Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Hatay İl Sağlık Müdürlüğü
/
2024/1282617-2025-2026 Yılları Malzemeli (Yerinde) ve Taşımalı Yemek Hizmeti Alımı
Bilgi
İKN
2024/1282617
Başvuru Sahibi
Asum Yemek A.Ş.
İdare
Hatay İl Sağlık Müdürlüğü
İşin Adı
2025-2026 Yılları Malzemeli (Yerinde) ve Taşımalı Yemek Hizmeti Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
BAŞVURU SAHİBİ:
Asum Yemek A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Hatay İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1282617 İhale Kayıt Numaralı “2025-2026 Yılları Malzemeli (Yerinde) ve Taşımalı
Yemek Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Hatay İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 19.11.2024 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “2025-2026 Yılları Malzemeli (Yerinde) ve Taşımalı Yemek Hizmeti Alımı”
ihalesine ilişkin olarak Asum Yemek A.Ş.nin 23.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 27.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
02.01.2025 tarih ve 174880 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.01.2025 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2025/11 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhalenin üçüncü kısmı üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif
açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;
- Teklif edilen çocuk yemek birim fiyatlarının normal yemek birim fiyatlarına kıyasla
çok düşük olduğu, hâlbuki söz konusu yemek menü ve reçetelerinde malzeme miktarları
açısından bir fark bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesi uyarınca
ise toplam miktar ve tutarların değil birim fiyatların açıklanması gerektiği ve anılan isteklinin
bu şekildeki birim fiyatlarını açıklamasının mümkün olmadığı, açıklamalardaki matematiksel
işlemlerin ve yemek gramajlarının kontrol edilmesi gerektiği,
- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.5’inci maddesi uyarınca öngörülmesi gereken
sözleşme giderleri ve genel giderlerin maliyet bileşeni olarak gösterilmediği,
- Sunulan Ek-O.7 tutanağında tespit yapılan üç aylık döneme ilişkin yasal defter tasdik
bilgilerinin (tasdik makamı, tarihi ve sayısı) bulunmadığı,
- Mantı, yumurta, mısır, kuru fasulye, taze fasulye, pirinç, siyah zeytin, patlıcan,
nohut, mantar, zeytinyağı, kabak, yeşil zeytin, balık, meyve suyu, portakal, şeftali ve bisküvi
girdilerinin Teknik Şartname’ye uygun şekilde açıklanmadığı,
- Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli sunularak açıklama yapıldığı ve
açıklamalar kapsamında yemeklerin birim maliyetlerine yer verilmediği, bahse konu hesap
cetvelindeki girdi miktarlarının nasıl hesaplandığının anlaşılamadığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
- Açıklama yapılırken yemek reçetelerindeki gramajlara uyulmadığı,
2) Aynı kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen
istekli ile geçerli teklif sahibi Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd. Şti.nin
ihaleye katılımda kullandıkları işletme kayıt belgelerinin üzerinde yer alan işletme
adreslerinin güncel olmadığı, oysaki işletme kayıt belgelerinin üzerindeki bilgiler değiştiğinde
geçerliliğini kaybettiği, yine söz konusu işletmelerin herhangi bir üretim faaliyetinde
bulunmadıklarından işletme kayıt belgelerinin askıya alınması gerektiği halde faaliyetlerini
durdurduklarına ilişkin olarak yetkili mercie bildirimde bulunmayarak bu işleme engel
oldukları, bu nedenle adı geçen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması
gerektiği,
3) Anılan kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen
istekli ile geçerli teklif sahibi Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd. Şti.nin
bilançolarının yeterlik kriterlerini karşılamadığı, söz konusu kriterlere yönelik olarak beyan
edilen bilgiler ile EKAP üzerindeki bilgilerin örtüşmediği,
4) Bahse konu kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak
belirlenen istekli ile geçerli teklif sahibi Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd.
Şti.nin iş hacmine ilişkin yeterlik kriterini sağlamadığı, söz konusu kritere yönelik olarak
beyan edilen bilgiler ile EKAP üzerindeki bilgilerin örtüşmediği,
5) Söz konusu kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak
belirlenen istekli ile geçerli teklif sahibi Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd.
