Ana Sayfa
/
Kararlar
/
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü
/
2024/929718-11 Adet Döner Köprü Temini Ve Montajı İşi
Bilgi
İKN
2024/929718
Başvuru Sahibi
Elron İnşaat Taah. ve Tic. A.Ş.
İdare
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
11 Adet Döner Köprü Temini Ve Montajı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
BAŞVURU SAHİBİ:
Elron İnşaat Taah. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/929718 İhale Kayıt Numaralı “11 Adet Döner Köprü Temini Ve Montajı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 26.08.2024 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “11 Adet Döner Köprü Temini ve Montajı İşi” ihalesine
ilişkin olarak Elron İnşaat Taah. ve Tic. A.Ş.nin 06.08.2024 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 13.08.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
20.08.2024 tarih ve 157849 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.08.2024 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 20.11.2024 tarih ve
2024/MK-118 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/946-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Başvuruya konu ihaleye yapım işi olarak çıkılması gerekirken idare tarafından mal
alımı şeklinde ihale edilmesinin işin mahiyetine uygun olmadığı, idarece daha önce 5 adet
plaktorna ünitesinin yapımı için çıkılan 2021/284256 İKN’li “5 Adet Döner Köprü Altyapısı
Yapılması Yapım İşi” ihalesinde alım türünün yapım işi olarak belirlendiği ve döner
köprülerin altyapısının bu ihale ile tamamlandığı, altyapısı tamamlanan plaktorna ünitesinin
daha sonra 2022/1178223 İKN ile ayrıca mal alımı olarak idare tarafından ihale edildiği ve
sözleşmeye bağlandığı, ilgili ihale kapsamında çelik yarı mamul maddelerin idare tarafından
verildiği, kalan kısım yüklenici tarafından yapılarak hazırlanan döner köprü yerine monte
edildiği, buradan anlaşılacağı üzere ilgili iş kapsamında montaj öncesi yapım işlerinin daha
önce yapılan ihale kapsamında gerçekleştirildiği, ayrıca başvuruya konu ihalede alım türünün
mal alımı olarak belirlenmesi ve buna bağlı olarak ihaleye katılacak isteklilerde aranılan
yeterlik kriterlerinin mal alımı ihalelerine göre belirlenmiş olması nedeniyle daha önce ihale
konusu işin benzerini yapmış olan yapım müteahhitlerinin ihaleye katılımının engellendiği,
ihale konusu iş kapsamında yapım işleri olduğu, alım türünün neden mal alımı olarak
belirlendiğinin anlaşılamadığı, başvuruya konu ihale kapsamında olan işlerin ağırlığının
yapım işlerinden oluştuğu, işin karakteristik özelliğinin yapım işi olduğu dikkate alındığında
alım türünün mal alımı olarak belirlenmesinin mevzuata uygun düşmediği, dolayısıyla
ihalenin iptal edilmesi gerektiği,
2) İhale dokümanındaki eksik, hatalı ve belirsiz düzenlemelerin sağlıklı bir şekilde
teklif fiyatı oluşturulmasına ve işin yerine getirilmesine engel olduğu, şöyle ki;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
- Plaktorna ünitesinden mevcut demiryoluna bağlantının idare tarafından mı yoksa
yüklenici tarafından yapılacağının belirtilmesi, bağlantı yolunun ve ihtiyaç halinde demiryolu
makasının yüklenici tarafından yapılması isteniyorsa bunun projelendirilerek uzunlukları ile
teknik özelliklerinin ayrıntılı olarak düzenlenmesi ve mahal listeleri ile birim fiyat tariflerinin
oluşturulması gerektiği,
- İhale dokümanında bahsedilen inşa edilecek alanlardaki drenaj, deşarj ve enerji
temininin mevcut demiryolu ile nereden bağlanacağı, yapılacak sondaj çalışmalarına bağlı
ortaya çıkacak kaya dolgu, jet grout, fore kazık, deep-mix vb. zemin iyileştirme yöntemi,
zemin yapısı ve betonarme hesap raporunun sonucunda ortaya çıkacak betonarme yapı
kesitlerinin mal alım kapsamında değerlendirilmesi, iş kapsamında yer alan söz konusu
yapım iş kalemleri için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmaması ve alt yapı
işlerine yer verilmeksizin sadece “Döner Köprü Temini ve Montajı” şeklinde yapılan birim
