Bilgi
İKN
2024/623069
Başvuru Sahibi
Mrns Yapı İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. - Xfalt Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Tepebaşı Belediyesi Başkanlığı
İşin Adı
Sathi Kaplama Yol Yapılması İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
BAŞVURU SAHİBİ:
Mrns Yapı İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. - Xfalt Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Tepebaşı Belediyesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/623069 İhale Kayıt Numaralı “Sathi Kaplama Yol Yapılması İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Tepebaşı Belediyesi Başkanlığı tarafından 03.06.2024 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Sathi Kaplama Yol Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Mrns Yapı İnşaat
San. ve Tic. Ltd. Şti. - Xfalt Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 26.08.2024
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.08.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 09.09.2024 tarih ve 160422 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.09.2024
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1058 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, aşırı düşük
teklif açıklamalarının aşağıdaki gerekçelerle uygun olmadığı,
a. Açıklama istenen iş kalemleri için sunduğu analizlerin, idarece verilen analiz
formatına, birim fiyat tariflerine, ihale dokümanında tanımlanan yapım şartlarına ve teknik
şartnameye uygun olmadığı, isteklinin yaptığı açıklamada analiz girdilerini ve miktarlarını
değiştirdiği, analiz girdilerinin tamamına yer verilmediği, girdilerin ve birimlerinin hatalı
şekilde gösterildiği, açıklanması istenen tüm girdilerin açıklanmadığı, açıklanan girdilere
ilişkin belgelendirme yapılmadığı, sunulan belgelerin ise Kamu İhale Genel Tebliğinin
45’inci maddesi hükümlerine aykırı şekilde düzenlendiği, açıklanması istenen ve istenmeyen
analiz girdilerinin birimi, birim fiyatı, miktarları ile girdi tutarlarının gösterilmediği,
İş kalemlerinin bütün olarak tek bir fiyat teklifine konu edilmek suretiyle açıklama
yapılmasının uygun olmadığı,
b. İdarece açıklama yapılması istenen iş kalemlerinin birim fiyat tarifleri
kapsamındaki maliyet unsurları ile isteklinin sunduğu analizlerdeki unsurların birbirinden
farklı olduğu, isteklinin kendisine avantaj sağlamak amacıyla, söz konusu iş kalemlerindeki
bazı girdileri değiştirdiği, bazı girdilere ise hiç yer vermediği,
Açıklama istenmeyen analiz girdilerine 0,01 TL veya daha az fiyat teklif edilmesi
nedeniyle bazı analiz girdilerinin tutarlarının 0,00 TL olarak hesaplandığı,
Analizlerde aritmetik hata yapıldığı, yuvarlamadan ve aritmetik hatalardan
kaynaklanan hesaplama hatalarının düzeltilmesi durumunda, bu isteklinin düzeltilmiş analiz
fiyatlarının, o iş kalemine ait teklif edilen birim fiyatın üzerinde kaldığı, farklı iş kalemlerinin
analizlerinde yer alan aynı girdiler için farklı fiyatların kullanıldığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
c. İstekli tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve
kuruluşlarının ihale ilan tarihi itibarıyla yayımlanmış cari yıl rayiç fiyatlarının kullanılması
gerekirken, bir önceki yıla ait olan fiyatların kullanıldığı, bu suretle cari yıl birim fiyatlarının
altında kalan fiyatların teklif edildiği, ayrıca cari yıl birim fiyat listesinde yer almayan ancak
geçmiş yıllarda birim fiyatı yayımlanmış olan pozlara ilişkin rayiç fiyatların kullanıldığı,
rayiç fiyatları kullanılan pozlar ile açıklama yapılması istenen pozların birbiriyle uyumlu
olmadığı,
d. Analizlerdeki işçilik bedellerinin 2024 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari
ücretin altında belirlendiği, işçilik maliyetlerinin de fiyat tekliflerine konu edildiği ve bazı
fiyat tekliflerinde “işçilik dahildir” ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama
yapıldığı,
e. İsteklinin açıklamalarında kullandığı akaryakıt fiyatlarının, EPDK tarafından
yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların
ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin
Rapor’da yer alan ve ihale ilan tarihi ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında geçerli olan
akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında olduğu, EPDK tarafından yayımlanan akaryakıt
fiyatının TL/lt cinsinden hesaplanmasında, mazotun litre’den kg’e dönüşümündeki yoğunluk
oranının 0,820- 0,845 kg/lt aralığında belirlenmediği,
f.AC-160/220 penetrasyon asfalt çimentosu, bitümlü bağlayıcı fm 2 b 2, katyonik
