Ana Sayfa / Kararlar / Mersin Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı / 2024/575038-Anamur Huzurevi Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezi
Bilgi
İKN
2024/575038
Başvuru Sahibi
Yücesoy Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Gökhan Uslu İş Ortaklığı
İdare
Mersin Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı
İşin Adı
Anamur Huzurevi Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Yücesoy Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Gökhan Uslu İş  
Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Mersin Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2024/575038 İhale Kayıt Numaralı “Anamur Huzurevi Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezi”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Mersin Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 30.05.2024 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Anamur Huzurevi Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezi”  
ihalesine ilişkin olarak Yücesoy Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
- Gökhan Uslu İş Ortaklığının 24.10.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
06.11.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.11.2024 tarih ve 169676 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 07.11.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1375 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Güveniş Müh. Mad.  
Enerji Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları ile bu kapsamda sunulan  
bilgi ve belgelerin ihale mevzuatına aykırı olduğu, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılarak başvuruya konu ihalenin kendileri üzerinde bırakılması  
gerektiği, şöyle ki;  
a) Anılan istekli tarafından “ÖF07 120 dakika dayanımlı panik barlı yangın kapısı”,  
“ÖZEL ROOFTOP-1-4 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 56,4 kw, eurovent  
soğutma kapasitesi: 52,7 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-2 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma  
kapasitesi 133 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 125 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-3 projede  
yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 93,1 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 86,1 kw”,  
“ÖZEL VRF-1 soğutma kapasitesi (nom): 12 hp,1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite  
(projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL VRF-2 soğutma kapasitesi (nom): 16hp,  
1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL  
VRF-3 soğutma kapasitesi (nom): 18 hp, 1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede  
belirtilen teknik şartnameye göre)” ve “ÖZEL VRF-9 switch box, 12 port” iş kalemlerine  
ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile yapıldığı,  
ancak yapılan açıklamaların ihale mevzuatına aykırı olduğu, şöyle ki;  
- Fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarenin  
yazılmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
- Fiyat tekliflerinin ilgili iş kaleminin imalatı için gerekli olan girdileri içermediği,  
malzeme, yakıt ve işçilik girdileri yönünden ayrı ayrı açıklamanın yapılması gerektiği,  
idarece hazırlanan analiz girdileri ve ilgili kamu pozlarının analiz girdilerinde yer alan birçok  
iş kaleminin alınan fiyat teklifleri ile açıklanmadığı ve metrajların yanlış hesaplandığı,  
- Fiyat tekliflerinde aritmetik hataların olduğu, bununla birlikte fiyat tekliflerindeki  
tutarların farklılaştırılmak ve azaltılmak suretiyle analizlere/hesap cetveline yansıtıldığı,  
- Fiyat tekliflerinde belirtilen tutanak tarihlerinin fiyat tekliflerinin düzenlendiği  
tarihten sonraki bir tarih olduğu,  
- Fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından imzalanmadığı ve TÜRMOB kaşesi ile  
kaşelenmediği,  
- Söz konusu iş kalemlerinin birim fiyat tariflerinden analiz girdilerinin malzeme ve  
işçilikten oluştuğunun anlaşıldığı, ancak maliyet tespit tutanağının sadece mala yönelik  
tablolar doldurulmak suretiyle düzenlendiği, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamalarının  
reddedilmesi gerektiği,  
- Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösterenlerden alınmadığı,  
- Bahse konu edilen iş kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin  
ekinde tespit tutanağına yer verilmediği,  
- Tutanağın ekinde şirket yetkilisini gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ve imza  
beyannamesi ile meslek mensubuna ait faaliyet belgesine yer verilmediği, imza  
beyannamesinin şirket müdürüne ait olmadığı, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde şirket  
müdürü yerine şirket ortaklarına ilişkin bilgilere yer verildiği, meslek mensubuna ait faaliyet  
belgesinin süresinin dolduğu, fiyat teklifleri ile fiyat tekliflerinin dayanağı olarak düzenlenen  
tutanakların şirketi temsile yetkili olmayan kişilerce imzalandığı, fiyat teklifi alınan firmanın  
müşterek imza ile temsil edilmesinin söz konusu olduğu durumda ise fiyat teklifi ile tutanağın  
tek bir kişi tarafından imzalandığı, ayrıca fiyat teklifi ile tutanağın vekil tarafından  
imzalandığı, ancak fiyat teklifi ve tutanağın ekinde yer alan vekaletnamede vekil tarafından  
teklif verilebileceğine dair bir yetkinin bulunmadığı, bununla birlikte vekile ait imza  
beyannamesine de yer verilmediği,  
- İhale tarihi göz önünde bulundurulduğunda anılan tutanağın son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname dönemi olan 2024/1 veya 2023/3 dönemine göre düzenlenmesi  
gerektiği, ancak söz konusu tutanağın 2024/2 geçici vergi beyanname dönemine göre  
düzenlendiği,  
