Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı
/
2024/245921-Kuzey İlçeleri Asfalt Yama Yapımı
Bilgi
İKN
2024/245921
Başvuru Sahibi
Yb Madencilik İnşaat Taşımacılık Temizlik Petrol Tic. San. Ltd. Şti.
İdare
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Kuzey İlçeleri Asfalt Yama Yapımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
BAŞVURU SAHİBİ:
Yb Madencilik İnşaat Taşımacılık Temizlik Petrol Tic. San. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/245921 İhale Kayıt Numaralı “Kuzey İlçeleri Asfalt Yama Yapımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından
26.03.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kuzey İlçeleri Asfalt Yama Yapımı”
ihalesine ilişkin olarak Yb Madencilik İnşaat Taşımacılık Temizlik Petrol Tic. San. Ltd.
Şti.nin 05.04.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde
karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 24.04.2024 tarih ve 141920 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 24.04.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/513 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’de
“sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin
reddedileceği”nin düzenlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalar
doğrultusunda sınır değerin, yaklaşık maliyetin %120’sinin üzerindeki ve %40’ının altındaki
teklifler dikkate alınmaksızın belirlendiği, dolayısıyla idare tarafından hesaplanan yaklaşık
maliyetin ihalenin kazananını belirlemede önemli rol oynadığı,
İdare tarafından önceki yıl gerçekleştirilen başvuru konusu ihaleye benzer bir ihalede
yaklaşık maliyete esas olmak üzere kendilerinden de iş kalemi bazında fiyat teklifi alındığı,
başvurularının ekinde yer verdikleri 2023 yılında gerçekleştirilen ihaleye ait analizden
görüleceği üzere yamanın ton fiyatının %25 kâr dâhil 2024 yılı Ocak ve Şubat ayları Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) endeksleri ile güncellenmiş tutarının 1.913,11 TL olduğu, ihalenin
yaklaşık maliyetinin 88.438.750,00 TL olduğu göz önüne alındığında yama ton fiyatının
3.537,55 TL olarak belirlendiğinin anlaşıldığı, aynı idarenin 2023 yılında yaptığı asfalt yama
ihalelerinde yamanın ortalama ton fiyatının 1.600,00 TL dolaylarında olduğu, ülkemizdeki
enflasyon artış oranının %120 düzeyinde olmadığı, bu sebeple yaklaşık maliyet belirlenirken
hukuka ve gerçeğe aykırı işlem tesis edildiği, yaklaşık maliyetin %120’sinin üzerinde kalarak
sınır değer hesabına katılmaması gereken tekliflerin, yaklaşık maliyetin hatalı şekilde yüksek
hesaplanması sonucu sınır değer hesabına katıldığı ve sınır değeri yükselttiği,
Sınır değerin altındaki tekliflerin açıklama istenilmeksizin reddedileceği ihalelerde,
grup şirketler tarafından sınır değeri yükseltme amaçlı anlaşmalı teklif verildiği, söz konusu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
ihalede de 12 istekli tarafından yaklaşık maliyetin üzerinde ancak %120 sınırının altında, her
biri, bir önceki teklifin %1’i ve yaklaşık maliyetin %14 ila %15 üzerinde olacak şekilde teklif
sunulduğu, bu şekilde sınır değerin altı milyon lira daha yüksek hesaplanmasının ve ihaleyi
kazanan isteklinin değişmesinin sağlandığı, isteklilerce ortak fiyat belirlenmesi ve fiyat
anlaşması yapılması hususlarında ihale hukukunda Danıştay tarafından içtihat haline getirilen
“kuvvetli karine” şartının arandığı ancak hâlihazırda sınır değerin değiştirilmesi amacı ile
firmalar arasındaki anlaşmaya ilişkin oluşmuş bir içtihat bulunmadığı, bu durumun yarışma
şartları ile oluşan fiyatlara göre belirlenecek sınır değer üzerinden ihaleyi sonuçlandırmak
yerine manipüle edilmiş sınır değerin üzerinde kalan yüksek fiyatlı teklif sahibi isteklilere işi
yaptırmak zorunda kalınmasına neden olduğu,
İhale komisyonunun, ihalenin temel ilkelere uygun bir şekilde rekabet şartları
içerisinde gerçekleştirilmesini sağlamakla mükellef olduğu, yaklaşık maliyetin %14-15
üstünde ve %1’lik dilim içerisine sıkışmış tekliflerin varlığı karşısında ihale komisyonunca
hayatın olağan akışına aykırı olan durumun farkına varılması ve kamu yararı gözetilerek
harekete geçilmesi gerekirken şikâyetlerinin reddedildiği,
İdarenin yaklaşık maliyet hesabındaki açık hatası nedeniyle sınır değerin ihale
sonucunu etkileyecek şekilde değiştiği, bu durumun ihalenin iptalini gerektirdiği, benzer
konuda ihalenin iptaline yönelik Kurul kararı bulunduğu,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesinde yer alan
düzenlemeler gereğince idarenin yaklaşık maliyetin tespiti sırasında iş kaleminin analizini
isteklilere göndererek her bir analiz girdisi yönünden ve nihayetinde iş kaleminin tamamı
yönünden teklif almasının hukuka aykırı olduğu, söz konusu Yönetmelik hükmü gereğince
kamu kurumlarında güncel rayiç fiyatı bulunmayan özel pozlar ve malzeme kalemleri için
piyasa fiyat araştırması yapılması gerektiği, rayici kamu tarafından açıklanmış olan analiz
girdileri için isteklilerden fiyat sorulmasının mevzuata aykırı olduğu,
Netice itibarıyla, yaklaşık maliyetin hatalı belirlenmesinin ve ortak irade ile grup
halinde hareket eden firmaların sınır değeri yukarı yönlü değiştirme amaçlı hareketlerinin
