Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Silifke Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü
/
2024/1588967-Taşıt ve İş Makinası Kiralama
Bilgi
İKN
2024/1588967
Başvuru Sahibi
Ferdi-Tur Akaryakıt Taşımacılık Temizlik İnşaat Otomotiv Tic. ve San. Ltd. Şti.
İdare
Silifke Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü
İşin Adı
Taşıt ve İş Makinası Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
BAŞVURU SAHİBİ:
Ferdi-Tur Akaryakıt Taşımacılık Temizlik İnşaat Otomotiv Tic. ve San. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Silifke Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1588967 İhale Kayıt Numaralı “Taşıt ve İş Makinası Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Silifke Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 20.12.2024 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Taşıt ve İş Makinası Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Ferdi-
Tur Akaryakıt Taşımacılık Temizlik İnşaat Otomotiv Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 16.12.2024
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 30.12.2024 tarih ve 174612 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2024
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1867 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde “kalite standartlarına ilişkin diğer
belgeler” kapsamında istenilen “yetki belgeleri”nin tüm ortaklar tarafından sunulmasına
yönelik düzenlemenin, Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak
Tip İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesine ait 14 numaralı dipnotta yer alan açıklamalara
aykırılık teşkil ettiği, zira söz konusu dipnot açıklamaları uyarınca İdari Şartname’nin
7.5.3’üncü maddesinde yapılan düzenleme ile istenilen belgelerin tek ortak tarafından
sunulmasının yeterli olduğu, ayrıca maddede belirtilen belgelerden bilhassa A1 belgesinin
istenmesinin, belgenin edinimi için kamu ile yapılan bir sözleşmenin ibrazının gerekmesi
nedeniyle rekabeti kısıtladığı,
2) Kiralanacak olan çorba dağıtım aracının panelvan statüsünde olduğu ve Hizmet
Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller kapsamında olmasına rağmen
Teknik Şartname’nin konuya ilişkin dördüncü maddesinde sayılmadığı,
3) Teknik Şartname’nin 4.20’nci maddesindeki düzenlemenin sigorta kapsamına
girmeyecek olan sürücü hatalarından doğacak zararı Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’ne aykırı
şekilde yüklenici uhdesinde bıraktığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma
hizmeti” başlıklı beşinci maddesinde “Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu
ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi
alınması zorunludur.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki
faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı
38’inci maddesinde “… (4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve
ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar
veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya
idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı
sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması
zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı dördüncü maddesinde “(1)
4925 sayılı Kanunda belirtilen tanımlara ek olarak bu Yönetmelikte geçen;
...
üüü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel
kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,
...
ifade eder.” düzenlemesi,
Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı beşinci maddesinde
“Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma
işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği,
dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel
kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları
zorunludur.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
“7.5.3. Bu maddede istenen kalite standartlarına ilişkin diğer belgeler:
Belge Adı
Açıklama
Ortak Girişimlerde
İstekliler Binek araçlar için: A1 yetki belgesi, Minibüs
ve Otobüsler için: B2 veya D2 yetki belgesi -Kamyon Tüm ortakların
Yetki Belgeleri ve Kamyonetler için: C2, K1, L1, L2, R1 veya R2 yetki sunması
belgelerinden herhangi birini yeterlik bilgileri
tablosuna yükleyeceklerdir.
gerekmektedir.
Teknik Şartname’de bir adet binek aracın kiralanacağının belirtildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemesine göre, idarelerin ihale dokümanında sicil,
izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgelerle ilgili belirleme yapabilecekleri, iş ortaklığında
ortaklardan her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı beyan etmeleri gerektiği anlaşılmıştır.
İdare tarafından İdari Şartname’nin 7.5.3 maddesinde araçlara ilişkin muhtelif yetki
belgelerin ortak girişimin tüm ortakları tarafından ayrı ayrı sunulmasının istenildiği, bahse
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
konu belgelerin mahiyeti itibarıyla Yönetmelik’in yukarıda yazılı maddesinde belirtilen sicil,
izin, ruhsat vb. belgelerden olduğu anlaşılmıştır.
