Bilgi
İKN
2024/1159033
Başvuru Sahibi
Nur Grup Yemek Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Bingöl İl Sağlık Müdürlüğü
İşin Adı
Yemek Hizmeti Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
BAŞVURU SAHİBİ:
Nur Grup Yemek Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bingöl İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1159033 İhale Kayıt Numaralı “Yemek Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bingöl İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 10.10.2024 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Yemek Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Nur Grup Yemek Gıda
Temizlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 03.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 11.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
11.12.2024 tarih ve 173159 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.12.2024 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1636 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
Turunç Kurumsal Yemek Ltd. Şti. tarafından İhalenin 1’inci kısmında sunulan aşırı
düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı şöyle ki;
1) Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek- H.4) standart forma uygun
düzenlenmediği,
2) Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6. maddesinde açıklanan ürünlere ilişkin anılan
Tebliğ’in 79.2.2’nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama
yapılması fiilen mümkün olmasına rağmen üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri
kullanılarak mevzuata aykırı açıklama sunulduğu, ayrıca fiyat teklifi ile sunulan gıda
malzemelerine ait neden fiyat teklifi sunularak aşırı düşük teklif açıklaması yapıldığına dair
hiçbir hukuki gerekçe sunulmadığı,
3) Açıklamanın teklif edilen birim fiyat üzerinden değil, çiğ girdi maliyetleri
toplanarak ihalede teklif edilen toplam tutar üzerinden yapıldığı, ancak açıklamanın öğün
için birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen tutar için yapılması ve bunun üzerinden
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli (Ek- H.4) sunulması gerektiği,
4) Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6’ncı maddesinde yer alan açıklamaya göre,
çalıştırılacak personele ait giyim giderlerinin “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirmesi
gerekirken “işçilik giderleri” kısmına dahil edildiği, bu nedenle işçilik giderinin toplam teklif
tutarına oranının ve işçilik oranının değiştiği ve Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
(Ek- H.4) işçilik giderlerinin yanlış hesaplandığı ve hesap cetvelindeki “0,80’den az veya
0,95’den çok” mevcut oran aralıklarının değiştiği,
5) Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilecek ürünlere ilişkin
sunulan fiyat tekliflerinde TÜRMOB kaşesinin bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin
8.4.’üncü maddesine aykırı olarak TÜRMOB kaşesi yerine kaşe numarası yazıldığı,
6) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ekinde de imza beyannameleri ile
meslek mensuplarına ait oda faaliyet belgeleri ile teklife konu mal veya hizmet için maliyet
tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulmadığı, bu
tutanakların gerçek faturalar üzerinden tanzim edilmediği, formlara yazılan fatura bilgilerinin
gerçeği yansıtmadığı, fatura bilgileri tablosunun gerçeğe aykırı beyanlarla doldurulduğu,
7) Yapılan hesaplamalarda her öğün için birim ana girdi ve işçilik birim maliyetinin
toplandığı ve teklif birim fiyata bölünerek hatalı olarak oran hesaplandığı,
8) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen birim fiyatların ihale ilan tarihi
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) olması gerekirken sunulan internet çıktılarında
birim fiyatların geçerli olduğu tarihlerin bulunmadığı, belgede bulunan tarihlerin
bilgisayardan çıktı alınan tarih olduğu ve gerçeği yansıtmadığı, ilgili kurumlardan teyitlerinin
yapılması gerektiği,
9) Sunulan ticaret borsası bültenlerin ihale tarihinden önceki 12 ay içerisinde olması
gerektiği, açıklamada ticaret borsası tarafından ilan edilen ortalama birim fiyat yerine en
düşük fiyatların kullanıldığı, bültenlerin internet çıktısı olarak sunulduğu ve onaylı olarak
sunulmadığı, bu nedenle ilgili Ticaret Borsalarının internet sitelerinden teyit edilmesi
gerektiği, ancak sunulan bültenlerin teyit edilemediği ve farklılıklar bulunduğu, (Örn. Kayseri
Ticaret Borsası)
10) Toptancı hali fiyatlarında ihale tarihinden önceki 12 aylık dönem ve ihale tarihi
sonrası belirlenen fiyatlar kullanıldığı ve teyitlerinin yapılması gerektiği,
11) Maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile yapılan açıklamada, sözleşme
süresince kullanılması gereken çiğ girdi malzemelerinin hesaplanması ve hesaplanan bu
miktarların en az yarısı kadar alım veya 1/20’si oranında satış yapıldığının belirtilmesi
gerekirken, sadece kişi başına düşen gramajlar üzerinden hesaplama yapıldığı, satış
miktarlarının asgari miktarları karşılamadığı,
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.7) tarih ve sayı bulunmadığı, söz
konusu belgenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine uygun hazırlanmadığı,
ilgili meslek mensubu tarafından her sayfası kaşelenip imzalanmadığı, ilgili tutanağın 1’inci
sayfasında yer alan SMMM bilgileri ile ilgili meslek mensubunun kaşe bilgilerinin
birbirinden farklı olduğu, ilgili meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı,.
