Ana Sayfa / Kararlar / Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü / 2023/1256093-Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi
Bilgi
İKN
2023/1256093
Başvuru Sahibi
Begaş İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti.
İdare
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü
İşin Adı
Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Begaş İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2023/1256093 İhale Kayıt Numaralı “Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Hizmetleri  
Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından  
12.12.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kemal Serhadlı POMEM Hazır  
Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin Yürütülmesi İşi” ihalesine ilişkin  
olarak Begaş İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. nin 06.12.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 08.12.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.12.2023 tarih ve  
122319 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.12.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1448 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale dokümanı ve eklerinin taraflarınca  
incelendiği ve mevzuata aykırı düzenlemelerin bulunduğunun tespit edildiği;  
1) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci ve Teknik Şartname’nin 4.4’üncü maddesinde  
çalıştırılacak olan işçilerin yol ve yemek giderlerinin yüklenici tarafından ayni olarak  
karşılanacağının ve teklif fiyata dahil edilmesi gerektiğinin düzenlendiği, ancak Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 78.15’inci maddesinde göre çalışacak personelin yol ve yemek  
maliyetlerinin ayni olarak karşılanması durumunda yol maliyeti için aylık gün sayısının, yine  
ayni olarak karşılanacak yemek maliyetinin karşılanması için ise yemek çeşidi ve kalori  
miktarı gibi bilgilerin ihale dokümanında belirtilmesinin zorunlu kılındığı halde, ihale  
dokümanında yol maliyeti için aylık gün sayısına, yemek maliyetinin karşılanması için ise  
yemek çeşidi ve kalori miktarına yer verilmediği,  
2) Teknik Şartname’nin 3.8.5’inci maddesinde “İş Programına uygun olarak işin  
başlangıcında ve bitiminde olmak üzere, ücreti yükleniciye ait olmak üzere, işyerindeki  
malzemeleri ve tesisleri incelemek, test etmek ve eksikleri belirlemek amacıyla bağımsız bir  
veya birkaç teknik eleman getirecektir. Bu teknik eleman marifetiyle kontrol edilen ekipman  
veya cihazlarda tespit edilen eksiklikler yüklenici tarafından teslime hazır hale getirilecektir.  
İdarece verilen sürede yüklenici tarafından yerine getirilmeyen arıza veya eksiklikler bir  
tutanakla tespit edilir, eksiklik veya arızaya dair tutarlar faturalandırılarak yüklenicinin  
teminatından kesilir.düzenlemesinin yapıldığı, ancak 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri  
Kanunu ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde yüklenicinin teminatından kesinti yapılmak  
suretiyle tahsil edilmesi gereken durumların açık ve net bir şekilde tanımlandığı, söz konusu  
Şartname maddesinin yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
3) Teknik Şartname’nin 3.11.1’inci maddesinde “Hakediş alınıp alınmamasına  
bakılmaksızın yüklenici çalışanlarının maaşlarını ödemek zorundadır.düzenlemesine yer  
verildiği, ancak benzer hususa yönelik olarak alınan Ankara Onikinci İdare Mahkemesi’nin  
30.05.2019 tarih ve E:2019/644, K:2019/1221 sayılı kararında “… yüklenici firmanın  
hakedişlerin ödenmesi beklenilmeden personel ücretlerini, her ayın 1 ile 15’i arasında  
gecikmeye mahal vermeyecek şekilde ödemesi aksi durumda cezai şart uygulanmasının  
idarenin yükleniciye ödemesi gereken hakedişleri zamanında ödememesinin yasal bir zemini  
bulunmadığı ve bu duruma ilişkin belirlilik bulunmadığı halde hakedişteki gecikmenin  
yükleniciden kaynaklanmadığı durumlarda dahi yüklenici hakkında cezai şart uygulanmasına  
yer verilmesine ilişkin kısmında hukuka ve hakkaniyete uyarlık görülmemiştir.ifadelerine yer  
verildiği, yapılan bu düzenleme ile idare tarafından maaş ödemeleri için gün belirlemesi  
yapılmasının hakkaniyetli olmadığının söz konusu Mahkeme kararından da anlaşıldığı, anılan  
Teknik Şartname maddesinin “hakediş ödemesi yapıldıktan… gün içinde maaşlarının  
ödenmesi” şeklinde değiştirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “… 78.15. Çalışacak  
personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü  
işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili  
maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel  
öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari  
standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir.  
Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de  
içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır. açıklaması  
bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “  
2.1. İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: Kemal Serhadlı POMEM Hazır Yemek Yükleniciliği ve Sonrası Hizmetlerin  
Yürütülmesi İşi  
b) Türü: Hizmet alımı  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.  
d) Kodu:  
e) Miktarı:  
İdarenin mutfağında pişirilmek üzere İşçili ve Malzemeli Hazır Yemek Hizmeti Alımı  
60.810 öğün/adet Sabah Kahvaltısı  
60.810 öğün/adet Öğle Yemeği  
60.810 öğün/adet Akşam Yemeği  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim  
Merkezi Müdürlüğü Mutfağı ve Yemekhanesi (Atakent Mahallesi Yaşar Doğu Caddesi  
No:104) Yüreğir/ADANA” düzenlemesine,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
İhale konusu hizmette KDV Hariç işçilik, vergi, resim, sözleşmenin çoğaltılması, harç,  
nakliye, hamaliye, giyim, Mutfakta kullanılan elektrik, su, doğalgaz, yemek pişirilmesi ve  
hazırlanması için gerekli her türlü malzeme, yükleniciye teslim edilen demirbaş malzemelerin  
bakım, onarım ve tamiratı sigorta, kira bedeli vb. giderlerinin tamamı isteklilerce teklif  
edilecek fiyata dahildir  
Bu hizmet alımında 18+2 personel çalışacak olup, İdaremizce yüklenici firmanın  
yemek hizmeti alımı ile ilgili olarak çalıştıracağı işçilere yol ve yemek ücreti verilmeyecektir.  
Yol ve Yemek ücretleri yükleniciye ait olup teklif fiyatına dahil edilecektir.  
Mesul Müdüre asgari ücretin %100 ü, Gıda Mühendisi ve diyetisyene asgari ücretin  
%100 ü, Aşçıbaşına asgari ücretin %100 ’ü, Aşçılara asgari ücretin % 60’si, Aşçı  
yardımcılarına asgari ücretin %30’u ve diğer personellere ise asgari ücretin %15 fazlası  
ödeme yapılacak ve bu hususu iş sözleşmesinde belirtecektir. Seçilen personel işin özelliğine  
ve niteliğine uygun olacaktır.  
Gıda Mühendisi veya Diyetisyen (1 Kişi. Üniversitelerin ilgili bölümünü bitirmiş gıda  
mühendisi veya diyetisyen unvanı almış en az 2 yıl deneyimli olduğu belgelenecek.(referans)  
Sorumlu Müdür(Mesul Müdür)(1 Kişi. Hazır yemek servis hizmetleri genel tanımına  
uyan benzer işlerde işletme müdürü olarak en az 1 yıl deneyimli lisans mezunu)  
Aşçı başı (1 Kişi:-Aşçılık belgeli veya bonservisli, -En az 10 yıl tecrübeli,-İlkokul ve  
üstü mezunu.)  
Aşçı(3 Kişi:-Aşçılık belgeli veya bonservisli, -En az 5 yıl tecrübeli,-İlkokul ve üstü  
mezunu.)  
Aşçı (Her türlü Tatlı pasta ve hamur işlerinden anlayan ve yapabilen) (1 Kişi: Aşçılık  
belgeli veya bonservisli, -En az 5 yıl tecrübeli,-İlkokul ve üstü mezunu.)  
