Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
/
2024/1336799-Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların 2025 Yılı Mamul Yemek, Dağıtım ve Yemek Servis Hizmetleri Alımı
Bilgi
İKN
2024/1336799
Başvuru Sahibi
Beştepe Yemek Sanayi Ticaret Anonim Şirketi
İdare
Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
İşin Adı
Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların 2025 Yılı Mamul Yemek, Dağıtım ve Yemek Servis Hizmetleri Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
BAŞVURU SAHİBİ:
Beştepe Yemek Sanayi Ticaret Anonim Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1336799 İhale Kayıt Numaralı “Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı
Kuruluşların 2025 Yılı Mamul Yemek, Dağıtım ve Yemek Servis Hizmetleri Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 19.11.2024 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Samsun Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı
Kuruluşların 2025 Yılı Mamul Yemek, Dağıtım ve Yemek Servis Hizmetleri Alımı” ihalesine
ilişkin olarak Beştepe Yemek Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin 12.11.2024 tarihinde yaptığı
şikâyet başvurusunun, idarenin 13.11.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
25.11.2024 tarih ve 171970 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.11.2024 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1494 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale İlanı’nın 4.1.1.3’üncü maddesinde,“4.1.1.3. İhale konusu işin yerine
getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen
sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,…İşletme Kayıt Belgesi” düzenlemesine yer verildiği, İdari
Şartnamenin 7.1.ı) bendinde “İsteklinin kendi mutfağı adına 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 30 uncu maddesine dayanılarak düzenlenmiş ve
faaliyet konusu "Depo, gıda satış ve diğer perakende faaliyet gösteren işletmeler", Toplu
tüketim işletmeleri veya "Gıda üretimi yapan işletmeler" olan İşletme Kayıt Belgesi sunması
zorunludur.” düzenlemesinin yer aldığı, buna göre İhale İlanı’nda, sadece “herhangi bir
işletme kayıt belgesi” sunulmasının istenildiği halde, İdari Şartname’de bu işletme kayıt
belgesine yönelik yeni özellikler belirlenmesi, yeterlik kriteri düzenlemesi bakımından İdari
Şartname ile İhale İlanı arasında belirgin bir farklılık oluşmasına neden olduğu, belirsizlik
meydana getirdiği, İhale İlanı’na göre, herhangi bir şekilde işletme kayıt belgesi edinen tüm
firmaların ihaleye katılması mümkün olacakken, İdari Şartname’nin 7.1.ı maddesinde, sadece
kendi malı mutfağı olan ve bu mutfak adına işletme kayıt belgesi sahibi olan firmaların
ihaleye katılabileceği, İdari Şartname’de yer alan bu düzenlemesinin, isteklilerin kendi malı
mutfak sahibi olmasını şart kılması bakımından da hukuka aykırı olduğu, zira Hizmet Alımı
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde yer alan“İşin yapılabilmesi için
gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer
verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak
belirlenemez.” düzenlemesi uyarınca, isteklilerin ihaleye katılması için kendi malı mutfak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
sahibi olmasının bir ön koşul haline getiren düzenlemelere yer verilemeyeceği,
2) Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Tip İdari
Şartname’nin 31 numaralı dipnotunda “İlgili mevzuatı uyarınca belirlenmiş kısa vadeli
sigorta kolları prim oranı maddede belirtilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, bu düzenleme
uyarınca, İdari Şartname’de, kısa vadeli sigorta kolları prim oranının belirtilmesi gerektiği,
fakat İdari Şartname’nin 25.5’inci maddesinde kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yerine
yapılan düzenlemenin “Bu iş için; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı %
2,25'dir” şeklinde olduğu, idare tarafından kısa vadeli sigorta kolları prim oranını değil
sadece “iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı” belirlemesi yapıldığı, oysa 5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü
maddesinde “kısa vadeli sigorta kolları” kavramının “Kısa vadeli sigorta kolları: İş kazası ve
meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası kollarını … ifade eder.” şeklinde tanımlandığı,
yani 5510 sayılı Kanun uyarınca kısa vadeli sigorta kolları prim oranının iş kazası, meslek
hastalığı, hastalık ve analık durumlarını kapsadığı, ancak İdari Şartname’nin 25.5’inci
maddesinde yapılan düzenlemeyle, kısa vadeli sigorta kolları prim oranının kapsamının
daraltıldığı ve sadece iş kazaları ve meslek hastalıkları için prim oranı belirlendiği, başka bir
deyişle, “genel hastalık halleri” ve “analık hali”nin prim oranı dışında bırakıldığı, yapılan
düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
3) İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde“7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesi
dışında ihale dokümanında sayılan diğer belgeler ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri
tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmaz.” düzenlemesinin yapıldığı, bu düzenleme
uyarınca, İdari Şartname’nin 7’nci maddesi dışında, teklif değerlendirmesine esas almak
üzere yeterlik kriteri belirlenmesinin mümkün olmadığı, buna rağmen anılan Şartname’nin
48.1’inci maddesinde yeni bir yeterlik kriteri belirlendiği, bu düzenlemenin, söz konusu
Şartname’nin 7’nci maddesinde yer almadığı gibi 7’nci maddede bu hükme atıf da
yapılmadığı, buna rağmen, 7’nci maddede belirtilmeyen ve hiçbir şekilde atıf yapılmayan
İdari Şartname’nin 48.1’inci maddesinde yeterlik kriteri belirlenmesi ve teklif
değerlendirmesinde bu durumun dikkate alınacak olmasının mevzuata aykırı olduğu, diğer
yandan bu düzenlemenin ihaleye katılımı engellediği, çünkü maddede belirtilen koşulu
sağlamaya çalıştıklarında, öğün başına maliyetleri karşılayacak şekilde teklif vermelerinin
mümkün olmadığı, Teknik Şartname’de yer alan ara öğün menüsünün maliyetinin, kahvaltı
menüsü maliyetinin yarısını aştığı, ne var ki idarenin, kahvaltı menüsü maliyetinin yarısından
fazla teklif verildiği takdirde, teklifi değerlendirme dışı bırakacağını belirttiği, ara öğün için
gerektiği kadar teklif vermek adına kahvaltı bedelini yükselttiklerinde ise, kahvaltı fiyat
teklifinin aşırı yükseldiği ve toplam teklif fiyatlarının yükseldiği,
4) Sözleşme Tasarısı’nın 36.22’nci ve 36.24’üncü maddesinde yer alan
düzenlemelerinde işçi özlük haklarına ilişkin yükümlülükler yerine getirilmediğinde, bu
yükümlülükler yerine getirilinceye kadar hakediş ödemesi yapılmayacağının belirtildiği, oysa
Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde, hakedişlerin hangi koşullarda ödeneceği ve
ödenmeyeceğinin açıkça düzenlendiği, diğer yandan işçi özlük haklarındaki herhangi bir
aksama durumunda, yüklenici hakedişinden kesinti yapılarak doğrudan işçiye ödeme
yapılmasının da mümkün olduğu, fakat işçi özlük haklarındaki aksamalar nedeniyle ve bu
aksamalar giderilinceye kadar yükleniciye hakediş ödemesi yapılmayacağını öngören bu
düzenlemelerin, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi düzenlemelerine aykırı olduğu iddialarına
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı
10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve
teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler
istenebilir:
a)Ekonomik ve malî yeterliğin belirlenmesi için;
Bankalardan temin edilecek isteklinin malî durumu ile ilgili belgeler,
…
6) İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat
ve diğer ekipmana ilişkin belgeler,
…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik ilanı” başlıklı
21’inci maddesinde “(1) İhale ve ön yeterlik ilanı, Kanunun 13 üncü maddesindeki
hükümlere göre bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar kullanılarak yayımlanır.
(2) İhale veya ön yeterlik ilanlarında yer alan bilgilerin, ihale veya ön yeterlik
dokümanını oluşturan belgelerdeki düzenlemelere uygun olması gerekir. İhale ve/veya ön
yeterlik dokümanında belirtilmeyen hususlara, ihale ve ön yeterlik ilanında yer verilemez.
(3) İhale ve/veya ön yeterlik dokümanı hazırlanmadan ilan yayımlanamaz.