fiyat tarifine dayalı olarak teklif fiyatının oluşturulmasının mümkün olmadığı, plaktorna
ünitelerinin projelendirilerek alt yapı kapsamında gerçekleştirilecek olan imalat kalemleri ve
yapım tekniklerinin detaylı olarak açıklanması, mahal listelerinin oluşturulması ve bu iş
kalemlerine de birim fiyat teklif cetvelinde yer verilerek her bir iş kalemi için birim fiyat
alınması gerektiği, söz konusu eksikliklerin saydamlık, rekabet, eşit muamele ve ihtiyaçların
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine
aykırılık teşkil ettiği,
- Teknik Şartname’nin 1 nolu ekinde plaktorna ünitelerinin kurulacağı 11 adet
işyerinin listesine yer verildiği, söz konusu iş yerlerinin çeşitli deprem bölgelerinde yer aldığı,
özellikle birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde plaktorna ünitesi alt yapısının
imalatından önce zemin etüdünün ve buna bağlı olarak zemin iyileştirilmesi ile betonarme
hesaplarının ayrı ayrı yapılmasının teknik bir zorunluluk olduğu, İdari Şartname’nin 12’nci
maddesi ile Teknik Şartname’nin 5.1.3’üncü maddesi düzenlemelerine yer verilmiş olsa da
zemin etüdü yapılmadan ve zemin iyileştirilmesi için yapılacak imalatların miktarı
belirlenmeden işin yapılacağı yerin görülmesi ve gözle muayenesi ile sağlıklı bir teklifin
oluşturulmasının mümkün olmadığı, zemin iyileştirilmesi önemli bir maliyet kalemi
olduğundan, zemin etüdü ve zemin iyileştirmesi olacak şekilde yaklaşık maliyetin yeniden
belirlenmesi ve zemin etüdü ile zemin iyileştirilmesi iş kalemlerinin birim fiyat tariflerinin
oluşturularak birim fiyat cetvelinde yapılacak düzenleme ile isteklilerin sağlıklı bir şekilde
fiyat oluşturmasının mümkün hale gelebileceği,
- Teknik Şartname’nin 2.4’üncü maddesinde belirtilen enerji ihtiyacı için gösterilecek
olan TCDD trafosunun nereleri beslediği ve ihtiyacı karşılayıp karşılamayacağının belli
olmadığı, işin yapımı sırasında başka bir trafonun gösterilmesi halinde plaktorna ünitesi için
gerekli olan elektrik bağlantısının çekilmesinin ciddi maliyet artışına neden olacağı göz önüne
alındığında, söz konusu düzenlemedeki belirsizlik nedeniyle sağlıklı bir teklifin
oluşturulamayacağı, ayrıca teknik olarak 3x380 volt elektrik kablosu mevcut olmadığından
düzenlemenin 380 volt elektrik kablosu şeklinde yeniden yapılması gerektiği,
- Teknik Şartname’nin 4.5.1’inci maddesinde plaktorna ünitesinin ölçüleri ve teknik
özelliklerine yer verilmiş olup, sözü edilen tariflerden üniteye lokomotif veya vagon ile
insanın girebileceği, hafif tip ticari araçların girmesinin teknik olarak mümkün olmadığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
dolayısıyla teknik ölçülerin ve statik hesapların yeniden düzenlenmesi gerektiği,
- Teknik Şartname’nin 5.1.5’inci maddesindeki düzenlemede drenaj uygulamasının
yüklenici tarafından yapılacağı öngörülmüş ise de drenaj hattının ünite bazında kaç adet
olacağı ve hangi mesafede bulunan rögara çekileceğinin dokümanda belirtilmediği ve ihale
aşamasında da sayı ve mesafenin ölçülmesinin mümkün olmadığı dikkate alındığında
düzenlemedeki belirsizliğin teklif fiyatının oluşturulmasına engel olduğu,
- Teknik Şartname’nin 5.1.9’uncu maddesinde istenilen koşulların halihazırda
TCDD’ye bağlı atölye ve diğer birimlerde uygulanmadığı, epoxy uygulamasının hem çok
maliyetli olduğu hem de imalat aşamasının denetlenmesinde sorunlara yol açtığı, kaldı ki
kullanılacak olan C30/37 beton dayanımının döner köprü yapımı için yeterli sınıfta olup dış
etkenlere karşı dayanıklı olduğu, dolayısıyla UV dayanımlı epoxy kaplamanın maliyet artırıcı
gereksiz bir imalat olduğu,
- Teknik Şartname’nin 5.1.10’uncu maddesinde plaktorna çukurunda biriken yağmur
sularının uygun kanalizasyon sistemine deşarjının sağlanması için yapılacak imalat tarif
edilmekte ise de her bir ünite için uygun kanalizasyon sisteminin bulunup bulunmadığının
belirsiz olduğu, ayrıca temiz yağmur suyunun doğrudan kanalizasyon sistemine verilmesine
ilgili belediyelerin izin vermeyeceği gibi üniteye lokomotif ve vagon girişi çıkışı sırasında