Aşçı Yardımcısı (Mutfak Görevlisi)(4 Kişi: Aşçı Yrd. Belgeli veya bonservisli, İlkokul  
ve üstü mezunu.)  
Garson(4 Kişi: En az İlkokul Mezunu)  
Bulaşıkçı(3 Kişi: En az İlkokul Mezunu veya okuryazar (Sanayi Tipi Bulaşık Makinası  
Kullanabilen tecrübeli)  
Meydancı (Temizlikçi) 1 Kişi: En az İlkokul Mezunu veya okuryazar.  
Şoför/Depocu 1 kişi: En az Ortaokul Mezunu, B sınıfı ehliyeti olacaktır.  
İdaremizce, teklif mektubunda belirtilen bedel üzerinden ödeme yapılacaktır. Ayrıca  
işçilik ücreti ödenmeyecektir. İstekliler teklif mektubunda işçilik dahil teklif vereceklerdir.  
İşçilerin izin, rapor alması, eksik işçi çalıştırma veya işçinin işe gelmediği günler için  
işçilik hesabı: kamu ihale kurumu işçilik hesaplama modülünde belirtilen bedel üzerinden bir  
aylık işçilik ücretinin 30'a(otuz) bölünmesi ile bir günlük işçilik ücreti üzerinden  
hesaplanacaktır.  
İşçilerin işe gelmedikleri veya raporlu oldukları günlerde, idare tarafından bu günler  
için ödeme yapılmayacak olup, kamu ihale kurumu işçilik hesaplama modülünde belirtilen  
bedel üzerinden hesaplanarak, yüklenicinin hakedişinden düşülecektir.  
Çalıştırılacak olan işçilerin hijyen eğitimi giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.  
- İşin yürütülmesi sırasında kullanılacak olan malzeme giderleri, içme suyu giderleri,  
demirbaş malzeme giderleri, temizlik malzeme giderleri, personelin kıyafet giderleri, ekmek  
gideri, ilaçlama gideri, nakliye giderleri teklif fiyatına dahil edilecektir.düzenlemesine,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama  
tarihi 01.01.2024; işi bitirme tarihi 30.08.2024  
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre  
yapılmıştır.düzenlemesine,  
Teknik Şartname’nin “Yüklenicinin Yükümlülüğü” başlıklı 3’üncü bölümünün  
“Çalışanların Yiyeceği, İçeceği, Ulaşımı ve diğer hususlar” başlıklı 3.14’üncü maddesinde  
“3.14.1 Çalışanların yemek ve ulaşımı ayni (Bir işin karşılığı olarak işçiye işveren tarafından  
para yerine mal ile yapılan her türlü ödemedir.) olarak yüklenici tarafından  
karşılanacaktır…” düzenlemesine yer verilmiştir.  
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler ile EKAP üzerinden erişilen  
bilgilerden; başvuruya konu ihalenin Adana Kemal Serhadlı Polis Meslek Eğitim Merkezi  
Müdürlüğü’nün “Kemal Serhadlı Pomem Hazır Yemek Hizmetleri Yükleniciliği ve Sonrası  
Hizmetlerin Yürütülmesi İşi”ne ilişkin olduğu, ihale ilanının 13.11.2023 tarihinde yapıldığı,  
17 adet ihale dokümanı indirildiği, 12.12.2023 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 9 istekli  
tarafından teklif verildiği, 13.12.2023 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen bildirim ile  
geçerli teklif sahibi isteklilerden teklifi sınır değerin altında kalan Aras Üretim Destek  
Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden aşırı düşük teklif açıklamalarının  
sunulmasının istenildiği, ihale komisyonu kararının henüz alınmadığı, başvuru sahibinin ise  
ihaleye teklif vermediği anlaşılmıştır.  