Yönetmelik’in anılan maddesi uyarınca iş ortaklıklarında, ortaklardan her birinin sicil,
izin, ruhsat vb. belgeleri sunmalarının zorunlu olduğu, bu bağlamda başvuruya konu ihalede
yeterlik kriteri olarak istenilen yukarıda yazılı belgelerin ortak girişimlerde tüm ortaklar
tarafından sunulmasını öngörülen doküman düzenlemesinin mevzuata uygun olduğu ve bu
husustaki iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, A1 yetki belgesine ilişkin olarak Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel
Müdürlüğünden başka bir inceleme kapsamında Kurumca talep edilen görüş yazısına cevaben
gönderilen 19.09.2024 tarihli ve 2182082 sayılı yazıda “İlgi yazınızda özetle; …A1 yetki
belgesi düzenlenmesi ile A1 yetki belgesine yeni taşıt kaydı yapılmasının Bakanlık Makamı
oluru ile durdurulup durdurulmadığı; mevcut uygulamalarımız doğrultusunda, kamu kurum
veya kuruluşları ile imzalanmış başka bir sürücülü araç kiralama sözleşmesine istinaden
alınmış A1 yetki belgesine sahip olmayan veya hiçbir şekilde A1 yetki belgesine sahip
olmayan firmaların kamu kurum veya kuruluşları ile imzaladığı sözleşme olmadan A1 yetki
belgesi alıp alamayacağı, devam eden uygulamaların ne yönde olduğu hususlarında
görüşümüzün bildirilmesi talep edilmektedir.
Bilindiği üzere; Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin (KTY);
6 ncı maddesinin birinci fıkrası; "A türü yetki belgesi: Otomobille ticari tarifeli veya
tarifesiz olarak, yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere
verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a)
b)
A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,
A2 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifesiz yapacaklara,
verilir.",
14 üncü maddesinin birinci fıkrası; "(1) A türü yetki belgeleri için başvuranlardan:
a) A1 yetki belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş en az 4 adet
özmal otomobil ile 20.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları
şarttır.
b) A2 yetki belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş en az 5 adet
özmal otomobil ile 40.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları
şarttır.
c) A1 ve A2 yetki belgesi için başvuranların, kullanım hakkına sahip olunan ve
taşımacılık faaliyetinin yürütüleceği merkezi adresi veya varsa şubesinin bulunduğu imarlı
yapı/bina/tesisin, bu işe elverişli bir taşınmaz olması şarttır.
ç) A1 yetki belgesine başvuranlardan, kamu kurum ve kuruluşlarına da hizmet vermek
isteyenlerin ayrıca kamu kurum/kuruluşuyla yapılmış asgari 4 taşıt için geçerli taşıma hizmet
alımı sözleşmesine sahip olması ile Bakanlığa sunulan sözleşmede/sözleşmelerde belirtilen
taşıt sayısının toplamda 4 taşıtın altına düşmemesi şarttır. Bu bent çerçevesinde yetki belgesi
eki taşıt belgesine kayıtlı taşıtların hizmet verecekleri kamu kurum/kuruluşları haricinde
taşımacılıkta kullanılması yasaktır. Bu bentte belirtilen taşıtlara ilişkin yasağa uymayan yetki
belgesi sahiplerine 50 uyarma verilir. ...",
24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin 4 numaralı alt bendi; "Kamu
kurum/kuruluşlarıyla yapılacak taşıma sözleşmesine istinaden A1 yetki belgesi eki taşıt
belgesine kaydedilecek taşıtlar için, kaydedilebilecek taşıt sayısı sınırına bakılmaksızın taşıt
kaydedilebilir. Bu şekilde düzenlenecek taşıt kartlarının süresi, kamu kurum/kuruluşuyla
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
yapılan sözleşmenin süresiyle sınırlıdır.", hükmüne amirdir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının, düzenlemiş oldukları sürücülü taşıma ihalelerinde,
ihaleye iştirak edecek firmalardan; ihaleye konu taşıma faaliyetinin niteliği, büyüklüğü ve
gerekli taşıt sayısı göz önünde bulundurularak, KTK ve KTY çerçevesinde düzenlenen eşya
taşımacılığı için K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2 yetki belgelerinden, yolcu taşımacılığı
için ise, A1, B2, D2 yetki belgelerinden uygun türdeki yetki belgesinin istenilmesi
gerekmektedir.
Bununla birlikte; kamu yararı gözetilerek, haksız rekabetin engellenmesi ve kaynak
israfının önlenmesini teminen, KTY'nin 11 inci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde, gerçek
veya tüzel kişilerin; kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet vermek üzere A1 yetki belgesi
talepleri hariç olmak üzere, A1 yetki belgesi taleplerinin (tarifeli ve tarifesiz) ikinci bir
talimata kadar karşılanmaması 19.01.2021 tarih ve 564 sayılı Bakanlık Makam Oluru ile
uygun görülmüştür.
Diğer taraftan, bir kamu kurum ve kuruluşuna hizmet vermek üzere A1 yetki belgesi
talep eden gerçek veya tüzel kişilerin, kamu kurum/kuruluşuyla yapılmış sürücülü taşıma
hizmet sözleşmesini ibraz etmek suretiyle, KTY'de öngörülen tüm şartları sağlayarak
Bakanlığımıza müracaat etmesi zorunludur.” şeklinde görüş belirtildiği görülmüştür.
