Ana Sayfa
/
Kararlar
/
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı
/
2024/1085110-22 Adet Tramvay Aracı, Yedek Parçaları ve Özel Alet ve Ekipmanları Alımı İşi
Bilgi
İKN
2024/1085110
Başvuru Sahibi
Crrc Zhuzhou Locomotıve Co. Ltd.
İdare
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
22 Adet Tramvay Aracı, Yedek Parçaları ve Özel Alet ve Ekipmanları Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
BAŞVURU SAHİBİ:
Crrc Zhuzhou Locomotıve Co. Ltd.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1085110 İhale Kayıt Numaralı “22 Adet Tramvay Aracı, Yedek Parçaları ve Özel Alet
ve Ekipmanları Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı tarafından
03.10.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “22 Adet Tramvay Aracı, Yedek
Parçaları ve Özel Alet ve Ekipmanları Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Crrc Zhuzhou
Locomotıve Co. Ltd.nin 24.10.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin
25.10.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.11.2024 tarih ve 168952 sayı
ile Kurum kayıtlarına alınan 02.11.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1356 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Başvuruya konu ihaleye sunmuş oldukları teklif bedelinin, Bozankaya Oto. Mak.
İmal. İth. ve İhr. A.Ş. tarafından sunulan teklif bedelinden daha düşük olduğu, ancak söz
konusu istekli tarafından Yeterlilik Bilgileri Tablosu’nda yerli malı belgesine ilişkin beyanda
bulunulduğundan yerli malı teklif eden istekli lehine fiyat avantajı uygulanarak anılan
isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, İdari Şartname’de
tramvay için % 60 oranında yerlilik şartının yeterlik kriteri olarak düzenlendiği, söz konusu
yeterlik kriterini sağlayan isteklilere de fiyat avantajı uygulanması gerektiği; yerli malı
belgesinin kurucu değil açıklayıcı nitelikte olduğu, teklif ettikleri aracın yerli malı olduğu,
ayrıca yerli malı belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunulduğu ancak başvurunun
değerlendirme aşamasında olduğu, Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş.ye fiyat
avantajı uygulanırken taraflarına uygulanmamasının rekabeti bozduğu, eşit muamele ilkesine
aykırı olduğu, dolayısıyla söz konusu fiyat avantajının kendilerine de uygulanması gerektiği,
aksi takdirde Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş.ye de uygulanmaması gerektiği, her
iki teklif bedeli arasındaki 383.434.487,00 TL tutarındaki fark göz önüne alındığında yapılan
hatalı değerlendirmenin kamu zararına yol açacağı,
2) Söz konusu ihalenin mal alımı ihalesi olarak gerçekleştirildiği, ancak işin
konusunun hazırda bulunan ürünlerin tedariki olmadığı, imalat süreci gerektiren bir yapım işi
niteliğinde olduğu, dolayısıyla yapım işi ihalesi olarak gerçekleştirilmesi gerektiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
Yerli Malı Tebliği’ne göre üreticilerin ancak ilgili satın alma ve üretim çalışmalarını
tamamladıktan sonra yerli malı belgesi başvurusunda bulunabileceği, dolayısıyla hazır
bulunan bir malın alımı niteliğinde olmayan ve 42 aylık bir imalat süreci sonunda teslim
edilecek olan mallara ilişkin yerli malı belgesi istenmesinin ihaleye katılımı daralttığı,
rekabeti ortadan kaldırdığı, sürecin tek bir firmaya indirgendiği, yeni yerli raylı sistem
araçlarının üretilip piyasaya sürülmesinin önüne geçildiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması”
başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda
ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
…
Bu Kanunun 63 üncü maddesine göre ihale dokümanında yerli istekliler lehine fiyat
avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da uygulanmak suretiyle
ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesinde
“İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli malı teklif eden
istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler esas alınır:
…
c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine, %15 oranına kadar
fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum
ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından
belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde, yerli malı
teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir. Yerli yazılım
ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.