sunulmuş olsa dahi anılan belgenin geçerlilik süresinin dolduğu,
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.7) ana girdi listesine bir bütün olarak yer
verildiği, ana girdi listesindeki hangi ürünlerin üreticisi, hangi ürünlerin satıcısı olduğunun
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
ayrı tablolar halinde belirtilmediği, açıklamaya konu malların toplam alış/satış tutarlarının
toplam miktara bölünmesi sonucunda bulunan ortalama birim maliyetleri/ortalama birim satış
fiyatlarının yanlış hesaplandığı tutanağın standart forma uygun olmadığı, tutanağın ilan
tarihinden önceki üç aya ilişkin mali bilgileri göstermediği, hesaplamaların hangi dönemi
kapsadığına ilişkin belirleme yapılmadığı,
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile ekmeklere ilişkin açıklama
yapılamayacağı, zira hesaplanan toplam poşetli ekmeklere ilişkin 3 aylık dönem içerisinde en
az ürünün yarısı kadar alış %5 oranında da satış yapamayacakları, bu nedenle faturaların
meslek mensubundan istenilmesi gerektiği, tutanağın standart forma uygun olmadığı,
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile ambalajlı sulara ilişkin açıklama
yapılamayacağı, zira 3 aylık dönem içerisinde ambalajlı su miktarının yarısı kadar alış, %5
oranında da satış yapamayacakları,
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ekinde açıklamaya konu gıda
maddelerinin alış ve satışı ile iştigal ettiğine ilişkin belge sunulmadığı,
12) Ortalama menü maliyetlerinin hatalı hesaplandığı, yapılan hesaplamalarda gün
sayısının fazla, menü toplam maliyetinin eksik, ortalama maliyetin ise ana girdi hesabına
eksik yansıtıldığı, ortalama öğün maliyetinin düşük hesaplandığı,
13) Ana girdi tablosunda bulunan malzemelerin birim fiyatlarının Malzemeli Yemek
Sunumu Hesap Cetveline (Ek- H.4) hatalı yansıtıldığı, ticaret borsalarındaki ilgili malın ihale
tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem günündeki ortalama fiyat yerine maliyet
düşürücü olarak daha eski veya ihale tarihinden sonraki bültenlerin ve asgari birim fiyatların
kullanılarak açıklama yapıldığı, ayrıca anılan ürünlere, teknik şartnamedeki yemek
reçetelerinde yer verilmesine rağmen, ana girdiler tablosunda adı geçen ürünlerin
bulunmadığı,
14) İlgili ticaret borsalarındaki ürün koduna (HMS, HTS, IHR, ITH, MS vb.) dikkat
edilmeden açıklama yapıldığı, bu nedenle hangi aya ait olduğu da belli olmadığı için
belirtilen fiyatın ihale tarihinden önceki 12 aya ait olduğunun tespit edilmesinin mümkün
olmadığı, bu nedenle de ticaret borsasında bu fiyatlar kullanılırken G kodlu fiyatlar ile
açıklanma yapılmaması gerektiği, aynı durum İTH kodunda da geçerli olduğu ve bu kodun
ürünün ithal edildiğini gösterdiği, bu ürünle ilgili gümrük vergisi fiyatlarının bulunduğu ve
birim fiyatı net yansıtmadığı,
15) “Ceviz içi”, “fındık içi”, “Badem içi” ve “Çam fıstık içi” ürünlerinin ticaret
borsalarında yer alan “kabuklu ceviz” ve “kabuklu fındık ”birim fiyatları ile açıklandığı, ya
da ticaret borsa bültenlerinde salt “fındık”, salt “ceviz”, “fındık içi”, “ceviz içi” ürünleri
üzerinden maliyet düşürücü olarak hesaplandığı,