- Tespit tutanaklarının “Fatura Bilgileri Tablosu” bölümünde yer alan ve ortalamaya  
esas alınan faturaların tarihlerinin geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olmadığı, ilgili  
bölümde yer alan faturaların konusunun fiyat teklifinin konusunu oluşturan mal/hizmetin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
konusu ile uyumlu olmadığı, anılan tutanakta farklı mal/hizmetler için düzenlenen faturalara  
yer verildiği, bahse konu faturalardan, faturaya konu edilen mal/hizmetin adı veya nevi ile  
fiyat ve miktar bilgilerinin anlaşılamadığı, dolayısıyla söz konusu faturalar ile açıklama  
yapılmasının mümkün olmadığı, ayrıca tutanağın “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı”  
bölümü ile “Fatura Bilgileri Tablosu” bölümünde yer alan faturaların miktar ve tutar bilgileri  
arasında uyumsuzluk bulunduğu, diğer bir ifadeyle, “Fatura Bilgileri Tablosu” bölümünde yer  
alan bilgilerin “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” bölümüne hatalı bir şekilde  
yansıtıldığı, bu durumun ortalamanın yanlış bir şekilde hesaplanmasına neden olduğu, teklif  
edilen birim fiyatların satış tutarı tespit tutanağındaki ortalama fiyatın % 80’inin altında  
olduğu,  
- Tespit tutanağının 3 numaralı kısmında yevmiye defteri, işletme defteri ve envanter  
defterine ilişkin tasdik makamı, tarih ve sayı bilgilerine yer verilmemesinin hukuka aykırı  
olduğu, ayrıca 2024 yılı fatura kayıtlarına ilişkin defter onay tarihinin 2022 yılı; 2023 yılına  
ait faturaların kayıtlarına yönelik defter onay tarihinin ise 2021 yılı olarak gösterildiği, bu  
nedenle aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesi gerektiği, vergi sistemine göre envanter  
defterlerinin “e-defter” olarak tutulmasının mümkün olmadığı, ancak anılan istekli tarafından  
bu defterlerin “e-defter” şeklinde tutulduğunun beyan edildiği, bu nedenle aşırı düşük teklif  
açıklamasının reddedilmesi gerektiği,  
- Maliyet tespit tutanağının “Fatura Bilgileri Tablosu” bölümünde yer alan miktar ve  
tutar toplamlarının tutanağa konu edilen mal/mamullerin ortalamasının hesaplandığı 152 ve  
153 numaralı hesaplara ait ortalama maliyet tablolarına birim maliyeti azaltacak şekilde hatalı  
olarak yansıtıldığı, bu durumun ortalamanın yanlış bir şekilde hesaplanmasına neden olduğu,  
tespit tutanağındaki birim maliyetlerin hatalı hesaplanması nedeniyle olması gerekenden daha  
düşük birim maliyetler üzerinden fiyat teklif edildiği,  
- Bahse konu edilen iş kalemlerine ilişkin fiyat teklifi veren üçüncü kişilerce fiyat  
teklifinin konusunu oluşturan mal miktarının en az 1/20’si kadar satışın yapılmadığı,  
b) Yüksek tutarlı iş kalemlerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının kamu fiyatları  
kullanılarak yapılması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından bahse konu edilen iş  
kalemlerinin analiz yapılmak suretiyle açıklandığı, bu doğrultuda “15.460.1009”,  
“15.150.1006”, “15.160.1004”, “15.180.1003”, “15.280.1009”, “15.160.1003”,  
“15.550.1202”, “15.540.1269”, “15.365.1503” ve “15.390.1070” numaralı iş  
kalemleri/gruplarına yönelik yapılan açıklama ve analizlerin hukuka aykırı olduğu,  
Anılan istekli tarafından açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinde yer  
almayan girdilere ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının Çevre, Şehircilik ve İklim  
Değişikliği Bakanlığınca yayımlanan rayiç fiyatlar üzerinden yapılması gerektiği, ancak söz  
konusu istekli tarafından bu yöntem kullanılmadan açıklamanın yapıldığı ve yapılan  
açıklamaya dair herhangi bir belgelendirmeye yer verilmediği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
c) Anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemleri ile birlikte “ÖF02 Çelik Taşıyıcılı  
Cam Blok Giriş Saçağı Yapılması” ve “ÖF05 Bahçe ve Teras Alanlarına Pergola Yapılması”  
iş kalemlerine ilişkin idarece hazırlanan analiz formatlarındaki girdilerin cins ve miktar  
bilgileri ile ölçü birimlerinin değiştirildiği ve bu iş kalemlerine dair aşırı düşük teklif  
açıklamalarının değiştirilen veriler üzerinden yapıldığı,  
ç) Açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin miktar ve birim fiyatlarının çarpımları  
neticesinde elde edilen tutarların 0,00 TL olarak yazıldığı, bu durumun anılan istekli  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve isteklinin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılmasını gerektirdiği,  
d) Analiz girdilerindeki miktar ve birim fiyatların çarpımlarında aritmetik hataların  
bulunduğu, ayrıca analiz girdileri toplamının hatalı bir şekilde yansıtıldığı,  
e) Akaryakıt girdisine ilişin olarak ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında EPDK  
tarafından yayımlanan fiyatların %90’ının altında bir fiyat sunulmak suretiyle açıklamanın  
yapıldığı,  
f) Motorin fiyatının litre biriminden tevsik edildiği, motorinin litreden kilograma  
dönüşümünde kullanılacak katsayının 0.820 kg/lt - 0.845 kg/lt arasında olduğu, bu kapsamda  
0.845 katsayısının kullanılarak hesaplamanın yapılması gerektiği, ancak anılan istekli  
tarafından maliyet avantajı sağlayacak şekilde farklı bir katsayı kullanılarak açıklamanın  
yapıldığı,  
g) Anılan istekli tarafından idarece hazırlanan analiz formatlarındaki işçilik  
miktarlarının değiştirildiği ve işçilik girdisinin saatlik asgari ücret tutarı olan 88,90 TL’nin  
altında bir bedel ile açıklandığı,  
ğ) Anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemleri için Çevre, Şehircilik ve İklim  
Değişikliği Bakanlığı ve diğer kamu kurumlarınca ilan edilen birim fiyatlar ve rayiçlerin  
kullanıldığı, ancak kullanılan bu fiyatların ilan edilen güncel fiyatlar ile uyumlu olmadığı,  