…
e)* Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. İsteklilerce
teklif edilen malın yerli malı olduğu, bu usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı
belgesi ile belgelendirilir…” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine
fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) Yaklaşık maliyeti eşik değerin
altında kalan mal alımı ihalelerine sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme
yapılabilir. Ayrıca sadece yerli isteklilerin katılımına açık ihalelerde, yerli malı teklif eden
yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.
(2) Mal alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin
katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir ve bu ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler
lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.
(3) İhale veya ön yeterlik ilanı ve idari şartnamede, yerli malı teklif edenler lehine
tanınan fiyat avantajı oranı belirtilir.
(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat
avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Ancak, birbirini
tamamlayan veya teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir
kısımda yer verilebilir. Kısmi teklife açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya
tamamında yerli malı teklif eden istekliler lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat
avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif
etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için teklif ettikleri bedele, kendi teklif
bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat avantajı oranı esas alınarak
hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.
…
(6) Her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili
sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine
%
15 oranında fiyat avantajı sağlanması zorunludur. Söz konusu zorunlu fiyat
avantajı uygulaması, ilanı veya duyurusu bu listenin yayımlanmasından sonra yapılan mal
alımı ihalelerinde uygulanacaktır. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15
oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.
(7) Teklif edilen malın yerli malı olduğu Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi
ile belgelendirilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 Sayılı Kanunun 63 üncü maddesinin
uygulanması” başlıklı 6.2’nci maddesinde “…6.2.2. Yerli malı belgesi; 6.2.2.1. İstekli
tarafından teklif ettiği malın yerli malı olduğu, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile
belgelendirilir.” açıklaması,
Yerli Malı Tebliği’nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu
Tebliğde geçen;
…
ğ) Yerli malı belgesi: 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre yapılacak mal alımı
ihalelerinde istekliler tarafından teklif edilen malın yerli malı olduğunu gösteren belgeyi,
ifade eder.” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Yerli malı” başlıklı 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında “Sanayi
ürünlerinin yerli malı olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
a) Bakanlık tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesine sahip sanayi işletmeleri
tarafından üretilmesi ve Sanayi Sicil Belgesindeki “Üretim Konusu” içeriğinde yer alması.
b) Tamamen Türkiye’de üretilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli
aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye’de
yapılmış olması.
c) Ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması.” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in “Yerli Malı Belgesi” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Yerli malı belgesi,
üreticinin kayıtlı olduğu TOBB veya TESK’e bağlı oda/borsa tarafından düzenlenir.
(2) Yerli malı belgesi için standart form kullanılır. Yerli malı belgesi standart
formunda en az aşağıdaki bilgiler bulunur:
a) Belgenin veriliş ve geçerlilik tarihi, numarası.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
b) Üreticinin unvanı, iletişim bilgileri (işyeri adresi, telefon, faks numaraları, e-posta
c) Üreticinin Vergi Kimlik Numarası, TC Kimlik Numarası, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi
adresi).
Numarası.
ç) Sanayi Sicil Numarası, Ticaret Sicil Numarası/Esnaf Sicil Numarası ve oda/borsa
Sicil Numarası.
d) Kapasite raporu tarihi, numarası ve geçerlilik tarihi.
e) Ürün adı, ürünün özelliğine göre varsa marka adı, modeli, seri numarası, cinsi,
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası.
f) 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında sayılan belgelere ilişkin tarih, sayı ve geçerlilik
tarihi bilgileri.
g) Yerli katkı oranı.
ğ) Ürünün teknoloji düzeyi (düşük/orta-düşük/orta-yüksek/yüksek).
h) Müstahsil makbuzu veya faturanın seri numarası/örneği ve maden ruhsatının adı,
tarihi, cinsi, grubu ve numarası.
ı) Belgeyi düzenleyen oda/borsanın adı ve mührü, imzalayanın adı ve soyadı.
i) Belgelendirme kriterlerine ilişkin diğer bilgi ve belgeler.
(3) Yerli malı belgesi standart formu ile taahhütname TOBB ve TESK tarafından
Bakanlığın uygun görüşü alınarak belirlenir.
(4) Yerli malı belgesinin geçerlilik süresi düzenlenme tarihinden itibaren bir yıldır.