İdarece ihale konusu iş kapsamında alımı yapılacak yemek hizmetinin toplam 20  
personel ile gerçekleştireceğinin düzenlendiği, söz konusu personel için verilecek olan yol ve  
yemek ücretlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı, bu nedenle idarece iş kapsamında  
çalıştırılacak personele ilişkin bahse konu maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilerek  
isteklilerce teklif fiyatı öngörülmesinin istenildiği tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddiasına dayanak olarak belirttiği Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
78’inci maddesinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında çalışacak personelin  
yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü hallerde bu  
ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağının idari şartnamelerin ilgili maddesinde  
belirtileceği ve aylık gün sayısının gösterileceği, bu maliyetlere ilişkin bir bedel  
öngörülmeyeceği personelin söz konusu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve  
asgari standartların (yemek çeşidi, kalori vb.) ihale dokümanının ilgili bölümünde  
belirleneceği anlaşılmaktadır.  
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; başvuruya konu ihalenin personel  
çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı belirlenmiş dolayısıyla Tebliğ’in 78.15’inci  
maddesinde yer alan açıklamaların bu ihaleye yönelik olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla  
başvuru sahibinin söz konusu Tebliğ maddesine aykırı olarak ihale dokümanında yol maliyeti  
için aylık gün sayısına, yemek maliyetinin karşılanması için yemek çeşidi ve kalori miktarına  
yer verilmediği yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Ayrıca, iş kapsamında çalışacak personelin yemek ihtiyacının karşılanmasına yönelik  
olarak kriterler ve asgari standartların (yemek çeşidi, kalori vb.) ihale dokümanı kapsamında  
belirlenmediği görülmekle birlikte, ihaleye teklif veren istekliler veya teklif vermeyi  
planlayarak doküman edinen istekli olabileceklerin ihale konusu iş sektöründe faaliyet  
gösterdikleri ve bu sektörde faaliyet gösterenlerce ihale konusu işte çalıştırılacak personel için  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
verilecek yemek bedelinin ihale dokümanında belirtilen hususların dikkate alınarak belirlenip  
teklif fiyatına yansıtılabileceği, öte yandan ihale konusu işin süresinin ve hizmet verilecek  
gün sayısının da ihale dokümanında belirli olduğu bu veriler üzerinden iş kapsamında  
çalışacak personel için oluşacak yol maliyetinin de hesaplanabileceği hususları bir arada  
değerlendirildiğinde, söz konusu ihale dokümanı düzenlemelerinin isteklilerce sağlıklı teklif  
oluşturulması bakımından engel teşkil etmeyeceği anlaşılmış ve başvuru sahibinin iddialarının  
bu yönüyle de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kesin teminat ve ek kesin  
teminatların geri verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “Taahhüdün, sözleşme ve ihale  
dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye  
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek  
kesin teminatların;  
a) Yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının  
onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve  
kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı,  
b) Yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin  
getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi  
halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde  
ise tamamı yükleniciye iade edilir.  
Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile  
ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin  
kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar  
ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar  
paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.  
İşin konusunun piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımı olması halinde, Sosyal  
Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmaz.” hükmü,  
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kesin teminatın ve ek kesin teminatın geri  
verilmesi” başlıklı 51’inci maddesinde Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun  
şekilde yerine getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye  
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan  
ilişiksizlik belgesinin getirilmesi halinde yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmüş ise  
kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatın yarısı, garanti süresinin sonunda tamamı; garanti  
süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir.  
Yüklenicinin sözleşme konusu işler nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna  
olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan yasal vergi kesintilerinin kabul  
tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde kesin teminat ve ek  
kesin teminat, 4735 sayılı Kanunun 13’üncü maddesi hükmüne göre paraya çevrilerek  
borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.  
Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde;  
işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki (2) yıl içinde  
idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat  
mektupları hükümsüz kalır ve bankasına veya sigorta şirketine iade edilir. Teminat mektubu  
dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.” hükmü bulunmaktadır.  
Sözleşme Tasarı’nın Kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesi” başlıklı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
11.4’üncü maddesinde “11.4.1. Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun  
olarak yerine getirildiği ve Yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun  
olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ilişiksiz belgesinin  
İdareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı,  
Yükleniciye iade edilecektir.  
