Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü
/
2023/1256093-Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi
Bilgi
İKN
2023/1256093
Başvuru Sahibi
Begaş İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti.
İdare
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü
İşin Adı
Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
BAŞVURU SAHİBİ:
Begaş İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/1256093 İhale Kayıt Numaralı “Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Hizmetleri
Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından
12.12.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kemal Serhadlı POMEM Hazır
Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi” ihalesine ilişkin
olarak Begaş İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. nin 06.12.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 08.12.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.12.2023 tarih ve
122319 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.12.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1448 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale dokümanı ve eklerinin taraflarınca
incelendiği ve mevzuata aykırı düzenlemelerin bulunduğunun tespit edildiği;
1) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci ve Teknik Şartname’nin 4.4’üncü maddesinde
çalıştırılacak olan işçilerin yol ve yemek giderlerinin yüklenici tarafından ayni olarak
karşılanacağının ve teklif fiyata dahil edilmesi gerektiğinin düzenlendiği, ancak Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 78.15’inci maddesinde göre çalışacak personelin yol ve yemek
maliyetlerinin ayni olarak karşılanması durumunda yol maliyeti için aylık gün sayısının, yine
ayni olarak karşılanacak yemek maliyetinin karşılanması için ise yemek çeşidi ve kalori
miktarı gibi bilgilerin ihale dokümanında belirtilmesinin zorunlu kılındığı halde, ihale
dokümanında yol maliyeti için aylık gün sayısına, yemek maliyetinin karşılanması için ise
yemek çeşidi ve kalori miktarına yer verilmediği,
2) Teknik Şartname’nin 3.8.5’inci maddesinde “İş Programına uygun olarak işin
başlangıcında ve bitiminde olmak üzere, ücreti yükleniciye ait olmak üzere, işyerindeki
malzemeleri ve tesisleri incelemek, test etmek ve eksikleri belirlemek amacıyla bağımsız bir
veya birkaç teknik eleman getirecektir. Bu teknik eleman marifetiyle kontrol edilen ekipman
veya cihazlarda tespit edilen eksiklikler yüklenici tarafından teslime hazır hale getirilecektir.
İdarece verilen sürede yüklenici tarafından yerine getirilmeyen arıza veya eksiklikler bir
tutanakla tespit edilir, eksiklik veya arızaya dair tutarlar faturalandırılarak yüklenicinin
teminatından kesilir.” düzenlemesinin yapıldığı, ancak 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde yüklenicinin teminatından kesinti yapılmak
suretiyle tahsil edilmesi gereken durumların açık ve net bir şekilde tanımlandığı, söz konusu
Şartname maddesinin yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
3) Teknik Şartname’nin 3.11.1’inci maddesinde “Hakediş alınıp alınmamasına
bakılmaksızın yüklenici çalışanlarının maaşlarını ödemek zorundadır.” düzenlemesine yer
verildiği, ancak benzer hususa yönelik olarak alınan Ankara Onikinci İdare Mahkemesi’nin
30.05.2019 tarih ve E:2019/644, K:2019/1221 sayılı kararında “… yüklenici firmanın
hakedişlerin ödenmesi beklenilmeden personel ücretlerini, her ayın 1 ile 15’i arasında
gecikmeye mahal vermeyecek şekilde ödemesi aksi durumda cezai şart uygulanmasının
idarenin yükleniciye ödemesi gereken hakedişleri zamanında ödememesinin yasal bir zemini
bulunmadığı ve bu duruma ilişkin belirlilik bulunmadığı halde hakedişteki gecikmenin
yükleniciden kaynaklanmadığı durumlarda dahi yüklenici hakkında cezai şart uygulanmasına
yer verilmesine ilişkin kısmında hukuka ve hakkaniyete uyarlık görülmemiştir.” ifadelerine yer
verildiği, yapılan bu düzenleme ile idare tarafından maaş ödemeleri için gün belirlemesi
yapılmasının hakkaniyetli olmadığının söz konusu Mahkeme kararından da anlaşıldığı, anılan
Teknik Şartname maddesinin “hakediş ödemesi yapıldıktan… gün içinde maaşlarının
ödenmesi” şeklinde değiştirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “… 78.15. Çalışacak
personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü
işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili
maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel
öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari
standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir.
Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de
içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır. …” açıklaması
bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “
2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin
Yürütülmesi İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
İdarenin mutfağında pişirilmek üzere İşçili ve Malzemeli Hazır Yemek Hizmeti Alımı
60.810 öğün/adet Sabah Kahvaltısı
60.810 öğün/adet Öğle Yemeği
60.810 öğün/adet Akşam Yemeği
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim
Merkezi Müdürlüğü Mutfağı ve Yemekhanesi (Atakent Mahallesi Yaşar Doğu Caddesi
No:104) Yüreğir/ADANA” düzenlemesine,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “
…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
İhale konusu hizmette KDV Hariç işçilik, vergi, resim, sözleşmenin çoğaltılması, harç,
nakliye, hamaliye, giyim, Mutfakta kullanılan elektrik, su, doğalgaz, yemek pişirilmesi ve
hazırlanması için gerekli her türlü malzeme, yükleniciye teslim edilen demirbaş malzemelerin
bakım, onarım ve tamiratı sigorta, kira bedeli vb. giderlerinin tamamı isteklilerce teklif
edilecek fiyata dahildir
Bu hizmet alımında 18+2 personel çalışacak olup, İdaremizce yüklenici firmanın
yemek hizmeti alımı ile ilgili olarak çalıştıracağı işçilere yol ve yemek ücreti verilmeyecektir.
Yol ve Yemek ücretleri yükleniciye ait olup teklif fiyatına dahil edilecektir.
Mesul Müdüre asgari ücretin %100 ü, Gıda Mühendisi ve diyetisyene asgari ücretin
%100 ü, Aşçıbaşına asgari ücretin %100 ’ü, Aşçılara asgari ücretin % 60’si, Aşçı
yardımcılarına asgari ücretin %30’u ve diğer personellere ise asgari ücretin %15 fazlası
ödeme yapılacak ve bu hususu iş sözleşmesinde belirtecektir. Seçilen personel işin özelliğine
ve niteliğine uygun olacaktır.
Gıda Mühendisi veya Diyetisyen (1 Kişi. Üniversitelerin ilgili bölümünü bitirmiş gıda
mühendisi veya diyetisyen unvanı almış en az 2 yıl deneyimli olduğu belgelenecek.(referans)
Sorumlu Müdür(Mesul Müdür)(1 Kişi. Hazır yemek servis hizmetleri genel tanımına
uyan benzer işlerde işletme müdürü olarak en az 1 yıl deneyimli lisans mezunu)
Aşçı başı (1 Kişi:-Aşçılık belgeli veya bonservisli, -En az 10 yıl tecrübeli,-İlkokul ve
üstü mezunu.)
Aşçı(3 Kişi:-Aşçılık belgeli veya bonservisli, -En az 5 yıl tecrübeli,-İlkokul ve üstü
mezunu.)
Aşçı (Her türlü Tatlı pasta ve hamur işlerinden anlayan ve yapabilen) (1 Kişi: Aşçılık
belgeli veya bonservisli, -En az 5 yıl tecrübeli,-İlkokul ve üstü mezunu.)
Aşçı Yardımcısı (Mutfak Görevlisi)(4 Kişi: Aşçı Yrd. Belgeli veya bonservisli, İlkokul
ve üstü mezunu.)
Garson(4 Kişi: En az İlkokul Mezunu)
Bulaşıkçı(3 Kişi: En az İlkokul Mezunu veya okuryazar (Sanayi Tipi Bulaşık Makinası
Kullanabilen tecrübeli)
Meydancı (Temizlikçi) 1 Kişi: En az İlkokul Mezunu veya okuryazar.
Şoför/Depocu 1 kişi: En az Ortaokul Mezunu, B sınıfı ehliyeti olacaktır.
İdaremizce, teklif mektubunda belirtilen bedel üzerinden ödeme yapılacaktır. Ayrıca
işçilik ücreti ödenmeyecektir. İstekliler teklif mektubunda işçilik dahil teklif vereceklerdir.
İşçilerin izin, rapor alması, eksik işçi çalıştırma veya işçinin işe gelmediği günler için
işçilik hesabı: kamu ihale kurumu işçilik hesaplama modülünde belirtilen bedel üzerinden bir
aylık işçilik ücretinin 30'a(otuz) bölünmesi ile bir günlük işçilik ücreti üzerinden
hesaplanacaktır.