(5) Yerli malı belgelerine ilişkin bilgiler, TOBB ve TESK tarafından hazırlanan ve web
üzerinden erişim sağlanabilen bir veri tabanında tutulur.
(6) Yerli malı belgelerine ilişkin bilgiler TOBB ve TESK tarafından altı ayda bir
Bakanlığa sunulur.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 22 Adet Tramvay Aracı, Yedek Parçaları ve Özel Alet ve Ekipmanları Alımı İşi
b) Türü: Mal alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu: 473
e) Miktarı:
22 Adet Tramvay Aracı, 127 Kalem Yedek Parça Ve 11 Kalem Özel Alet ve Ekipman
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer:
- Karşıyaka Tramvay Atölye Binası: 8291 Sokak No:4 Ataşehir Çiğli/İzmir TÜRKİYE
Ray üzeri teslim
- Konak Tramvay Atölye Binası: Şehitler Caddesi No:175 Mersinli/Konak/İzmir
TÜRKİYE Ray üzeri teslim” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında
beyan etmeleri gerekmektedir.
…
g) Yerli malı teklif edenler lehine fiyat avantajı tanınması durumunda, bu avantajdan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
yararlanmak isteyenlerce sunulacak yerli malı belgesi,
…
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu
şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki
belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:
Belge Adı
TRAMVAY
ARACI MALİYET
YÜZDELERİ
TABLOSU
Açıklama
Ortak Girişimlerde
Tramvay aracı maliyet yüzdeleri tablosunda hangi
maddeleri yerli olarak sağladığını (toplamı %60
olması şartıyla) teklifinde belirtecektir.
Tek ortağın sunması
yeterlidir.
Teknik Şartname Madde: 9 da belirtilen Yedek Parça
Listesi ve Özel Alet, Ekipman ve Kolaylıklar
listelerindeki kalemler ayrı ayrı fiyatlandırılacak ve
YEDEK PARÇA,
ÖZEL EKİPMAN
ve
KOLAYLIKLAR
LİSTELERİ
teklif ekinde sunulacaktır. Birim Fiyat Teklif Tek ortağın sunması
Cetvelinde yer alan Yedek Parça ve Özel Alet,
Ekipman ve Kolaylıklar Temini satırının tutarı, Yedek
Parça ve Özel Alet, Ekipman ve Kolaylıklar
listelerinin toplamı ile eşit olacaktır.
yeterlidir.
7.5.5. Bu Şartnamenin 7 nci maddesi dışında ihale dokümanında sayılan diğer
belgeler ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate
alınmaz…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 35.3’üncü maddesinde “Yerli
malı teklif eden isteklilere ihalenin tamamında % 15 (yüzde on beş) oranında fiyat avantajı
uygulanacaktır. Yerli malı teklif eden isteklilerin fiyat avantajından yararlanabilmesi için
teklif edilen mala/mallara ilişkin yerli malı belgesine/belgelerine ilişkin belgelerin yeterlik
bilgileri tablosunda beyan edilmesi zorunludur. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat
avantajı, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 61 inci maddesi esas alınarak
hesaplanacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…Üretilecek olan
araçlar % 60 oranında yerlilik şartını sağlamak zorundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhaleye ait birim fiyat teklif cetveli aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:
A1
Mal Kaleminin Adı ve Kısa
Açıklaması
B2
Teklif Edilen
Birim Fiyat
(Para birimi
belirtilerek)
Sıra
No
Birimi Miktarı
Tutarı (Para
birimi
belirtilerek)
1
2
Tramvay Aracı
127 Kalem Tramvay Aracı
Yedek Parçaları
adet
set
22
1
3
11 Kalem Özel Alet, Ekipman
ve Kolaylıklar Alımı
set
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
Toplam Tutar (K.D.V Hariç)
Başvuruya konu ihalenin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi
Başkanlığı tarafından açık ihale usulü ve birim fiyat üzerinden e-teklif alınmak suretiyle
03.10.2024 tarihinde gerçekleştirilen “22 Adet Tramvay Aracı, Yedek Parçaları ve Özel Alet
ve Ekipmanları Alımı İşi” ihalesi olduğu, söz konusu ihalede 2 adet ihale dokümanı
indirildiği, 2 istekli tarafından e-teklif sunulduğu, 16.10.2024 tarihli ihale komisyonu kararı
ile ihalenin Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi
Crrc Zhuzhou Locomotıve Co. Ltd.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi
olarak belirlendiği görülmüştür.