(4) İlan sürelerinin hesaplanmasında ilanın yayımlandığı gün dikkate alınır, ihale
günü veya son başvuru günü dikkate alınmaz. Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen ilan
sürelerine uyulmak üzere, ilan yapılmasına kadar geçecek süre de göz önüne alınarak ilan
yayımlanacak yerlere yeterli süre öncesinde ilan metinlerinin gönderilmesi zorunludur.”
hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite
raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine,
teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu
makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin
gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman
fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen
makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere
yer verilir. Fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren
belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi
malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar
dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz
konusu oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da alım konusuna göre farklı oranlar belirlemeye
Kurum yetkilidir...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin
belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1.İhale konusu işte kullanılacak tesis, makine,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
teçhizat ve diğer ekipmanın, fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi veya danışmanlık hizmet
alımlarında yeterlik kriteri olarak aranmaması durumlarında aday veya isteklilerden başvuru
veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi vb.)
herhangi bir belge sunmaları istenmez....” açıklaması ,
İhale İlanı’nın “ihaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik
değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde, 4.1.1.3. İhale konusu
işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak
düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,
İşletme Kayıt Belgesi” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine
getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet
belgesi vb. belgeler:
Belge Adı
İhale/Kısım/Kısımlar Açıklama
İsteklinin kendi
Ortak Girişimlerde
mutfağı adına 5996
sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki
Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanunu’nun 30 uncu
maddesine
dayanılarak
düzenlenmiş ve
faaliyet konusu
Tüm ortakların
sunması
İşletme Kayıt Belgesiİhale Bazında
"Depo, gıda satış ve
diğer perakende
faaliyet gösteren
işletmeler", “Toplu
tüketim işletmeler”
veya "Gıda üretimi
yapan işletmeler"
olan İşletme Kayıt
Belgesi sunması
zorunludur.
gerekmektedir.
düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, tesis, makine, teçhizat ve diğer
ekipmanın kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, işin niteliğinin gerektirdiği
hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın fiyat dışı
unsur olarak belirlenebileceği anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede ihaleye ilişkin yayımlanan ihale ilanları ile İdari Şartname
düzenlemelerinin birbirine aykırı hususlar içermemesi gerektiği, buna göre söz konusu İhale
İlanı’nın 4.1.1.3’üncü maddesinde “İşletme Kayıt Belgesi” nin yeterlik kriterleri olarak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
belirlendiği, İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde ise buna ilişkin ayrıntılara yer verildiği ve
isteklinin kendi mutfağı adına 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanunu’nun 30’uncu maddesine dayanılarak düzenlenmiş ve faaliyet konusu "Depo, gıda
satış ve diğer perakende faaliyet gösteren işletmeler", “Toplu tüketim işletmeler” veya "Gıda
üretimi yapan işletmeler" olan işletme kayıt belgesinin sunulmasının istenildiği, İhale
İlanı’nda yer alan koşulun İdari Şartname’ye göre genişletici nitelikte olduğu, dolayısıyla
ihaleye katılımı daraltmadığı, ihale dokümanında mutfağın hangi yolla temin edildiğine
ilişkin sınırlayıcı bir düzenlemenin bulunmadığı, diğer bir ifadeyle idarece tesisin “kendi
malı” olması veya bu anlama gelecek bir ifadeye yer verilmediği, ayrıca işletme kayıt
belgesinin ihale konusu işin yerine getirilebilmesi için alınması gereken izin, sicil ve ruhsat
kapsamında bir belge olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiası yerinde
bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Tanımlar”
başlıklı 3’üncü maddesinde “4) Kısa vadeli sigorta kolları: İş kazası ve meslek hastalığı,
hastalık ve analık sigortası kollarını,… ifade eder.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Prim oranları ve Devlet Katkısı” başlıklı 81’inci maddesinde “Bu
Kanun gereğince alınacak sigorta prim oranları aşağıdaki şekildedir:
…
c) Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının
%2,25’idir. Bu primin tamamını işveren öder. Bu oranı %1,5 oranına kadar düşürmeye ya da
%2,5 oranına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir…” hükmü,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Bu iş için; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı % 2,25'dir.” düzenlemesi,
02.08.2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Vergi
Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun’un 28’inci maddesinde “31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendinde yer alan “%2’sidir.” ibaresi “%2,25’idir.” şeklinde değiştirilmiş ve üçüncü
cümlesinde yer alan “oranına” ibarelerinden sonra gelmek üzere “kadar” ibareleri
eklenmiştir.” hükmü yer almaktadır.