oluşması muhtemel yağ atıklarının yine doğrudan kanalizasyon sistemine deşarjına
belediyelerin izin vermeyeceği, buna ek olarak yağ atıklarının ancak yağ çözücü ile
ayrıştırıldıktan sonra sisteme verilebileceği dikkate alındığında yapılan düzenlemenin bu
haliyle uygun olmadığı ve düzenlemedeki belirsizliğin teklif fiyatının oluşturulmasına engel
olduğu,
- Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere iş kapsamında yer alan zemin etüdü,
zemin iyileştirme,
platform alt yapısının hazırlanması işleri, betonarme ve çelik
konstrüksiyon işleri, demiryolu bağlantısı yapılması, enerji temini ve drenaj deşarj işlerinin
yapım işi olmasına rağmen söz konusu işlere yönelik projenin hazırlanmadığı/verilmediği,
söz konusu iş kalemlerinin miktar ve ölçülerinin belirtilmediği, Teknik Şartname’de bazı
tariflere yer verilmiş ise de bu tariflerin yetersiz olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde
ihale dokümanın mevcut halinin mevzuata aykırı, sağlıklı teklif oluşturulmasına ve işin yerine
getirilmesine engel nitelikte olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Bu
Kanunun uygulanmasında;
Mal: Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakları,
…
Yapım: Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü,
tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı,
baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj
gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile
benzeri yapım işlerini,
…
ifade eder.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna
göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve
kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.
Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı
ve yapım işleri bir arada ihale edilemez…” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 11 Adet Döner Köprü Temini ve Montajı İşi
b) Türü: Mal alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
…
e) Miktarı: İskenderun, Mersin Yenice, Çankırı, Yeşilhisar, Çerkezköy, Van, Genç,
Mazıdağı, Derince, Hekimhan, Ulukışla işyerlerimizde kullanılmak üzere 11 Adet Döner
Köprü Temini ve Montajı İşi satın alınacaktır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Plaktorna üniteleri, Teknik Şartname Ek-1
listede belirtilen İskenderun, Mersin Yenice, Çankırı, Yeşilhisar, Çerkezköy, Van, Genç,
Mazıdağı, Derince, Hekimhan, Ulukışla işyerlerine montaj dahil anahtar teslim olarak
kurulacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…48.2. İstekliler,
teknik şartnamenin belirtilen her bir plaktorna ünitesi için çukur, altyapı işleri, tüm
ekipmanlar, montaj, devreye alma vb. fiyatları dahil olmak üzere anahtar teslimi; bir
plaktorna için birim fiyatı ve tüm plaktornalar için toplam fiyatını verecektir. Değerlendirme
de toplam fiyat üzerinden yapılacaktır…” düzenlemesi bulunmakta olup,
Başvuruya konu ihaleye ait birim fiyat teklif cetveli aşağıda yer almaktadır.
A1
Mal Kaleminin Adı ve Kısa
Açıklaması
B2
Sıra
No
1
Birimi Miktarı
Teklif Edilen
Birim Fiyat
Tutarı
Döner Köprü Temini ve Montajı
adet
11
Toplam Tutar (K.D.V
Hariç)
Teknik Şartname’nin “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu teknik şartname;
Teşekkülümüzde mevcut muhtelif tipteki demiryolu araçlarının Plaktorna (Dönerköprü)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
Ünitesinden bağlantısı yapılan farklı demiryolu hatlarına manevralarının yapılması amacıyla
Plaktorna ünitelerinin temini ve araç bakım servisi işyerlerine montajı ile ilgili teknik
özellikler ve istekleri, muayene ve kabul işlemlerini kapsar.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teknik Açıklamalar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.1.1
Plaktorna ünitesi, plaktorna çukuru içerisine monte edilecektir. Sistem; kontrol kabini ve
çektirme vinci hariç komple olarak çukur içerisinde ray seviyesi altında monte edilmiş merkez
destek ünitesi ve dairesel dönme yolu üzerinde dönen köprü tipinde olacaktır.