İdari Şartname’nin 35.3’üncü maddesinde yerli malı teklif eden istekli lehine %15
fiyat avantajı uygulanacağı, yerli malı teklif eden isteklilerin söz konusu fiyat avantajından
yararlanabilmesi için teklif edilen mala/mallara ilişkin yerli malı belgesine/belgelerine ilişkin
belgelerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesinin zorunlu olduğu düzenlemelerine yer
verildiği,
Crrc Zhuzhou Locomotıve Co. Ltd. tarafından sunulan Yeterlik Bilgileri Tablosu’nun
“Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin Bilgiler” başlıklı bölümünün “Yerli Malı Belgesi”
başlıklı kısmında herhangi bir beyanda bulunulmadığı,
Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş. tarafından sunulan Yeterlik Bilgileri
Tablosu’nun “Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin Bilgiler” başlıklı bölümünün “Yerli Malı
Belgesi” başlıklı kısmında “123139-1600-00002_Yerli Malı Belgesi.doc” beyanının
bulunduğu ve 08.03.2024 tarihli ve 20241077126662 numaralı yerli malı belgesinin
yüklendiği, söz konusu belge üzerinde yapılan incelemede, söz konusu belgenin Ankara
Sanayi Odası tarafından Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş. adına düzenlendiği,
belgeye konu ürünün “Tramvay (Kent İçi Raylı Taşıma Sistemi Aracı)” olduğu, yerli katkı
oranının “63,09” olarak tespit edildiği görülmüştür.
16.10.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile Mal Alımları Uygulama Yönetmeliği’nin
61’inci madde hükmü doğrultusunda Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş. tarafından
sunulan yerli malı belgesine istinaden, yerli malı belgesi beyan etmeyen Crrc Zhuzhou
Locomotıve Co. Ltd.nin söz konusu tramvay aracı için teklif ettiği bedele, bu bedelin
%15’inin eklenmesi suretiyle Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş. lehine %15
oranında fiyat avantajı uygulandığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanun’un 63’üncü maddesinde mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif
eden istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabileceğine; Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı tarafından orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen
ve Kurum tarafından ilan edilen “Kamu Alımlarında 4734 Sayılı Kanun Kapsamında Fiyat
Avantajı Sağlanması Zorunlu Olan Ürün Listesi” kapsamında yer alan malların ihalelerinde
ise, yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanmasının mecburi
olduğuna hükmedilmiş olup anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde, ihale dokümanında yerli
istekliler lehine fiyat avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da
uygulanmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihalenin
sonuçlandırılacağı ifade edilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
Yine, 4734 sayılı Kanun’un 63’üncü maddesi ile Mal Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinde isteklilerce teklif edilen malın yerli malı olduğunun,
yerli malı belgesi ile belgelendirileceğine hükmedildiği, 4734 sayılı Kanun kapsamında fiyat
avantajı uygulanacak mal alımı ihalelerinde istekliler tarafından teklif edilen malın yerli malı
olduğunun belirlenmesi ve belgelendirilmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği Yerli Malı
Tebliği’nin 4’üncü maddesinde yerli malı belgesinin istekliler tarafından teklif edilen malın
yerli malı olduğunu gösteren belge olarak tanımlandığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ile doküman düzenlemeleri dikkate alındığında,
İdari Şartname’de yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı
uygulanacağına ve yerli malı teklif eden isteklilerin söz konusu fiyat avantajından
yararlanabilmesi için teklif edilen mala/mallara ilişkin yerli malı belgesine/belgelerine ilişkin
belgelerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi gerektiğine yönelik düzenlemelere yer
verildiği, dolayısıyla yerli malı teklif eden istekli lehine fiyat avantajı uygulanabilmesi için
teklif edilen mala ilişkin yerli malı belgesinin beyan edilmesi gerektiği, Crrc Zhuzhou
Locomotıve Co. Ltd. tarafından sunulan Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda yerli malı belgesine
ilişkin beyanda bulunulmadığı, Bozankaya Oto. Mak. İmal. İth. ve İhr. A.Ş. tarafından ise
Yeterlik Bilgileri Tablosu’nun yerli malına ilişkin kısmında “123139-1600-00002_Yerli Malı
Belgesi.doc” şeklindeki beyanın yer aldığı ve 08.03.2024 tarihli ve 20241077126662
numaralı yerli malı belgesinin yüklendiği, Yerli Malı Tebliği’nde yer alan açıklamalara göre
ürünün yerli malı sayılabilmesi için yerli katkı oranının en az %51 olması şartının arandığı,
istekli tarafından sunulan yerli malı belgesinde bahse konu yerli katkı oranının %63,09 olarak
belirtildiği göz önünde bulundurulduğunda istekli tarafından sunulan yerli malı belgesi
dikkate alınarak istekli lehine fiyat avantajı uygulanması ve yerli malı belgesi beyanında