Şti.nin iş deneyim belgelerinin benzer işe ilişkin olmadığı ve iş deneyim tutarlarının yeterlik
kriterini karşılamadığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi açısından gerekli iş
deneyim tutarının pilot ortak tarafından %70’inin, özel ortak tarafından %10’unun sağlanması
şartının gerçekleşmediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde “…79.2.2.7. İsteklinin Kendi
Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine
ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması
durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için
düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması
ve isteklinin ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç
ay içinde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım
yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve isteklinin ilan/davet
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde ihale konusu
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapmış olması gerekir.
…
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları
belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini
hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için
“(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık;
işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut,
mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri
(ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal
gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale
dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü
düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar
arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği
orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri
(doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama
giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör
muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması
gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç,
bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.
…
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü”ne (www.ihale.gov.tr)
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında
hesaplanması söz konusu olmayacak, ancak sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan
açıklamanın yapıldığı tarihte geçerli olan oran ve tutarlar üzerinden hesaplanan ihale kararı
damga vergisi ve sözleşme damga vergisi ile Kanunun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1
numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşan sözleşmelerde sözleşme bedelinin onbinde beşi
oranındaki Kurum payı ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama
yapılacaktır…” açıklamalarına yer verilmiştir.
Başvuruya konu üçüncü kısım üzerinde bırakılan AGV Gıda Yem. Tem. İnş. Taş. Tur.
San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları iddia konusu hususlar bakımından
incelendiğinde;
- Birim fiyat teklif cetvelinde 54,50 TL birim fiyat teklif edilen normal yemek öğün
maliyetinin 43,5403 TL olarak hesaplandığı, 20,00 TL birim fiyat teklif edilen çocuk yemek
maliyetinin 18,6856 TL olarak hesaplandığı, normal yemek kalemi için öğün maliyeti hesabı
yapılırken öğle ve akşam yemeklerinin dikkate alındığı, çocuk yemek kalemi için hesaplanan
öğün maliyetinin ise öğle ve akşam yemeği haricinde kahvaltı öğününü de içerdiği,
- Sözleşme ve genel giderler karşılığı olarak ayrıca bir maliyet öngörülmediği, işçilik
maliyetlerine ilişkin hesaplama yapılırken %4 oranında sözleşme ve genel giderler dâhil
tutarlar dikkate alınarak 18.582.311,54 TL gider öngörüldüğü ve İşçilik Hesaplama Modülü
çıktılarının sunulduğu, söz konusu çıktılardaki %4 oranında sözleşme ve genel giderler hariç
tutarlar dikkate alındığında bu tutarın 17.867.607,54 TL olarak hesaplandığı, bu itibarla
öngörülen işçilik maliyetinin içerisinde sözleşme giderleri ve genel giderler karşılığı olarak
714.704,00 TL bulunduğu,
- Sunulan Ek-O.7 tutanağında tespit yapılan üç aylık döneme ilişkin yasal defter tasdik
bilgilerinin bulunduğu,
- Teknik Şartname’de her bir yumurtanın 60-65 gram olacağının düzenlendiği, Eylül
2024 Bursa Ticaret Borsası Bülteni’ndeki “yumurta kırık” ürünü fiyatının kullanıldığı, fiyatı
kullanılan yumurtanın büyüklüğünün belli olmadığı, Teknik Şartname’de nohudun koçbaşı
olarak istenildiği, Aralık 2023 Ankara Ticaret Borsası Bülteni’ndeki “10 mm nohut” ürünü
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
fiyatının kullanıldığı, fiyatı kullanılan nohudun cinsinin belli olmadığı, Teknik Şartname’de
zeytinyağının natürel, rafine, yemeklik olacağının düzenlendiği, Aralık 2023 Ankara Ticaret
Borsası Bülteni’ndeki “zeytinyağı” ürünü fiyatının kullanıldığı, fiyatı kullanılan zeytinyağının
türünün belli olmadığı, Teknik Şartname’de yeşil zeytinin çizik salamura, küçük çekirdekli
(kokteyl) olacağının düzenlendiği, Aralık 2023 Ankara Ticaret Borsası Bülteni’ndeki “yeşil
zeytin” ürünü fiyatının kullanıldığı, fiyatı kullanılan yeşil zeytinin türünün belli olmadığı,
Teknik Şartname’de balığın dondurulmuş veya taze şekilde her halükârda temizlenmiş olarak
istenildiği, Nisan 2024 Ankara Ticaret Borsası Bülteni’ndeki “balık” ürünü fiyatının
kullanıldığı, kilogram fiyatı kullanılan balığın temizlenmiş olduğunun anlaşılamadığı,
- Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli sunularak açıklama yapıldığı ve
açıklamalar kapsamında yemeklerin birim maliyetlerine yer verildiği, bahse konu hesap
cetvelindeki girdi miktarlarının örnek menü ve yemek reçeteleri kullanılarak belirlendiğinin
beyan edildiği, yemek reçetelerine uygun şekilde girdi miktarlarının belirlendiği tespit
edilmiştir.
