Ana Sayfa
/
Kararlar
/
İstanbul Asfalt Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş.
/
2025/245222-Araç Kiralama Hizmeti Alımı İşi
Bilgi
İKN
2025/245222
Başvuru Sahibi
Şark Organizasyon ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
İstanbul Asfalt Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş.
İşin Adı
Araç Kiralama Hizmeti Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 63
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1047
BAŞVURU SAHİBİ:
Şark Organizasyon ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Asfalt Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2025/245222 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralama Hizmeti Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Asfalt Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından 21.03.2025 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmeti Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak
Şark Organizasyon ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.nin 17.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun idarenin 25.03.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
04.04.2025 tarih ve 181600 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.04.2025 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2025/761 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Teknik Şartname’nin 73’üncü maddesinde yer
alan düzenleme ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi genel hükümleri kapsamının dışına
çıkıldığı, idare personelinin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin sorumluluğu
kapsamına alındığı, ihalede şoförlerin yüklenici tarafından temin edilmeyeceği, idare
personelinin araçları kullanacağı dikkate alındığında şikâyete konu düzenlemenin mevzuata
aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü
maddesinde “Bu Kanun’a göre düzenlenecek sözleşmelerde, ihale dokümanında yer alan
şartlara aykırı hükümlere yer verilemez.
Bu Kanun’da belirtilen haller dışında sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve
ek sözleşme düzenlenemez.
Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin
uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve sözleşme
hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve
uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur.” hükmü,
“Hizmet sunucularının sorumluluğu” başlıklı 34’üncü maddesinde “Hizmet sunucuları
taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme seçilmesi,
verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği,
taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri
nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel
hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27 nci madde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 63
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1047
hükümleri uygulanır.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı
maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak,
projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde
olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu
sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken
bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin
edecektir.
Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre
sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili
mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne
uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve
üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.
Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek
idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,
“Mevzuata uygunluk” başlıklı 12’nci maddesinde “İlgili bütün bildirimlerin ve bütün
ödemelerin yapılması da dahil olmak üzere yüklenici,
…
(b) Malları veya hakları, işler dolayısıyla herhangi bir şekilde etkilenen veya
etkilenebilecek olan kamu kurum ve kuruluşlarının düzenlemelerine uyacak ve bu hükümlerin
ihlali nedeniyle ortaya çıkabilecek bütün sorumluluk ve cezalardan dolayı idarenin zararını
karşılayacaktır.” hükmü,
“Kamu düzenine ve mallarına zarar vermeme” başlıklı 15’inci maddesinde “Yüklenici
işlerin yürütülmesi, tamamlanması ve işlerde olabilecek aksaklıkların giderilmesi için gereken
bütün işlemlerde, sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde;
(a) Kamu düzenine ve kamusal yaşamın gereklerine uygun davranacak,
(b) Kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmaz mallar
ile özel kişilerin mülkiyetindeki taşınır veya taşınmaz mallara, kamusal kullanıma tahsis
edilmiş veya bırakılmış yol, meydan, park gibi orta mallarına ve kamu hizmetinde kullanılan
mallara zarar vermeyecek, bunların kullanımına ve bunlara ulaşılmasına engel olmayacaktır.
Belirtilen hükümlerin ihlal edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği tüm zarar, ceza,
tazminat ve benzeri sorumluluklar ile bunların mali sonuçlarından doğacak giderler yüklenici
tarafından karşılanacaktır.” hükmü,
“İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde
“İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme,
ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici
sorumludur.
Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile
gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp
ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.
Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik
önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik
önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici
sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan
korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 63
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1047
kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı
güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir…” hükmü,
“Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar” başlıklı 20’nci maddesinde
“Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği
hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya olmasın yüklenici
bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlar
nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.
Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya
yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan
radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi
sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını
teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Araç Kiralama Hizmeti Alımı İşi
b) Türü: Hizmet alımı
…
e) Miktarı:
115 Adet Muhtelif Tipte Araç Kiralama Hizmeti Alımı…” düzenlemesi,
“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin
uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç
giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü
ulaşım, sigorta, personel, vergi, resim ve harç giderleri ile araçlarla ilgili her türlü tamir,
bakım, onarım, parça değişim vb. giderler, yürürlükteki mevzuata göre araç üzerinde
bulunması gereken (ruhsat, pul, trafik ve kasko sigortaları, ekspertiz raporu, muayene
giderleri, kullanım amaçlarına göre ticari araçlarda bulunması gereken yetki belgeleri, diğer
izin belgeleri vb. evraklar ve resmi kurumlar nezdinde yapılması gereken işlemlerle ilgili
masraflar ve işin Teknik Şartnameye uygun olarak yerine getirilmesi için gerekli tüm
masraflar fiyata dahildir…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci
maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine
getirilmesine ilişkin mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, personel,
resim ve harç vb. giderleri, araçlarla ilgili her türlü tamir, bakım, onarım, parça değişim vb.
giderler, ekspertiz raporu, muayene giderleri, yürürlükteki mevzuata göre araç üzerinde
bulunması gereken (ruhsat, pul, trafik ve kasko sigortaları, kullanım amaçlarına göre ticari
araçlarda bulunması gereken yetki belgeleri, diğer izin belgeleri vb. evraklar ve resmi
kurumlar nezdinde yapılması gereken işlemlerle ilgili masraflar ve işin Teknik Şartnameye
uygun olarak yerine getirilmesi için gerekli tüm masraflar sözleşme bedeline dahildir. İlgili
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 63
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1047
mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dahil olmayıp İdare
tarafından Yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi,
“İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve
işyerlerinin korunması ile işin ve/veya işyerlerinin sigortalattırılmasına ilişkin sorumluluk
Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dahilinde yükleniciye aittir.
21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:
21.2.1.
Yüklenici, tüm araçların Trafik Kanununun öngördüğü mali mesuliyet (trafik) sigortası
yaptırmakla yükümlüdür.
Tüm araçların tam kasko sigortasını (şöför hatasına bakılmaksızın kaza, hırsızlık,
yangın, tabi afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb.) yaptırmakla yükümlüdür. Kasko
sigortasında ihtiyari mali mesuliyet sigorta limiti en az 5.000.000,00 TL
(BeşMilyonTürkLirası) olmak zorundadır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin 2’nci maddesinde “Araçlar 24 ay süreyle kiralanacaktır.”
düzenlemesi,
13’üncü maddesinde “Araçların, akaryakıt, yakıt katkıları ve otopark giderleri İdareye
aittir...” düzenlemesi,
“Sigorta” başlıklı kısmında ise “Sözleşme süresince Aracın/taşıtın motorlu taşıtlar
vergisi, muayene, TRAFİK SİGORTASI vb. tüm yasal yükümlülükler ile muafiyetsiz TAM
KASKO sigortası da Yükleniciye ait olacaktır.
70) Tam Kasko sigortası içinde; taşıtta seyahat edecek kişilerin can güvenliğinin
teminat altına alınması için Ferdi Kaza Koltuk Sigortası ve ihtiyari Mali Sorumluluk
Sigortasını ve aşağıdaki maddelerde belirlenen teminatları içerecek şekilde yapılacaktır.
71) Yüklenici; Taşıtlara düzenlenen trafik sigortasının yetersiz kaldığı noktalarda, en
az aşağıdaki standart ve limitlere uygun olarak, tam kasko poliçesini düzenleyecektir;
Taşıt Kasko Değeri: En az Taşıt rayiç değeri kadar ve muafiyetsiz olacaktır.
Deprem, Yangın, Sel, Su baskını,
Terör durumlarında kasko değeri: En az Taşıt rayiç değeri kadar ve muafiyetsiz
olacaktır.
İhtiyari Mali Sorumluluk : En az 5.000.000,00 TL.
Şahıs Başına Bedeni : En az 1.000.000,00 TL.
Kaza Başına Bedeni : En az 1.000.000,00 TL.
Kaza Başına Maddi Hasar : En az 5.000.000,00 TL.
Manevi Tazminat Talepleri : En az 1.000.000,00 TL.
Hukuksal Koruma : En az 50.000,00 TL.
Yüklenici; artan mali mesuliyet/ihtiyari mali mesuliyet, maddi, manevi ve bedeni ayırt
etmeksizin poliçe kapsamına aldıracaktır.