asfalt emülsiyonu ve mazot girdileri başta olmak üzere tüm analiz girdilerine ait fiyat
tekliflerinin fiyat teklifine konu alanda faaliyette bulunan şirketlerden alınmadığı, fiyat
tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler
yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, fiyat tekliflerini veren
şirketler ile bu teklifleri imzalayan ve onaylayan meslek mensupları arasında tam tasdik
sözleşmesi veya beyannamelerini imzalamaya yetki veren bir sözleşmenin bulunmadığı ya da
bu sözleşmelerin geçerlilik sürelerinin sona erdiği, söz konusu belgelerde, meslek mensubu
kaşesi ile fiyat teklifini veren kişiye ait imza ve kaşenin de eksik olduğu, fiyat tekliflerindeki
teklif sahibinin imzası ile tutanaklardaki ve tutanakların ekinde sunulması gereken imza
sirkülerlerinde ve imza beyannamelerindeki imzaların aynı olmadığı, fiyat teklifleri ve
ekindeki tutanakların farklı kişiler tarafından imzalandığı, fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil
eden faturaların, fiyat teklifine konu mala veya hizmete ilişkin olmadığı, fiyat teklifi veren
şirketlerin yasal defter ve belgelerinde, son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemi
için fiyat teklifine konu mal veya hizmetin alış, satış veya üretimine ilişkin kayıt
bulunmadığı, gerçeğe aykırı şekilde fiyat teklifleri düzenlendiği, fiyat teklifi veren kişi veya
şirketlerin, faal durumda olmadıkları, vergi ve oda kayıtlarının da bulunmadığı,
Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile stok tespit tutanağının geçici vergi beyanname
dönemlerinin hatalı şekilde belirlendiği veyahut hiç belirlenmediği, tespit tutanaklarının
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45’inci maddesi ve ekindeki Ek-0.5, Ek-0.6, Ek 0.7 ve Ek-0.8
standart formlarına aykırı şekilde düzenlendiği, stoklarda olduğu belirtilerek Stok Tespit
Tutanağı kullanılmak suretiyle açıklama yapılan malın stoktaki miktarının, ihale konusu işte
kullanılacağı belirtilen miktardan az olduğu halde, eksik kalan miktar için Genel Tebliğ’deki
diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılmadığı, isteklinin kendi ürettiği ve
aldığı mallara ilişkin maliyetlere dayanarak Ek-0.7 tutanağı ile yaptığı açıklamanın geçerli
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim
maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname
döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım
yapmış olması gerektiği halde, belirtilen dönemlerde tutanağı konu mala ilişkin alım
yapılmadığı, maliyet/satış tutarı ve stok tespit tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi
mala ilişkin olarak düzenlendiği bilgisi ve tutanak tarih ve sayısının bulunmadığı,
tutanaklarda mükellefin ve meslek mensubunun adı, soyadı/unvanı ile diğer bilgilerin
yazılmadığı veya hatalı olarak ya da eksik olarak yazıldığı, söz konusu defterlerin, e-defter
veya defter beyan sistemi gibi elektronik ortamlarda tutulduğu halde buna ilişkin açıklayıcı
bilgiye tutanaklarda yer verilmediği, aynı fiyat teklifi kapsamında birden fazla mal için fiyat
teklifi alınmasına rağmen, bu tekliflerin dayanağını teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit
tutanaklarında her bir mal için satış veya maliyet tutarının hesaplanması amacıyla ayrı bir
tablo düzenlenmediği, sunulan ticaret sicili gazeteleri veya tasdiknameleri ile
vekâletnamelerin hem münferiden imza yetkisini, hem de üçüncü kişilere fiyat teklifi
verilmesi yetkisini içermediği, ticaret sicili gazeteleri, ticaret sicili tasdiknamesi, imza
beyannamesi ve vekâletnamelerdeki geçerlilik sürelerinin sona erdiği, meslek mensuplarının
oda faaliyet belgelerinin, fiyat tekliflerinin ve tutanakların meslek mensubunca onaylandığı
tarihi kapsamadığı, meslek mensubunun faaliyet belgesinin kendisi tarafından “aslı gibidir”
şeklinde tasdik yapılmadan sunulduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin dayanağı olan maliyet/satış
tutarı tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında fiyat teklifini veren ve meslek mensubuna
ait bilgiler de dâhil olmak üzere içerdikleri bilgiler bakımından tutarsızlıkların bulunduğu, söz
konusu tutanaklardaki hesaplamalarda hatalar yapıldığı, satışlara dayalı açıklamalar için
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, maliyete dayalı
açıklamalar için ise ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmaması koşullarının
gerçekleşmediği, meslek mensubunca düzenlenen tutanaklarda yer alan mal ve hizmetler ile
