Ana Sayfa
/
Kararlar
/
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) YHT Bölge Müdürlüğü (Ankara)
/
2025/225850-TCDD İşletmesi YHT Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Birimleri İçin 36 Adet 4X4 Arazi Tipi Araç ile 4 Adet Binek Araç Olmak Üzere Toplam 40 Adet Taşıtın 20 Ay Süre ile Sürücüsüz Olarak Kiralanması Hizmet Alımı İşi
Bilgi
İKN
2025/225850
Başvuru Sahibi
Beyler Seyahat Bilgisayar Temizlik Gıda Eğitim Kırtasiye Tekstil İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) YHT Bölge Müdürlüğü (Ankara)
İşin Adı
TCDD İşletmesi YHT Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Birimleri İçin 36 Adet 4X4 Arazi Tipi Araç ile 4 Adet Binek Araç Olmak Üzere Toplam 40 Adet Taşıtın 20 Ay Süre ile Sürücüsüz Olarak Kiralanması Hizmet Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
BAŞVURU SAHİBİ:
Beyler Seyahat Bilgisayar Temizlik Gıda Eğitim Kırtasiye Tekstil İnş. İth. İhr. San. ve Tic.
Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD), YHT Bölge Müdürlüğü
(Ankara),
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2025/225850 İhale Kayıt Numaralı “TCDD İşletmesi YHT Bölge Müdürlüğü ve Bağlı
Birimleri İçin 36 Adet 4X4 Arazi Tipi Araç ile 4 Adet Binek Araç Olmak Üzere Toplam 40
Adet Taşıtın 20 Ay Süre ile Sürücüsüz Olarak Kiralanması Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD), YHT Bölge Müdürlüğü
(Ankara) tarafından 04.04.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “TCDD
İşletmesi YHT Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Birimleri İçin 36 Adet 4X4 Arazi Tipi Araç ile 4
Adet Binek Araç Olmak Üzere Toplam 40 Adet Taşıtın 20 Ay Süre ile Sürücüsüz Olarak
Kiralanması Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Beyler Seyahat Bilgisayar Temizlik
Gıda Eğitim Kırtasiye Tekstil İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 27.03.2025 tarihinde
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru
sahibince 11.04.2025 tarih ve 182095 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.04.2025 tarihli
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2025/794 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin “Trafik ve Kasko Sigortaları, Motorlu Taşıt Vergileri” başlıklı
7’nci maddesinde “…7.2. 2006/10193 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe
konulan “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” başlıklı Bakanlar
Kurulu kararının “Genel Esaslar” başlıklı 6.Maddesinin 1/d fıkrasındaki “Taşıtların, her
türlü vergi, sigorta ve bakım-onarım gibi giderleri yükleniciye ait olacaktır.” Hükmü esas
alınarak Araçların Motorlu Taşıtlar Vergisi (motorlu taşıtlar ek vergileri dahil), Zorunlu
Trafik Sigortası, Full Kasko (poliçe kapsamına deprem, sel, terör, yangın, çalınma veya
çalınmaya teşebbüs, çarpma veya çarpılma, su baskını, sigara yangını, yetkili olmayanlarca
aracın çekilmesi, ferdi kaza ve ferdi kaza deprem teminatı, hukuksal yardım, yardım hizmet
paketi, grev, lokavt ve halk hareketleri, enflasyon koruma ve benzeri tüm sebepleri kapsayacak
şekilde olacaktır) ile Ferdi Kaza Koltuk Sigortası (Ferdi Kaza Koltuk Sigortası sadece
minibüsler için) vb. ile sınırsız İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasını içeren Motorlu Araç
Birleşik Sigortası ve benzeri tüm sigorta ve vergiler ve bunlara ait tüm yasal yükümlülükleri
yükleniciye ait olacaktır. Full Kasko sigortası çok kullanıcılı ve her türlü zarar ve ziyan ile
sınırsız maddi manevi tazminatı kapsayacak şekilde yapılacaktır.
İdarenin temin ettiği sürücünün alkollü, uyuşturucu maddeli veya ehliyetsiz olması
durumunda, kaza ve hasar bedeli ilgiliden tahsil edilmek kaydıyla idare tarafından
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
karşılanacak olup, bu durumlar dışında kalan durumlarda herhangi bir kazadan dolayı
yüklenicinin araçlarında veya kazaya karışan üçüncü şahısların araçlarında yaşanacak değer
kaybı ile ortaya çıkacak tazminatlar zorunlu trafik sigortası, Tam (Genişletilmiş) Kasko ve
sınırsız İMM dâhilinde karşılanacaktır...” düzenlemesinin yer aldığı, kasko sigortasına ilişkin
söz konusu düzenleme ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin genel hükümlerinin kapsamının
dışına çıkıldığı,
2) Teknik Şartname’nin “Fiyat Farkı” başlıklı 14’üncü maddesinde “…14.9
İstihkaklarda yapılabilecek hatalar ve yanlış uygulamalar nedeniyle, Sayıştay vb.