Özetle, A1 yetki belgesinin, sadece kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet vermek
üzere talep edilmesi halinde ilgili makamca düzenlendiği, diğer bir deyişle sözleşmenin
imzalanmasından önce bu belgeye sahip olmayan isteklilerin belgeyi teklif kapsamında
sunmasının mümkün bulunmadığı anlaşılmış, somut olayda belgenin sözleşmenin
imzalanmasından sonra sunulması imkanı tanınmaksızın, ihale sürecinde yeterlik kriteri
olarak belirlenmesinin rekabeti engelleyeceği ve mevzuatın yeterlik kriterleri ile öngördüğü
amacı aşacağı değerlendirilmiş, bu husustaki iddianın yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin “Kapsam” başlıklı
ikinci maddesinde “Bu Esas ve Usuller, 237 sayılı Kanuna tabi olan kurumları ve taşıtları
kapsar.” düzenlemesi,
Altıncı maddesinde “Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı
döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve
Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi
yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde
belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi
taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı
yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma
değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye
Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama
talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde
yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Düzenleme’nin atıf yaptığı 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun üçüncü maddesinde “f)
Pikap: şoför mahallinde şoför dahil 3 kişiye kadar oturacak yeri ile arkasında azami 1750
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
kilograma kadar yük taşımak için yeri bulunan motorlu taşıtlar.
…
h) Panel: Yük taşıma yeri tamamen kapalı olan pikapları,
İfade eder.” tanımlamalarına yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin 7.1.(ı) maddesinde aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir.
Belge Adı
Açıklama
Ortak Girişimlerde
İstekliler şartnamede belirtilen araçlarla ilgili teklif
edecekleri araçların bilgilerini ve Türkiye Sigortalar
Birliği tarafından yayınlanan 2024 yılı Kasım ayı kasko Tek ortağın
değerlerini bularak araç kasko bedelleri şablonuna uygunsunması yeterlidir.
olarak dolduracaklar ve yeterlik bilgileri tablosuna
yükleyeceklerdir.
Araç kasko
değerleri
Şablonu
Teknik Şartname’nin genel şartlara ilişkin 4.2’nci maddesinde “Teknik şartnamenin
2.1 (Binek otomobil), 2.3 (Çift Kabin Büyük Kasa Kamyonet (4x2), 2.7 (Tek Kabin Büyük
Kasa Kamyonet) (4x2), 2.9 (Çift Kabin Kamyonet) (4x2) ve 2.11 (Kapalı Kasa Kamyonet)
(4*2) bentlerinde belirtilen araçların, 17.03.2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine ilişkin Esas ve
Usullerin 6. maddesinde belirtildiği üzere; şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında
aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri
giderler dahil), taşıtın 21 Nisan 2022 tarih ve 31816 sayılı resmi gazete de yayımlanan 5474
karar sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile değiştirilen Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik
Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay olan 2024 Kasım
ayına ait motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin
%2'sini (yüzde iki) aşmayacaktır". Aşması durumunda teklif değerlendirme dışı
bırakılacaktır.” düzenlemesi yer almakta olup,
Aynı Şartname’nin 2.12’nci maddesinde Çorba Dağıtım Aracının (Mobil Büfe)
panelvan olacağı belirtilmiş, araca ilişkin olarak “Kasa kısmı mobil büfe olarak tasarlanmış,
kasa ctp kaplı izolasyonlu, büfe dağıtım kapağı sol yan tarafta aşağı yukarı amortisör ile
açılır kapanır olacak, temiz su tankı ve kirli su tankı olacak, 2 gözlü tezgah, en az 4 adet
projektör, en az 2 adet havalandırma bulunacaktır.” düzenlemesinin yapıldığı görülmüştür.
Özetle, Teknik Şartname’nin 4.2’nci maddesinde, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt
Edinilmesine ilişkin Esas ve Usullerin altıncı maddesi kapsamında bulunduğu belirtilen
araçların sayıldığı, İdari Şartname gereği bunların kasko değerlerine ilişkin bilgilerin yeterlik
kriteri olarak belirlendiği ancak mevzuat gereği anılan esaslar kapsamında bulunan panelvan
cinsi araca Teknik Şartname’nin ilgili maddesinde yer verilmediği görülmüştür.