Hasar durumunda eksik/aşkın sigorta uygulanmayacaktır. Hasar tazmini orijinal
parça tedariki şeklinde olacaktır. Onarım yetkili servislerde veya sigortalı/sigortacının birlikte
anlaşarak belirleyeceği servislerde yapılabilecektir.
72) Tam Kasko sigortası çok kullanıcıyı ve her türlü zarar ve ziyanı belirtilen limitler
dahilinde kapsayacak şekilde yapılacak, çalışma günü kaybı vb. zarar ve ziyanlar için bedel
talep edilmeyecektir. Sigorta poliçesi buna göre düzenlenmiş ve araç üzerindeki tüm aksesuar
ve montajı yapılan (UTTS Cihazı, HGS etiketi ile araç takip ve akaryakıt takip cihazları
dahil) cihazlar sigorta kapsamına alınmış olacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 63
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1047
73) Kiralanan Taşıtlarda hizmetin yerine getirilmesi esnasında meydana gelebilecek
trafik kazaları, trafik cezaları ve Taşıt emniyeti ile bu kazaların sebep olacağı zararlardan,
can ve mal kaybından, üçüncü şahıslara karşı verilebilecek her türlü zarardan, bu şahısların
her türlü dava, zarar ve ziyan taleplerine karşı Kasko sigortası kapsamında yüklenici
sorumludur.
74) Taşıt sürücüsünün trafik kurallarına uymadığı gerekçesiyle yazılan Trafik cezaları
Taşıt sürücüsü tarafından, sürücüden kaynaklanmayan (Taşıtta tespit edilen eksiklikler gibi)
trafik cezaları yüklenici tarafından karşılanacaktır...” düzenlemeleri yer almaktadır.
Birim fiyat teklif cetveli dahil olmak üzere, incelenen ihaleye ilişkin doküman
kapsamında yüklenici şoförü çalışacağına ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, buna göre,
ihale konusu işin 24 ay süreli, akaryakıt giderleri idareye ait olmak üzere muhtelif tür ve
miktarda sürücüsüz araç kiralama hizmet alımı işi olduğu anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin şikayete konu maddesinde, kazaların sebep olacağı zararlardan,
can ve mal kaybından, üçüncü şahıslara karşı verilebilecek her türlü zarardan, bu şahısların
her türlü dava, zarar ve ziyan taleplerine karşı kasko sigortası kapsamında yüklenicinin
sorumlu olduğunun düzenlendiği görülmektedir.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri uyarınca, yüklenicilerin işin görülmesi
esnasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl etmek
suretiyle idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olacağı belirli
kılınmış olup idarenin ise takip, gözetim ve denetim sorumluluğu bulunmaktadır.
Buna göre, her ne kadar yüklenicinin ilgili mevzuata göre alınması zorunlu olan
güvenlik ve sağlık tedbirlerini almakla yükümlü olduğu açık olsa da başvuruya konu edilen
Teknik Şartname’nin ilgili maddesinde kazaların sebep olacağı zararlardan, can ve mal
kaybından, üçüncü şahıslara karşı verilebilecek her türlü zarardan, bu şahısların her türlü
dava, zarar ve ziyan taleplerine karşı kasko sigortası kapsamında yüklenicinin sorumlu
olduğunun belirtildiği, ancak, incelenen ihalenin konusunun şoför ve yakıt hariç araç kiralama
hizmet alımı olduğu dikkate alındığında ihalede şoförlerin yüklenici tarafından temin
edilmeyeceği, dolayısıyla, idare personelinin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin
sorumluluğu kapsamına alındığı, kasko sigortasının karşılamayacağı zararlardan yüklenicinin
sorumlu olması sonucunu yaratan düzenleme ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin genel
hükümleri kapsamının dışına çıkıldığı, bu durumda şikâyete konu düzenlemenin 4735 sayılı
Kanunun 4’üncü maddesinde hüküm altına alınan eşit hak ve yükümlülükler ilkesine aykırı ve
isteklilerin sağlıklı teklif oluşturmasını engeller nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 152.021,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 63
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1047
hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede ilgilinin itirazen şikâyete konu
iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini
izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde
152.021,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince
ihalenin iptaline,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün
içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.