Denetimlerde tespit edilmiş yükleniciye fazla ödenen miktarlar hakkediş, kesin hakediş ve
teminatından kesilir veya yükleniciden tahsil edilir. Yüklenici bu durumu kabul etmiş olup;
herhangi bir itirazda bulunmayacaktır.” düzenlemesi mevzuata aykırı olduğu için ihalenin
iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare
tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on
gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)
Süreler;
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan
durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş
sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal
kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması
halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön
yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru
tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu
fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet
başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak
işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı
sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet
başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz”
açıklaması bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: TCDD İşletmesi YHT Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Birimleri İçin 36 Adet 4x4
Arazi Tipi Araç İle 4 Adet Binek Araç Olmak Üzere Toplam 40 Adet Taşıtın 20 Ay Süre İle
Sürücüsüz Olarak Kiralanması Hizmet Alımı İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
36 Adet 4x4 Arazi Tipi Aracı İle 4 Adet Binek Aracın 20 Ay Süre ile Kiralanması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ankara, Eskişehir, Bilecik, Konya,
Yozgat, Sivas
Teslim yeri: Ankara” düzenlemesi,
21.03.2025 tarihli zeyilname öncesinde düzenlenen Teknik Şartname’nin “Trafik ve
Kasko Sigortaları, Motorlu Taşıt Vergileri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.2. Taşıtlar full
kaskolu ve maddi manevi sınırsız iMM’li (Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Mesuliyet
Teminatı) olacaktır. Herhangi bir kazadan dolayı yüklenicinin taşıtlarında veya kazaya
karışan 3’üncü şahısların taşıtlarında yaşanacak değer kaybı ile ölüm veya yaralanmalar
sonrasında ortaya çıkacak tazminatlar ile ilgili idare ve idarenin görevlendirdiği sürücülerden
herhangi bir bedel talep edilmeyecektir. Bununla ilgili oluşacak maddi ve manevi tazminatlar
zorunlu trafik sigortası, fiili kasko ve sınırsız İMM dâhilinde karşılanacak şekilde
düzenlenecek olup tüm sorumluluk yüklenici firmaya aittir. Full kasko birden çok kullanıcıyı
içerecek şekilde olacaktır...” düzenlemesi,
Zeyilname sonrası düzenlenen Teknik Şartname’nin “Trafik ve Kasko Sigortaları,
Motorlu Taşıt Vergileri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.2. 2006/10193 sayılı Resmi Gazete’
de yayımlanarak yürürlüğe konulan “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas
ve Usuller” başlıklı Bakanlar Kurulu kararının “Genel Esaslar” başlıklı 6.Maddesinin 1/d
fıkrasındaki “Taşıtların, her türlü vergi, sigorta ve bakım-onarım gibi giderleri yükleniciye ait
olacaktır.” hükmü esas alınarak Araçların Motorlu Taşıtlar Vergisi (motorlu taşıtlar ek
vergileri dahil), Zorunlu Trafik Sigortası, Full Kasko (poliçe kapsamına deprem, sel, terör,
yangın, çalınma veya çalınmaya teşebbüs, çarpma veya çarpılma, su baskını, sigara yangını,
yetkili olmayanlarca aracın çekilmesi, ferdi kaza ve ferdi kaza deprem teminatı, hukuksal
yardım, yardım hizmet paketi, grev, lokavt ve halk hareketleri, enflasyon koruma ve benzeri
tüm sebepleri kapsayacak şekilde olacaktır) ile Ferdi Kaza Koltuk Sigortası (Ferdi Kaza
Koltuk Sigortası sadece minibüsler için) vb. ile sınırsız İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasını
içeren Motorlu Araç Birleşik Sigortası ve benzeri tüm sigorta ve vergiler ve bunlara ait tüm
yasal yükümlülükleri yükleniciye ait olacaktır. Full Kasko sigortası çok kullanıcılı ve her türlü
zarar ve ziyan ile sınırsız maddi manevi tazminatı kapsayacak şekilde yapılacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
İdarenin temin ettiği sürücünün alkollü, uyuşturucu maddeli veya ehliyetsiz olması
durumunda, kaza ve hasar bedeli ilgiliden tahsil edilmek kaydıyla idare tarafından
karşılanacak olup, bu durumlar dışında kalan durumlarda herhangi bir kazadan dolayı
yüklenicinin araçlarında veya kazaya karışan üçüncü şahısların araçlarında yaşanacak değer
kaybı ile ortaya çıkacak tazminatlar zorunlu trafik sigortası, Tam (Genişletilmiş) Kasko ve
sınırsız İMM dâhilinde karşılanacaktır...” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin T.C Devlet Demiryolları İşletmesi YHT Bölge Müdürlüğü
