Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı
/
2024/1669917-Toplu Taşıma Araçlarının Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi ile Manevra Hizmeti Alımı İşi
Bilgi
İKN
2024/1669917
Başvuru Sahibi
Samko Otomotiv Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Toplu Taşıma Araçlarının Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi ile Manevra Hizmeti Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 37
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-296
BAŞVURU SAHİBİ:
Samko Otomotiv Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1669917 İhale Kayıt Numaralı “Toplu Taşıma Araçlarının Tamir, Bakım, Onarım,
Yedek Parça ve Lastik Değişimi ile Manevra Hizmeti Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı
tarafından 06.01.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Toplu Taşıma
Araçlarının Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi ile Manevra Hizmeti
Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Samko Otomotiv Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.nin 17.12.2024
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 30.12.2024 tarih ve 174668 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2024
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1879 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, uyuşmazlığa konu işin, 301 adet toplu taşıma
aracının; tamirini, bakımını, onarımını, yedek parça değişimini, lastik değişimini ve manevra
hizmetini kapsadığı, benzer iş tanımı yapılırken ise işin kapsamının sadece şehir içi toplu
taşıma otobüslerinin bakım ve onarım hizmeti ile sınırlandırıldığı, dahası bu bakım-onarım
hizmetinin, mobil yol yardım ve manevra hizmeti ile birlikte gerçekleştirilmiş olması şartının
getirildiği, yedek parça değişimi ve lastik değişiminin tamamen benzer iş tanımı dışında
bırakıldığı, yani benzer iş tanımı yapılırken, ihale konusu iş ile aynı kapsamda benzer iş
tanımı yapılması bir yana kısıtlayıcı ilave koşullar belirlendiği, benzer işin farklı birçok
varyasyonla ihaleye katılımı engellemeyecek aksine artıracak şekilde belirlenmesinin
mümkün olduğu,
Başvuruya konu ihalede benzer iş tanımına uygun bir iş deneyim belgesi sunulmasının
ancak “şehir içi toplu taşıma araçları”, “bakım-onarım hizmeti”, “mobil yol yardımı” ve
“manevra hizmeti” koşullarının tamamının bir arada bulunması durumunda mümkün
olabileceği, daha açık bir ifadeyle, ihale konusu iş sadece toplu taşıma araçlarının tamir-
bakımı iken benzer iş koşulunu karşılamak için sunulan iş deneyim belgesinde şehir içi toplu
taşıma otobüslerinin bakım-onarımının, mobil yol yardımı ve manevra hizmeti ile birlikte
gerçekleştirilmesinin gerekeceği, yani benzer iş tanımının, ihale konusu işin kapsamını
genişletmek yerine daralttığı, zira toplu taşıma araçlarının bakım-onarımını yapan bir
isteklinin bu işi mobil yol yardımı ve manevra hizmeti ile birlikte yapmaması durumunda
ihaleye katılımının mümkün olmadığı, yine herhangi bir toplu taşıma aracının bakımının
yapılmasının da yeterli görülmediği, yani şehirlerarası toplu taşıma araçlarının bakımını
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 37
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-296
yapan bir firmanın, diğer tüm koşulları karşılasa bile ihaleye katılımının mümkün
olmayacağı, aynı şekilde şehir içi toplu taşıma aracı olarak minibüs, dolmuş, midibüs vb.
araçların bakım-onarımını yapan bir isteklinin de ihaleye katılımının mümkün olmayacağı,
İdarece düzenlenen benzer iş tanımına uygun iş deneyim belgesi sunulabilmesi için,
daha önce aynı idarenin aynı işini yapmaktan başka bir yol bulunmadığı, yani idarenin açıkça
tek bir istekliyi işaret edecek şekilde benzer iş tanımı belirlediği, şehir içi otobüs bakım-
onarım işinin, şehirlerarası toplu taşıma yapan otobüslerin bakım-onarım işinden yahut tır-
kamyon gibi diğer ağır vasıtaların bakım-onarımından yahut şehir içi dolmuş, midibüs,
minibüs gibi araçların bakım-onarımından ne gibi bir farkının olduğunun izaha muhtaç
olduğu,
İdarenin bir önceki sene gerçekleştirilen 2023/1410709 İKN’li “241 Adet Toplu
Taşıma Araçlarının Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi ile Hizmeti Alımı
İşi” ihalesinde benzer iş tanımının “Mobil yol yardım ve lastik hizmeti ile birlikte
gerçekleştirilen her türlü ağır vasıta bakım onarım hizmeti” şeklinde belirlendiği, 2023
yılındaki ihalede, ihale konusu iş toplu taşıma araçlarının bakım ve onarımı olduğu halde
benzer iş tanımının ihaleye katılımı artırıcı şekilde ağır vasıta bakım-onarımlarını da
kapsadığı, bu durumda hem toplu taşıma araçlarının (otobüs, minibüs, servis ayrımı
yapılmaksızın) bakım-onarımını yapan hem de ağır vasıta bakım-onarımını yapan şirketlerin
ihaleye katılımının sağlandığı, oysa başvuruya konu ihalede benzer iş tanımının, ihale konusu
işin kapsamından bile daha dar ve dolayısıyla da ihaleye katılımı engelleyici bir biçimde
belirlendiği, şikâyet başvurularının benzer iş tanımının ihale konusu işten daha dar şekilde
belirlenmediği ileri sürülerek reddedildiği,
İdarece şikâyet başvurularına verilen cevapta iddia konusu hususlarda herhangi bir
açıklama yapılmadığı, yukarıda da belirtildiği üzere, tüm bu koşulların, ihaleye katılımı
sınırlandırmak amacıyla getirildiğinin açıkça ortada olduğu, böyle bir yaklaşımın, kamu
kaynaklarının kullanıldığı kamu ihaleleri söz konusu olduğunda, işlemi hukuka aykırı hale
getirdiği, açıklanan nedenlerle ihaleye katılımı artıracak ve mevzuata aykırılık teşkil
etmeyecek şekilde yeniden benzer iş tanımı yapılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine,
bunun mümkün olmaması halinde ise, doküman düzenlemesinin yeniden yapılabilmesi
amacıyla, ihalenin iptaline karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü
maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesindeki tanımlar yanında;
a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından
benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 37
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-296
uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,
...