sonucunda Kanun’un temel ilkelerinin ihlal edildiği, bu nedenle ihalenin iptal edilmesi
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet
alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması
yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla
birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.”
hükmü,
Aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu
maddesinde “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit
edilen…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde
aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle
veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde
bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
…
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi
veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla
teklif vermek.
...
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü
Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
Mezkûr Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde
“17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil
veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale
yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise
altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler
dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir.
Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi
bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri,
il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı;
belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından verilir.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket
ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından
fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre
yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi
olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi
hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına
sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit
edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe
girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi
izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere
en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu
İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller
tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla
karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan
bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü
maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesindeki tanımlar yanında;
…
f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat
araştırması yapılarak, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve
dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen bedelini,
… ifade eder.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 8’inci maddesinde
“(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen
esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin
KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde
gösterilir.
…
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Bu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
...” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespiti”
başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların tespiti için
öncelikle aşağıda yer alan çalışmaların yapılması gereklidir:
a) Arazi ve zemin etüdünün yapılması; uygulama projesi üzerinden anahtar teslimi
götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde arazi ve zemin etüt çalışmalarının;
ön ve/veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise,
mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmış olması zorunludur.
b) Proje zorunluluğu; bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi
yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin proje; doğal
afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işler ile ihale
konusu işin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli
olan netlikte belirlenemediği durumlarda ise ön ve/veya kesin projenin hazırlanması ve
yaklaşık maliyetin söz konusu projelere dayanılarak hesaplanması gerekir.
c) Mahal listesi hazırlanması; ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak, işin
bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin
hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listeleri hazırlanır.
ç) Metraj listelerinin hazırlanması; ihale konusu işe ait proje ve mahal listelerindeki
ölçü ve tariflere göre işin bünyesine giren imalatların hangi kısımda ve ne miktarda
yapılacağının belirlenmesi amacıyla; anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale
edilecek işlerde iş kalemi ve/veya iş grubu, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek
işlerde ise iş kalemi şeklinde metraj listeleri düzenlenir.
d) Birim fiyat ve imalat tariflerinin hazırlanması; Ön ve/veya kesin projeye dayalı
olarak birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde, idareler, iş kaleminin adını,
yapım şartlarını, ölçü yeri ve şeklini, birimini, birim fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa
meydan vermeyecek biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlar.