Kasko bedellerine ilişkin beyanın yeterlik kriteri olarak belirlenmiş olması karşısında,
bahse konu Esas ve Usuller kapsamında bulunan ihalede kullanılacak tüm araçların
şartnamede sayılmasına rağmen, aynı kapsamda bulunan panelvan cinsi aracın beyana konu
araçlar arasında sayılmamasının, teklif sunulmasının ve değerlendirmesinin sağlıklı bir
şekilde yapılmasını engelleyici nitelikte bir aykırılık olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı beşinci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı dördüncü
maddesinde “Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme
hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve
sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve
uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Hizmet sunucularının sorumluluğu” başlıklı 34’üncü maddesinde
“Hizmet sunucuları taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan
malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim
eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve
benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan
genel hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27 nci
madde hükümleri uygulanır.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı
altıncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak,
projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde
olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu
sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken
bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin
edecektir.
Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre
sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili
mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne
uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve
üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.
Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek
idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu
maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü
araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından
yüklenici sorumludur.
Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile
gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp
ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.
Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik
önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik
önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan
korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek
kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı
güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir.
Hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve
teminat limitleri günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde
belirtilir.
Düzenlenen sigorta poliçelerinde, idare işveren sıfatıyla, yüklenici ise işi
gerçekleştiren sıfatıyla ve varsa alt yükleniciler yer almalıdır. Kıymetler tam değer üzerinden
sigorta ettirilmelidir.
Sözleşmesinde istenilmiş olması halinde, sigortalara ilişkin limitlerin işe başlama
tarihinin yıl dönümündeki güncel değerlere yükseltilmesi zorunludur.
Yüklenici, idarelerce istenen söz konusu sigortalara ilişkin poliçeleri ve ödeme
kanıtlarını, iş fiili olarak başlamadan önce idareye vermek zorundadır. Sigortalar
tamamlanmadığı sürece avans ve hakediş ödemesi yapılmaz.
Sigorta poliçelerinde belirlenen, yüklenicinin kusurlu olduğu hallerde, kusur nedeniyle
sigortanın karşılamadığı bedeller için yüklenici idareden bir istekte bulunamaz.
Sigorta yükümlülüğünün kabul süresinin sonuna kadar olan süreçte devam edip
etmeyeceği veya ne ölçüde devam edeceği, bu süreci düzenleyen madde hükümleri de göz
önünde tutularak sözleşme veya eklerinde belirtilir.
Sözleşmenin feshi veya işin/hesabın tasfiyesi halinde bu sigortalar, iş yeni yükleniciye
ihale edilinceye kadar devam ettirilir ve bu süreye ilişkin sigorta giderleri ilk yükleniciye ait
olur. Ancak bu süre, fesih veya tasfiye tarihinden başlamak üzere üç (3) ayı geçemez.”
düzenlemesi,
“Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar” başlıklı 20’nci maddesinde
“Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği
hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya olmasın yüklenici
bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlar
nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.
Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya
yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan
radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi
sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını
teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” düzenlemesi,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması”
başlıklı 76’ncı maddesinde “76.4. İstekliler tarafından ilgili mevzuatı gereğince yapılması
gereken sigorta giderleri, tip idari şartnamelerin ‘Teklif fiyata dâhil olan giderler’ maddesi
kapsamında teklif fiyatına dâhil edilecektir. İhale dokümanında iş ve/veya işyerlerinin
sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının
kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir.
Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin
belirlenmediği hallerde iş ve/işyerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği
kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/işyerlerinin
sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir.
76.5. İhale dokümanında iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
yükümlülüğün yükleniciye ait olduğu belirtilerek sigorta türü veya türleri ile sigorta
teminatının kapsam ve limitinin belirlendiği ihalelerde, isteklilerden ihale aşamasında
sigortaya ilişkin herhangi bir belge (taahhütname, sigorta poliçesi vb.) sunmaları
istenmeyecektir. Bu durumda, sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yüklenici tarafından
sigorta poliçesi sunulacağına ilişkin düzenleme teknik şartnamede yapılacaktır.” açıklaması
yer almaktadır.
İdari Şartname’nin ikinci maddesinde ihale konusu iş “12 ay süreli 29 adet, 400 saat
süreli 1 adet araç ve iş makinası kiralama hizmeti satın alınacaktır. (Sürücüsüz ve Yakıtsız)”
şeklinde tanımlanmış,
Aynı Şartname’nin 25’inci maddesinde “Teklif fiyata dahil olan giderler
25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım,
sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İsteklinin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince
ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü
sigorta giderleri teklif fiyatına dahildir. Ayrıca Araçlarla ilgili Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortası, birden fazla sürücünün kullanımını kapsayacak şekilde ( kiralama kaskosu) Tam
Kasko Sigortası, koltuk ferdi kaza sigortası, Motorlu Taşıtlar Vergisi, araç muayene ve eksoz
muayene ücretlerinin yanı sıra burada sayılmayıp halen yürürlükte olanlar ile bundan sonra
yürürlüğe girecek benzeri yasal sorumluluklar ile araçların her türlü bakım ve onarım
giderleri yükleniciye aittir.” düzenlemesine,
Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesinde “21.1. İş ve işyerlerinin korunması ile işin
ve/veya işyerlerinin sigortalattırılmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu
maddesinde düzenlenen esaslar dahilinde yükleniciye aittir.