diğer bir ifadeyle, hatalı bir şekilde geçmiş yıl fiyatlarının kullanıldığı,  
h) Mersin TEİAŞ’ın 2. Bölge’de olduğu, dolayısıyla “22.5.1.04-008” numaralı iş  
kalemi için farklı bölgelere ait fiyatların kullanılmasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına  
yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine  
eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması  
zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine  
kadar olan ihalelerde ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin  
kullanılması zorunludur.  
(5) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif açıklama istenilmeksizin  
reddedilecek tekliflere ilişkin alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b)  
bendinin kullanılması zorunludur.hükmü,  
“Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “(1) İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
maddeye uygun olarak yapılabilir.  
(10) İhale komisyonu tarafından 60 ıncı madde kapsamında seçilen yönteme bağlı  
olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:  
b) Aşırı düşük teklif açıklamasının isteneceği ihalelerde, teklif fiyatı sınır değerin  
altında olan tüm isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri  
tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları  
ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden  
sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları istenir. Yeterlik bilgileri  
tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri veya aşırı düşük teklif  
açıklamasını sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Sunulan bilgi ve  
belgeler ile aşırı düşük teklif açıklamaları çerçevesinde;  
1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin  
şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.  
2) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin  
şartları sağladığı anlaşılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelenir ve  
açıklamaları uygun görülmeyenlerin teklifleri reddedilir.  
3) Sınır değerin altındaki tüm tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması veya aşırı  
düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyerek tekliflerin tümünün reddedilmesi halinde, teklif  
fiyatı sınır değerin üzerinde olan ve ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif  
olması öngörülen teklif sahiplerinden, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve  
belgeleri tevsik edici belgeleri sunmaları istenerek (a) bendindeki esaslar çerçevesinde  
değerlendirme yapılır…” hükmü,  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır  
değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri  
ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve  
geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi  
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye göre  
ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış  
olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş  
kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet  
miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta  
tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin  
(Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak  
imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye  
göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında  
kullanılması öngörülen mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminde 45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen  
sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen mal miktarının  
en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması gerekir. Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını  
değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye  
yetkilidir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından  
yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların  
ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin  
Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez.  
Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında  
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.  
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı  
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu  
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden  
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara  
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan  
belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde  
“2.1. İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: HUZUREVİ İNŞAATI YAPIM İŞİ  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde):  
d) Kodu:  
e) Miktarı:  
1 ADET 12400 M2 İNŞAAT ALANINA SAHİP HİZMET BİNASI YAPIM İŞİ  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: MERSİN İLİ ANAMUR İLÇESİ”  
düzenlemesi,  
“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında  
kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda;  
ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu  
teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu  
tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.düzenlemesi yer almaktadır.  
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, başvuruya konu ihalede EKAP  
üzerinden 35 adet ihale dokümanının indirildiği ve 30.05.2024 tarihinde yapılan ihaleye 15  
isteklinin e-teklif verdiği, bu isteklilerden ihale üzerinde bırakılan Güveniş Müh. Mad. Enerji  
Ltd. Şti. dahil olmak üzere 3 isteklinin teklifinin sınır değerin altında olduğu, bu nedenle  
idare tarafından söz konusu isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenildiği, idarece  
yapılan değerlendirme neticesinde, Raja Yapı İnş. Taah. ve San. ve Tic. Ltd. Şti. - Akın İnş.  