…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti”
başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat
ve rayiçlerin tespitinde;
a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer
nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,
c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek
yayımlanmış fiyat ve rayiçler,
ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve
kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,
d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,
esas alınır.
(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve
(d) bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir
öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından,
üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından
fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun
fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı
hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı özellikleri ve
standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla
başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan fiyat
bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı
11’inci maddesinde “(1) İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat
miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel
gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve
bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle
yaklaşık maliyet tespit edilir.
(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu
hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.
(3) Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ilk ilan veya davet tarihine
kadar güncellenir.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde
“(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen
yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve
dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale
komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama
istenmeksizin reddedilir.
…
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine
kadar olan ihalelerde ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin
kullanılması zorunludur.
(5) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif açıklama istenilmeksizin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
reddedilecek tekliflere ilişkin alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b)
bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,
Mezkûr Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “(1) İhaleler, e-
teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.
(2) Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, Elektronik İhale Uygulama
Yönetmeliğinin uygun olan hükümleri, yoksa bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak e-
anahtarlar teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar gönderilir ve teklifler ihale tarih ve
saatinde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılır.
(3) Bu ihalelerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan “Yeterlik
Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak
Tip İdari Şartname” ve ilgili yönetmelikler ekinde bulunan diğer standart formlar kullanılır
ve EKAP üzerinden e-teklif şeklinde gönderilmeyen teklifler kabul edilmez.
(4) (Mülga fıkra: 30/11/2021-31675 R.G./2. md.; yürürlük: 20/12/2021)
(5) e-teklifler EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak
hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak
girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Kısmi
teklife açık ihalelerde teklif mektubu eklerinin her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı
ihalelerde ise yeterlik bilgileri tablosunun her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulması
gerekmektedir.
(6) Geçici teminat mektupları Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci
maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınır ve mektuba ilişkin ayırt edici numara yeterlik
bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir. Bu maddeye uygun olarak alınmayan geçici
teminat mektupları geçerli kabul edilmez. Geçici teminat mektubu dışındaki teminatların
saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine yatırıldığına ilişkin bilgiler de aynı şekilde yeterlik
bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir.
(7) (Mülga fıkra: 29/12/2022-32058 R.G./4.md., yürürlük: 13/1/2023)
(8) Tekliflerin açılması ve değerlendirilmesine ilişkin tutanaklar EKAP üzerinde
hazırlandıktan sonra, çıktısı alınarak ihale komisyonu üyeleri tarafından imzalanır ve her
oturum kapatılmadan önce bilgiler EKAP’a kaydedilir.
…
(10) İhale komisyonu tarafından 60 ıncı madde kapsamında seçilen yönteme bağlı
olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
a) Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ihalelerde, geçerli
tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif
sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer
kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet
sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri, belgelerin sunuluş şekline
uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici
belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları
gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları
sağlayamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır.
…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “… 45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan
geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin %120’sinin üzerindeki ve %40’ının altındaki teklifler dikkate
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır…”
açıklaması,
05.03.2024 tarihinde yayımlanan İhale İlanı’nın “Diğer Hususlar” başlıklı 15’inci
maddesinde “İhalede Uygulanacak Sınır Değer Katsayısı (N): 1,20
Sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin
reddedilecektir.” düzenlemesi,
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler”
başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Kuzey İlçeleri Asfalt Yama Yapım İşi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
…
e) Miktarı: 25.000 ton Kuzey İlçeleri Asfalt Yama Yapım İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kahramanmaraş İli Kuzey İlçelerindeki
(Afşin, Elbistan, Ekinözü ve Nurhak) Yol Ağına Dahil olan Mahalle Yollar.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Sınır
değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin reddedilecektir.”
düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede
uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,20” düzenlemesi yer almaktadır.
İhaleye ait Birim Fiyat Teklif Cetveli idare tarafından aşağıda yer verildiği şekilde
düzenlenmiştir.