fiyat teklifine konu mal ve hizmetlerin farklı teknik özelliklerde olduğu, bu sebeple söz
konusu belgelerin açıklamaya esas alınmasının mümkün bulunmadığı, maliyet tespit
tutanağına dayalı olarak mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için, fiyat teklifini veren kişi
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış
olması gerektiği halde, bu kurala uyulmadığı, bunun yanında, satış tutarı tespit tutanağı
dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından
son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale komisyonunca belirlenen
sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen fiyat teklifi
konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması koşuluna da
uyulmadığı, tutanaklarda fatura bilgileri tablosunun usulüne uygun şekilde düzenlenmediği,
tablodaki bilgilerin eksik ve hatalı olduğu, ayrıca tablodaki fatura adedi, faturaya konu
mamul/mal veya hizmetin adı/nevi, miktar ve tutarı bilgileri ile tutanağın satış veya maliyet
tutarının tespitine ilişkin kısmında yer alan tablodaki bilgilerin birbiriyle çeliştiği, tutanakta
son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ait olmayan faturalara da yer verildiği,
faturaların bir kısmının fiyat teklifine konu mal veya hizmetlere ilişkin olmadığı, fiyat
teklifine konu mal veya hizmet dışında başka mal ve hizmetlerin de bulunduğu halde bunların
tutarlarının ayrıştırılmadığı, faturayı düzenleyen bilgilerine ve vergi kimlik numaralarına yer
verilmediği gibi, söz konusu bilgilerin hatalı ve eksik şekilde düzenlendiği, isteklinin sunduğu
maliyet tutarı tespit tutanağı, fiyat teklifi veren mükellefin fiyat teklifine konu malın veya
hizmetin üreticisi sıfatıyla düzenlenmiş olmasına rağmen, mükellefin sahip olduğu kapasite
raporuna ilişkin bilgilere bu tutanakta hiç yer verilmediği ya da eksik veya hatalı olarak yer
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
verildiği, tutanaktaki kapasite raporunun geçerlilik süresinin sona erdiği, üretim konusu, yıllık
üretim kapasite miktarı ve üretim konusu malların biriminin, fiyat teklifine konu mal veya
hizmet üretimi için uygun ve yeterli olmadığı,
g. Açıklama istenen iş makinesi girdileri (Konkasör, Yükleyici, Ekskavatör ve
Dragline Tipi Makineler 210-259 Hp, Ekskavatör ve Dragline Tipi Makineler 100-139 Hp) ve
araçların maliyetinin ile ilgili olarak, iş makinelerinin kendi malı olduğuna dair Yapım İşleri
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde öngörülen belgeler ile iş
makinelerinin teknik özelliklerini tevsik eden belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması
kapsamında sunulmadığı, sunulan belgelerin isteklinin Teknik Şartname’de özellikleri
belirtilen iş makinelerine sahip olduğunu göstermediği, diğer taraftan iş makinelerinin
finansal kiralama ile temin edildiğini göstermek üzere sunulan belgeler arasında yer alması
gereken finansal kiralama sözleşmesi ve ödeme belgelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliğinin 31’inci maddesindeki hükme aykırı olarak sunulduğu, finansal kiralama
yoluyla edinilmiş makine, teçhizat ve ekipman sunulması durumunda da yine kendi malı olan
tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde
kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest
muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilmesi şartının geçerli olduğu, kendi malı
olduğunu belirtilen iş makineleri için ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı
olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali
müşavir raporunun da sunulması gerektiği halde bu belgelerin sunulmadığı, isteklinin kendi
malı olduğunu usulüne uygun şekilde tevsik ettiği bir iş makinesini aşırı düşük teklif
açıklamasında kullanabilmesi için, makinenin edinim bedeli ile girdi miktarının çarpımı
sonucunda bulunan tutarın, hiçbir durumda, makinenin amortisman maliyeti dışında kalan
maliyet katsayılarının (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi sigorta, nakil-montaj-
demontaj) ve resmi rayicinin çarpılması sonucu bulunan tutarın altında kalmaması gerektiği,
ancak isteklinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’nci maddesinde düzenlenen bu usule
uygun şekilde açıklama yapmadığı, kendi malı iş makinesinin amortisman süresinin dolmamış
olması nedeniyle 45.1.13.1’nci maddesinin (b) bendine göre hesaplama yapması gerekirken,
amortisman süresi dolmuş gibi değerlendirme yaparak amortisman katsayısını “0” kabul
etmek suretiyle Tebliğin 45.1.13.17’nci maddesinin (a) bendine göre hesaplama yaptığı, bu