Mim. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamalarının belirlenen  
süre içerisinde idareye sunulmaması nedeniyle teklifinin reddedildiği, ihalenin aşırı düşük  
teklif açıklamaları uygun görülen Güveniş Müh. Mad. Enerji Ltd. Şti. üzerine bırakıldığı,  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise sınır değerin altında teklif veren  
başvuru sahibi Yücesoy Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. -  
Gökhan Uslu İş Ortaklığı olarak belirlendiği ve buna ilişkin ihale komisyonu kararının  
17.07.2024 tarihinde onaylandığı,  
Akabinde, Sapan Yapı Harf İnş. Elekt. Nak. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. ve Yücesoy  
Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Gökhan Uslu İş Ortaklığı  
tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, başvuru sahiplerinin iddialarının  
değerlendirilmesi sonucunda sırasıyla 11.09.2024 tarihli ve 2024/UY.I-1114 sayılı ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
11.09.2024 tarihli ve 2024/UY.I-1115 sayılı Kamu İhale Kurulu kararlarının alındığı, bahse  
konu Kurul kararlarında “… Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b)  
bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği,  
Söz konusu Kurul kararları üzerine, idare tarafından aşırı düşük teklif sahibi  
isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenildiği, idarece yapılan  
değerlendirme neticesinde, Raja Yapı İnş. Taah. ve San. ve Tic. Ltd. Şti. - Akın İnş. Mim.  
Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamalarının belirlenen süre  
içerisinde idareye sunulmaması nedeniyle teklifinin reddedildiği, ihalenin aşırı düşük teklif  
açıklamaları uygun görülen Güveniş Müh. Mad. Enerji Ltd. Şti. üzerine bırakıldığı, ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise sınır değerin altında teklif veren başvuru sahibi  
Yücesoy Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Gökhan Uslu İş  
Ortaklığı olarak belirlendiği ve buna ilişkin ihale komisyonu kararının 16.10.2024 tarihinde  
onaylandığı tespit edilmiştir.  
İdare tarafından teklifleri sınır değerin altında olan isteklilere 07.10.2024 tarihinde  
EKAP üzerinden “Aşırı Düşük Savunma Düzeltme” konulu yazının gönderildiği, bahse konu  
yazıda, aşırı düşük teklif açıklamalarının 14.10.2024 tarihine kadar idareye sunulması  
gerektiğinin ifade edildiği, ayrıca söz konusu yazının ekinde, analiz formatı, açıklama  
istenilecek iş kalemleri/grupları listesi, açıklama istenilmeyecek girdiler listesi, inşaat ve  
mekanik ile elektrik tesisatına ilişkin sıralı analiz girdileri tabloları ve nakliye mesafe  
tutanağına yer verildiği tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibinin (a) bendinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan Güveniş Müh. Mad. Enerji Ltd. Şti. tarafından “ÖF07 120  
dakika dayanımlı panik barlı yangın kapısı” iş kalemine yönelik aşırı düşük teklif  
açıklamasının üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile yapıldığı, bununla birlikte “ÖZEL  
ROOFTOP-1-4 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 56,4 kw, eurovent soğutma  
kapasitesi: 52,7 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-2 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma  
kapasitesi 133 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 125 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-3 projede  
yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 93,1 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 86,1 kw”,  
“ÖZEL VRF-1 soğutma kapasitesi (nom): 12 hp,1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite  
(projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL VRF-2 soğutma kapasitesi (nom): 16hp,  
1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL  
VRF-3 soğutma kapasitesi (nom): 18 hp, 1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede  
belirtilen teknik şartnameye göre)” ve “ÖZEL VRF-9 switch box, 12 port” iş kalemlerinin  
malzeme ve montaj bedellerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının da ayrı ayrı olmak  
üzere üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile yapıldığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alındığı anlaşılmıştır.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin üzerine meslek mensubu tarafından  
yazılması gereken ibarenin yazıldığı, fiyat tekliflerinin meslek mensubuna ilişkin bilgileri  
içeren kaşe ve/veya TÜRMOB kaşesi ile kaşelenip imzalandığı anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesinde, aşırı düşük teklif sahipleri  
tarafından yapılan yazılı açıklamanın, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
şartnameye uygun olmaması durumunda isteklilerin tekliflerinin reddedileceği açıklanmıştır.  
Bu noktada anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde, iş kapsamındaki  
imalat miktarları idare tarafından istekli olabileceklere verilmemekte; ihale dokümanı  
kapsamında yer alan projeler, mahal listeleri, özel ve genel teknik şartnameler vb.  
dokümanlar üzerinden idarece ve istekliler tarafından metrajlar ayrı ayrı hesaplanmaktadır.  