16) Ekmek, ayran, süt, yoğurt, bardak su gibi ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla
halk ekmek fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb. gibi kamu kurumu niteliğine haiz
kuruluşların fiyat listelerinin kullanıldığı, ancak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.3’üncü
maddesinde yer alan açıklama gereği sunulan fiyat listelerinin ilan/davet ile ihale tarihi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
arasında (ihale tarihi hariç) olmadığı ve şartnamede belirtilen gramajlara uygun olmadığı,
17) Teknik Şartnamede yapılan düzenlemeler gereğince, ürünlerin “yağlı”, “tam
yağlı”, “pastörize, “baldo”, “UHT”, niteliğine haiz olmaları gerektiği, anılan ürünler için
sunulan Ticaret Borsası bültenlerinde sadece “kaşar peyniri”, “beyaz peynir”, “tulum
peyniri”, “örgü peynir”, “pirinç”, “süt”, “yoğurt”, “süzme yoğurt”, “yumurta”, “ayran”
ibarelerinin yer aldığı, anılan ürünlerin “tam yağlı”, “yağlı” , “pastörize” , “baldo”, “UHT”,
“Kiraz”, “Napolyon”, “Mandalina” “Çekirdeksiz”, “Kırmızı Mercimek”, “futbol” olma
özelliklerini karşılayıp karşılamadığı hususunun açıkça anlaşılmadığı, Ticaret borsası
bültenlerinde kaşar peyniri, beyaz peynir, pirinç, süt, yoğurt ve yumurta çeşitleri arasında
fiyat farkının olması sebebiyle, “taze kaşar peyniri”, “tam yağlı beyaz peynir”, “baldo pirinç,”
“pastörize tam yağlı süt”, “UHT” “tam yağlı süt”, “yağlı yoğurt”, birim fiyatları diğer ürün
fiyatlarından daha yüksek olduğu, “kaşar peyniri”, “beyaz peynir”, “tulum peyniri”, “pirinç”,
“süt”, “yoğurt”, “süzme yoğurt”, “yumurta”, “ayran” birim fiyatlarının kullanılmasının
maliyet düşürücü unsur olduğu,
18) İşçilik maliyetlerinin İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesindeki düzenlemeler
dikkate alınmadan yapıldığı, KİK işçilik hesaplama modülünde yer alan asgari işçilik
maliyeti üzerinden hesaplama yapılması gerekirken %4 sözleşme ve genel giderler dahil
asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplama yapıldığı, personele verilmesi gereken yemek ve
yol giderlerinin işçilik hesabına dahil edilmediği, yol ve yemek giderinin işçilik giderinden
ayrıştırılması gerektiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1’inci maddesinde hesaplanan
tutara göre isteklilerin birim fiyat teklif cetvelinde bu tutarın altında teklif vermemeleri
gerektiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.5’inci maddesinde ise aşırı düşük teklif
açıklamalarında uyulması gereken kuralların belirlendiği ve işçilik maliyetinin teklif
cetvelinde %4 sözleşme ve genel giderler üzerinden yapılacağı ancak aşırı düşük teklif
açıklamalarının asgari işçilik maliyeti ile yapılacağı ve sözleşme giderlerinin ayrıca yardımcı
giderler arasında gösterilmesi gerektiği, ancak personel maliyeti hesabında asgari işçilik
maliyetinin değil %4 sözleşme ve genel giderler dahil işçilik maliyeti kullanılarak açıklama
yapıldığı, ayrıca yardımcı giderler içerisinde tekrar sözleşme giderlerinin yer aldığı ve bu
durumda işçilik maliyetinin hatalı olduğu, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.5’inci
maddesine göre sözleşme ve genel giderler ilgili mevzuatı gereği hesaplanacak olsa da
