Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Orman Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
/
2024/1488766-Personel Servis Kiralama
Bilgi
İKN
2024/1488766
Başvuru Sahibi
Destina Tur. Taş. Tem. Bil. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Orman Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Personel Servis Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
BAŞVURU SAHİBİ:
Destina Tur. Taş. Tem. Bil. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Orman Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1488766 İhale Kayıt Numaralı “Personel Servis Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Orman Genel Müdürlüğü tarafından 05.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Personel Servis Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Destina Tur. Taş. Tem.
Bil. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 29.11.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin
02.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.12.2024 tarih ve 173253 sayı
ile Kurum kayıtlarına alınan 12.12.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1644 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’de yer alan fiyat farkına ilişkin düzenlemede yalnızca akaryakıt
endeksinin fiyat farkı hesaplanmasına etken çarpan olarak belirlenmesinin mevzuata aykırı
olduğu,
2) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde yer alan tablo içerisinde Teknik
Şartname’de yer alan cezai düzenlemelere atıfta bulunulduğu, Teknik Şartname
düzenlemelerinde yer verilen cezaların sözleşmenin 16’ncı maddesinde düzenlenmemiş
olmasının hukuka aykırı olduğu,
-Aynı tablo içerisinde somut durumlara yer verilerek ayrı ayrı ceza oranları ve somut
durumun kaç kez tekrarlanmasının sözleşmenin protestosuz feshine neden olacağı belirtilerek
düzenleme yapılması gerekirken tek satırda Teknik Şartname’ye atıf yapılarak gerçekleştirilen
düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
-Söz konusu ceza düzenlemelerinin sözleşme bedeline oransal olarak düzenlenmesi
gerekirken farklı matrahlar üzerinden ceza düzenlemesi yapılmasının mevzuata aykırı olduğu
zira Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesi içerisinde yer alan tabloda ceza oranına binde 1
olarak değer verilmiş olmasına rağmen Teknik Şartname içerisindeki düzenlemelerde günlük
araç bedeli üzerinden farklı cezalar belirlendiği,
3) Teknik Şartname’nin 8.1 ve 8.2’nci maddelerinde yüklenici tarafından personel
taşıması gerçekleştirilmesine ve bahsedilen ihlaller gerekçe gösterilerek ceza kesilmesine
rağmen sefer ücretlerinin ödenmeyeceğinin belirtildiği, idare tarafından ceza uygulaması
yapılmışken ayriyeten yapılan taşımanın bedelini ödemeyeceğine yönelik gerçekleştirilen 8.1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
ve 8.2’nci madde düzenlemelerinin mevzuata aykırı olduğu,
4) Teknik Şartname’nin 7.23’üncü maddesinin Kamu İhale Kurulu’nun 27.05.2024
tarih ve 2024/DK.D-91 sayılı Düzenleyici Kurul Kararına aykırı olduğu,
5) Teknik Şartname’nin 9.6 ve 7.19’uncu maddelerinin mevzuata aykırı olduğu,
6) Teknik Şartname’nin 7.12 ve 7.17’nci maddelerinin Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin “Fiyatı belli olmayan işlerde yeni birim fiyat tespiti” başlıklı 37’nci
maddesinde yer alan hükümlere aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci
maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:
…
c) Diğer hizmet alımlarında;
F = An x B x ( Pn-1)
İn
Pn = a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + c ——
İo AYo Yo Go Mo
AYn
Yn
Gn Mn
(2) Formüllerde yer alan;
a) F: Fiyat farkını (TL),
b) B: 0,90 sabit katsayısını,
c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde
uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan
tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle
sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
ç) Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında
kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık
oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat
farkı katsayısını,
d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını
temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,
e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık
oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı
h) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir
katsayıyı,
ı) So: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda
geçerli fiyatı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
i) Sn: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve sözleşmeye göre hizmetin
gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli fiyatı,
j) Eo: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı
Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve
ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda geçerli ortalama fiyatı,
k) En: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı
Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve
sözleşmeye göre hizmetin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli ortalama fiyatı,
ifade eder.
(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan
girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale
dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas
endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c
katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı
olarak alınır.
(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;
a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,
b) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,
AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,
c) Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için
fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,
ç) Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve
Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine
Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya
birkaçını,
d) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı
“Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı
“Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4
numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı
Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,
ifade eder.
(5) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler
itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit
edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları
durumunda ise Go ve Gn endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar esas
alınır. Ancak malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda
Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan uygun
olan birinin veya birkaçının ihale dokümanında belirtilmesi gerekir.
…
(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği
dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, b3 ve c değerleri için aynı anda birden
fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir.