c) İş: Hizmet işlerini,
ç) İş deneyim belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu hizmet veya benzer
hizmetlerdeki mesleki deneyimini gösteren, hizmet alımlarında iş bitirme belgesi, yapımla
ilgili hizmet işlerinde ise iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş
yönetme belgesini,
d) İş deneyimini gösteren belgeler: İş deneyim belgeleri ve teknolojik ürün deneyim
belgesi ile gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü
kurum ve kuruluşa gerçekleştirilen işlere ilişkin olarak Yönetmeliğin 47 nci maddesinde
belirtilen belgeleri,
... ifade eder.” düzenlemesi,
Aynı Yönetmelik’in “İstenecek belgeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik
ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere
istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:
a) İhale konusu işin yaklaşık maliyetine bakılmaksızın tüm ihalelerde; adayın veya
isteklinin teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu gösteren belgelerin,
b) Yaklaşık maliyeti, Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2)
numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarı ile eşik değer arasında
olan işlerin ihalelerinde; (a) bendinde sayılan belgelere ek olarak, adayın veya isteklinin
ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren belgelerin,
... idarelerce istenilmesi zorunludur.” düzenlemesi,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler ve benzer işe ilişkin
hususlar” başlıklı 72’nci maddesinde “72.1. Yaklaşık maliyeti, 4734 sayılı Kanunun 13 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan ve hizmet
alımları için öngörülen üst limit tutarının altında kalan ihalelerde iş deneyimini gösteren
belgelerin istenilmesi idarelerin takdirindedir. Ancak, hizmet alımı ihalesiyle
gerçekleştirilecek danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde iş deneyimini gösteren belgelerin
istenilmesi zorunludur.
72.2. İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt
dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında kabul işlemleri
tamamlanan ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak Hizmet Alımı İhaleleri
Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen tevsik edici belgeler sunulacaktır.
72.3. Birden fazla işin benzer iş olarak belirlenmesi halinde bu işlerin birlikte mi
yoksa ayrı ayrı mı benzer iş olarak kabul edileceğinin şartnamede belirtilmesi gerekmektedir.
Şartnamede bu konuya ilişkin bir açıklık bulunmaması halinde, benzer iş olarak belirlenen
işlerin her birinin ayrı ayrı benzer iş olarak kabul edilmek suretiyle değerlendirme yapılması
zorunluluğu bulunmaktadır. ...” açıklaması,
09.12.2024 tarihinde yayımlanan İhale İlanı’nın “Bu ihalede benzer iş olarak kabul
edilecek işler” başlıklı 4.4’üncü maddesinde “4.4.1. İstekliler benzer iş tanımı olarak “Mobil
Yol Yardım ve Manevra Hizmeti ile birlikte gerçekleştirilen Şehir İçi Toplu Taşıma
Otobüslerinin Bakım Onarım Hizmeti“ benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi,
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 37
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-296
bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: TOPLU TAŞIMA ARAÇLARININ TAMİR, BAKIM, ONARIM, YEDEK PARÇA
VE LASTİK DEĞİŞİMİ İLE MANEVRA HİZMETİ ALIMI İŞİ
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
...
e) Miktarı: 21.000.000 Km Üzerinden 301 Adet Toplu Taşıma Araçlarının Tamir,
Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi İle Manevra Hizmeti Alımı İşi olup,
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İş teslimi, İdarenin Kepez İlçesi,
Fabrikalar Mah. Fikri Erten Caddesi, 3028 sok. üzerinde yer alan Antobüs Depolama alanı
içerisinde yapılacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “... 7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt
içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında
taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan
hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye
doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini
gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 35'den az olmamak üzere, ihale
konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya
teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.
...