İşçilerin işe gelmedikleri veya raporlu oldukları günlerde, idare tarafından bu günler
için ödeme yapılmayacak olup, kamu ihale kurumu işçilik hesaplama modülünde belirtilen
bedel üzerinden hesaplanarak, yüklenicinin hakedişinden düşülecektir.
Çalıştırılacak olan işçilerin hijyen eğitimi giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.
- İşin yürütülmesi sırasında kullanılacak olan malzeme giderleri, içme suyu giderleri,
demirbaş malzeme giderleri, temizlik malzeme giderleri, personelin kıyafet giderleri, ekmek
gideri, ilaçlama gideri, nakliye giderleri teklif fiyatına dahil edilecektir.” düzenlemesine,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama
tarihi 01.01.2024; işi bitirme tarihi 30.08.2024
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre
yapılmıştır.” düzenlemesine,
Teknik Şartname’nin “Yüklenicinin Yükümlülüğü” başlıklı 3’üncü bölümünün
“Çalışanların Yiyeceği, İçeceği, Ulaşımı ve diğer hususlar” başlıklı 3.14’üncü maddesinde
“3.14.1 Çalışanların yemek ve ulaşımı ayni (Bir işin karşılığı olarak işçiye işveren tarafından
para yerine mal ile yapılan her türlü ödemedir.) olarak yüklenici tarafından
karşılanacaktır…” düzenlemesine yer verilmiştir.
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler ile EKAP üzerinden erişilen
bilgilerden; başvuruya konu ihalenin Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi
Müdürlüğü’nün “Kemal Serhadlı Pomem Hazır Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası
Hizmetlerin Yürütülmesi İşi”ne ilişkin olduğu, ihale ilanının 13.11.2023 tarihinde yapıldığı,
17 adet ihale dokümanı indirildiği, 12.12.2023 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 9 istekli
tarafından teklif verildiği, 13.12.2023 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen bildirim ile
geçerli teklif sahibi isteklilerden teklifi sınır değerin altında kalan Aras Üretim Destek
Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden aşırı düşük teklif açıklamalarının
sunulmasının istenildiği, ihale komisyonu kararının henüz alınmadığı, başvuru sahibinin ise
ihaleye teklif vermediği anlaşılmıştır.
İdarece ihale konusu iş kapsamında alımı yapılacak yemek hizmetinin toplam 20
personel ile gerçekleştireceğinin düzenlendiği, söz konusu personel için verilecek olan yol ve
yemek ücretlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı, bu nedenle idarece iş kapsamında
çalıştırılacak personele ilişkin bahse konu maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilerek
isteklilerce teklif fiyatı öngörülmesinin istenildiği tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasına dayanak olarak belirttiği Kamu İhale Genel Tebliği’nin
78’inci maddesinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında çalışacak personelin
yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü hallerde bu
ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağının idari şartnamelerin ilgili maddesinde
belirtileceği ve aylık gün sayısının gösterileceği, bu maliyetlere ilişkin bir bedel
öngörülmeyeceği personelin söz konusu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve
asgari standartların (yemek çeşidi, kalori vb.) ihale dokümanının ilgili bölümünde
belirleneceği anlaşılmaktadır.