(8) Yukarıdaki endekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması
sırasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen endekse
eşdeğer yeni bir endeks belirlenir ise bu endeks; yeni bir endeks belirlenmez ise, Endeks
Tablosunun “Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” hükmü,
“Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı
ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
şartname ve sözleşmelerde bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması
gerekir. Bu hizmet alımı ihalelerinde aşağıdaki hususlar çerçevesinde düzenleme yapılır.
a) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat
farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.
b) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan;
1) İhale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının
idarede kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, sadece 6 ncı maddeye göre veya
idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin
düzenlemeye yer verilir.
2 ) Diğer hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin
düzenlemeye yer verilebilir.
(2)) Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme
imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz….” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci
maddesinde “81.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel
çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği
ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik
maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi
gerekmektedir.
81.2. 81.1 inci madde hükmü saklı kalmak kaydıyla, fiyat farkı hesaplanması
öngörülen hizmet alımı ihalelerinde, işte kullanılacak tüm girdilere ilişkin ağırlık oranlarını
gösterir sabit katsayıların işin niteliğine ve işte kullanılacak girdilere uygun biçimde ve tüm
katsayıların toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenmesi ve ihale dokümanında
gösterilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda işin niteliği, girdilerin yaklaşık maliyet içindeki
ağırlık oranı ve işlevi gibi hususlar dikkate alınarak asli ve tali unsurlar ile bunlara ilişkin
ağırlık oranı katsayıları belirlenir. Tali unsurlara ilişkin ağırlık oranının belirlenmediği
durumlarda bu unsurların ağırlık oranının asli unsurlara dahil olduğu kabul edilir.
Örneğin fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin düzenlemelerde;
Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti alımı ihalelerinde işçilik (a1 ve/veya a2) ve
yemek yapımında kullanılacak ana girdiler (b3),
Malzeme hariç yemek hazırlama hizmeti alımı ihalelerinde işçilik (a1 ve/veya a2)
girdisi,
Araç/iş makinesi kiralama hizmet alımı ihalelerinde şoför/operatör çalıştırılması halinde
işçilik (a1 ve/veya a2), idare tarafından karşılanmayan akaryakıt (b1) ile araç/iş
makinelerinin yaşına ve işin süresine bağlı olarak amortisman (c) girdileri,
Personel taşıma hizmet alımı ihalelerinde şoför çalıştırılması halinde işçilik
(a1 ve/veya a2), idare tarafından karşılanmayan akaryakıt (b1) ile araçların yaşına ve işin
süresine bağlı olarak amortisman (c) girdileri,
Yazılım veya bilgi yönetim sistemi hizmeti alımı ihalelerinde işçilik (a1 ve/veya a2)
girdisi,
asli unsur olarak belirlenebilir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Personel Servis Kiralama
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
d) Kodu:
e) Miktarı:
65 adet muhtelif servis aracının sürücülü olarak kiralanması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Yüklenici tarafından sağlanacak
midibüslerce O.G.M. personelinin ekli listede belirtilen güzergâhlar üzerinden alınarak
Beştepe Mahallesi, Söğütözü Caddesi 8/1 , Yenimahalle/ANKARA adresindeki O.G.M. hizmet
binasına getirilmesi, aynı güzergâhlar üzerinden ikametgahlarına ulaştırılması işi ve
sabahları OGM hizmet binasından alınarak Yıldız'da bulunan Ankara Orman Bölge
Müdürlüğü, Güvercinlik Bahçekapı Mahallesi Behiçbey Tren İstasyonu karşısında bulunan
Orman Fidanlık Müdürlüğü , Pursaklar'da İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü ve
Etimesgut Türkkuşu Helikopter Hangarı hizmet binalarına götürülmesi, akşamları ise aynı
yerlerden alınarak O.G.M. hizmet binasına getirilecektir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta,
vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek (KDV hariç)
her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta
giderleri teklif fiyata dahildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1.
Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
F = An x B x ( Pn-1)
Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo
Formülde yer alan;
F: Fiyat farkını (TL),
B: 0,90 sabit katsayısını,
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde
uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan
tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle
sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında
kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık
oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat
farkı katsayısını,
ifade eder.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici
fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.
Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):
Endeks
Katsayı
a1 (Haftalık çalışma
saatinin tamamı idarede
0
kullanılan
işçiliklerin
ağırlık oranı)
a2 (Haftalık çalışma
saatinin tamamı idarede
kullanılmayan işçiliklerin
ağırlık oranı)
0
1
0
0
Motorin(Diğer)
b1 (Akaryakıtın ağırlık
oranı)
AYo, AYn
b2 (Diğer katı veya sıvı
yakıtların ağırlık oranı)
b3 (Malzeme veya diğer
hizmetlerin ağırlık oranı)
c (Makine ve ekipmanın 0
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
amortismanına
ağırlık oranı)
ilişkin
Fiyat Farkı Açıklamaları
Hizmet alımlarına ilişkin fiyat farkı hesabında uygulanacak esaslar çerçevesinde
akaryakıt fiyat farkı uygulaması yapılacaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.21. Servis
araçlarının her türlü bakım, tamir, revizyon giderleri ile şoför, yakıt, yağ, lastik vb. giderleri
yükleniciye aittir.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama
tarihi 02.01.2025; işi bitirme tarihi 31.12.2025
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre
yapılmıştır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Orman Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından “Personel
Servis Kiralama” işinin açık ihale usulü ile 05.12.2024 tarihinde ihalesinin gerçekleştirildiği,
işin personelin taşınmasında kullanmak üzere 65 adet muhtelif servis aracının sürücülü olarak
kiralanması işi olduğu, işe 02.01.2025 tarihinde başlanacağı ve 31.12.2025 tarihinde işin
bitirileceği, ihale kapsamında çalışacak olan tüm araçların şoför, akaryakıt, amortisman,
vergi, bakım, tamir, revizyon, lastik vb. giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı
anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan fiyat farkına ilişkin düzenlemesine göre a1
(Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı) katsayısının
“0”, a2 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı)
katsayısının “0”, b1 (Akaryakıtın ağırlık oranı) katsayısının “1”, b2 (Diğer katı veya sıvı
yakıtların ağırlık oranı) katsayısının “0”, c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin
ağırlık oranı) katsayısının “0” olarak, b3 (Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı)
katsayısının “0”, c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı) katsayısının ise
“0” olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan
hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer
verilmesinin zorunlu olduğu, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan işlerde; ihale
dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede
kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için
fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verileceği, diğer hizmet alımlarında tüm
girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilebileceği, sözleşmelerde
yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik
yapılamayacağı, ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan
girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale
dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas
endeksin belirlenmesinin zorunlu olduğu, ihale konusu işte kiralanacak olan araçların şoför,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
akaryakıt, amortisman, vergi, bakım, tamir, revizyon, lastik vb. giderlerinin yükleniciye ait
olduğu anlaşılmıştır.
İdarelerin yaklaşık maliyetlerini oluştururken dokümanda yükleniciye ait olduğu
belirtilen giderleri hesaplaması, fiyat farkı formülünü düzenlemesi aşamasında da yaklaşık
maliyette belirlenmiş olan giderlerin oranları uyumlu ve toplamları 1 olacak şekilde ilgili
katsayıların belirlenmesi gerektiği, ayrıca Tebliğ’in yukarıda anılan maddesi uyarınca
personel taşıma hizmet alımı ihalelerinde şoför çalıştırılması halinde işçilik (a1 ve/veya a2),
idare tarafından karşılanmayan akaryakıt (b1) ile araçların yaşına ve işin süresine bağlı
olarak amortisman (c) girdilerinin asli unsur olarak belirlenebileceği anlaşılmıştır.
İdare tarafından düzenlenen fiyat farkı formülü, teklif fiyata dahil giderler ve yaklaşık
maliyet hesap cetvelinin, Tebliğ’in 81.2’nci maddesi ve başvuru sahibinin iddiaları
doğrultusunda değerlendirilmesi neticesinde, şikayete konu hizmet alımında kiralanacak olan
araçların tüm giderlerinin yükleniciye ait olduğu, amortisman, vergi, bakım, tamir, revizyon,
lastik vb. giderlerinin tali gider olarak kabul edilebileceği bununla birlikte işçilik girdisinin
asli unsur olduğu, bu bağlamda anılan Tebliğ maddesinde ifade edilenin aksine b1
katsayısının “1”, işçilik katsayısının ise “0” olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı
sonucuna varılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sözleşme tasarısı” başlıklı 17’nci
maddesinde “(1) İdare, sözleşme tasarısını bu Yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeyi
esas alarak hazırlar.
(2) Tip sözleşmede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine ve
sözleşme türüne (götürü bedel/birim fiyat) göre 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer
mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.
(3) İdare, tip sözleşmede düzenlenmeyen, ancak işin özelliğine göre düzenlenmesine
gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı
olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek “Diğer Hususlar” bölümüne ekleyebilir.
(4) İhalelerde, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından
hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.