Yukarıda aktarılan tespitler çerçevesinde, çocuk yemeği maliyeti hesaplanırken
yetişkin yemeği maliyeti hesabından farklı olarak kahvaltı öğünü de dikkate alındığından ve
kahvaltı öğününün maliyeti düşürücü etkisi olduğundan, iddia kapsamında belirtildiği şekilde
bir kıyaslama yapılarak açıklamaların hatalı olduğu sonucuna varılmasının yerinde
olmayacağı sonucuna varılmış ve bu husustaki iddia uygun bulunmamıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.5’inci maddesi çerçevesinde aşırı düşük teklif
açıklaması yapılırken sözleşme bedelinin %1,567’si oranında sözleşme giderlerinin
öngörülmesi gerektiği, aşırı düşük teklif sahibi isteklinin teklif bedeli (118.161.511,54 TL)
dikkate alındığında 1.851.590,89 TL sözleşme giderinin ortaya çıkacağı, ancak istekli
tarafından öngörülen giderin 714.704,00 TL olduğu, dolayısıyla bu husus bakımından
açıklamaların yeterli olmadığı anlaşılmıştır.
Sunulan Ek-O.7 tutanağında tespit yapılan üç aylık döneme ilişkin yasal defter tasdik
bilgilerinin bulunduğundan bu husustaki iddia yerinde görülmemiştir.
Başvuruya konu edilen yumurta, nohut, zeytinyağı, yeşil zeytin, balık girdileri
bakımından iddialar uygun bulunmuş ve Teknik Şartname’ye uygun şekilde açıklanmadığı
tespit edilen bu girdiler sebebiyle aşırı düşük teklif sahibi isteklinin açıklamaları yeterli
bulunmamıştır.
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli sunularak yapılan açıklamalar kapsamında
yemeklerin birim maliyetlerine yer verildiği, bahse konu cetveldeki girdi miktarlarının nasıl
belirlendiğinin belli olduğu, yemek reçetelerindeki girdi miktarlarının Teknik Şartname’ye
uygun olduğu tespit edildiğinden bu konudaki iddialar yerinde görülmemiştir.
Sonuç olarak, başvuru konusu kısım üzerinde bırakılan AGV Gıda Yem. Tem. İnş.
Taş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının yeterli olmadığı neticesine
ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
4’üncü maddesinin ikinci fıkrasında “(2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
…
c) İşletme kayıt belgesi ve numarası: İstenilen bilgi ve belgeleri tamamlanmış kayıt
kapsamındaki gıda işletmelerine yetkili merci tarafından verilen belgeyi ve bu belge üzerinde
yer alan, Ek-6’da belirtildiği şekilde kodlanacak olan harf ve rakamlardan oluşan belge
üzerindeki numarayı,
…
h) Gıda üretim yeri: Gıda maddelerinin ham maddeden başlayarak; depolama, tasnif,
işleme, değerlendirme, dayanıklı hale getirme, ambalajlama işlerinden bir veya birkaçının
yapıldığı ve gıda maddeleri satış yerlerine gönderilmek üzere depolandığı tesisler ile bu
tesislerin tamamlayıcısı sayılacak yerlerin tamamını,
…
i) Toplu tüketim yeri: Gıda maddelerinin tekniğine uygun şekilde işlendiği, üretildiği
ve aynı mekânda tüketime sunulduğu yerleri,
ifade eder.” hükümlerine,
Aynı Yönetmelik’in “Kayıt usul ve esasları” başlıklı 6’ncı maddesinde “…(4) İşletme
kayıt belgesi; üzerinde yazılı ticaret unvanı, gerçek ve tüzel kişi, işletme adresi ve faaliyet
konusu için geçerlidir. Bu bilgilerden herhangi birinin değişmesi durumunda kayıt belgesi
geçerliliğini kaybeder. Gıda işletmecisi, değişiklik durumlarında ilgili bilgi ve belgeler ile
işletme kayıt belgesinin aslını bir dilekçeye ekleyerek en geç üç ay içerisinde yetkili mercie
yazılı başvuruda bulunur. Yetkili merci tarafından ilgili değişiklik yapılarak işletme kayıt
belgesi yeniden düzenlenir.