A
B
Sıra İş
No Kalemi Açıklaması
No
İş Kaleminin Adı ve Kısa
Ölçü
Birimi
Miktarı Teklif Edilen
Birim Fiyat
Tutarı
(Para
birimi
(Para birimi
belirtilerek)
belirtilerek)
1
Bitümlü Sıcak Karışım
ton
25.000
Malzeme İle Asfalt Yaması
Yapılması (Kırılmış ve
Elenmiş Ocak Taşı ile)
(Bitüm ve Malzeme Dahil)
(Nakliyeler, Astar/Yapıştırıcı
ve Her şey Dahil)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
TOPLAM TUTAR(K.D.V Hariç)
Yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığı iddiasına ilişkin inceleme, tespitler ve hukuki
değerlendirme:
Başvuruya konu ihalenin 25.000 ton asfalt yama yapım işi olduğu, 05.03.2024 tarihli
İhale İlanı ile İdari Şartname’de sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin açıklama
istenilmeksizin reddedileceğinin düzenlendiği, 26.03.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihalede,
başvuru sahibi isteklinin teklifinin sınır değerin altında olduğu gerekçesiyle reddedildiği,
ihalenin sınır değerin üzerindeki ilk teklif sahibi istekli olan MRG Enerji İnşaat Sanayi ve
Ticaret A.Ş. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemede
yaklaşık maliyete esas birim fiyat analizinde, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından
yayımlanan 2024 yılı Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine ait
Birim Fiyat Listesi’nde yer alan birim fiyatlar; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığı tarafından yayımlanan 2024 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları listesinde yer alan
rayiç fiyatlar ile Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) tarafından yayımlanan
13.02.2024 tarihli bitüm fiyatının kullanıldığı tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden yaklaşık maliyetin yani ihale konusu işin
öngörülen bedelinin, ihale yapılmadan (ihale onay belgesi düzenlenmeden) önce mevzuatta
belirlenen esas ve usullere göre miktar tespiti ve her türlü fiyat araştırması yapılarak katma
değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere idare tarafından hesaplanacağı ve dayanaklarıyla
birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine esas fiyat ve
rayiçlerin tespitinde Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesinde
yer verilen yöntemlerin herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanılabileceği
anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede ihalenin yaklaşık maliyetinin idarece hesaplanan miktarlar ile
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının (b)
ve (c) bentlerinde yer verilen fiyat ve rayiçler esas alınarak belirlendiği anlaşıldığından
başvuru sahibi isteklinin yaklaşık maliyetin hesaplanmasına yönelik iddialarının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sınır değeri yukarı yönlü değiştirme amaçlı anlaşmalı teklif verildiği iddiasına ilişkin
inceleme, tespitler ve hukuki değerlendirme:
Söz konusu iddiaya ilişkin olarak, ihale işlem dosyasında ve Elektronik Kamu
Alımları Platformu (EKAP) veri tabanında yer alan isteklilerin ortakları, yöneticileri, e-teklifi
imzalayan imza yetkilileri, adresleri, ihale dokümanın indirildiği IP adresleri ile e-tekliflerin
gönderildiği IP adresleri ve elektronik geçici teminatlarına (e-GTM) ilişkin bilgiler istekliler
arasında herhangi bir bağ bulunup bulunmadığı bakımından incelenmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j)
bendinde, anılan Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen yasak fiil veya davranışlarda
bulundukları tespit edilen isteklilerin ihale dışı bırakılacağı ifade edilmiş; aynı Kanun’un
17’nci maddesinin (a), (b) ve (d) bentlerinde rekabeti veya ihale kararını etkileyecek
davranışlarda bulunmak, ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek,
alternatif teklif verebilme halleri dışında ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya
başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif
vermek yasak fiil ve davranışlar arasında sayılarak söz konusu yasak fiil veya davranışlarda
bulunanlar hakkında mezkûr Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen hükümlerin
uygulanacağı belirtilmiştir.