(5) Cezalar, aykırılık halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlarla ilgili olarak
sözleşme tasarısı dışındaki diğer ihale dokümanında yapılan düzenlemeler dikkate
alınmaz.” hükmü,
Teknik Şartname’nin “Cezalar ve Kesintiler” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1 Bu
şartnamenin 4.üncü maddesindeki düzenlemelere aykırı biçimde, araçların sabah giriş
yapmaları ve akşam O.G.M. hizmet binasında hazır bulunmaları gereken saatlere göre en az
15 dakika gecikmelerinde sefer ücretlerinin 1 (bir) katı ceza kesilerek günlük sefer ücreti
ödenir. Şartnamede belirtilen seferlerin yapılmaması halinde o araç/araçlar için belirlenen
günlük sefer ücretlerinin 3(üç) katı ceza kesilir ve o günkü sefer ücretleri ödenmez. Personelin
işe gidiş gelişlerinde kullanacakları taksi ücretleri de yüklenici tarafından karşılanır.
8.2 Araç ve güzergâh değişikliğinin O.G.M.ye bildirilmeden ve onayı alınmadan
yapılması halinde bu araçlara günlük sefer ücreti ödenmez.
8.3 Araçların, 7.2 ve 7.4. maddelerinde belirtilen niteliklere haiz olmadığının tespit
edilmesi halinde bu araçlara sefer ücret ödenmeyeceği gibi, her gün için o günkü sefer
ücretinin 4 (dört) katı ceza kesilir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
8.4 Yüklenici 7.3 ve 7.5 maddesinde belirtilen şartlara uymadığı takdirde bu araçlara
ücret ödenmeyeceği gibi ayrıca, her gün için o günkü sefer ücretinin 4(dört) katı ceza kesilir.
8.5 Gecikme cezası protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ilk
ödemede, bu cezanın ödemeden karşılanamaması halinde ise ceza tutan yükleniciden tahsil
edilir.
8.6 Yüklenici 7.7 maddesinde belirtilen şarta uymadığı takdirde ve l(bir) ay içerisinde
aynı güzergâhta ikiden fazla araç değiştirmesi halinde yükleniciye günlük ödenecek ücretin
4(dört) katı oranında ceza kesilir.
8.7 Bu şartnamede yer alan ve bu başlık altında belirtilen hükümlerin dışında kalan
hususlara uyulmaması ve O.G.M. nün yazılı uyansına rağmen aynı durumun devam etmesi
halinde her gün için günlük ödenecek ücretin 4(dört) katı oranında ceza kesilir.”
düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi”
başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin
sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda
belirtilmiştir. Cezalar, aykırılık halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlar bu Sözleşmenin
16, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddelerinde düzenlenmiştir. Bu hususlara ilişkin olarak
söz konusu maddeler dışındaki ve ihale dokümanındaki diğer düzenlemeler sadece 16.1.1 inci
madde kapsamında değerlendirilir.
16.1.1. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci maddesinde yer alan özel aykırılık ve 16.1.3 üncü
maddesinde yer alan ağır aykırılık halleri dışında, sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde
uygulanacak ceza oranı, ilk sözleşme bedelinin Yüzde 1'dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran
% 50 artırımlı uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen
oranda ceza uygulanır. Tabloda yer verilen özel aykırılıklardan herhangi birinin ilgili
aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 250 sayısına
ulaşması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, 4735 sayılı Kanunun 20 nci
maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
Özel Aykırılık Halleri
Aykırılık
Sayısı
İlk
Bedeli
Sözleşme
Üzerinden
Kesilecek
Ceza
Aykırılık Hali
Oranı
250
Teknik Şartnamenin ilgili maddeleri esas Binde
1
alınacaktır.
1
16.1.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
16.1.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır.
16.1.4. Bu sözleşme kapsamında kesilecek cezaların toplam tutarı hiçbir durumda ilk
sözleşme bedelinin % 30unu geçemez. Toplam ceza tutarının ilk sözleşme bedelinin % 30unu
geçtiğinin anlaşılması durumunda bu orana kadar ceza uygulanır ve 4735 sayılı Kanunun 20
nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
16.1.5. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci ve 16.1.3 üncü maddelerinde yer verilen aykırılıklar
kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz konusu maddelerde yer alan cezalar
ve/veya fesih yaptırımları uygulanamaz. Ayrıca, aynı aykırılığın 16.1.2 nci ve 16.1.3 üncü
maddelerde birlikte sayıldığı hallerde, sözleşme uygulamasında 16.1.3 üncü madde dikkate
alınır.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın
yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde
ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
16.3. Yüklenici sözleşmeye uygun olarak işi süresinde bitirmediği takdirde 4735 sayılı
Kanunun 20 nci maddesi gereğince en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her
takvim günü için ilk sözleşme bedeli üzerinden 16.1.1 inci maddede belirtilen ceza oranında
(kısmi kabul öngörülmüşse süresinde tamamlanmayan kısmın ilk sözleşme bedeli üzerinden)
gecikme cezası uygulanır. Yapılacak ihtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı
durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve
varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre
tasfiye edilir. Gecikmenin yol açtığı aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün
olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye
gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.