11.4.2. Yüklenicinin bu iş nedeniyle İdareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan  
borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin hizmetin  
kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek  
kalmaksızın kesin ve ek kesin teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir,  
varsa kalanı Yükleniciye iade edilir.  
11.4.3. Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan  
hallerde; kesin hesap ve kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin  
yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları  
hükümsüz kalır ve düzenleyen bankaya veya sigorta şirketine iade edilir. Teminat mektubu  
dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.düzenlemesine,  
Teknik Şartname’nin “Yüklenicinin yükümlüğü” başlıklı 3’üncü maddesinde “…  
3.8.5. İş programına uygun olarak işin başlangıcında ve bitiminde olmak üzere, ücreti  
yükleniciye ait olmak üzere, işyerindeki malzemeleri ve tesisleri incelemek, test etmek ve  
eksiklikleri belirlemek amacıyla bağımsız bir veya birkaç teknik eleman getirilecektir. Bu  
teknik eleman marifetiyle kontrol edilen ekipman veya cihazlarda tespit edilen eksiklikler  
yüklenici tarafından teslime hazır hale getirilecektir. İdarece verilen sürede yüklenici  
tarafından yerine getirilmeyen arıza veya eksiklikler bir tutanakla tespit edilir, eksiklik veya  
arızaya dair tutarlar faturalandırılarak yüklenicinin teminatından kesilir.düzenlemesine yer  
verilmiştir.  
Teknik Şartname’nin itirazen şikayete konu edilen maddesinde; yüklenicinin  
getireceği teknik elemanlar ile iş programına uygun olarak işin başlangıcında ve bitiminde  
olmak üzere, işyerindeki malzemeleri ve tesisleri inceleyeceği, test edeceği ve varsa  
eksiklikleri belirleyeceği, söz konusu kontrol sonucunda ekipman ve/veya cihazlarda bir  
eksiklik ya da arıza tespit edilmesi halinde ücreti yükleniciye ait olmak üzere, bu  
aksaklıkların idarece verilen süre içinde giderilerek teslime hazır hale getirileceği, bu sürede  
giderilmeyen arıza veya eksikliklerin idarece tespit edileceği ve bu aksaklıkların giderilmesi  
için gerekli parasal tutarların faturalandırılarak yükleniciden mahsup edileceğinin  
düzenlendiği görülmüştür.  
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun yukarıda yer verilen 13’üncü  
maddesinde kesin teminatın iadesine ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, söz konusu  
maddeden yüklenicinin iş nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile  
ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin  
kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar  
ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin  
teminatların paraya çevrilerek yüklenicinin borçlarına karşılık mahsup edileceği, varsa  
kalanının yükleniciye geri verileceği anlaşılmaktadır.  
Teknik Şartname maddesinde yer alan düzenleme ile idarece işin başlangıcında  
yükleniciye teslim edilen ve işyerinde hâlihazırda mevcut olan malzemelerin iş bitiminde  
eksik veya arızalı bir şekilde idareye teslim edilmesinin önüne geçilmesinin amaçlandığı, işin  
bitiminde söz konusu malzemelerde bir eksiklik veya arıza bulunması durumunda idarece  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
verilen süre içerisinde bu eksikliklerin giderilmesinin istenileceği, idarece tespit edilen  
aksaklıkların yüklenici tarafından giderilmemesi halinde de bu eksik ve arızaların giderilmesi  
için gerekli tutarların yükleniciye fatura edileceği anlaşılmaktadır.  