bulunmayan başvuru sahibine herhangi bir fiyat avantajı uygulanmaması yönündeki idare
kararında mevzuat hükümlerine ve ihale dokümanı düzenlemelerine herhangi bir aykırılık
bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci
maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı
iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken
tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde
beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi
yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan
tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik
başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar
yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce
sonuçlandırılması esastır…” hükmü,
“Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet
başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli
olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,
“Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları
idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;
…
(10) İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet
başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak
işlemler” başlıklı 12’nci maddesinde “…(2) İdareye şikayet başvurusunda bulunulmadan
veya idareye yapılan şikayet başvurusu hakkında idarece bir karar alınmadan ve on günlük
karar verme süresi beklenilmeden doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda
bulunulması halinde, Yönetmeliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince bu başvurular
ilgili idareye gönderilir. Ayrıca, başvuru sahibine de bilgi verilir. İdareye yapılan şikayet
başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikayet süresinin henüz
dolmadığı hallerde, itirazen şikayet konusuna ilişkin idarenin cevabının alınmamış olması
nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru konularının yanı sıra
yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun
incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması
yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”
başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular
Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan açıklamada şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla, söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından
öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari
başvuru
yolunda
şikâyet
yoluna
başvurulmadan
itirazen
şikâyet
yoluna
başvurulamayacağından, şikâyet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikâyet
başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.
Bu çerçevede, şikâyet başvurusu, Kurul kararının alınmasından önceki süreçte
uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını
sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe
ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet
başvurusunda dile getirilmeyen hususların, şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan
kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği
anlaşılmaktadır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekliler tarafından
iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10
gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri
sürülmesi de gerekmektedir.
Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde
bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların
incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz
konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri
sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün
bulunmamaktadır.
Başvuru sahibinin 2’inci iddiasının 24.10.2024 tarihli idareye şikâyet başvurusuna
konu edilmediği, söz konusu iddiaların ilk kez 04.11.2024 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan
itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
Bu itibarla, başvuru sahibinin başvuruya konu ihalenin mal alımı yerine yapım işi
olarak ihaleye çıkılması gerektiği ile ihalede yerli malı belgesi istenmesinin ihaleye katılımı
daralttığına ilişkin iddialarının uyuşmazlığa konu hususun öğrenilmiş olduğu ilan tarihi olan
26.08.2024 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde başvuruya konu edilmesi ve somut
durumda en geç 05.09.2024 tarihine kadar iddia konusuna yönelik olarak başvuruda
bulunulması gerekirken, anılan iddiaya bu süre geçtikten ve ihale gerçekleştirildikten sonra
04.11.2024 tarihinde itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde yer verildiği anlaşıldığından
başvuru sahibinin söz konusu iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna
ulaşılmıştır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/044
: 85
: 20.11.2024
: 2024/UM.I-1513
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin
iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için
Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması"
koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü
maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin
mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.