16.3.1. İşin tamamının ya da varsa kısmi kabule konu kısmının süresinde bitirilmemesi
haline ilişkin olarak 16.1.2 nci veya 16.1.3 üncü maddelerde yapılan düzenlemeler
uygulanmaz.
16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci
maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi
bulunmaktadır.
İdarece hazırlanan Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde sözleşme hükümlerine
uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranının, sözleşme bedelinin binde 1,00’i olarak
belirlendiği, aynı fiilin tekrarı halinde bu oranın % 50 artırımlı uygulanacağı, Teknik
Şartname’de belirtilen aykırılık hallerinde sözleşme bedelinin binde 1,00’i oranında ceza
kesileceği, cezai işlem uygulanması için ihtar yapılmayacağı, sayılan aykırılık hallerinin 250
defa gerçekleşmesi halinde 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre
protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği düzenlenmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Hizmet Alımlarına Ait Tip
Sözleşme’nin “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı
maddesinde yer alan “16.1.5. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci ve 16.1.3 üncü maddelerinde yer
verilen aykırılıklar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz konusu maddelerde
yer alan cezalar ve/veya fesih yaptırımları uygulanamaz...” matbu düzenlemesine Sözleşme
Tasarısı’nın 16.1.5.’inci maddesinde yer verildiği görülmüş olup, yapılan değerlendirmede,
söz konusu işe ilişkin cezaların yalnızca Sözleşme Tasarısı’nda düzenlenmesi ve Sözleşme
Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde yapılan özel aykırılık hallerine ilişkin düzenlemelerin
somut olarak belirlenmesi gerektiği, ihale konusu işin Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
maddesinde yer alan tabloda somut bir aykırılık fiilinin düzenlenmediği, Tip Sözleşme’nin
16.1.5’inci maddesinde yer alan matbu düzenleme uyarınca bu sözleşmenin 16.1.2’nci
maddesinde yer verilen aykırılıklar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz
konusu maddelerde yer alan cezalar ve/veya fesih yaptırımlarının uygulanamayacağı
anlaşılmıştır. Bu nedenle yapılan incelemede İdari ve Teknik Şartname düzenlemelerini de
kapsayan sözleşme hükümlerine uyulmaması halinin 16.1.1’inci madde kapsamında olduğu
dikkate alındığında, mevcut doküman düzenlemeleri arasında çelişki bulunmadığı ve başvuru
sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’nin “Cezalar ve Kesintiler” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1 Bu
şartnamenin 4.üncü maddesindeki düzenlemelere aykırı biçimde, araçların sabah giriş
yapmaları ve akşam O.G.M. hizmet binasında hazır bulunmaları gereken saatlere göre en az
15 dakika gecikmelerinde sefer ücretlerinin 1 (bir) katı ceza kesilerek günlük sefer ücreti
ödenir. Şartnamede belirtilen seferlerin yapılmaması halinde o araç/araçlar için belirlenen
günlük sefer ücretlerinin 3(üç) katı ceza kesilir ve o günkü sefer ücretleri ödenmez. Personelin
işe gidiş gelişlerinde kullanacakları taksi ücretleri de yüklenici tarafından karşılanır.
8.2 Araç ve güzergâh değişikliğinin O.G.M.ye bildirilmeden ve onayı alınmadan
yapılması halinde bu araçlara günlük sefer ücreti ödenmez.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İlgili düzenlemelerden, Teknik Şartname’de yer alan ilgili düzenlemelere aykırı
biçimde, araçların sabah giriş yapmaları ve akşam O.G.M. hizmet binasında hazır
bulunmaları gereken saatlere göre en az 15 dakika gecikmelerinde sefer ücretlerinin 1 (bir)
katı ceza kesilerek günlük sefer ücreti ödeneceği, Şartname’de belirtilen seferlerin
yapılmaması halinde ise söz konusu araç/araçlar için belirlenen günlük sefer ücretlerinin
3(üç) katı oranında ceza kesileceği ve o günkü sefer ücretlerinin ödenmeyeceği, ayrıca araç
ve güzergâh değişikliğinin O.G.M.ye bildirilmeden ve onayı alınmadan yapılması halinde bu
araçlara günlük sefer ücreti ödenmeyeceği anlaşılmıştır.