(5) Gıda işletmecileri faaliyetlerinin tamamını veya bir kısmını durdurmaları
durumunda, bu durumu üç ay içerisinde yetkili mercie bildirmek ve yetkili merciin işletmeyle
ilgili güncel bilgilere sahip olmasını sağlamak zorundadır…” hükümlerine,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında
beyan etmeleri gerekmektedir.
…
ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili
mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:
Belge Adı
İhale/Kısım/Kısımlar
Açıklama
İhale tarihi itibari
ile geçerlilik
Ortak Girişimlerde
süresini
Gıda Üretim
İzin Belgesi
veya İşletme
kayıt belgesi,
doldurmamış Gıda
Üretim İzni Belgesi
veya İşletme Kayıt
Belgesi Yeterlilik
Bilgilerini
Tüm ortakların
sunması
gerekmektedir.
İhale Bazında
tablosundaki ilgili
alana yüklenecektir.
…” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi 3T Kur. Hizm. A.Ş. - Umman End.
Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin iki ortağı tarafından da yeterlik bilgileri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
tablolarının ilgili satırında işletme kayıt belgesine ilişkin bağlantıya yer verilmiştir. Pilot ortak
3T Kur. Hizm. A.Ş.nin yeterlik bilgileri tablosundaki bağlantı üzerinden erişilen belgede,
işletmenin faaliyet konusunun “gıda üretimi yapan işletmeler” şeklinde belirlendiği, belgenin
ilk veriliş tarihinin 16.01.2023 olduğu, belgenin değişiklik tarihi bölümünün boş bırakıldığı,
belge üzerinde şirket, kurum, kuruluş merkez adresi ile işletme adresi olarak aynı adreslerin
beyan edildiği, bu adreslerin teklif mektubunda bulunan adresle örtüştüğü tespit edilmiştir.
Tarım ve Orman Bakanlığının internet sayfasındaki Kayıtlı/Onaylı Gıda İşletmeleri
Listesi’nden bahse konu belge ve belgedeki adres teyit edilebilmektedir.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin özel ortağı Umman End. Yem.
Hizm. San. ve Tic. A.Ş.nin yeterlik bilgileri tablosundaki bağlantı üzerinden erişilen belgede
ise, işletmenin faaliyet konusunun “toplu tüketim işletmeleri” şeklinde belirlendiği, belgenin
ilk veriliş tarihinin 29.09.2022 olduğu, belgenin değişiklik tarihi bölümünün boş bırakıldığı,
belge üzerinde şirket, kurum, kuruluş merkez adresi ile işletme adresi olarak aynı adreslerin
beyan edildiği, bu adreslerin İş Ortaklığı Beyannamesi’nde bulunan adresle örtüştüğü tespit
edilmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığının internet sayfasındaki Kayıtlı/Onaylı Gıda İşletmeleri
Listesi’nden bahse konu belge ve belgedeki adres teyit edilebilmektedir.
Geçerli teklif sahibi istekli Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd. Şti.
tarafından yeterlik bilgileri tablosunun ilgili satırında işletme kayıt belgesine ilişkin
bağlantıya yer verilmiştir. Bu bağlantı üzerinden erişilen belgede, işletmenin faaliyet
konusunun “gıda üretimi yapan işletmeler” şeklinde belirlendiği, belgenin ilk veriliş tarihinin
06.10.2017 olduğu, belgenin değişiklik tarihi bölümünün boş bırakıldığı, belge üzerinde
şirket, kurum, kuruluş merkez adresi ile işletme adresi olarak aynı adreslerin beyan edildiği,
bu adreslerin teklif mektubunda bulunan adresle örtüştüğü tespit edilmiştir. Tarım ve Orman
Bakanlığının internet sayfasındaki Kayıtlı/Onaylı Gıda İşletmeleri Listesi’nden bahse konu
belge ve belgedeki adres teyit edilebilmektedir.