02.08.2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de 7524 sayılı Vergi Kanunları İle
Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun’un yayımlandığı, söz konusu Kanun’un 28’inci maddesi ile kısa vadeli sigorta kolları
prim oranının sigortalının prime esas kazancının %2,25’i olarak değiştirildiği ve ilgili
değişikliğin yürürlük tarihinin ise 01.09.2024 olarak belirlendiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihalenin malzemeli yemek hizmeti alımına ilişkin olduğu, esas
itibariyle personel çalıştırılmasına dayalı nitelikte olmadığı, diğer yandan söz konusu iş
kapsamında çalışacak personele ilişkin teklif cetvelinde satır açıldığı ve ihaleye ait İdari
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
Şartname’nin 25’inci maddesinde, kısa vadeli sigorta kolları prim oranının %2,25 olarak
düzenlendiği, yukarıda yer verilen 5510 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine göre kısa vadeli
sigorta priminin iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası kollarını kapsadığı,
bunun Kanun kapsamında hüküm altına alındığı dikkate alındığında, İdari Şartname’nin
25’inci maddesindeki düzenlemenin bu çerçevede uygulanacağı anlaşılmış olup belirtilen
nedenlerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede
uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Malzemeli Yemek/0,79
Tekliflerin Değerlendirilmesi Aşaması:
- 1-2, 3-6, 7-12 ve 13+ yaş ve üzeri gruplar için yaş grubu bazında; bir kişiye
verilecek bir adet ara öğünün bedeli kahvaltı bedelinin yarısını, bir günlük bir adet ara öğün,
bir günlük iki adet ara öğün ya da bir günlük üç adet ara öğün verilmesi durumunda, bir
günlük iki adet ara öğünün toplamı ile bir günlük kahvaltı toplamı bedeli, bir kişiye verilecek
olan bir günlük öğle yemeği ya da bir günlük akşam yemeği bedelini geçmeyecektir.
- Özel gün menüsü için teklif edilen birim fiyat teklif tutarı, birim fiyat teklif
cetvelindeki en yüksek yaş grubu için teklif edilen bir adet öğle ve bir adet akşam yemeğinin
toplam bedelini geçmeyecektir. Örneğin; birim fiyat teklif cetvelinin 1-2, 3-6, 7-12 ve 13+ yaş
ve üzeri gruplarından oluştuğu bir durumda bir adet özel gün menüsü bedeli anılan cetvelde
en yüksek yaş grubu olan 13+ yaş ve üzeri grubu için teklif edilen bir adet öğle ve bir adet
akşam yemeğinin toplam bedelini geçmeyecektir. Bir başka örnek; birim fiyat teklif cetvelinin
1-2, 3-6 ve 7-12 gruplarından oluştuğu bir durumda bir adet özel gün menüsü bedeli anılan
cetvelde en yüksek yaş grubu olan 7-12 yaş grubu için teklif edilen bir adet öğle ve bir adet
akşam yemeğinin toplam bedelini geçmeyecektir.
- Yukarıda belirtilen kriterlere uymayan isteklinin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı
teklif olsa dahi değerlendirmeye alınmayacaktır.
48.2. Çalıştırılacak İşçiler Hakkında:
- Yüklenici, 18 yaşından küçük işçi çalıştırmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname'nin “Diğer Hususlar” başlıklı 48'inci maddesinde yer alan şikâyete
konu düzenlemede isteklilerin teklif edecekleri bir adet ara öğünün bedelinin kahvaltı
bedelinin yarısını geçemeyeceği, iki adet ara öğünün toplamı ile bir adet kahvaltı toplamının
ise öğlen ya da akşam yemeği bedelini geçemeyeceği, özel gün menüsü bedelinin, birim fiyat
teklif cetvelindeki en yüksek yaş grubu için teklif edilen bir adet öğle ve bir adet akşam
yemeğinin toplam bedelini geçmeyeceğinin belirtildiği tespit edilmiş olup, idarenin söz
konusu düzenlemeyle kahvaltı ve ara öğün maliyetlerine yönelik üst sınır belirlendiği
anlaşılmıştır.
İdare tarafından şikâyet başvurusu üzerine alınan kararda, yapılan düzenlemeyle
istekliler tarafından teklif edilen birim fiyatlar arasında dengenin sağlanmasının
amaçlandığının belirtildiği görülmüştür.