Söz konusu düzenlemelerin genel manasıyla ihale konusu işin dokümanda öngörülen
şartlarla devam etmesine yönelik olduğu, ayrıca ilgili düzenlemede belirlenen ve itirazen
şikayete konu edilen hallerin vuku bulmasının ihale konusu hizmetin idarece belirlenmiş
şartlarda gerçekleştirilmediği anlamına geleceği, gerçekleştirilmemiş bir hizmet için idarece
ödeme yapılmamasının mevzuata aykırı olarak nitelendirilemeyeceği anlaşıldığından başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kurulu’nun 27.05.2024 tarih ve 2024/DK.D-91 sayılı Düzenleyici Kurul
Kararı’nda “2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde, açıklanan tedbirlerin
uygulanmasının hassasiyetle takip edileceği, denetleneceği, raporlanacağı ve aykırı hareket
edenler hakkında gerekli yaptırımların uygulanacağının ve her kademedeki yöneticinin
tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olduğunun vurgulandığı; bu çerçevede
Genelgedeki “İhale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç,
makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgili olmayan unsurların dahil
edilemeyeceği” hususuna ilişkin olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun temel ilkeleri ile
Genelgedeki kapsam ve açıklamalar çerçevesinde;
1- 4734 sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerin ihale dokümanlarında (idari şartname,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
sözleşme tasarısı, işin projesini de kapsayan teknik şartname ile birim fiyat tarifleri dahil
gerekli diğer belge ve bilgilerde) sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla
idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın
(kontrollük, makam hizmetleri gibi yerlerde kullanılacak araçlar, bilgisayar, telefon, tablet
vb.) yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmamasına,” ifadeleri yer
almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Teknik Şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde “7.23. Yüklenici
ihale konusu işin kontrolünü sağlamak üzere O.G.M. tarafından görevlendirilen servis
sorumlularını sabah ikametgâhlarından alarak en geç 08.45’da O.G.M. hizmet binasına
getirecek, akşam servislerin tamamının sorunsuz şekilde hareket etmesinden sonra
ikametgâhlarına bırakmak üzere araç görevlendirecek ve ücreti yüklenici tarafından
karşılanacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İlgili düzenlemelerden, yüklenicinin idarece görevlendirilen servis sorumlularını
sabah ikametgâhlarından alarak en geç 08.45’da O.G.M. hizmet binasına getireceği, akşam
servislerin tamamının sorunsuz şekilde hareket etmesinden sonra ikametgâhlarına bırakmak
üzere araç görevlendireceği ve bu araçlara ilişkin maliyeti yüklenicinin karşılayacağı
anlaşılmıştır.
Söz konusu düzenlemenin idarece işin dokümanda belirlenen usul ve esaslara göre
idame ettirilip ettirilmediğini kontrol etmek maksadıyla görevlendirilen personelin
taşınmasına ilişkin olduğu, ilgili düzenlemeden idarece yükleniciden ihale konusu iş ile ilgisi
olmayan bir aracın tahsis edilmesinin talep edildiği anlamının çıkarılamayacağı, yüklenicinin
ilgili denetleme personelini taşımak için ihale konusu iş kapsamında halihazırda kullandığı
servis araçlarından herhangi birini kullanmasının önünde herhangi bir engel bulunmadığı,
ayrıca söz konusu düzenlemeye ilişkin maliyetin teklif fiyatına dahil edilebileceği, bu
bağlamda ilgili düzenlemenin mevzuat hükümlerine bir aykırılık teşkil etmediği anlaşılmış,
başvur sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci
maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit
muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla
sorumludur.” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü
maddesinde “Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme
hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve
sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve
uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Hizmet sunucularının sorumluluğu” başlıklı 34’üncü
maddesinde “Hizmet sunucuları taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun
olmayan malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı,
denetim eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine
getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
zarar ve ziyan genel hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca
haklarında 27 nci madde hükümleri uygulanır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Hüküm bulunmayan haller” başlıklı 36’ncı maddesinde “Bu
Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Adam çalıştıranın sorumluluğu” başlıklı 66’ncı
maddesinde “Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında
başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.
Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve
denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat
ederse, sorumlu olmaz.
Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını
önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep
olunan zararı gidermekle yükümlüdür.
Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat
sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı
maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak,
projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde
olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu
sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken
bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin
edecektir.
Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre
sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili
mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne
uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve
üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.
Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek
idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,
Teknik Şartname’nin “Teknik Şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde “7.19.Taşıma işi ile
ilgili olarak ilgili makam, merci ve şahısların O.G.M. aleyhine açacakları dava sonucunda
O.G.M. nün uğrayacağı zararı yüklenici karşılayacaktır. Yüklenicinin karşılayamaması
halinde O.G.M. mevcut zararı yüklenicinin istihkakından kesecektir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.6.