belgelendirilmesinin zorunlu olmadığı ve sözleşme ve genel giderlere ilişkin herhangi bir
açıklama yapılmadığı, toplam teklif fiyatı üzerinden ilgili oranlara açıklanması gereken
giderlere yer verilmediği, emsal Kurul kararlarının dikkate alınması gerektiği, personel
yemek maliyetinin ana girdi (çiğ girdi) hesabına dahil edilmediği,
- Yemek hizmetinde görev alacak personelin idare mutfağında üretilen yemekleri
yiyeceği ancak personel yemek sayısının toplam yemek sayısına dahil edilmeyerek yüklenici
tarafından karşılanacağı, personel yemek giderine ilişkin açıklama yapılmadığı ve toplam çiğ
girdi miktarına eklenmediği, öğle ve akşam yemek maliyetinin birim fiyat teklif cetvelinde
belirtilen sayı ile çarpılarak çiğ girdi gideri hesaplandığı, normal yemek sayısına personel
sayısının ilavesi ile hesaplanması gerektiği, İdari Şartname düzenlemelerine göre yüklenicinin
karşılaması gereken personel yemek maliyetinin çiğ girdi maliyetlerine dahil edilmediği,
idareyi yanıltmak amacıyla günlük uygulanan mevcutlar içerisine dahil edildiği, günlük
uygulanan mevcutların sözleşme süresince kullanılacak malzeme miktarını hesaplamak amacı
ile kullanıldığı ve hesaplanan bu miktarlar üzerinden maliyet/satış tutarı tespit tutanağında
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
karşılanması gereken “asgari” miktarların hesaplandığı, çiğ girdi maliyetinin menü ortalama
maliyeti üzerinden hesaplandığı, personel yemek maliyetinin ana girdi hesabına dahil
edilmediği,
19) Ürünlerin birim fiyatlarının gerçeği yansıtmadığı, adet olarak tevsik edilmesi
gereken ürünlerin kilogram fiyatları üzerinden, kilogram olarak tevsik edilmesi gereken
ürünlerin ise adet fiyatları üzerinden hesaplandığı, maydanoz, dereotu, limon, yumurta gibi
ürünlerin piyasada adet ve kilogram fiyatlarının birbirinden farklı olduğu, bu ürünlerin teknik
şartname hükümlerine göre, kilogram olarak hesaplanması gerekirken, adet fiyatlarının
kullanıldığı, adet olarak tevsik edilen ürünlerin ise 1 Adet = 1 Kilogram olduğu yönünde her
hangi bir tevsik edici belge sunulmadığı,
20) Ayçiçek Yağı, zeytinyağı, salça gibi ürünlerin piyasada farklı ambalaj ve miktara
sahip 1 litre ve/veya 1 kilogram yerine 0,5 Lt. ve/veya 0,5 Kg. olan ürünlerin birim
fiyatlarının kullanıldığı,
21) Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.3.5.’inci maddesinde yer alan açıklamaya göre,
yardımcı giderler içerisinde yer alsa da, açıklamanın sözleşme damga vergisi (%0,948),
sözleşme karar pulu (%0,569) ve Kamu İhale Kurumu payı (%0,05) hesaplanmak suretiyle
yapılacağı, ancak belgelendirilmesinin zorunlu olmadığı, sözleşme giderlerine ilişkin her
hangi bir açıklama yapılmadığı ve toplam teklif fiyatı üzerinden ilgili oranlara göre
açıklanması gereken giderlere yer verilmediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri
reddedilir...” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1. Personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale
dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için
kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden
hizmet alımlarını ifade eder.