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
İstekliler benzer iş tanımı olarak “Mobil Yol Yardım ve Manevra Hizmeti ile birlikte
gerçekleştirilen Şehir İçi Toplu Taşıma Otobüslerinin Bakım Onarım Hizmeti” benzer iş
olarak kabul edilecektir. ...” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “... 301 (üçyüzbir)
araçlık Toplu Taşıma Araçları filosunun; şoför, yakıt ve idari giderleri dışında kalan ve
araçların faal olarak her gün en az iki vardiya, nöbetçi araç çalışan hatlarda üç vardiya
çalıştırılmasının ve toplamda iş süresi boyunca 21.000.000 km çalıştırılmasının sağlanması
için; yakıt temini hariç gerekli tamir, bakım onarım (periyodik ve genel), akü, lastik, yağ ve
filtre bakım onarım ve değişimi, motor sisteminde bulunan yangın söndürme donanımlarının
periyodik bakım ve onarım, her türlü yedek parça değişimi, garaj içi manevra ve
parklanmaları, yol yardım hizmeti, dış temizlikleri dahil her türlü garaj işletme hizmet alımı
işidir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanında yer verilen düzenlemelerden ihalenin konusunun toplu taşıma
araçlarının tamiri, periyodik ve genel bakım-onarımı, akü, lastik, yağ ve filtre bakım-onarımı
ile değişimi, motor sisteminde bulunan yangın söndürme donanımlarının periyodik bakım-
onarımı, her türlü yedek parça değişimi, garaj içi manevra ve parklanmaları, yol yardım
hizmeti, dış temizlikleri dâhil her türlü garaj işletme hizmeti alımı olduğu anlaşılmaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 37
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-296
İhaleye katılacak isteklilerin, mesleki ve teknik yeterliklerini tevsik için, ihale konusu
iş veya benzer işlere ilişkin deneyimlerini gösteren belgeleri sunmaları talep edilmiş olup
ihale konusu işe benzer iş olarak kabul edilecek işler “mobil yol yardım ve manevra hizmeti
ile birlikte gerçekleştirilen şehir içi toplu taşıma otobüslerinin bakım onarım hizmeti” olarak
belirlenmiştir.
Aynı idarenin 2023 yılında gerçekleştirdiği 1410709 ihale kayıt numaralı (İKN) “241
adet toplu taşıma araçlarının tamir, bakım, onarım, yedek parça ve lastik değişimi ile hizmeti
alımı işi” konulu ihalede benzer işin “mobil yol yardım ve lastik hizmeti ile birlikte
gerçekleştirilen her türlü ağır vasıta bakım onarım hizmeti” şeklinde belirlendiği
görülmüştür.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde “benzer iş” terimi ihale konusu iş
veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer
usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve
organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işler olarak tanımlanmıştır.
İhale dokümanında benzer iş belirlemesi yapılırken kendi ihtiyaçlarını en iyi biçimde
karşılayacak çözümü seçme noktasında idarelerin takdir hakkı bulunmakla birlikte söz konusu
takdir hakkının Kanun’un temel ilkeleriyle sınırlı olduğu izahtan varestedir.
Benzer işin kapsamının dar belirlenmesi halinde, katılımcı sayısının sınırlanması
sebebiyle rekabetin azalması ve ihalenin daha yüksek bir bedelle sözleşmeye bağlanması riski
arttığından, kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlama sorumluluğu gereğince
idarelerden beklenen, ihale sürecinin her aşamasında olduğu gibi benzer işin belirlenmesi
sürecinde de fayda-maliyet dengesi gözetilerek en uygun çözümün bulunmasıdır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanı düzenlemeleri bir arada
değerlendirildiğinde; idare tarafından önceki yıl da aynı konulu ihalenin gerçekleştirildiği, söz
konusu ihalede benzer işin “mobil yol yardım ve lastik hizmeti ile birlikte gerçekleştirilen her
türlü ağır vasıta bakım onarım hizmeti” şeklinde belirlendiği, itirazen şikâyet başvurusuna
konu ihalede, ihale konusu işin idareye ait toplu taşıma araçlarının, şoför ve yakıt giderleri
hariç olmak üzere, faal olarak çalıştırılmasının sağlanması için gerekli hizmetleri (bakım
onarım, yedek parça vs.) içerdiği, İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde benzer işin ““Mobil
Yol Yardım ve Manevra Hizmeti ile birlikte gerçekleştirilen Şehir İçi Toplu Taşıma
Otobüslerinin Bakım Onarım Hizmeti” şeklinde belirlenmek suretiyle kapsamın daraltıldığı,
idarenin şikâyet başvurusuna verdiği cevapta başvuru konusu ihalede benzer iş kapsamının
hangi gerekçelerle daraltıldığı hususunda herhangi bir açıklamada bulunulmadığı hususları
göz önünde bulundurularak anılan düzenlemenin rekabeti engeller nitelikte olduğu ve kamu
kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlama ilkesi ile bağdaşmadığı sonucuna varılmış ve
başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.
Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) bendinin
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/005
: 37
: 29.01.2025
: 2025/UH.I-296
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 157.733,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri
hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu
iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini
izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde başvuru
bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince
ihalenin iptaline,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün
içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.