Hizmetin
yerine getirilmesinde O.G.M. personelinin, üçüncü şahısların ve yüklenici personelinin
uğrayabileceği her türlü maddi manevi zararların karşılanması yükleniciye aittir. Bu
konularla ilgili olarak O.G.M. tarafından tazminat ödenmesi halinde yükleniciye rücu
edilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat alıntılarından; 4735 sayılı Kanun kapsamında yapılan
kamu sözleşmelerinin uygulanmasında tarafların eşit hak ve yükümlülüklere sahip olduğu,
hizmet sunucularının taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan
uygulama yanlışlığı ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zararlardan doğrudan sorumlu olduğu,
yüklenicinin kamunun mülkiyeti veya tasarrufu altındaki taşınır veya taşınmaz mallar ile
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
kamu hizmetinde kullanılan mallara zarar veremeyeceği, belirtilen yükümlülüklerin ihlal
edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği zarar, ceza, tazminat ve benzeri sorunluluklar
ile sonuçlardan doğacak giderlerin yüklenici tarafından karşılanacağı, Kamu İhale
Sözleşmeleri Kanunu’nda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümlerinin
uygulanacağı, adam çalıştıranların çalışanın kendisine verilen işin yapılması sırasında
başkasına verilen zararları gidermekle yükümlü olduğu anlaşılmaktadır.
Başvuru konusu ihalenin tüm giderler teklif fiyata dâhil şoförlü personel servisi
kiralama hizmeti alımı olduğu, ihale kapsamında kiralanacak araçların yüklenicinin personeli
tarafından kullanılacağı, ilgili düzenlemelerin ihale konusu işin yerine getirilmesinde ilgili
makam, merci ve şahısların uğrayabileceği zararlara ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Araçların idare personeli tarafından kullanılabileceğine ilişkin herhangi bir
düzenlemenin bulunmadığı, kiralanacak araçların kullanımının sadece yüklenici personelinin
kontrolünde olduğu, ilgili düzenlemelerin yüklenicinin kusuru haricinde ortaya çıkabilecek
idareden kaynaklı zarara ilişkin idarenin sorumluluğunu ortadan kaldırmadığı hususları bir
arada değerlendirildiğinde söz konusu ihale dokümanı düzenlemelerinin mevzuata aykırılık
taşımadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Fiyatı belli olmayan işlerde yeni birim fiyat
tespiti” başlıklı 37’nci maddesinde “İşin devamı sırasında, yapılması idarece istenen veya 53
üncü maddeye göre sözleşme kapsamında ilave olarak yaptırılacak ve birim fiyat cetvelinde
yer almayan yeni iş kalemlerine ait birim fiyatlar;
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının tespitinde kullanarak teklifinin ekinde idareye verdiği ve
yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak
analizler,
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş
kalemlerine ait analizler,
c) Yeni iş kaleminin yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme
miktarları ile personel ve makinelerin çalışma saatleri esas alınarak oluşturulacak analizler,
d) İdarede ve diğer idarelerde mevcut rayiçler ile yüklenicinin teklifinin ekinde idareye
verdiği teklif rayiçler,
e) İdarece kabul edilmek şartıyla ilgisine göre, Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca veya
meslek odasınca onaylanmış memleket rayiçleri, kullanılarak yukarıdaki öncelik sırasına göre
kontrollük ile yüklenici tarafından tespit edilir. Bu hususta düzenlenen yeni fiyat tutanağı
idarenin onayına sunulur ve onaydan sonra geçerli olur.
Fiyat tutanağının idarenin onayına sunulduğu tarihten itibaren otuz (30) gün içerisinde
taraflar yeni birim fiyatlar üzerinde anlaşma sağlayamazlarsa bu hususta bir anlaşmazlık
zaptı düzenlenerek taraflarca imzalanır ve konu sözleşmedeki anlaşmazlıkların çözümüne
ilişkin hükümlere göre çözümlenir. Ancak bu süre içinde yüklenici, idare tarafından tespit
edilen birim fiyatın uygulanması şartı ile işe devam etmek zorundadır.” hükmü,
Aynı Şartname’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve
işin tasfiyesi” başlıklı 53’üncü maddesinde “Birim fiyat sözleşmelerde, öngörülemeyen
durumlar nedeniyle sözleşme konusu işte bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu
olan işin;
a) Sözleşmeye esas iş tanımı içinde kalması,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
şartlarıyla sözleşme bedelinin % 20'sine kadar oran dahilinde, sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılması konusunda idare
yetkilidir.