durumun mevzuata aykırı olduğu, amortisman süresini tevsik eden yasal belgelere açıklama
kapsamında yer verilmediği, amortisman süresi sona ermemiş olan makine ve araçlar için
amortisman hesaplanmadığı, makine ve araçların resmi rayiçlerinde güç ve kapasite değerleri
ile teknik özelliklerine yer verilmemesi nedeniyle, iş makineleri ile ilgili olarak yapılan
açıklamalarda, söz konusu güç, teknik özellik ve kapasite değerlerinin sağlandığının
belgelendirilmesi gerektiği halde bu belgelendirmenin yapılmadığı,
İş makineleri yönünden kendi malına dayalı olarak yapılan açıklamaların idarece
verilen analiz ile birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve teknik
şartnamede belirtilen teknik özelliklerine uygun olmadığı, fiyat teklifi ile açıklanan iş
makinelerinin, fiyat teklifi veren şirketler tarafından son veya bir önceki geçici vergi
beyanname döneminde, üretimi, alım veya satımının yapılmadığı, bu sebeple, fiyat teklifi
veren firmanın meslek mensubundan ya da eğer kendi malı ile açıklama yapılmışsa isteklinin
meslek mensubundan yevmiye defteri kayıtlarının fatura ve ruhsatlarının istenerek
makinelerin teknik özelliklerinin idarenin analizi ile birim fiyat tarifleri, idarece tanımlanan
yapım şartları ve Teknik Şartname’de belirtilen teknik özellikleri tam olarak karşılayıp
karşılamadığının tespit edilmesi gerektiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
h. İsteklinin açıklama yapılacak iş kalemleri kapsamında yer alan nakliye girdilerine
ilişkin olarak idarece verilen nakliye formüllerini kullanmadığı, bu formüllerdeki değerleri
değiştirdiği, (K) katsayısını 2024 yılı için belirlenen tutardan daha düşük aldığı, ortalama
taşıma mesafelerinin tespiti için sunulan itinerer hesaplamalarında yer verilen ocak
bilgilerinde eksiklik ve hataların bulunduğu, hangi ocaktan, nereye (depo alanına veya dolgu
alanına) ve ne miktarda malzeme taşınacağına ilişkin herhangi bir açıklamanın yapılmadığı,
kullanılacak ocağa ilişkin sunulan ruhsat ve işletme izni belgelerinin sürelerinin dolduğu
veyahut iptal edildikleri, “granüler temel yapılması iş kalemi malzemenin yola nakli” ile Sathi
kaplama için Asfalt mıcırı analiz girdisi malzemenin yola nakli girdisine ait mesafenin
hesaplanmasında birden fazla malzeme ocağının kullanılması nedeniyle nakliyesi yapılacak
granüler temel yapılması ile sathi kaplama için asfalt mıcırı analiz girdisi malzemenin yola
nakli temel malzemesinin serim yerine naklinde birden fazla ocak dikkate alındığından
açıklamada yer verilen ve ihale konusu iş kapsamında kullanılması öngörülen her bir maden
ocağına ilişkin olarak ayrı ayrı ocak tesisi kurulması gerektiği halde istekli tarafından
açıklama kapsamında ocağın kurulacağı yerlere ilişkin herhangi bir kroki vs. sunulmadığı,
ocak tesisi kurulumuna ilişkin olarak da herhangi bir maliyet hesabının yapılmadığı ve
nakliye mesafelerini tevsik etmek üzere sunulan kamu kurum ve kuruluşları tarafından
düzenlenmiş veya onaylanmış belgelerin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin
31’inci maddesinde belirlenen asıl veya noter onaylı suret şeklinde sunulmadığı, açıklama
istenen nakliye girdileri arasında bulunan “Yarma kazısının depoya taşınması”, “Zayıf zemin
nakli”, “Ariyet kazısının nakli” ile “Taş nakli” iş kalemlerinin işin yapımında ortaya çıkan
kazının bertarafı için iş sahasından uzaklaştırılması ve depolanmasına ilişkin olduğu, ihale
konusu işin yerine getirilmesinde temin edilecek (kum, çakıl, stabilize vb.) yapı
malzemelerine ilişkin bir analiz girdisi olmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin
45.1.13.15’inci maddesi gerekçe gösterilerek idarece verilen nakliye mesafesi dışında bir
mesafe ile açıklama yapılabilmesi için nakliye konusu malzemenin işin yerine getirilmesi
amacıyla temin edilecek malzeme (kum, çakıl, stabilize vb.) niteliğinde olmasının zorunlu
olduğu, bu nedenle isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasındaki kazı nakli girdilerini Kamu
İhale Genel Tebliğinin 45.1.2’nci maddesi uyarınca idarece verilen mesafeleri kullanarak
açıklaması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “Yapım işleri ihalelerinde, (4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli
teklifler tespit edildikten sonra;…
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına
neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak
belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması
istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır...”