…
4.5.1- Hafif tip araçların ve insanların üzerinden geçmesi için, plaktorna ünitesi
zemini üzerine yapılacak yürüme yolları ile plaktorna ünitesinin tabanının tamamı, ağır yük
ve darbelere karşı mukavemetli yapıda, baklava desenli, asgari 4 mm galvanizli DKP saç ile
kaplanacaktır.
...
4.16.3 Plaktorna ünitesinin alt yapısı, montajı ve çalışması için gerekli tüm elektrik,
mekanik donanımlar ile bağlantı malzemeleri ve cıvata, somun, kaynak elektrot, boya vb. tüm
malzemeler yüklenici tarafından temin edilecektir…” düzenlemesi,
“Beton Çukur ve Alt Yapı” başlıklı 5.1’inci maddesinde “5.1.1- Ek-1’de belirtilen
işyerlerine kurulacak plaktorna ünitelerinin mevcut kurulacağı yere ve tüm ekipmanlarına
uygun olarak alt yapının tamamen betonlanması ve standartlara uygun olarak düzenlenmesi
yüklenici tarafından yapılacaktır.
5.1.2- Yüklenici, plaktorna ünitelerinin, zemin altına ve üstüne yerleştireceği tüm
cihaz ve ekipmanlara uygun alt yapının sağlanmasından ve yerleşiminden sorumlu olacaktır.
5.1.3- Plaktorna ünitelerinin kurulacağı yerlerdeki alt yapı toprak kazılarının
yapılması, zemin etüdünün yapılması ve bölge şartlarına, standartlara ve ünitenin taşıyacağı
yüke göre alt yapının sıkıştırılması, tesviyesi ve zemin iyileştirmesi yüklenici tarafından
yapılacaktır. Yapı ile ilgili hafriyat çalışması sonrası dolgu gerekli ise yapılacak bütün
dolgular, dolgu zemin yüzeyinden itibaren en fazla 20 cm kalınlığında yatay tabakalar halinde
serilip sıkıştırılacaktır...” düzenlemesi,
“Ünitenin Montajı” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1- Yüklenici tarafından temin
edilecek teknik şartnamede belirtilen özelliklere uygun Plaktorna ünitesi ve istenilen diğer
ekipmanlar, yine kendisi tarafından yapılacak betonarme alt yapı çukurunun içerisine
yerleştirilecektir...” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen ihale dokümanı düzenlemelerinden; başvuruya konu ihalenin,
demiryolu hatlarından plaktorna (döner köprü) ünitesi üzerine gelen çeşitli tipteki demiryolu
araçlarının ünite üzerinde döndürülerek ortak bir merkezden yayılmış farklı yol
pozisyonlarına göre istenilen demiryolu hattına taşınması amacıyla gerçekleştirildiği, bu
kapsamda yüklenici tarafından temin edilecek her bir plaktorna ünitesi için; ünitenin monte
edileceği çukur, altyapı işleri, tüm ekipmanlar, montaj, devreye alma vb. fiyatlar dahil olmak
üzere anahtar teslimi toplam fiyat üzerinden teklif verileceği anlaşılmaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 11.09.2024 tarih ve
2024/UM.II-1144 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında, başvuru sahibinin, ihalenin yapım işi
niteliğinde olduğu ve dolayısıyla ihaleye mal alımı olarak çıkılmasının mevzuata uygun
olmadığı şeklindeki 1’inci iddiasının süre yönünden yerinde görülmeyerek reddedildiği,
anılan isteklinin, ihale dokümanındaki eksik, hatalı ve belirsiz düzenlemelerin sağlıklı bir
şekilde teklif fiyatı oluşturulmasına ve işin yerine getirilmesine engel olduğu şeklindeki 2’nci
iddiasının incelenmesi neticesinde ise “ihalenin iptaline” karar verildiği ve kararda yer alan
iptal gerekçesinde “...mevcut durumda başvuruya konu ihalenin mal alımı niteliğinde olması
sebebiyle yapım işi ihalelerindeki proje ve dokümantasyon detayının bu ihalede aranmaması
gerektiği düşünülse dahi mal alımı şeklinde çıkılan ve yapım işlerini içeren ihalelerde de bu
düzenlemelerin isteklilerin tekliflerini oluşturması ve işin yürütülebilmesi açısından hiçbir
tereddüde ve belirsizliğe mahal vermeyecek netlikte hazırlanması gerektiği...başvuruya konu
ihaledeki altyapı işlerine ilişkin mevcut Teknik Şartname düzenlemelerinin isteklilerin sağlıklı
bir teklif fiyatı oluşturmasına yeter düzeyde ayrıntıları içermediği, alıma konu plaktorna
ünitelerinin montajının yapılacağı yerler için gerekli yapım işlerine ilişkin, zemin etüdü,
zemin iyileştirmesi, enerji temini, drenaj ve deşarj gibi iş kalemlerine ilişkin detaylara yer