Dolayısıyla, ihale konusu iş kapsamındaki imalatların niteliği, projenin karmaşıklığı ve  
büyüklüğü gibi unsurlar nedeniyle isteklilerce belirlenen miktarların idarenin belirlediği  
miktarlarla birebir örtüşmesi beklenmemektedir. Ancak idarece hesaplanan metrajlar ile  
istekliler tarafından hesaplanan metrajlar arasındaki farklılıkların makul ve kabul edilebilir  
mertebelerde olması gerektiği, bu durumda da sorgulamaya tabi tutulan iş kalemlerinin  
tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının, ihaleye teklif veren diğer istekli/isteklilerin  
teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı, diğer bir deyişle kendileri  
lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır.  
Buradan hareketle, anılan istekli tarafından sorgulamaya tabi tutulan 71 adet iş  
kalemine ilişkin hesaplanan miktarların, 28 adet iş kaleminde idarece hesaplanan miktarlardan  
düşük, 11 adet iş kaleminde eşit ve 32 adet iş kaleminde yüksek olduğu, metraj farkı % 10’u  
aşan düşük iş kaleminin bulunmadığı, sorgulamaya tabi tutulan 71 adet iş kalemi için teklif  
edilen birim fiyatlar ile miktar farklarının çarpılması sonucunda elde edilen toplamda, adı  
geçen isteklinin kendisine bir avantaj sağlamadığı, diğer bir ifadeyle, anılan istekli tarafından  
sorgulamaya tabi tutulan bu iş kalemleri için idarece hesaplanan miktarlarının esas alınması  
durumunda, teklifinin hali hazırda ihaleye sunulan teklifinin daha da altında olacağı  
anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından “ÖZEL VRF-3 soğutma kapasitesi (nom): 18 hp, 1. sınıf  
kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)” iş kaleminin  
malzeme bedeline ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinde “Miktar”ın “1”, “Birim  
Fiyat”ın “442.500,00 TL”, Toplam Fiyat”ın ise “442.500,00 TL” olarak belirtildiği, bahse  
konu iş kaleminin montaj bedeline ilişkin alınan fiyat teklifinde ise “Miktar”ın “1”, “Birim  
Fiyat”ın “330.000,00 TL”, Toplam Fiyat”ın “330.000,00 TL” şeklinde belirtildiği, söz  
konusu veriler doğrultusunda anılan iş kaleminin malzeme ve montaj bedellerinin karsız  
toplam tutarının 772.500,00 TL (= 442.500,00 TL + 330.000,00 TL) olması gerektiği, ancak  
adı geçen istekli tarafından söz konusu tutarın “772.000,00 TL” olarak yazıldığı, bu tutara  
“46.320,00 TL”lik kar ve genel giderlerin eklendiği ve bahse konu iş kalemi için toplam  
“818.320,00 TL” birim fiyat teklif edildiği, bu tutarın miktar (11 adet) ile çarpılması  
neticesinde söz konusu iş kalemine ilişkin toplam teklif bedelinin “9.001.520,00 TL” (=  
818.320,00 TL X 11 adet) olarak yazıldığı, ancak anılan istekli tarafından iş kaleminin  
malzeme ve montaj bedellerinin karsız toplam tutarının 772.500,00 TL olarak yazılması  
halinde, kar ve genel giderler dahil olmak üzere teklif edilecek toplam birim fiyatın  
818.820,00 TL (= 772.500,00 TL + 46.320,00 TL); bu tutarın, miktar (11 adet) ile çarpılması  
neticesinde söz konusu iş kalemine yönelik toplam teklif bedelinin ise 9.007.020,00 TL  
(=818.820,00 TL X 11 adet) olması gerektiği anlaşılmıştır.  