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; başvuruya konu ihalenin personel
çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı belirlenmiş dolayısıyla Tebliğ’in 78.15’inci
maddesinde yer alan açıklamaların bu ihaleye yönelik olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla
başvuru sahibinin söz konusu Tebliğ maddesine aykırı olarak ihale dokümanında yol maliyeti
için aylık gün sayısına, yemek maliyetinin karşılanması için yemek çeşidi ve kalori miktarına
yer verilmediği yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, iş kapsamında çalışacak personelin yemek ihtiyacının karşılanmasına yönelik
olarak kriterler ve asgari standartların (yemek çeşidi, kalori vb.) ihale dokümanı kapsamında
belirlenmediği görülmekle birlikte, ihaleye teklif veren istekliler veya teklif vermeyi
planlayarak doküman edinen istekli olabileceklerin ihale konusu iş sektöründe faaliyet
gösterdikleri ve bu sektörde faaliyet gösterenlerce ihale konusu işte çalıştırılacak personel için
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
verilecek yemek bedelinin ihale dokümanında belirtilen hususların dikkate alınarak belirlenip
teklif fiyatına yansıtılabileceği, öte yandan ihale konusu işin süresinin ve hizmet verilecek
gün sayısının da ihale dokümanında belirli olduğu bu veriler üzerinden iş kapsamında
çalışacak personel için oluşacak yol maliyetinin de hesaplanabileceği hususları bir arada
değerlendirildiğinde, söz konusu ihale dokümanı düzenlemelerinin isteklilerce sağlıklı teklif
oluşturulması bakımından engel teşkil etmeyeceği anlaşılmış ve başvuru sahibinin iddialarının
bu yönüyle de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kesin teminat ve ek kesin
teminatların geri verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “Taahhüdün, sözleşme ve ihale
dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek
kesin teminatların;
a) Yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının
onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve
kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı,
b) Yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin
getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi
halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde
ise tamamı yükleniciye iade edilir.
Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile
ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin
kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar
ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar
paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
İşin konusunun piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımı olması halinde, Sosyal
Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmaz.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kesin teminatın ve ek kesin teminatın geri
verilmesi” başlıklı 51’inci maddesinde “Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun
şekilde yerine getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan
ilişiksizlik belgesinin getirilmesi halinde yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmüş ise
kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatın yarısı, garanti süresinin sonunda tamamı; garanti
süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir.
Yüklenicinin sözleşme konusu işler nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna
olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan yasal vergi kesintilerinin kabul
tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde kesin teminat ve ek
kesin teminat, 4735 sayılı Kanunun 13’üncü maddesi hükmüne göre paraya çevrilerek
borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde;
işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki (2) yıl içinde
idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat
mektupları hükümsüz kalır ve bankasına veya sigorta şirketine iade edilir. Teminat mektubu
dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.” hükmü bulunmaktadır.
“
Sözleşme Tasarı’nın Kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesi” başlıklı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
11.4’üncü maddesinde “11.4.1. Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun
olarak yerine getirildiği ve Yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun
olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ilişiksiz belgesinin
İdareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı,
Yükleniciye iade edilecektir.
11.4.2. Yüklenicinin bu iş nedeniyle İdareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan
borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin hizmetin
kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek
kalmaksızın kesin ve ek kesin teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir,
varsa kalanı Yükleniciye iade edilir.
11.4.3. Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan
hallerde; kesin hesap ve kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin
yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları
hükümsüz kalır ve düzenleyen bankaya veya sigorta şirketine iade edilir. Teminat mektubu
dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.” düzenlemesine,
Teknik Şartname’nin “Yüklenicinin yükümlüğü” başlıklı 3’üncü maddesinde “…
3.8.5. İş programına uygun olarak işin başlangıcında ve bitiminde olmak üzere, ücreti
yükleniciye ait olmak üzere, işyerindeki malzemeleri ve tesisleri incelemek, test etmek ve
eksiklikleri belirlemek amacıyla bağımsız bir veya birkaç teknik eleman getirilecektir. Bu
teknik eleman marifetiyle kontrol edilen ekipman veya cihazlarda tespit edilen eksiklikler
yüklenici tarafından teslime hazır hale getirilecektir. İdarece verilen sürede yüklenici
tarafından yerine getirilmeyen arıza veya eksiklikler bir tutanakla tespit edilir, eksiklik veya
arızaya dair tutarlar faturalandırılarak yüklenicinin teminatından kesilir.” düzenlemesine yer
verilmiştir.