21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:
21.2.1. Karayolları Motorlu Taşıtlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi Tüm
araçlar için Muafiyetsiz Tam (Full) Kasko Sigorta Poliçesi Minibüsler ve otobüsler için
koltuk ferdi kaza sigortası” düzenlemesine,
Teknik Şartname’nin genel şartlara ilişkin kısmında “4.18 Şoförsüz kiralanan aracı
kamu kurumunda çalışan tüm personeller kullanabilir. Bu taşıtlarla ilgili kaza vb. gibi
durumlarda hasar kasko bedelinden karşılanır.
…
“4.20 Hizmet alımına konu taşıtların arızalanması veya kaza yapması durumunda,
İdare aracı yetkili bir servise veya İdare’ye bildirilen anlaşmalı yetkili servise teslim edecek
ve durumu Yükleniciye bildirecektir. Taşıtın bakımı, onarımı ve kaza ile ilgili işlemlerin adli
ve idari mercilerde takibi işlemlerini Yüklenici yapmak zorundadır. Bu kapsamdaki tüm
masraflar Yükleniciye/ sigorta ve kasko şirketine aittir. Kaza sonucu yüklenici idareye
ücret/tazminat talebinde bulunamaz.” düzenlemesine yer verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
Yukarıda aktarılan mevzuattan; Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında yapılan
sözleşmelere ait hükümlerin uygulanmasında tarafların eşit hak ve yükümlülüklere sahip
olduğu, ihale dokümanı ve sözleşmelerde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemeyeceği,
yüklenicinin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülükleri ve yasakları ihlal
ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zararlardan bizzat sorumlu olduğu, hizmet türüne
göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türleri ile teminat limitleri günün
koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmede veya eklerinde belirtileceği, sigorta türleri
belirtilmesine rağmen sigorta kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde sigortanın asgari
limitler dâhilinde istenildiğinin kabul edileceği, sigorta poliçelerinde belirtilen yüklenicinin
kusurlu olduğu hallerde kusur nedeniyle sigortanın karşılamadığı bedeller için yüklenicinin
idareden istekte bulunamayacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu ihalenin birer adet binek, açık kasa pikap, minibüs, otobüs, kapalı
kasa kamyonet, silindir, yol süpürme aracı ve mobil büfe, üç adet büyük kasa kamyonet, yedi
adet kamyon, iki adet büyük kasa kamyonet, beş adet çöp kamyonu, dört adet çift kabin
kamyonetin sürücüsüz olarak kiralanmasını kapsadığı ve araçların idarenin personeli
tarafından kullanılacağı anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin 4.20’nci maddesinde, araçların kaza yapması durumunda, tüm
masrafların yükleniciye ait olacağının belirtildiği ve yüklenicinin tazminatı idareye rücu
yolunun kapatıldığı, bu hususta herhangi bir istisna öngörülmediği anlaşılmıştır.
Başvuru konusu ihalenin şoförsüz araç kiralama hizmeti alımı olduğu ve araçların
idare personeli tarafından kullanılacağı, işin niteliği gereği araçlara ilişkin sözleşme süresini
kapsayacak şekilde tam kasko ve trafik sigortasının teklif fiyata dâhil edilerek yüklenici
tarafından karşılanmasının istenildiği, ancak araçların karışacağı kazalardan doğacak her türlü
dava, zarar, ziyan, maddi ve manevi tazminat taleplerinden de yüklenicinin sorumlu
tutulduğu, söz konusu düzenleme ile idare personelinin kusurundan doğacak hususların da
yüklenicinin sorumluluğu kapsamına alındığı, ilgili mevzuata göre yüklenicinin gerekli
güvenlik ve sağlık tedbirlerini alma yükümlülüğü bulunmakla birlikte Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin genel hükümlerinin kapsamı dışına çıkan ve istekilerin sağlıklı teklif
oluşturmasını engeller nitelikte olan düzenlemenin mevzuata aykırılık teşkil ettiği
anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt
bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı
ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi
üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru
bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer
hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/003
: 58
: 15.01.2025
: 2025/UH.I-210
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.