Netice itibarıyla, idarece yeterlik kriteri olarak ihale tarihi itibarıyla geçerli olan gıda
üretim izin belgesi veya işletme kayıt belgesinin belirlendiği, bu belgelerin içeriğine (faaliyet
konusu vs.) ilişkin bir belirleme ise yapılmadığı, kaldı ki belgelerdeki faaliyet konularının
(gıda üretimi yapan işletmeler/toplu tüketim işletmeleri) Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay
İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki
tanımlar doğrultusunda yemek hizmeti sunumuyla bağlantılı olduğu, diğer taraftan gerek
belgeler üzerinden gerekse ilgili Bakanlığın internet sayfası üzerinden yapılan incelemelerde
isteklilerce bilgileri beyan edilen belgelerin ihale tarihi itibarıyla geçerli olmadığına,
belgelerde belirtilen işletme adreslerinin güncel olmadığına yönelik kanaat oluşturacak bir
duruma rastlanılmadığı, başvuru sahibince de söz konusu işletmelerde adres değişikliği
olduğuna, üretim faaliyetlerinin durdurulduğuna yönelik iddialarını destekleyici somut
herhangi bir bilgi/belge sunulmadığı, bu nedenlerle iddiaların yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında
beyan etmeleri gerekmektedir.
…
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
ç) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği ilgili uygulama
yönetmeliklerinde düzenlenen yeterlik belgeleri,
…
7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken
kriterler:
…
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya
eşdeğer belgeleri.
…
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli
borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi
gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemeleri
bulunmaktadır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi 3T Kur. Hizm. A.Ş. - Umman End.
Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin pilot/özel ortaklarına ait yeterlik bilgileri
tablolarında 2023 yılına ilişkin cari oran, öz kaynak oranı ve kısa vadeli banka borçlarının öz
kaynaklara oranı bilgilerine yer verilmiştir. Söz konusu oranların İdari Şartname’de istenilen
kriterleri sağladığı anlaşılmaktadır. EKAP üzerinden yapılan sorgulama neticesinde de
isteklinin 2023 yılına ilişkin bilanço oranlarının yeterli olduğu tespit edilmiştir.
Geçerli teklif sahibi istekli Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd.
Şti.nin yeterlik bilgileri tablosunda 2023 yılına ilişkin cari oran, öz kaynak oranı ve kısa
vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranı bilgilerine yer verilmiştir. Söz konusu oranların
İdari Şartname’de istenilen kriterleri sağladığı anlaşılmaktadır. EKAP üzerinden yapılan
sorgulama neticesinde de isteklinin 2023 yılına ilişkin bilanço oranlarının yeterli olduğu tespit
edilmiştir.
Netice itibarıyla, ilgili isteklilerin 2023 yılı bilançolarının İdari Şartname’nin 7.4.2’nci
maddesinde istenilen kriterleri sağladığı ve beyan edilen bilgilerin EKAP üzerinden teyit
edilebildiği göz önüne alındığında başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında
beyan etmeleri gerekmektedir.
…
ç) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği ilgili uygulama
yönetmeliklerinde düzenlenen yeterlik belgeleri,
…
7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken
kriterler:
…
7.4.3. İstekli tarafından;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,
birinin sunulması yeterlidir.
…
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 20'sinden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise
teklif edilen bedelin % 12'sinden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini
sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler.
Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin
sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir
ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur…” düzenlemeleri
bulunmaktadır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi 3T Kur. Hizm. A.Ş. - Umman End.
Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin pilot ortağı 3T Kur. Hizm. A.Ş.ne ve özel
ortağı Umman End. Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş.ne ait yeterlik bilgileri tablolarında 2023 ve
2022 yıllarına ilişkin toplam ciro bilgilerine yer verilmiştir. Adı geçen isteklinin pilot
ortağının 2022 ve 2023 yılları toplam ciro tutarlarının ortalaması, özel ortağının salt 2023 yılı
ciro tutarı üzerinden olmak üzere, her iki ortağın da iş ortaklığındaki hisseleri oranında (%99-
%1) yeterlik kriterini sağladığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan, EKAP üzerinden yapılan
sorgulamada beyan edilen ciro bilgilerinin doğru olduğu görülmektedir.
Geçerli teklif sahibi istekli Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd.
Şti.nin yeterlik bilgileri tablosunda 2023 yılına ilişkin toplam ciro bilgisine yer verilmiştir.
İsteklinin 2023 yılı toplam cirosunun İdari Şartname’de istenilen kriteri sağladığı tespit
edilmiştir. EKAP üzerinden yapılan sorgulamada beyan edilen ciro bilgisinin doğru olduğu
görülmektedir.