Bu kapsamda İdari Şartname’de yapılan bu düzenlemenin ihaleye katılımda bir
yeterlik kriteri olmadığı, söz konusu düzenlemenin teklif fiyatlarına ilişkin değerlendirme
kriteri olduğu, idare tarafından şikâyet başvurusu üzerine alınan karardan da anlaşıldığı üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
söz konusu düzenlemeyle isteklilerce teklif edilen fiyatların belirli bir kural çerçevesinde
oluşturulmasının ve teklif edilen birim fiyatlar arasında dengenin sağlanmasının hedeflendiği,
bu suretle işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesine imkân tanındığı anlaşılmış
olup, mevcut doküman düzenlemesinin isteklilerin teklif fiyatı oluşturmasına engel nitelikte
olmadığı, aksine isteklilerce teklif fiyatlarının verilen kural çerçevesinde öngörülmesinin
amaçlandığı, bu durumun kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil etmediği
değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci maddesinde
“Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir
haftaya kadar indirilebilir.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların Özlük Hakları” başlıklı 38’inci
maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte
aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda
çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu
sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir
bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az
elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt
yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle
yükümlüdür.
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır. ...” hükmü,
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer Hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.22. Yüklenici,
hizmetin sunulması işiyle ilgili olarak haftalık çalışma saatinin tamamını kuruluşta geçiren
işçilere ilişkin bir önceki ayın sigorta primlerinin yatırıldığına dair dekont ve ücretin
yatırıldığına dair hesap ekstresi ile SGK'dan aldığı iş yeri numarası ve kuruluşlar bünyesinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
çalıştırdığı işçilerin bir aylık bildirgelerini her ay ilgili kuruluşa belgelemek zorundadır. Bu
bildirgelerden eksik gün üzerinden bildirim yapıldığı, çalıştırılan toplam işçi sayısından fazla
veya eksik bildirim yapıldığı veya hiçbir bildirim yapılmadığının kuruluşca belirlenmesi
durumunda, yükleniciye eksiklikleri tamamlayıncaya kadar hak ettiği istihkakları
ödenmeyecek ve işlem yapılmak üzere durum bir yazı ile SGK Sigorta Müdürlüğüne
bildirilecektir.
…
36.24. Yüklenici çalıştırdığı işçilerin aylık ücretlerini takip eden ayın 1'i (biri) ile 10'u
(onu) arasında ödemek zorundadır.(Son ödeme tarihinin resmi tatile denk gelmesi halinde,
işçi ücretlerinin resmi tatilin başlangıcından önceki iş günü ödenmesi gerekir.) Ancak idarenin
harcama kaleminde ödeneği bulunması halinde, yüklenicinin işçilere ücretini ödemesini
beklemeksizin hakediş ödemesi yapılır. Yüklenici hak ediş alamamasını, cezalı almasını ya da
geç almasını, işçi ücretlerini süresi içinde ödememek için gerekçe gösteremez. Sözleşmede son
aylık hak ediş ödemesi yapılmadan önce yüklenici firma işçi ücretlerini süresinde ödeyecek ve
işçi ücretleri ödendikten sonra son aylık hak ediş ödemesi yapılacaktır.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Yapılan incelemede, işverenin işçi ücretini gününde ödemesinin ve işçilere ilişkin
sigorta primlerinin yatırılmasının yasal bir zorunluluk olduğu, ayrıca Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin 38’inci maddesi gereğince idarenin çalışanların ücretlerinin ödenip
ödenmediğini kontrol edeceği ve çalışanların ücretlerinin ödenmemesi halinde bunların
yüklenicinin hakedişinden ödenmesini sağlayacağı belirtildiğinden, idarece Sözleşme
Tasarısı’nda yapılan bahse konu düzenlemenin çalışanların ücretlerinin yüklenici tarafından
ödenmesini ve sigorta primlerinin düzenli yatırılmasını temin etmeye yönelik olduğu
sonucuna varılmıştır. Öte yandan, ihale konusu işi yerine getirecek isteklilerin yeterli
ekonomik güce sahip olmaları gerekmekte olup böylece işin yürütülmesi aşamasında hakediş
ödemelerinde meydana gelebilecek herhangi bir aksama halinde yüklenilen işin
sözleşmesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleştirilmesine devam edilebilecektir. Zaten bunu
teminen idarelerce ihaleye katılımda ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin kriterler
belirlenmektedir. Bu kapsamda söz konusu düzenlemelerin idarenin, işçilerin özlük haklarını
takip ve teminini sağlama sorumluluğu kapsamında yapıldığı ve teklif verilmesine engel bir
durum olmadığı anlaşıldığından iddia yerinde görülmemiştir.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.”
hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/048
: 13
: 18.12.2024
: 2024/UH.II-1667
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.