Bununla birlikte ihalelerde, isteklilerce gerçekleştirilen eylemlerin söz konusu bentler
kapsamında yasak fiil ve davranış olarak nitelendirilebilmesi için birden fazla eylemin birlikte
değerlendirilmesi ve irade birliği çerçevesinde birlikte hareket edildiğine dair güçlü kanıtların
bulunması gerekmektedir.
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde başvuru sahibi Yb Madencilik İnşaat
Taşımacılık Temizlik Petrol Ticaret Sanayi Ltd. Şti., Bölükbaşı Taşımacılık İnşaat Taahhüt
Tic. San. Ltd. Şti., Güven Karaman-Alpaslan Teknik İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. İş
Ortaklığı tarafından aynı IP adresinden (95.***) ihale dokümanının indirdiği ve Yb
Madencilik İnşaat Taşımacılık Temizlik Petrol Ticaret Sanayi Ltd. Şti. tarafından yine aynı IP
adresinden (95.***) teklif verildiği,
İlpet Petrolcülük İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti., Atm Yol İnşaat Taahhüt San. Tic.
Ltd. Şti. ile İbm İnşaat İthalat İhracat A.Ş. tarafından aynı IP adresinden (78.***) ihale
dokümanının indirdiği ve Atm Yol İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yine aynı IP
adresinden (78.***) teklif verildiği anlaşıldığından anılan isteklilerin irade birliği içinde
örtülü hareket ettiklerine dair karine oluştuğu dolayısıyla anılan Kanun’un 17’nci maddesinin
(a), (b) ve (d) bendi hükümlerine aykırı hareket ettiği anlaşılan istekliler hakkında idare
tarafından 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi
kapsamında işlem tesis edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte, ihaleye katılan diğer isteklilerin ortaklarının, yöneticilerinin ve e-
teklifi imzalayan yetkililerinin farklı kişiler olduğu, aynı adreste ikamet eden istekli
bulunmadığı, aynı banka şubesinden e-GTM alan isteklilerin bulunduğu görülmekle birlikte
söz konusu hususun tek başına anılan isteklilerin irade birliği içinde hareket ettiği ve
birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabilecekleri yönünde yeterli karine oluşturacak
nitelikte olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının bu istekliler bakımından
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1’inci maddesinde yer alan
açıklamalar doğrultusunda ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatını
usulüne uygun sunan isteklilerin teklif tutarlarının sınır değer hesabına dâhil edilmesi
gerektiği, ihalede sınır değerin bu şekilde belirlendiği, ihalenin ilk oturumu sonrasındaki
aşamalarında meydana gelen tekliflerin değerlendirilmesine yönelik değişikliklerin sınır değer
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
hesabında dikkate alınmadığı, yapılan inceleme neticesinde, 6 isteklinin ihalede ortak
harekette bulunduklarının tespit edildiği ve bu istekliler arasında başvuru sahibi Yb
Madencilik İnş. Taş. Tem. Pet. Tic. San. Ltd. Şti.nin de bulunduğu, ilgili mevzuat hükümleri
gereği bu isteklilerin ihale dışı bırakılacakları ve haklarında mevzuatta öngörülen
yaptırımların idarece uygulanacağı, anılan 6 isteklinin teklifleri haricinde ihaleye teklif veren
16 istekli bulunduğu, ayrıca yaklaşık maliyete ilişkin iddianın da yerinde olmadığı hususları
bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin ihalenin iptal edilmesi gerektiğine yönelik
iddiası yerinde görülmemiştir.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin
tüm iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi
için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Yb Madencilik İnşaat
Taşımacılık Temizlik Petrol Ticaret Sanayi Ltd. Şti., Bölükbaşı Taşımacılık İnşaat Taahhüt
Tic. San. Ltd. Şti., Güven Karaman-Alpaslan Teknik İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. İş
Ortaklığı, İlpet Petrolcülük İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti., Atm Yol İnşaat Taahhüt San. Tic.
Ltd. Şti. ile İbm İnşaat İthalat İhracat A.Ş.nin 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin
dördüncü fıkrasının (j) bendi kapsamında ihale dışı bırakılmaları ve bu aşamadan sonraki
ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/019
: 45
: 16.05.2024
: 2024/UY.I-654
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.