açıklamaları yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Sathi Kaplama Yol yapılması İşi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde):
d) Kodu:
e) Miktarı:
100 dekar alanda Tek Tabaka Astarlı Bitümlü Sathi Kaplama Yol Yapılması ile 30.000
Ton Granüler Temel Yapılması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Batıkent, Çamlıca, Yaşamkent ve muhtelif
,
mahalleler “ düzenlemesi
“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin
altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu
kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak
tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte
önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale
komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
.
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir…” düzenlemesi yer almaktadır
Başvuruya konu ihalenin tekliflerin elektronik ortamda alındığı “Sathi Kaplama Yol
yapılması İşi” olduğu, ihaleye 19 isteklinin teklif vererek katıldığı, 12.06.2024 tarihli ihale
komisyonu kararına göre Ak Yol Asfalt İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin sınır
değerin altında teklif verdiği ve aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, anılan
isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edilerek ihalenin üzerinde
bırakıldığı, başvuru sahibinin ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli
olarak belirlendiği,
Başvuru sahibinin ise bu komisyon kararına yönelik olarak Ak Yol Asfalt İnşaat
Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin yeterlik bilgilerine ilişkin belgelerinin ve aşırı düşük
teklif açıklamasının uygun olmadığı gerekçeleriyle şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
bulunduğu,
İtirazen şikayet başvurusu üzerine 31.07.2024 tarihli ve 2024/UY.II-948 sayılı Kurul
kararının alındığı, söz konusu kararda “…Sorgulama yazı ekinde açıklama istenilecek analiz
girdileri ve açıklama istenilmeyecek analiz girdilerine liste şeklinde yer verildiği,
sorgulamaya tabi her bir iş kalemi özelinde analizlerin temel analizlere ayrıştırılarak analiz
formatlarının gönderilmediği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesine göre
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için, bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı veya aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı
kapsamında isteklilere verilmesi gerektiği, ancak idare tarafından her bir iş kalemi özelinde
alt analiz girdilerine yer verilerek analiz formatlarının gönderilmediği, bu durumda söz
konusu iş kalemine ilişkin analizler olmadığından isteklilerce sunulan açıklamaların uygunluk
denetimlerinin gerçekleştirilemeyeceği, analiz girdi ve miktarlarının gösterildiği analizlerin
idarece hazırlanması, hazırlanacak analizler kapsamında yer alan girdiler de göz önünde
bulundurulmak suretiyle, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38.1’inci maddesine göre açıklama
istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ilişkin sıralı analiz girdileri listesi ile sıralı analiz
girdileri listesi kullanılmak suretiyle tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne
eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilerek açıklama istenilecek ve
istenilmeyecek analiz girdilerinin mevzuata uygun olarak idare tarafından oluşturulması,
bahse konu hususlar belirlenip hazırlandıktan sonra bu hususlara uygun bir şekilde teklifi
sınır değerin altında kalan isteklilerden, analiz hazırlanan pozlara ait analiz girdilerinin ve
miktarlarının gösterildiği analizlere de yer verilmek suretiyle, yeniden aşırı düşük teklif
açıklaması istenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.” gerekçeleriyle düzeltici işlem
belirlendiği,
Kurul kararının uygulanmasını teminen Ak Yol Asfalt İnşaat Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi’nden tekrardan aşırı düşük teklif açıklamasının istendiği, açıklamaların uygun
kabul edilerek 16.08.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin anılan istekli üzerinde
bırakıldığı tespit edilmiştir.