4735 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda  
yüklenicinin gerçekleştirmiş olduğu iş nedeniyle doğan borçlarının kabul tarihine kadar  
idareye ödenmesi gerektiği, bu borçların ödenmemesi halinde kabul tarihi sonrasında borca  
karşılık gelen tutarın kesin teminattan kesilmek suretiyle mahsup edileceği, yüklenicinin de iş  
nedeniyle oluşan borcuna karşılık kesin teminattan mahsup edilecek tutar ile sorumlu olduğu  
açıktır. Ayrıca yüklenicinin iş dolayısıyla oluşan borcunu ödememesi halinde ortaya çıkacak  
sonucun kesin teminatın gelir kaydedilmesi anlamına gelmediği, teminatın paraya çevrilmek  
suretiyle oluşan borcun tazminine yönelik olduğu anlaşılmalıdır.  
Bu itibarla, yüklenicinin, işin başlangıcında idarece sağlam ve eksiksiz olarak teslim  
edilen malzemeleri işin bitiminde eksik veya arızalı şekilde iade etmesi durumunda, Hizmet  
İşleri Genel Şartnamesi uyarınca idareye karşı borç altına gireceğinin de aşikâr olduğu,  
itirazen şikâyete konu edilen Teknik Şartname maddesinde yer verilen düzenleme ile işin  
bitiminde yüklenicinin gidermediği eksik ve arızalar nedeniyle idareye herhangi bir borcunun  
bulunduğunun tespiti halinde sözleşme süresinin sona ermesini müteakip bu borca karşılık  
gelen tutarın kesin teminattan mahsup edilerek taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine  
uygun şekilde yerine getirilmesini sağlamanın amaçlandığı ve dolayısıyla söz konusu  
düzenlemenin yürürlükteki mevzuata aykırı olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci  
maddesinde “…Ücret en geç ayda bir ödenir…” hükmü,  
Anılan  
Kanun’un  
“Ücretin  
gününde  
ödenmemesi”  
başlıklı  
34’üncü  
maddesinde “Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında  
ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel  
kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik  
kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata  
uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları  
için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,  
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci  
maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte  
aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda  
çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu  
sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir  
bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az  
elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt  
yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.  
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin  
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu  
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle  
yükümlüdür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih  
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi  
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol  
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit  
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.  
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri  
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık  
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.  
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret  
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,  
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin  
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya  
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı  
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve  
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka  
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.  
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak  
işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları  
hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici  
sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve  
yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.  
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli  
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi  
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda  
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile  
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.  
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır…” hükmü,  
Anılan Şartname’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme  
bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:  
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak  
verilmesi (4’üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere  
ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde  
olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici  
tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak  
kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine  
ödenir.  
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında  
olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının  
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.  
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.  
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde… Hakediş raporu, yüklenici  
veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı  
sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka  
bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” hükmü  
bulunmaktadır.  
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil)  
Adana Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğünce ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik  
işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde  
ödenecektir:  
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten  
başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde  
de ödeme yapılır.  
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini  
imkan bulduğu takdirde öder.  
12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni  
olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve  
idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.düzenlemesine,  
Teknik Şartname’nin “Çalışanların Özlük Hakları” başlıklı 3.11.1’inci maddesinde  
“Yüklenici çalıştırdığı personele ait her türlü özlük hakları ve maaş giderlerini karşılamakla  
doğrudan sorumludur.  
Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte aynı  
tipteki bu iş İçin mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda  
çalışmalarım ve ücret almalarını sağlayacaktır.  
Mesul müdüre asgari ücretin %100 fazlası, Gıda Mühendisi ve diyetisyene asgari  
ücretin %100 fazlası, aşçıbaşına asgari ücretin %100 fazlası, Aşçılara asgari ücretin % 60  
fazlası, Aşçı yardımcılarına asgari ücretin %30 fazlası, diğer personele ise asgari ücretin  
%15 fazlası ödeme yapılacak ve bu hususu iş sözleşmesinde belirtecektir. Seçilen personel işin  
özelliğine ve niteliğine uygun olacaktır.  
Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit  
edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki  
aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme  
ve çalışma şartlarını sağlayacaktır.  