verilerek ihale edilmesinin mümkün ve temel ilkelere uygun olduğu, söz konusu belirsizliklerin
sözleşmenin yürütülmesi aşamasında da ihtilaflara neden olabileceği anlaşılmış olup ihalenin
iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür. İlgili
karardan, ihalenin iptaline esas teşkil eden gerekçenin, yapım işlerine ilişkin
düzenlemelerdeki teklif vermeye engel belirsizlikler olduğu anlaşılmıştır. Bu çerçevede anılan
kararda başvuruya konu ihaleye mal alımı olarak çıkılamayacağına ilişkin bir
değerlendirmenin yapılmadığı görülmüştür.
Söz konusu Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada
Ankara 25. İdare Mahkemesi’nin 30.10.2024 tarihli E:2024/1642 ve K:2024/1619 sayılı
kararında “...İhale ilanında ‘mal alımı’ ibaresi geçmekle birlikte ilanda ihale konusu işin
kapsamına ilişkin bir bilginin yer almadığı, alt yapı işlerine ilişkin olarak ihale ilanına
yansıyan bir bilgininin olmadığı, ihale konusu 11 adet döner köprü ünitesinin temini ve
montajı işi öncesi yapım işlerinin de işin kapsamında olduğunun ancak Teknik Şartnamenin
incelenmesi sonucu tespit edilebilecek bir husus olduğu görülmektedir.
Bu durumda, davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikayet başvuru sonucunda,
davacının ilk iddiasının süre yönünden reddine ilişkin ve her iddiasında haklı çıkmaması
nedeniyle başvuru bedelinin iade edilmeyeceğine ilişkin 11.09.2024 tarih ve 2024/UM.II-1144
sayılı Kamu İhale Kurulu kararının dava konusu edilen kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı
sonucuna varılmıştır.” ifadelerine yer verilerek söz konusu Kurul kararının 1’inci iddiaya
ilişkin kısmı ile itirazen şikayet başvuru bedeli iadesinin reddine ilişkin kısmının iptaline
karar verilmiştir.
İlgili mahkeme kararı üzerine alınan 20.11.2024 tarihli ve 2024/MK-118 sayılı Kurul
kararı ile “1-Kamu İhale Kurulunun 11.09.2024 tarihli ve 2024/UM.II-1144 sayılı kararının,
1'inci iddiasına ilişkin kısmının iptaline,
2-Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin
1'inci iddiasının esasının incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
Bu doğrultuda, esas incelemesi, başvuru sahibinin 1’inci iddiası ile sınırlı yapılmıştır.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiası esas itibarıyla, ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek
işlerin ağırlığının yapım işlerinden oluştuğu, ihalenin yapım işi niteliğinde olduğu ve
dolayısıyla ihaleye mal alımı olarak çıkılmasının işin mahiyetine ve mevzuata uygun
düşmediği şeklindedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesine göre
“mal”, satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakları ifade
ederken “yapım” ise bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane,
köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil
hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve
dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye,
tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve
montaj işleri ile benzer işleri ifade etmektedir. Aynı Kanun’un Temel ilkeler” başlıklı 5’inci
maddesine göre ise aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı,
hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
4734 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen alımların, mal alımı, hizmet alımı veya
yapım işleri ihaleleri mevzuatından hangisine göre gerçekleştirilmesi gerektiğini belirlemek
için, anılan Kanun’un 4’üncü maddesinde bulunan mal, hizmet ve yapım tanımları dikkate
alınarak, alımın hangisinin kapsamına girdiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
İhale konusunun, aralarında doğal bağlantı olan mal alımı, hizmet alımı veya yapım
işlerinin en az ikisinden oluştuğu durumlarda, ihalede esas alınacak alım yönteminin
belirlenmesindeki genel yaklaşım, ihale konusu işin yaklaşık maliyeti içerisinde bedel
yönünden büyük paya sahip olup işin esasını teşkil eden kısmı hangi yönteme göre ihale
edilecekse aralarında doğal bağlantı olan işin diğer kısımlarının bir arada bu yöntemle ihale
edilmesidir.