…
78.3.1. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dahil giderler
arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, birim fiyat teklif cetvelinde her bir
işçilik maliyeti için açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve
genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri, ihale
dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.” açıklaması,
“Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer
aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu
anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten
yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne
uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık
maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak
üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre
Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi
gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri
kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında
sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi
gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu
değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal
ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu
kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri
veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle
yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi
hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli
olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç)
geçerli olması zorunludur.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile
açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve isteklinin ilan/davet
tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde ihale konusu
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapmış olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyt bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel
kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli
ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi
Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas
alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları
belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4)
hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için
“(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık;
işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut,
mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri
(ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal
gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale
dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü
düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar
arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur.Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği
orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri
(doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama
giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör
muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Değişik ibare:
25/01/2017-29959 R.G./13. md.) “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif
Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile
işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması
gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden,
bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç,
bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından
yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların
ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin
Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. (Ek
cümle: 16/03/2019-30716 R.G./18. md.) Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen
tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili
düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif
sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta
acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer
alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini
gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını
taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri
tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta
giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.
Ancak birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait
olduğu işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış
olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)”
tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması
mümkündür. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 1/11/2019, işe başlama tarihi
1/1/2020 olan bir ihalede, ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan sigorta prim tutarı maliyet
kalemi, Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı
tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Eylül ayı değişim oranı (%26,44) üzerinden;
2020 yılı için (100 TL*1,2644) 126,44 TL; 2021 yılı için (126,44 TL*1,2644) 159,87 TL;
2022 yılı için (159,87 TL*1,2644) 202,14 TL olarak hesaplanacaktır.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak
suretiyle açıklama yapılacaktır.
79.3.6. İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve
birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait
olduğu işlere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında idarece önemli bir bileşen olarak
belirtilen ve istekliler tarafından ihale tarihi itibarıyla artış oranı ve/veya tutarı tespit
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
edilemeyen motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri gibi giderler ile mali
yükümlülükler ve/veya tarife bedellerinin, sonraki yıllara ilişkin bedelleri, ilk yıl için
öngörülen bedelin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları
Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden
güncellenerek hesaplanır. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 15/11/2019, işe başlama
tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, motorlu taşıtlar vergisi tutarı ihale tarihi itibarıyla yıllık 100
TL olan maliyet kalemiz Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre
değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Ekim ayı değişim oranı (%22,58)
üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2258) 122,58 TL; 2021 yılı için (122,58 TL*1,2258)
150,26 TL; 2022 yılı için (150,26 TL*1,2258) 184,19 TL olarak hesaplanacaktır.” açıklaması
yer almaktadır.
İdare tarafından 15.10.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile ihalenin
1’inci kısmında teklifi sınır değerin altında kalan Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti.’nden ihale
dokümanında yer alan iki haftalık örnek menü üzerinden, Teknik Şartname’nin ilgili
düzenlemeleri de dikkate alınarak aşırı düşük teklif açıklaması sunmasının istenildiği, anılan
isteklinin 22.10.2024 tarihli üst yazı ile aşırı düşük teklif açıklamalarını süresi içerisinde
idareye sunduğu, 26.11.2024 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin 1’inci
kısmının aşırı düşük teklif açıklamaları kabul edilen Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti. üzerinde
bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise başvuru sahibi Nur
Grup Yem. Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.
Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari iki haftalık örnek menü
düzenlemesi yapılacağı ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının
belirtileceği,
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan isteklinin öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-
H.4) hazırlayarak açıklama kapsamında sunacağı, açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için
“(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve
0,95’den çok olmaması gerektiği, oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya
0,95’den çok olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı
düşük teklif açıklamaları kapsamında “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının
mevzuata uygun oranlar içerisinde belirtildiği standart forma uygun Malzemeli Yemek
Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek- H.4) sunulduğu görüldüğünden, başvuru sahibinin 1’inci
iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “…Malzemeli yemek alımı
ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru
fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri
ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir…” açıklaması yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı
düşük teklif açıklaması kapsamında bir adet fiyat teklifinin sunulduğu, sunulan fiyat
teklifinde “Alabalık, barbunya, kırmızı pancar, kiraz, kuru fasulye, mandalina, kiraz, taze
fasulye, taze vişne” girdilerinin de açıklandığı görülmüş olup, Kamu İhale Genel Tebliği’nin
79.2.6’ncı maddesinde yer alan açıklamaya göre, söz konusu yemek ana girdilerinin
maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı,
ayrıca anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile
neden açıklama yapılamadığına dair bir gerekçe de belirtilmediği görüldüğünden, sunulan
aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı ve
başvuru sahibinin 2’nci iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3, 4 ve 7’nci iddialarına ilişkin olarak:
Sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı
gider” oranlarının mevzuata uygun olarak belirtildiği standart forma uygun Malzemeli Yemek
Sunumu Hesap Cetveli’nin (Ek- H.4) sunulduğu, söz konusu hesap cetveli ekinde ana girdiler,
öğün maliyet hesaplamaları vb. belgelerin sunulduğu, söz konusu belgeler incelendiğinde,
açıklamalar kapsamında örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak ve teklif edilen
birim öğün maliyetlerinden yola çıkılarak ayrı ayrı açıklandığı, dolayısıyla açıklamanın
toplam fiyat ve miktar üzerinden yapılmadığı,
Çalıştırılması öngörülen personele ait giyim giderlerinin yardımcı giderler başlığı
altında hesaplandığı, ayrıca işçilik ve ana girdi maliyetlerinin ayrı ayrı hesaplamalarda
kullanıldığı ve Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’ndeki (Ek- H.4) oranlara dâhil
edildiği ve sunulan açıklamalarda bu haliyle mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından,
başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 5’inci ve 6’ncı iddialarına ilişkin olarak:
İhale üzerinde bırakılan istekli Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı
düşük teklif açıklaması kapsamında bir adet fiyat teklifinin sunulduğu,
Sunulan fiyat teklifinde, meslek mensubuna ait kaşe, imza ve iletişim bilgileri ile
birlikte TURMOB kaşesinin de yer aldığı, ayrıca söz konusu fiyat teklifinin ekinde fiyat
teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu, sunulan tutanakta
teklif edilen ürünlere ilişkin fatura bilgileri tablosunda ilgili ürünlerin fatura bilgilerinin
beyan edildiği, sunulan faturaların aykırılığını gösteren bir bilgi ve belgenin bulunmadığı,
ayrıca meslek mensubuna ait faaliyet belgesi ile mükellefe ait temsil belgelerinin sunulduğu,
görülmüş olup, başvuru sahibinin 5’inci ve 6’ncı iddialarının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 8’inci ve 9’uncu iddialarına ilişkin olarak:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.4’üncü maddesinde yer alan “Ticaret Borsası
Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c)
bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son
12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama
yapılabilir.” açıklamasına göre, ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir
işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabileceği
anlaşılmaktadır.
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap
Cetveli”nde (Ek-H.4) ticaret borsası fiyatları ile açıklanan girdilere ilişkin açıklama yöntemi
sütununda bu bültenlerin hangi ticaret odasına ait olduğu bilgisi ile söz konusu bültenlerin
tarih aralığına ilişkin olduğu bilgilerine yer verildiği, açıklama kapsamında ticaret odası
bültenlerinin sunulduğu, ayrıca ana girdi tablosunda bulunan malzemelerin fiyatlarının hesap
cetveline aktarıldığı anlaşılmaktadır.