Netice itibarıyla, isteklilerin ilgili yıl(lar)a ilişkin gelir tablolarının İdari Şartname’nin
7.4.3’üncü maddesinde istenilen kriteri sağladığı ve beyan edilen bilgilerin EKAP üzerinden
teyit edilebildiği göz önüne alındığında başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
sonucuna ulaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında
beyan etmeleri gerekmektedir.
…
ç) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği ilgili uygulama
yönetmeliklerinde düzenlenen yeterlik belgeleri,
…
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken
kriterler:
7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında
kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale
konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan
hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
…
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20'den az olmamak
üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren
belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70'ini, diğer
ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10'unu sağlaması ve diğer ortak
veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30'undan az
olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları
ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir
işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer
ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması
koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim
tutarını sağlaması zorunludur.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Kamu ya da özel sektörde yapılan malzemeli, malzemesiz veya taşımalı yemek pişirme
veya yemek hazırlama hizmeti veya yemek hazırlama dağıtım işleri benzer iş olarak kabul
edilecektir.” düzenlemeleri bulunmaktadır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi 3T Kur. Hizm. A.Ş. - Umman End.
Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin pilot ortağı 3T Kur. Hizm. A.Ş.ne ait
yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyimini gösteren belgeler satırında bir adet iş deneyim
belgesi bağlantısına yer verilmiştir. Söz konusu bağlantı üzerinden erişilen belgeye konu işin
2018/690364 İKN’li ihale kapsamında gerçekleştirilen malzeme dâhil yemek pişirme,
dağıtımı ve sonrası hizmetleri olduğu, işin kabulünün 31.03.2022 tarihinde yapıldığı, belge
tutarının 79.608.300,62 TL, iş ortaklığı olan yüklenicinin %49 ortaklık oranına sahip özel
ortağı 3T Kur. Hizm. A.Ş.nin hissesine düşen belge tutarının 39.008.067,30 TL olduğu
görülmektedir. Aynı isteklinin özel ortağı Umman End. Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş.ne ait
yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyimini gösteren belgeler satırında yer verilen iş deneyim
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
belgesi bağlantısı üzerinden erişilen belgeye konu işin ise 2022/395056 İKN’li ihale
kapsamında gerçekleştirilen malzemeli yemek pişirme, dağıtımı ve sonrası hizmetleri olduğu,
işin kabulünün 31.08.2022 tarihinde yapıldığı, belge tutarının 18.234.158,90 TL, iş ortaklığı
olan yüklenicinin %99 ortaklık oranına sahip pilot ortağı Umman End. Yem. Hizm. San. ve
Tic. A.Ş.nin hissesine düşen belge tutarının 18.051.817,31 TL olduğu görülmektedir.
Geçerli teklif sahibi istekli Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd.
Şti.nin yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyimini gösteren belgeler satırında bir adet iş
deneyim belgesi bağlantısına yer verilmiştir. Söz konusu bağlantı üzerinden erişilen belgeye
konu işin 2023/577192 İKN’li ihale kapsamında gerçekleştirilen “Malatya İlinde
Mutfaklarında Yemek Pişirme Yoluyla İdarece Belirlenecek Noktalarda Toplam Bir Ay
İçerisinde 501000'er Kişiye, Her Gün Sabah, Öğlen ve Akşam Yemeği” hizmeti olduğu, işin
kabulünün 04.07.2023 tarihinde yapıldığı, belge tutarının 68.616.000,00 TL olduğu tespit
edilmiştir.
Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
sahibi 3T Kur. Hizm. A.Ş. - Umman End. Yem. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin
pilot ve özel ortaklarının karşılaması gereken iş deneyim tutarını sağladığı, geçerli teklif
sahibi istekli Tilmen Tem. Nak. Gıda Teks. ve Yem. San. Tic. Ltd. Şti.nin iş deneyimine
ilişkin yeterlik kriterini karşıladığı, her iki isteklinin iş deneyim belgelerine konu işlerin İdari
Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde yer verilen benzer işlere ilişkin olduğu anlaşılmış ve
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin başvuruya konu üçüncü kısmında
AGV Gıda Yem. Tem. İnş. Taş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu
aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi
gerekmektedir.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi
uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanun’un öngördüğü koşulun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru
bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, ihalenin şikâyete konu üçüncü kısmının yaklaşık maliyet tutarı dikkate
alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen
şikâyet başvuru bedelinin 118.286,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 32
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-291
maliyet üzerinden 157.733,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla
ödendiği tespit edilen 39.447,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin
gerektiği anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince
düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.