Bu doğrultuda, başvuruya konu ihale kapsamında gerçekleştirilecek olan döner köprü
ünitelerinin temini ve montajına ilişkin işlerin mal alımı niteliğinde olduğu, ünitelerin
yerleştirileceği çukurların altyapılarına ilişkin toprak kazılarının yapılması, zemin etüdü, alt
yapının sıkıştırılması, tesviyesi, zemin iyileştirmesi, tesisat, demiryolu ve gerekli olması
halinde dolgu yapılması gibi işlerin ise yapım işi niteliğinde olduğu ve idare tarafından anılan
işler arasında doğal bir bağlantı olduğu gerekçesiyle ihaleye mal alımı şeklinde çıkıldığı
anlaşılmaktadır.
Yaklaşık maliyet icmalinde yer alan iş kalemleri incelendiğinde, yapım işi kapsamında
değerlendirilebilecek iş kalemlerinin (inşaat, elektrik, demiryolu, makine tesisatı) toplam
yaklaşık maliyet içerisindeki oranının yaklaşık olarak %36 olduğu belirlenmiş olup, mal alımı
niteliğinde olan döner köprü üst yapı ünitesinin ise yaklaşık maliyetin yaklaşık olarak
%64’lük bölümünü oluşturduğu görülmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655
Yukarıda yer verilen Teknik Şartname düzenlemeleri incelendiğinde, söz konusu
ihalede toprak kazılarının yapılması, zemin etüdü, alt yapının sıkıştırılması, tesviyesi, zemin
iyileştirmesi, tesisat, demiryolu ve gerekli olması halinde dolgu yapılması gibi yapım işine
yönelik iş tanımlarının bulunduğu, anılan işlerin, yaklaşık maliyetin daha büyük kısmını
oluşturan döner köprü ünitesinin çalışmasına yönelik işlerin sağlıklı bir şekilde yerine
getirilmesinde zorunluluk arz ettiği, bu nedenle ihaleye konu işin esaslı unsurunun döner
köprü ünitelerinin temini ve montajı olduğu değerlendirilmiştir.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi uyarınca, idarelerin bu maddede
sayılan temel ilkeleri sağlamakla yükümlü olduğu, aralarında doğal bir bağlantı olmadığı
sürece mal alımları, hizmet alımları ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği,
başvuruya konu ihaleye ait ihale dokümanı incelendiğinde; işin bünyesinde hem mal hem de
yapım işi niteliğinde değerlendirilebilecek kısımlar bulunduğu, ancak ihale konusu işin mal
alımı niteliğindeki kısımlarının (döner köprü ünitesinin temini ve montajı) işin esaslı
unsurunu oluşturduğu, Teknik Şartname’de düzenlenen yapım işlerinin, alımı planlanan
ünitenin çalışması için gerekli olan döner köprü çukurunun hazırlığı işlerinden oluştuğu, buna
ek olarak yaklaşık maliyetin büyük bölümünün de mal alımı niteliğindeki döner köprü üst
yapı ünitesine ilişkin olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde idare tarafından itirazen
şikâyete konu ihaleye mal alımı olarak çıkılmasında kamu ihale mevzuatına aykırılık
bulunmadığı ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan Ankara 25. İdare Mahkemesi’nin 30.10.2024 tarihli E:2024/1642 ve
K:2024/1619 sayılı kararında itirazen şikayet başvuru bedelinin dava tarihi olan 02.10.2024
tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte başvuru sahibi istekliye iadesine
hükmedilmesi sebebiyle 157.733,00 TL tutarındaki itirazen şikayet başvuru bedelinin
02.10.2024 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte başvuru sahibine ödenmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince
itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün
içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/047
: 58
: 11.12.2024
: 2024/UM.II-1655