Sunulan ticaret odası bültenlerinin ayrı ayrı sunulduğu, söz konusu belgelerin ilgili
internet adresleri üzerinden ortalama fiyatlarının teyidi yapılabilmesi mümkün olan belgeler
niteliğinde olduğu, ayrıca başvuru sahibinin iddiası kapsamında hangi bültenin teyidinin ne
şekilde yapılarak bu bültenlerdeki ortalama fiyatlarının araştırılması gerektiğine yönelik
belgeye dayalı bir iddiasının bulunmadığı, ayrıca Kayseri Ticaret Borsası verileri uyarınca
yapılan bir açıklama bulunmadığı dikkate alındığında, başvuru sahibinin 8’inci ve 9’uncu
iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 10’uncu ve 11’inci iddialarına ilişkin olarak:
Sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7)
ile Toptancı Hali Fiyatlarının tevsik edici belgeler olarak sunulmadığı görüldüğünden başvuru
sahibinin 10’uncu ve 11’inci iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 12’nci iddiasına ilişkin olarak:
İhale üzerinde bırakılan Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti. tarafından sunulan “Malzemeli
Yemek Sunumu Hesap Cetveli (Ek.H-4) incelendiğinde, ortalama maliyetlerin doğru
hesaplandığı, açıklamanın mevzuatta öngörülen oranlar içerisinde olduğu belirlenmiştir. Bu
itibarla, başvuru sahibinin 12’nci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
8) Başvuru sahibinin 13’üncü ve 14’üncü iddialarına ilişkin olarak:
İhale üzerinde bırakılan Turunç Kur. Yem. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif
açıklaması kapsamında ana girdilerin birim tutar ve açıklama yöntemlerine “Malzemeli
Yemek Sunumu Hesap Cetveli” (Ek-H.4) ekinde yer verildiği, ayrıca ticaret borsası fiyatları
ile açıklanan girdilere ilişkin açıklama yöntemi sütununda bu bültenlerin hangi ticaret odasına
ait olduğu bilgisine ve söz konusu bültenlerin tarih bilgilerine yer verildiği, sunulan
bültenlerin mevzuat gereği aranan tarih aralığında olduğu, diğer bir ifadeyle ihale tarihinden
önceki son 12 ayın herhangi bir işlem günü dışındaki bir ortalama fiyatı gösteren bir açıklama
sunulmadığı ayrıca açıklama kapsamında ticaret odası bültenlerinin sunulduğu, ayrıca ürün
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
kodlarına ait bir takım ticaret borsası bültenlerine yer verilmekle birlikte, söz konusu
belgelerde fiyatların ihale tarihinden önceki 12 aya ait ortalama fiyatlar olduğunun
anlaşılabildiği, ana girdi tablosunda bulunan tutarların hesap cetveline aktarıldığı hususları
birlikte değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin iddiaları kapsamında mevzuata aykırılık
gösteren bir durumun bulunmadığı sonucuna varıldığından başvuru sahibinin 13’üncü ve
14’üncü iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
9) Başvuru sahibinin 15’inci iddiasına ilişkin olarak:
İddiaya konu ürünlerden “ceviz içi”, “fındık içi”, ve “çam fıstık içi” için Ticaret
borsası bültenlerinin kullanıldığı, “Ceviz içi” girdisi için Gaziantep Ticaret Borsası 2024 yılı
Haziran ayı bülteninde yer alan, “fındık içi” girdisi için Gaziantep Ticaret Borsası 2024 yılı
Kasım ayı bülteninde yer alan, “çam fıstık içi” için İzmir Ticaret Borsası 2024 yılı Haziran
ayı bülteninde yer alan ortalama birim fiyatların kullanıldığı görüldüğünden başvuru
sahibinin 15’inci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
10) Başvuru sahibinin 16’inci iddiasına ilişkin olarak:
Sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, iddia konusu edilen girdilerin,
halk ekmek fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb. gibi kamu kurumu niteliğini haiz
kuruluşların fiyat listeleri ile açıklanmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
11) Başvuru sahibinin 17’nci iddiasına ilişkin olarak:
Sunulan aşırı düşük teklif açıklaması, iki haftalık örnek menü dikkate alınarak