Teknik Şartname’nin itirazen şikayete konu edilen maddesinde; yüklenicinin
getireceği teknik elemanlar ile iş programına uygun olarak işin başlangıcında ve bitiminde
olmak üzere, işyerindeki malzemeleri ve tesisleri inceleyeceği, test edeceği ve varsa
eksiklikleri belirleyeceği, söz konusu kontrol sonucunda ekipman ve/veya cihazlarda bir
eksiklik ya da arıza tespit edilmesi halinde ücreti yükleniciye ait olmak üzere, bu
aksaklıkların idarece verilen süre içinde giderilerek teslime hazır hale getirileceği, bu sürede
giderilmeyen arıza veya eksikliklerin idarece tespit edileceği ve bu aksaklıkların giderilmesi
için gerekli parasal tutarların faturalandırılarak yükleniciden mahsup edileceğinin
düzenlendiği görülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun yukarıda yer verilen 13’üncü
maddesinde kesin teminatın iadesine ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, söz konusu
maddeden yüklenicinin iş nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile
ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin
kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar
ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin
teminatların paraya çevrilerek yüklenicinin borçlarına karşılık mahsup edileceği, varsa
kalanının yükleniciye geri verileceği anlaşılmaktadır.
Teknik Şartname maddesinde yer alan düzenleme ile idarece işin başlangıcında
yükleniciye teslim edilen ve işyerinde hâlihazırda mevcut olan malzemelerin iş bitiminde
eksik veya arızalı bir şekilde idareye teslim edilmesinin önüne geçilmesinin amaçlandığı, işin
bitiminde söz konusu malzemelerde bir eksiklik veya arıza bulunması durumunda idarece
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
verilen süre içerisinde bu eksikliklerin giderilmesinin istenileceği, idarece tespit edilen
aksaklıkların yüklenici tarafından giderilmemesi halinde de bu eksik ve arızaların giderilmesi
için gerekli tutarların yükleniciye fatura edileceği anlaşılmaktadır.
4735 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda
yüklenicinin gerçekleştirmiş olduğu iş nedeniyle doğan borçlarının kabul tarihine kadar
idareye ödenmesi gerektiği, bu borçların ödenmemesi halinde kabul tarihi sonrasında borca
karşılık gelen tutarın kesin teminattan kesilmek suretiyle mahsup edileceği, yüklenicinin de iş
nedeniyle oluşan borcuna karşılık kesin teminattan mahsup edilecek tutar ile sorumlu olduğu
açıktır. Ayrıca yüklenicinin iş dolayısıyla oluşan borcunu ödememesi halinde ortaya çıkacak
sonucun kesin teminatın gelir kaydedilmesi anlamına gelmediği, teminatın paraya çevrilmek
suretiyle oluşan borcun tazminine yönelik olduğu anlaşılmalıdır.
Bu itibarla, yüklenicinin, işin başlangıcında idarece sağlam ve eksiksiz olarak teslim
edilen malzemeleri işin bitiminde eksik veya arızalı şekilde iade etmesi durumunda, Hizmet
İşleri Genel Şartnamesi uyarınca idareye karşı borç altına gireceğinin de aşikâr olduğu,
itirazen şikâyete konu edilen Teknik Şartname maddesinde yer verilen düzenleme ile işin
bitiminde yüklenicinin gidermediği eksik ve arızalar nedeniyle idareye herhangi bir borcunun
bulunduğunun tespiti halinde sözleşme süresinin sona ermesini müteakip bu borca karşılık
gelen tutarın kesin teminattan mahsup edilerek taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine
uygun şekilde yerine getirilmesini sağlamanın amaçlandığı ve dolayısıyla söz konusu
düzenlemenin yürürlükteki mevzuata aykırı olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci
maddesinde “…Ücret en geç ayda bir ödenir…” hükmü,
Anılan
Kanun’un
“Ücretin
gününde
ödenmemesi”
başlıklı
34’üncü
maddesinde “Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında
ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel
kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik
kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata
uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları
için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci
maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte
aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda
çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu
sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir
bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az
elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt
yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle
yükümlüdür.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
…
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak
işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları
hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici
sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve
yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır…” hükmü,
Anılan Şartname’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme
bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak
verilmesi (4’üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere
ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde
olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici
tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak
kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine
ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında
olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde… Hakediş raporu, yüklenici
veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı
sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka
bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” hükmü
bulunmaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil)
Adana Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğünce ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik
işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde
ödenecektir:
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini
imkan bulduğu takdirde öder.
12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni
olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve
idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesine,
Teknik Şartname’nin “Çalışanların Özlük Hakları” başlıklı 3.11.1’inci maddesinde
“Yüklenici çalıştırdığı personele ait her türlü özlük hakları ve maaş giderlerini karşılamakla
doğrudan sorumludur.
Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte aynı
tipteki bu iş İçin mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda
çalışmalarım ve ücret almalarını sağlayacaktır.
Mesul müdüre asgari ücretin %100 fazlası, Gıda Mühendisi ve diyetisyene asgari
ücretin %100 fazlası, aşçıbaşına asgari ücretin %100 fazlası, Aşçılara asgari ücretin % 60
fazlası, Aşçı yardımcılarına asgari ücretin %30 fazlası, diğer personele ise asgari ücretin
%15 fazlası ödeme yapılacak ve bu hususu iş sözleşmesinde belirtecektir. Seçilen personel işin
özelliğine ve niteliğine uygun olacaktır.
Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit
edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki
aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme
ve çalışma şartlarını sağlayacaktır.
Hakkedişin alınıp alınmamasına bakılmaksızın yüklenici çalışanlarının maaşlarını
ödemek zorundadır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İhale dokümanı düzenlemelerinde iş kapsamında çalıştırılacak mesul müdüre asgari
ücretin %100 fazlası, gıda mühendisi ve diyetisyene asgari ücretin %100 fazlası, aşçıbaşına
asgari ücretin %100 fazlası, aşçılara asgari ücretin % 60 fazlası, aşçı yardımcılarına asgari
ücretin %30 fazlası, diğer personele ise asgari ücretin %15 fazlası tutarında maaş ödemesinin
yapılacağı, söz konusu ücretlerin hakediş ödemesi yapılıp yapılmamasından bağımsız olarak
her ay düzenli olarak ödenmesi gerektiğinin düzenlendiği görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından, işçi ücretlerinin yüklenici
tarafından ödenmesi gerektiği ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir
neden dışında ödenmeyen işçinin, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği,
gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanacağı
ve kontrol teşkilatının, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlü
olduğu, personel alacaklarının, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılacağı ve bu tür alacakların üç (3) aylık
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği, aynı zamanda ücret
ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmının yüklenicinin hakedişinden kesileceği ve tabi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılabileceği, Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde hakediş
raporunun, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç
sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün
içinde tahakkuka bağlanması ödemenin de bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıda aktarılan 42’nci maddesinde
hakedişin tahakkuka bağlanması ve ödeme yapılması için öngörülen süreler ile 4857 sayılı İş
Kanunu’nun yine yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca işçi ücretlerini aylık dönemlerde
ödeme yükümlülüğü bulunduğu dikkate alındığında, yüklenicinin çalıştırmış olduğu personel
maaşlarını ödenmesi gereken süre ile idarece düzenlenerek yükleniciye yapılacak hakedişin
ödenmesi gereken sürenin birbirinden farklılık gösterebileceği ve Hizmet İşleri Genel
Şartnamesinde belirlenen usul doğrultusunda idarece hakediş ödemesi yapılacak dönemin
ücreti henüz yükleniciye ödenmemişken, yüklenicinin işçi ücretlerini ödeme yükümlülüğünün
doğabileceği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, hakediş ödemelerinin idarelerce çeşitli gerekçelerle yapılamaması
durumlarında dahi işçi ücretlerinin aylık dönemlerde ödenmesi zorunluluğunun bulunduğu,
istekliler tarafından söz konusu hususun göz önünde bulundurularak teklif fiyatı
oluşturulmasının mümkün olduğu, kaldı ki istekliler açısından bir maliyet unsuru olarak
ortaya çıkabilecek söz konusu durumlar karşısında başvuruya konu ihalede ekonomik ve mali
yeterlik kriterlerini karşılayan isteklilerin belli bir likidite varlığının bulunması ve finansal
güce sahip olması gerektiğinin açık olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde, idarece
Teknik Şartname’de yapılan söz konusu düzenlemenin yukarıda aktarılan mevzuat
hükümlerine aykırılık teşkil etmediği ve hatta söz konusu düzenlemenin yüklenici tarafından
işçi ücretlerinin zamanında ödenmesinin sağlanarak işçi mağduriyetinin önlenmesi amacıyla
yapıldığı, dolayısıyla iş kapsamında çalıştırılacak personel lehine ve işçi haklarını korumaya
yönelik olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/002
: 16
: 10.01.2024
: 2024/UH.II-61
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.