Bu durumda işin süresi, bu artışla orantılı olarak işin ilgili kısmı veya tamamı
için uzatılır.İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının
ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde,
yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve
yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı
işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.”
hükmü,
Teknik Şartname’nin “Teknik Şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde “7.12. O.G.M. ile
yüklenici firma arasında işe başladıktan sonra O.G.M. personelinin ikamet adresindeki
değişiklik, ölüm, istifa, emeklilik gibi nedenlerden dolayı personelin sayısının azalması yahut
personel sayısının artması durumlarında O.G.M. yetkilisinin onayı alınmak kaydıyla veya
O.G.M.ce başka bir ihtiyaç görülmesi halinde güzergah değiştirmeye, araçların nevileri
arasında değişiklik yapmaya, güzergahları gidiş-dönüş olmak üzere 4 kilometre uzatmaya ve
servis araç sayılarını arttırmaya veya eksiltmeye yetkilidir. Güzergâh uzatma durumunda
yüklenici ücret talebinde bulunmayacaktır. Güzergâh artırma durumunda yeni konulan araç
servis ücreti sözleşmede belirtilen birim fiyatlar üzerinden hesaplanacaktır. Güzergah
kaldırılmasında ise kaldırılan güzergah için yüklenici tarafından ücret talep edilemez.
...
7.17. O.G.M. toplantı seminer, düğün, cenaze gibi durumlarda yükleniciden ek araç
talep edebilir. Talep edilen araç bedelleri sözleşmede belirtilen birim fiyatlar üzerinden
hesaplanacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Teknik Şartname düzenlemeleri kapsamında ihale konusu işe ilişkin güzergah ve km
bilgilerine ve bu güzergahlarda çalışacak araç türlerine ilişkin bilgilere yer verildiği
görülmüştür.
İhaleye ilişkin birim fiyat teklif cetvelinin “
A1
B2
Sıra
No
1
İş Kaleminin Adı ve Kısa Birimi Miktarı Teklif
Edilen4 Tutarı
Açıklaması 6
Birim Fiyat
44 adet ( 29+1 Koltuk kapasiteli) gün
Midibüs
251
251
2
8
Adet
(
19+1-22+1 Koltuk gün
kapasiteli) Minibüs
2 Adet Engelli Aracı
9 adet ( 29+1 Koltuk kapasiteli) gün
Midibüs (Ring)
3
4
gün
251
251
5
2 Adet ( 29+1 Koltuk kapasiteli) gün
Midibüs (Ring)
251
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
”şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73
İlgili düzenlemelerden işe başladıktan sonra idare personelinin ikamet adresindeki
değişiklik, ölüm, istifa, emeklilik gibi nedenlerden dolayı personelin sayısının azalması yahut
personel sayısının artması durumlarında idare yetkilisinin onayı alınmak kaydıyla veya
idarece başka bir ihtiyaç görülmesi halinde güzergah ve araçların nevileri arasında değişiklik
yapılabileceği, güzergahların gidiş-dönüş olmak üzere 4 kilometre uzatılabileceği, servis araç
sayılarının artırılabileceği veya eksiltilebileceği, güzergâh uzatma durumunda yüklenicinin
ücret talebinde bulunmayacağı, güzergâh artırma durumunda yeni konulan araç servis
ücretinin sözleşmede belirtilen birim fiyatlar üzerinden hesaplanacağı, ayrıca toplantı,
seminer, düğün, cenaze gibi durumlarda yükleniciden ek araç talep edebileceği ve talep edilen
araçlar için yapılacak ödemenin sözleşmede belirtilen birim fiyatlar üzerinden hesaplanacağı
anlaşılmıştır.
Yapılan değerlendirmede, yukarıda yer verilen Teknik Şartname düzenlemelerinin
fiyatı belli olmayan işlerde yeni birim fiyat tespiti başlığı altında değerlendirilemeyeceği, söz
konusu düzenlemeler neticesinde ortaya çıkacak maliyete ilişkin ödemenin iş artışına ilişkin
hükümler çerçevesinde sözleşmede yer alan birim fiyatlar üzerinden yapılacağı, bu bağlamda
ilgili düzenlemelerin anılan Hizmet Genel Şartnamesi hükümlerine aykırılık taşımadığı tespit
edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru
sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet
başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine
bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep
tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi
yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru
bedeli iade edilmez.” hükmü bulunmaktadır.
Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması
halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıdaki tespit
ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunmadığı
anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için anılan Kanunun öngördüğü
şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun
gerçekleşmediği dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin
aktarılan hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/001
: 79
: 02.01.2025
: 2025/UH.I-73