Netice itibarıyla, bahse konu iş kalemi için teklif edilen toplam bedelde hesaplama  
hatasının bulunduğu, bu durumun açıklama istenen 71 adet iş kalemi için verilen toplam  
teklif bedelini değiştirdiği, diğer bir ifadeyle, açıklama istenen iş kalemleri için teklif edilen  
toplam tutarın 283.462.113,54 TL yerine 283.467.613,54 TL olması gerektiği,  
283.467.613,54 TL’lik tutara açıklama istenmeyen iş kalemleri için teklif edilen 7.963.605,98  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
TL ile açıklama istenen iş kalemlerinin nakliyesi için teklif edilen 3.674.336,48 TL’lik bedel  
eklendiğinde isteklinin ihale konusu işin tamamı için teklif ettiği toplam bedelin  
295.105.556,00 TL (= 283.467.613,54 TL + 7.963.605,98 TL + 3.674.336,48 TL ) olduğu,  
bu tutarın anılan istekli tarafından başlangıçta teklif edilen toplam teklif bedelini  
(295.100.056,00 TL) geçtiği, bu sebeple yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının ihale  
mevzuatına aykırı olduğu anlaşılmıştır.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağı olarak meslek mensubu  
tarafından teklife konu mal veya hizmet için satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6)  
düzenlendiği, fiyat tekliflerinde belirtilen tutanak tarihlerinin fiyat tekliflerinin düzenlendiği  
tarihten sonraki bir tarihe ait olmadığı, fiyat tekliflerinin düzenlendiği tarih ile ekinde yer alan  
satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.6) düzenlendiği tarihin aynı olduğu anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemlerine ilişkin aşırı düşük  
teklif açıklamaları kapsamında maliyet tespit tutanağı sunulmadığından başvuru sahibinin  
maliyet tespit tutanağına ilişkin iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından “ÖF07 120 dakika dayanımlı panik barlı yangın kapısı” iş  
kalemine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit  
tutanağının ekinde mükellef adına tutanağı imzalayanın imza sirküleri ile mükellefe ait  
temsile yetkili olunduğunu gösteren belgeye ve meslek mensubunun Mersin Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına kayıtlı olduğunu gösteren “Oda Kayıt Belgesi”ne yer  
verildiği anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından “ÖZEL VRF-1 soğutma kapasitesi (nom): 12 hp,1. sınıf  
kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL VRF-3  
soğutma kapasitesi (nom): 18 hp, 1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen  
teknik şartnameye göre)” ve “ÖZEL VRF-9 switch box, 12 port” iş kalemlerinin malzeme  
bedeline ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit  
tutanağının ekinde mükellef adına tutanağı imzalayanın imza sirküleri ile mükellefe ait  
temsile yetkili olunduğunu gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazetesine ve meslek mensubuna  
ait faaliyet belgesine yer verildiği anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından “ÖZEL VRF-1 soğutma kapasitesi (nom): 12 hp,1. sınıf  
kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL VRF-2  
soğutma kapasitesi (nom): 16hp, 1. sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen  
teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL VRF-3 soğutma kapasitesi (nom): 18 hp, 1. sınıf kalite heat  
recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)”, “ÖZEL VRF-9 switch box,  
12 port”, “ÖZEL ROOFTOP-1-4 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 56,4 kw,  
eurovent soğutma kapasitesi: 52,7 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-2 projede yazılan şartnameye  
göre; ısıtma kapasitesi 133 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 125 kw” ve “ÖZEL ROOFTOP-  
3 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 93,1 kw, eurovent soğutma kapasitesi:  
86,1 kw” iş kalemlerinin montaj bedeline ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin  
dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının ekinde mükellef adına tutanağı imzalayanın imza  
sirküleri ile mükellefe ait temsile yetkili olunduğunu gösteren Türkiye Ticaret Sicili  
Gazetesine ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesine yer verildiği anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
Anılan istekli tarafından “ÖZEL ROOFTOP-1-4 projede yazılan şartnameye göre;  
ısıtma kapasitesi 56,4 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 52,7 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-2  
projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 133 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 125  
kw”, “ÖZEL ROOFTOP-3 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 93,1 kw,  
eurovent soğutma kapasitesi: 86,1 kw” ve “ÖZEL VRF-2 soğutma kapasitesi (nom): 16hp, 1.  
sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)” iş  
kalemlerinin malzeme bedeline ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin dayanağı olan  
satış tutarı tespit tutanağının ekinde mükellef adına tutanağı imzalayanın imza sirküleri ile  
mükellefe ait temsile yetkili olunduğunu gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazetesine ve meslek  
mensubuna ait faaliyet belgesine yer verildiği, sunulan imza sirkülerinin incelenmesi  
neticesinde, fiyat teklifini veren firma adına yapılacak işlemlerin “Birinci Dereceden İki İmza  
İle Yapılacak İşlemler”, “Birinin Birinci Diğerinin İkinci Dereceden İki İmza İle Yapılacak  
İşlemler” ve “İkinci Dereceden İki İmza İle Yapılacak İşlemler” şeklinde sınıflandırıldığı,  
buradan hareketle söz konusu işlemlerin tek imza ile yapılmasının mümkün olmadığının  
anlaşıldığı, verilen fiyat teklifi ile fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında  
tek bir kişiye ait imzanın bulunduğu, ancak imza sahibi söz konusu kişinin tek başına fiyat  
teklifi verebilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla firmanın müşterek imza ile temsil  
edilmesi zorunluluğuna uyulmadığı, bu nedenle söz konusu iş kalemlerine yönelik yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamalarının bu yönüyle ihale mevzuatına aykırı olduğu anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemlerine ilişkin aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine göre düzenlendiği, başvuru sahibinin iddiasında belirttiğinin  
aksine bahse konu tutanakların 2024/2 geçici vergi beyanname dönemine göre  
düzenlenmediği, dolayısıyla istekli tarafından sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.11’inci maddesindeki kriteri karşıladığı anlaşılmıştır.  
