, ancak söz konusu ihalenin en rekabetçi ihale usulü olan açık ihale usulü ile
yapıldığı, kendileri tarafından sunulan teklifin ise yaklaşık maliyetin altında ve piyasa
şartlarına uygun bir teklif olduğu, idarenin yazısında ödenek olmadığı ile ilgili bir
değerlendirmenin de bulunmadığı, idarece temel ilkelere aykırılık olduğuna yönelik herhangi
bir bilgi ve belgenin ortaya konulamadığı, rekabetin oluşmadığına yönelik herhangi bir
tespitin de bulunmadığı, bütün bunlara rağmen sadece yeterli rekabet ortamı oluşmadığı
gerekçesi ile ihalenin iptal edildiği, bu konuda herhangi bir tespiti olmadan ve zorlama bir
gerekçe ile takdir yetkisinin Kanun ve Kanun’un gerekçesine aykırı olarak kullanıldığı, temel
ilkelere uygun gerçekleşen ihalenin idarece önce rekabet oluşmadığı gerekçesi ile iptal edilip
şikayet başvurularının ardından ihalenin iptaline farklı gerekçeler eklenmesinin güvenirlik
ilkesine de aykırı olduğu, idarenin koşullarını önceden belirlediği ihaleyi 24 ay süreli olarak
en rekabetçi ve temel usullerden olan açık ihale usulü ile gerçekleştirdiği, ihale öncesinde
gerekli ilanların yapılması suretiyle ihaleye katılmak isteyen tüm yerli ve yabancı isteklilere
duyurulduğu, bu yolla ihaleye katılmak isteyen istekliler açısından rekabet ortamının
sağlandığı, ihalede sunulan tekliflerin ikisinin geçerli teklif olduğu, kendi sundukları teklifin
yaklaşık maliyetin altında olduğu, dolayısıyla kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/041
: 38
: 23.10.2024
: 2024/UH.II-1371
bir durum da bulunmadığı, ihale iptal yazısında temel ilkelere aykırılık olduğuna ilişkin
herhangi bir değerlendirmenin de bulunmadığı, ihale mevzuatında tek geçerli teklif
kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına geldiği yönünde herhangi bir düzenlemenin
bulunmadığı, şikâyet başvurularına idarece verilen cevap yazısında, ihalenin iptaline ilişkin
kendilerine gönderilen ihalenin iptali konulu yazıda yer almayan, bu yazıdaki gerekçe ile
çelişen ifadeler kullanıldığı ve yine bu yazıda yer almayan ilave gerekçeler üretilerek ihalenin
iptal edilmiş olduğunun görüldüğü, bu durumun güvenirlik ilkesine aykırılık oluşturduğu,
isteklilerin ihale katılım şartlarına göre ihalelere katıldığından, bu süreçte bazı maliyetlere
katlanmış olduğundan ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hem idarelere hem ihaleye
katılabilecek olan ya da katılanlara yükümlülük getirdiğinden, bu yükümlülükler kapsamında
ihaleye katılan isteklilerin haklı beklentilerinin de idarece korunması gerektiği, ihale
mevzuatında yaklaşık maliyete yakın tekliflerin ihalenin iptalini gerektirdiğine ilişkin bir
düzenlemenin bulunmadığı, herhangi bir somut gerekçe ortaya konulmadan ihalenin iptal
edilmesinin ihale mevzuatına aykırı olduğu, kendilerinin fiyat dışı unsur puanı olarak 100 tam
puan aldığı, yeterlik belgelerinin sorgulanabildiği ve herhangi bir problem olmadığı
hususunun açıkça belirtildiği,
İdarenin ihale konusu işin kendi imkanları ile yapılacağı gerekçesiyle söz konusu
ihaleyi iptal edip, ihtiyaçları bölerek ilansız pazarlık ihalesi yapmasının da temel ilkelere
aykırı olduğu, ihale mevzuatı hükümlerinden eşik değerlerin altında kalmak amacıyla hizmet
alımının kısımlara bölünemeyeceği, idarenin bu işi yapma imkânı varsa bu defa neden ödenek
ayrıldığının, neden ihaleye çıkıldığının ve isteklileri neden külfete soktuğunun cevaplanması,
aksi halde görevliler hakkında ilgili mevzuatları gereğince işlem yapılmasının gerektiği,
idarenin şikayete cevap yazısında hem işi kendi imkanları ile yapacağını ve ihale
yapmayacağını belirtirken söz konusu işe ilişkin iki adet 4 ay süreli ilansız pazarlık usulü
ihale yaptığını da itiraf ettiği ancak iptal ettiği ihale iki yıl olarak öngörülmüş olmasına
rağmen iki adet 4 ay süreli ilansız pazarlık usulü ihale yapmasının da çelişki oluşturduğu,
ihale dokümanları incelendiğinde bu pazarlık ihalelerinin konusunun iptal edilen söz konusu
ihalenin kapsamında olduğunun tespit edildiği, idarenin söz konusu ihaleyi iptal etmiş
olmasına rağmen 4 ay süreyle aynı şartlarda yeniden ihale yaptığı, hizmet alımını kısımlara
bölmek suretiyle Kanun maddesini etkisizleştirme yolunu seçtiği, idarenin hiçbir somut
gerekçe, bilgi ve belge ortaya koymadan, üstelik mesnetsiz ilave gerekçeler üretmek yoluyla
hem usulüne uygun olan ihaleyi iptal ettiği hem de hizmet alımını kısımlara bölmek suretiyle
Kanun maddesini etkisizleştirdiği, bu durumun ihale mevzuatına aykırı olduğu ve ihalenin
iptal kararının iptali gerektirdiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur...” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu
maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek
ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/041
: 38
: 23.10.2024
: 2024/UH.II-1371
derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına
girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini
talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı
maddesinde “…İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını
onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz
sayılır.
İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan
istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere
katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek
zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,
“Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale
sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün
içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere
bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun
bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere
gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve
ihalenin iptali” başlıklı 64’üncü maddesinde “(1) İhale komisyonu kararı üzerine idare,
verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal
edilmesi halinde bu durum gerekçeleriyle birlikte bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare
bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez…” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İŞLETİLMESİ
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:1.Kısım (Kullar-Plajyolu-42 Evler-Yeniköy Atıksu Arıtma Tesislerinin
İşletilmesi) 24 ay
2.Kısım (Dilovası-Gebze-Körfez Atıksu Arıtma Tesislerinin İşletilmesi) 24 ay. Ayrıntılı
bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İSU Genel Müdürlüğü 1.Kısım (Kullar-
Plajyolu-42 Evler-Yeniköy Atıksu Arıtma Tesisleri) 2.Kısım (Gebze-Dilovası-Körfez Atıksu
Arıtma Tesisleri)” düzenlemesi,
“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif
verilebilir.
20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 2 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta
düzenlenmiştir;
İhale üzerine bırakılan istekliler ile üzerine kalan kısımların her biri için ayrı ayrı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/041
: 38
: 23.10.2024
: 2024/UH.II-1371
sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü
maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri
reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle
herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte
derhal bildirilir.” düzenlemesi,
“İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci maddesinde “37.1. İhale
kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde bırakılan istekli ile varsa
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup
olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına eklenir.
37.2. Yapılan teyit işlemi sonucunda, her iki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda
ihale iptal edilir.
37.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını
onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
37.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi
halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu İhale Kanunu’nun 39'uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine
idarenin verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu,
ihalenin iptal edilmesi halinde bu durumun bütün isteklilere derhal bildirileceği, idarenin
bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği hüküm
altına alınmıştır. Bu hükme göre idare, ihaleyi iptal etmekte serbest olsa da kendisine Kanun
ile verilen bu takdir yetkisi kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır. Takdir yetkisinin
buna uygun kullanılıp kullanılmadığı ise her olayın kendine özgü koşulları altında
değerlendirilmelidir.
İtirazen şikayete konu ihalenin Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
tarafından gerçekleştirilen Atıksu Arıtma Tesislerinin İşletilmesi İşi olduğu ve açık ihale
usulü ile ihaleye çıkarıldığı, bahse konu ihalede dokuz adet ihale dokümanı indirildiği,
27.08.2024 tarihinde yapılan iki kısımlı ihalede her kısma üç isteklinin katıldığı, isteklilerden
Ağaoğlu Dan. iç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin yeterlik belgelerinin uygun bulunmaması,
Alka Taş İnş. ve Taah. A.Ş.nin teklifinin ise yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle
değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede tek geçerli teklifin başvuru sahibi istekliye ait teklif
olduğu görülmektedir.
İhalenin iptaline ilişkin ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuruya konu
ihalenin iptal edilme gerekçesi olarak “Yapılan değerlendirmeler neticesinde yeterli rekabet
ortamı oluşmadığı anlaşıldığından ihalenin iptaline oy birliği ile karar verilmiştir.”
hususunun gösterildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin şikayet başvurusuna verilen cevap yazısında “İptal kararı ile
birlikte yaptığı inceleme ve araştırmalar sonucu ihale kapsamında yer alan 7 adet arıtma
tesisinin işletilmesinin idarenin yürütmesinin ekonomik açıdan daha avantajlı olacağı
anlaşılmış ve ihale konusu hizmeti idare kendi imkanları ile yapılmaya karar vermiştir. Bunun
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/041
: 38
: 23.10.2024
: 2024/UH.II-1371
için 4734 sayılı Kanunun 21. maddesinin b) bendi kapsamında arıtma tesislerinden çıkan
atığın taşınması ve bertarafı için 2024/1221282 İKN’li Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan
Atığın Taşınarak Bertarafı ihalesi yapılarak sözleşme imzalanmıştır.
Arıtma tesislerinde kullanılacak acil gerekli kimyasallar için de aynı ihale usulü ile
2024/1221554 İKN’li Kimyasal Malzeme Alımı ihalesi yapılmış ve komisyon kararı
verilmiştir. Bu bağlamda arıtma tesislerin işletilmesi işini idare kendi imkanları ile
yapacağından ihale yapma gereği ortadan kalkmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun Temel İlkeler başlıklı 5. Maddesinin; “İdareler, bu
Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve
kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü gereği kaynakların
verimli kullanılması açısından ihale konusu arıtma tesislerinin işletilmesini idare kendi
imkanları ile yapacağından, bu bağlamda ihale yapma ihtiyacı ortadan kalktığından dolayı
ihalenin iptalinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verildiği
görülmüştür.
Kanun’un 5’inci maddesindeki temel ilkelerden ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde hareket
etmenin idarelerin görevi ve sorumluluğunda olduğu, açık ihale usulüyle gerçekleştirilen
ihalede idarece tekliflerin durumu ve yaklaşık maliyet gözetilerek yeterli rekabetin
oluşmadığı sonucuna varıldığı, ihalenin iptali hususunda gerekçesini açıkça belirtmek
suretiyle ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanındığı, yapılan
incelemede idarece ihalenin iptali yönünde kullanılan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet
gereklerine aykırı olarak kullanıldığına ilişkin bir hususun tespiti edilmediği anlaşıldığından,
başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için
Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması"
koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü
maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin
mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/041
: 38
: 23.10.2024
: 2024/UH.II-1371
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.