Hakkedişin alınıp alınmamasına bakılmaksızın yüklenici çalışanlarının maaşlarını  
ödemek zorundadır.düzenlemesine yer verilmiştir.  
İhale dokümanı düzenlemelerinde iş kapsamında çalıştırılacak mesul müdüre asgari  
ücretin %100 fazlası, gıda mühendisi ve diyetisyene asgari ücretin %100 fazlası, aşçıbaşına  
asgari ücretin %100 fazlası, aşçılara asgari ücretin % 60 fazlası, aşçı yardımcılarına asgari  
ücretin %30 fazlası, diğer personele ise asgari ücretin %15 fazlası tutarında maaş ödemesinin  
yapılacağı, söz konusu ücretlerin hakediş ödemesi yapılıp yapılmamasından bağımsız olarak  
her ay düzenli olarak ödenmesi gerektiğinin düzenlendiği görülmüştür.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından, işçi ücretlerinin yüklenici  
tarafından ödenmesi gerektiği ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir  
neden dışında ödenmeyen işçinin, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği,  
gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanacağı  
ve kontrol teşkilatının, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin  
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu  
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlü  
olduğu, personel alacaklarının, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri  
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılacağı ve bu tür alacakların üç (3) aylık  
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği, aynı zamanda ücret  
ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmının yüklenicinin hakedişinden kesileceği ve tabi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka  
hesabına yatırılabileceği, Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde hakediş  
raporunun, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç  
sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün  
içinde tahakkuka bağlanması ödemenin de bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde  
yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.  
Ayrıca Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıda aktarılan 42’nci maddesinde  
hakedişin tahakkuka bağlanması ve ödeme yapılması için öngörülen süreler ile 4857 sayılı İş  
Kanunu’nun yine yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca işçi ücretlerini aylık dönemlerde  
ödeme yükümlülüğü bulunduğu dikkate alındığında, yüklenicinin çalıştırmış olduğu personel  
maaşlarını ödenmesi gereken süre ile idarece düzenlenerek yükleniciye yapılacak hakedişin  
ödenmesi gereken sürenin birbirinden farklılık gösterebileceği ve Hizmet İşleri Genel  
Şartnamesinde belirlenen usul doğrultusunda idarece hakediş ödemesi yapılacak dönemin  
ücreti henüz yükleniciye ödenmemişken, yüklenicinin işçi ücretlerini ödeme yükümlülüğünün  
doğabileceği anlaşılmaktadır.  
Bu itibarla, hakediş ödemelerinin idarelerce çeşitli gerekçelerle yapılamaması  
durumlarında dahi işçi ücretlerinin aylık dönemlerde ödenmesi zorunluluğunun bulunduğu,  
istekliler tarafından söz konusu hususun göz önünde bulundurularak teklif fiyatı  
oluşturulmasının mümkün olduğu, kaldı ki istekliler açısından bir maliyet unsuru olarak  
ortaya çıkabilecek söz konusu durumlar karşısında başvuruya konu ihalede ekonomik ve mali  
yeterlik kriterlerini karşılayan isteklilerin belli bir likidite varlığının bulunması ve finansal  
güce sahip olması gerektiğinin açık olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde, idarece  
Teknik Şartname’de yapılan söz konusu düzenlemenin yukarıda aktarılan mevzuat  
hükümlerine aykırılık teşkil etmediği ve hatta söz konusu düzenlemenin yüklenici tarafından  
işçi ücretlerinin zamanında ödenmesinin sağlanarak işçi mağduriyetinin önlenmesi amacıyla  
yapıldığı, dolayısıyla iş kapsamında çalıştırılacak personel lehine ve işçi haklarını korumaya  
yönelik olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının  
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,  
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.  
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin  
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından  
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için  
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.  
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade  
edilmez.” hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının  
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate  
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,  
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine  
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı  
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin  
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/002  
: 16  
: 10.01.2024  
: 2024/UH.II-61  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.