incelendiğinde, iddia konusu edilen ürünlerden peynir, kaşar peyniri, yoğurt, yumurta, süt ve
ayran, pirinç, kırmızı mercimek gibi diğer ürünlerin Teknik Şartname’de istenilen özellikleri
karşılayacak şekilde açıklandığı ve mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibinin 2’nci iddiası kapsamında yapılan incelemede de belirtildiği üzere,
iddia konusu edilen mandalina, kiraz gibi girdilerin maliyetinin zaten üçüncü kişilerden
alınan fiyat teklifi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine aykırı olarak
açıklandığı görüldüğünden, söz konusu ürünlere ilişkin maliyetlerin mevzuata uygun olarak
tevsik edilmediği ve sunulan açıklamanın bu haliyle uygun olmadığı anlaşılmaktadır.
12) Başvuru sahibinin 18’inci ve 21’inci iddialarına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
personel giderlerine ilişkin bilgiye yer verilmediği,
Teknik Şartname düzenlemeleri ve birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde, ihalenin
1’inci kısmında çalıştırılacak personelin tam zamanlı çalıştırılacağı, personelin brüt asgari
ücretin % fazlası üzerinden ödenecek tutarlarının belirlendiği ve birim fiyat teklif cetvelinde
bu personele ilişkin satır açıldığı,
Diğer taraftan, personelin hastanede pişirilen yemekten ücretsiz faydalanabileceği, yol
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
giderine ilişkin olarak ise ödenecek tutar bilgisine yer verilmediği anlaşılmıştır.
Sözleşme giderlerinin sözleşme karar pulu, damga vergisi ve KİK payı olmak üzere
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.5’inci maddesinde yer alan açıklamalara göre ilgili
mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle maliyete dahil edildiği, personelin hastanede pişirilen
yemekten ücretsiz faydalanabileceği ve yol ücreti için bir tutar hesabına yer verilmediğinden
bu hususların değerlendirilemeyeceği, “işçilik oranı” ve “yardımcı giderler” oranlarının ayrı
ayrı hesaplandığı, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan tam zamanlı çalıştırılacak
personele ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde öngörülen miktar ve tutarlar üzerinden yapılan
hesaplamalara yer verildiği, ayrıca personel çalıştırılmasına dayalı olmayan başvuruya konu
ihaleye ait aşırı düşük teklif açıklamalarında KİK işçilik hesaplama modülünün kullanılması
gerektiğine yönelik bir zorunluluk bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin 18’inci ve
21’inci iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
13) Başvuru sahibinin 19’uncu ve 20’nci iddialarına ilişkin olarak:
Teknik Şartname düzenlemelerine göre, maydanozun demet olarak limonun yemek
girdilerinde adet olarak belirtildiği, ana girdiler içinde dereotunun adet ve demet olarak,
yumurtanın ise adet olarak sayıldığı ve açıklamalarda bu hususa aykırılık bulunmadığı,
ayçiçek yağı ve zeytinyağının 1 LT olarak, salçanın ise 1 kg olarak açıklandığı görüldüğünden
başvuru sahibinin 19’uncu ve 20’nci iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmının yaklaşık maliyet tutarı dikkate
alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen
şikâyet başvuru bedelinin 118.286,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık
maliyet üzerinden 157.733,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla
ödendiği tespit edilen 39.447,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin
gerektiği anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 75
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-69
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 1’inci kısmında Turunç Kur.
Yem. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) 4734 sayılı Kanunun 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince
düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.