Satış tutarı tespit tutanaklarının “Fatura Bilgileri Tablosu” bölümünde yer alan ve  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturaların tarihlerinin geçici  
vergi beyanname dönemleri ile uyumlu olduğu, ilgili bölümde yer alan faturaların konusunun  
fiyat teklifinin konusunu oluşturan mal/hizmetin konusu ile uyumlu olduğu, anılan  
tutanaklarda farklı mal/hizmetler için düzenlenen faturalara yer verilmediği, bahse konu  
faturalardan, faturaya konu edilen mal/hizmetin adı veya nevi ile fiyat ve miktar bilgilerinin  
anlaşılabildiği, tutanakların “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” bölümü ile “Fatura  
Bilgileri Tablosu” bölümünde yer alan faturaların miktar ve tutar bilgilerinin birbirleriyle  
uyumlu olduğu, fiyat tekliflerindeki birim fiyatların satış tutarı tespit tutanaklarındaki ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarlarının % 80’inin altında olmadığı anlaşılmıştır.  
Satış tutarı tespit tutanaklarının “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname  
dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3’üncü bölümünde yevmiye defteri, işletme  
defteri ve envanter defterinin tasdik makamı, tarih ve sayısına yer verildiği, tespit  
tutanaklarının defter tasdik bilgileri kısmında, yevmiye defteri ve işletme defteri için “e-  
defter” ve/veya “GİB” ifadesi, envanter defteri için de tasdik makamı, tarih ve sayısına  
ilişkin bilgilerin bulunduğu anlaşılmıştır.  
Satış tutarı tespit tutanaklarında, sorgulamaya tabi tutulan iş kalemleri/gruplarında  
kullanılması öngörülen ve fiyat teklifinin konusu oluşturan mamul ve/veya mal miktarının en  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
az 1/20’si kadar satışın yapıldığı anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (b), (c) ve (ğ) bentlerinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde, teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı  
Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya  
konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve  
belgeleri sunmaları gerektiği, isteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin  
neler olduğunun sayma yöntemiyle belirtildiği, isteklilerin tekliflerine ilişkin olarak sayılan  
belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunması gerektiği  
düzenlenmiş olup aşırı düşük teklif sahibi isteklilerce sorgulamaya konu iş  
kalemlerine/gruplarına ilişkin açıklamaların sadece kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyatların kullanılması suretiyle yapılacağına  
dair bir zorunluluğun bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede, idare tarafından açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları listesinin  
düzenlendiği, söz konusu listede 71 adet iş kalemi/grubuna yer verildiği, anılan istekli  
tarafından bu listede yer alan 60 adet iş kalemine yönelik aşırı düşük teklif açıklamalarının  
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, T.C. Posta ve  
Telgraf Teşkilatı (PTT) ve TEDAŞ Elektrik Üretim Tesisleri 2. Bölge tarafından yayımlanan  
2024 yılı güncel birim fiyatlar kullanılarak yapıldığı, hangi kamu kurum ve kuruluşunun kar  
ve genel gider hariç birim fiyatlarının kullanıldığının liste halinde gösterildiği, söz konusu  
birim fiyatların üzerine istekli tarafından %7 oranında belirlenen kar tutarının eklendiği, 3  
adet iş kalemine (“15.460.1009 (Y.23.244/K) Renkli-parlak kumlanmış ve eloksallı ısı  
yalıtımlı alüminyum doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması”, “ÖF02 Çelik Taşıyıcılı  
Cam Blok Giriş Saçağı Yapılması” ve “ÖF05 Bahçe ve Teras Alanlarına Pergola Yapılması”)  
ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece hazırlanan analiz formatına uygun olarak  
yapıldığı, analiz formatlarındaki girdilerin cins ve miktar bilgileri ile ölçü birimlerinin  
değiştirilmediği, 8 adet iş kalemine yönelik aşırı düşük teklif açıklamalarının ise analiz  
formatına uygun olarak üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle yapıldığı  
anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (ç) bendinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
Anılan istekli tarafından idarece açıklanması istenilmeyen iş kalemleri için toplu  
olarak 7.963.605,98 TL tutarında bedel öngörüldüğü anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (d) bendinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
Analiz girdilerindeki miktar ve birim fiyatların çarpımlarında aritmetik hatanın  
bulunmadığı ve analiz girdileri toplamının hatalı bir şekilde yansıtılmadığı anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (e) ve (f) bentlerinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
Mazot (motorin) girdisine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının 36,42 TL/kg olan  
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı rayici ile yapıldığı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
Başvuru sahibinin (g) bendinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
Anılan istekli tarafından idarece hazırlanan analiz formatlarındaki işçilik miktarlarının  
değiştirilmediği ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenilen iş kalemlerine  
ait analizlerde, işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin (88,90  
TL) altında olmadığı anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (h) bendinde yer alan iddialarına ilişkin olarak:  
Anılan istekli tarafından “22.5.1.04-008” numaralı “36 kV, 1600 kVA Beton Köşk  
(Trafo dahil) Tip 1D (2 Yük Ayırıcısı + 1 Sigortalı Yük Ayırıcısı + 1 Kesici + Trafo + AG  
Panosu) (Hava Yalıtımlı)” iş kalemine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının TEDAŞ  
Elektrik Üretim Tesisleri 2. Bölge tarafından yayımlanan birim fiyat kullanılarak yapıldığı,  
diğer bir anlatımla, söz konusu iş kalemine yönelik açıklamada farklı bölgelere ait fiyatların  
kullanılmadığı anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesindeki açıklamalardan, isteklilerin  
aşırı düşük tekliflerine ilişkin olarak yaptıkları açıklamalarda sundukları analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatasının ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltileceği, bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatının üzerinde olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği  
anlaşılmıştır.  