EKAP üzerinden 08.08.2024 tarihinde tebliğ edilen yazıda “…Kamu İhale Kanunun
38. maddesi ve İdari Şartnamenin 33. maddesine göre aşırı düşük teklifler kapsamında
olduğunuz tespit edilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.10. maddesi hükmü gereği, ekli
analiz format ve listelerini dikkate alarak yapacağınız açıklamaları 14.08.2024 tarihine kadar
İhale Komisyonumuza ulaştırmanızı rica ederim” ifadelerinin yer aldığı, yazı ekinde iki iş
kalemine ait açıklama istenen aktarmasız inşaat analizleri, açıklama istenilen analiz girdileri
ve açıklama istenmeyen analiz girdilerin listesi, açıklama istenilen iş kalemleri listesi (2 adet)
ve sıralama iş kalemleri listesine yer verildiği,
İdarece 13.08.2024 tarihinde tekrardan EKAP aracılığı ile tebliğ edilen yazıda
“…Kamu İhale Kurumunun 2024/UY.II-948 sayılı kararında “….kamu kurum ve
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri)
ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi)
için, bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz
formatlarının, ihale dokümanı veya aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı kapsamında
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
isteklilere verilmesi gerektiği…” hükmü gereği idaremizce tasarlanmış analizlerin aşırı düşük
sorgu kapsamında istekli tarafından düzenlenmesi gereğince sunulan açıklamaya ek olarak
istenmektedir. Açıklamalarınızı tebliği izleyen en fazla 3 işgünü içerisinde yapmanız hususunu
bilgilerinize rica ederim.” ifadelerinin yer aldığı, yazı ekinde kamu kurum ve kuruluşları
birim fiyatlarını içeren paçal iş kalemlerine ilişkin analizlerin gönderildiği görülmüştür.
İdarece Ak Yol Asfalt İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne tebliğ edilen
sorgulama yazılarının ekinde yer alan belgeler incelendiğinde; açıklama istenilecek iş
kalemlerine ilişkin alt girdilere ayrıştırılarak oluşturulan analizlerin gönderildiği görülmekle
birlikte, söz konusu analizlerde girdi miktarlarının bulunmadığı, bu durumun isteklinin aşırı
düşük teklif açıklamalarının analiz formatlarına uygun bir açıklama yapılıp yapılmadığı
noktasında değerlendirme yapılması imkânını ortadan kaldırdığı,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesine göre kamu kurum ve
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri)
ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi)
için, bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz
formatlarının, ihale dokümanı veya aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı kapsamında
isteklilere verilmesi gerektiği, ancak somut olayda idare tarafından her bir iş kalemi özelinde
alt analiz girdilerine yer verilerek oluşturulan analiz formatları isteklilere bildirilmekle
birlikte; bu analizlerde girdi miktarlarına yer verilmediği, bu durumda söz konusu iş
kalemlerine ilişkin isteklilerce sunulan açıklamaların uygunluk denetimlerinin
gerçekleştirilemeyeceği, bu çerçevede analiz girdi ve miktarlarının gösterildiği analizlerin
idarece hazırlanması, hazırlanacak analizler kapsamında yer alan girdiler de göz önünde
bulundurulmak suretiyle, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38.1’inci maddesine göre açıklama
istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ilişkin sıralı analiz girdileri listesi ile sıralı analiz
girdileri listesi kullanılmak suretiyle tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne
eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilerek açıklama istenilecek ve
istenilmeyecek analiz girdilerinin mevzuata uygun olarak idare tarafından oluşturulması,
bahse konu hususlar belirlenip hazırlandıktan sonra bu hususlara uygun bir şekilde teklifi sınır
değerin altında kalan isteklilerden, analiz hazırlanan pozlara ait analiz girdilerinin ve
miktarlarının gösterildiği analizlere de yer verilmek suretiyle, yeniden aşırı düşük teklif
açıklaması istenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.”
hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2024/036
: 9
: 18.09.2024
: 2024/UY.II-1152
iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için
Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması"
koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü
maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin
mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece mevzuata uygun bir
şekilde aşırı düşük teklif açıklama istemi kapsamında gerekli belgelerin hazırlanıp teklifi sınır
değerin altında kalan istekliden tekrar aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi ve bu aşamadan
sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.