Yukarıdaki paragraflarda yer verilen inceleme ve tespitler neticesinde, anılan istekli  
tarafından “ÖZEL VRF-3 soğutma kapasitesi (nom): 18 hp, 1. sınıf kalite heat recovery vrf  
dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)” iş kalemine ilişkin hesaplama hatasının  
yapıldığı, hesaplama hatası sonucunda ortaya çıkan fiyatın söz konusu iş kalemine yönelik  
teklif edilen fiyatın üzerinde olduğu, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamasının anılan  
Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesindeki açıklamalara aykırı olduğu,  
Ayrıca anılan istekli tarafından “ÖZEL ROOFTOP-1-4 projede yazılan şartnameye  
göre; ısıtma kapasitesi 56,4 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 52,7 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-2  
projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 133 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 125  
kw”, “ÖZEL ROOFTOP-3 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 93,1 kw,  
eurovent soğutma kapasitesi: 86,1 kw” ve “ÖZEL VRF-2 soğutma kapasitesi (nom): 16hp, 1.  
sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)” iş  
kalemlerinin malzeme bedeline ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin dayanağı olan  
satış tutarı tespit tutanağının ekinde yer alan imza sirkülerinden firma adına yapılacak  
işlemlerin müşterek imza ile yapılması gerektiği sonucuna ulaşıldığı, firma tarafından verilen  
fiyat teklifi ile fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağını imzalayanın tek bir  
kişi olduğu, ancak imza sahibi söz konusu kişinin tek başına fiyat teklifi verebilmesinin  
mümkün olmadığı, bu nedenle anılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif  
açıklamalarının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu  
husustaki iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılık ve buna ilişkin inceleme ve hukuki  
değerlendirme aşağıda yapılmıştır:  
Başvuru sahibi Yücesoy Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
- Gökhan Uslu İş Ortaklığı tarafından “ÖZEL ROOFTOP-1-4 projede yazılan şartnameye  
göre; ısıtma kapasitesi 56,4 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 52,7 kw”, “ÖZEL ROOFTOP-2  
projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 133 kw, eurovent soğutma kapasitesi: 125  
kw”, “ÖZEL ROOFTOP-3 projede yazılan şartnameye göre; ısıtma kapasitesi 93,1 kw,  
eurovent soğutma kapasitesi: 86,1 kw” ve “ÖZEL VRF-2 soğutma kapasitesi (nom): 16hp, 1.  
sınıf kalite heat recovery vrf dış ünite (projede belirtilen teknik şartnameye göre)” iş  
kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit  
tutanağının ekinde mükellef adına tutanağı imzalayanın imza sirküleri ile mükellefe ait  
temsile yetkili olunduğunu gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazetesine ve meslek mensubuna  
ait faaliyet belgesine yer verildiği, sunulan imza sirkülerinin incelenmesi neticesinde, fiyat  
teklifini veren firma adına yapılacak işlemlerin “Birinci Dereceden İki İmza İle Yapılacak  
İşlemler”, “Birinin Birinci Diğerinin İkinci Dereceden İki İmza İle Yapılacak İşlemler” ve  
“İkinci Dereceden İki İmza İle Yapılacak İşlemler” şeklinde sınıflandırıldığı, buradan  
hareketle söz konusu işlemlerin tek imza ile yapılmasının mümkün olmadığının anlaşıldığı,  
verilen fiyat teklifi ile fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında tek bir  
kişiye ait imzanın bulunduğu, ancak imza sahibi söz konusu kişinin tek başına fiyat teklifi  
verebilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla firmanın müşterek imza ile temsil edilmesi  
zorunluluğuna uyulmadığı, bu nedenle söz konusu iş kalemlerine yönelik yapılan aşırı düşük  
teklif açıklamalarının bu yönüyle ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının  
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,  
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.  
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin  
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından  
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için  
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.  
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade  
edilmez.” hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının  
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate  
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin  
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine  
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı  
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin  
iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Güveniş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2024/047  
: 35  
: 11.12.2024  
: 2024/UY.I-1632  
Müh. Mad. Enerji Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Yücesoy  
Öztürk İnş. Taah. Tur. Emlak Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Gökhan Uslu İş Ortaklığının  
tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.