tarafından gerçekleştirilen “2025/225850 İhale Kayıt Numaralı Tcdd İşletmesi Yht Bölge
Müdürlüğü ve Bağlı Birimleri İçin 36 Adet 4X4 Arazi Tipi Araç ile 4 Adet Binek Araç Olmak
Üzere Toplam 40 Adet Taşıtın 20 Ay Süre ile Sürücüsüz Olarak Kiralanması Hizmet Alımı” işi
olduğu, bahse konu ihalenin 04.04.2025 tarihinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle
gerçekleştirildiği, ihalede 37 adet ihale dokümanının EKAP üzerinden indirildiği ve ihaleye
17 isteklinin katıldığı görülmüş olup, esas inceleme raporunun düzenlendiği tarih itibariyle
henüz ihale komisyonu kararının alınmadığı tespit edilmiştir.
İtirazen şikâyete konu edilen Teknik Şartname’nin 7.2’nci maddesinin 21.03.2025
tarihli zeyilname ile değiştirildiği, başvuru sahibinin 18.03.2025 tarihinde yapmış olduğu ilk
şikâyet başvurusu üzerine idarece 21.03.2025 tarihinde verilen cevapta söz konusu başvuruya
yönelik zeyilname düzenlendiği ifade edilmiş olup, akabinde 27.03.2025 tarihinde aynı
iddiaya yer verilerek yapılan ikinci şikâyet başvurusuna da verilen cevapta zeyilname
düzenlendiğinin ifade edildiği, başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan
iddiasının aynı düzenlemenin zeyilname ile değiştirilmiş şekline yönelik olduğu ve anılan
düzenlemenin birinci bendine yönelik 21.03.2025 tarihinde zeyilname yapılarak değiştirildiği,
ikinci bendine (İdarenin temin ettiği sürücünün alkollü, uyuşturucu maddeli veya ehliyetsiz
olması durumunda, kaza ve hasar bedeli ilgiliden tahsil edilmek kaydıyla idare tarafından
karşılanacak olup, bu durumlar dışında kalan durumlarda herhangi bir kazadan dolayı
yüklenicinin araçlarında veya kazaya karışan üçüncü şahısların araçlarında yaşanacak değer
kaybı ile ortaya çıkacak tazminatlar zorunlu trafik sigortası, Tam (Genişletilmiş) Kasko ve
sınırsız İMM dâhilinde karşılanacaktır.) yönelik iddiasının ise daha önce şikâyet başvurusuna
konu edilmediği tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin Teknik Şartname’nin 7.2’nci maddesinin birinci bendine yönelik
zeyilname düzenlendiği için konusunun kalmadığı, ikinci bendinin mevzuata aykırı olduğuna
yönelik iddiasının ise 18.03.2025 ve 27.03.2025 tarihli idareye şikâyet başvurusuna konu
edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 11.04.2025 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan
itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”
başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular
Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından
öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari
başvuru
yolunda
şikayet
yoluna
başvurulmadan
itirazen
şikayet
yoluna
başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet
başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
Bu çerçevede şikâyet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte
uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını
sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe
ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması
nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet
başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan
kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği
anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren aday/istekli
olabilecek/istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış
olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde (başvuru ihale dokümanının ihale ilanına
yansımayan düzenlenmelerine yönelik ise ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün
içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar) bu iddiaları incelemek ve
sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.
Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde
bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların
incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz
konusu iddia/iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri
sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün
bulunmamaktadır.
Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu iddiasını uyuşmazlığa konu hususu
öğrendiği 21.03.2025 (ihale dokümanına yönelik zeyilnamenin EKAP üzerinden istekli
olabileceklere tebliğ edildiği tarih) tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı
şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten
sonra 11.04.2025 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından başvuru
sahibinin iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci
fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit
muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.”
hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kesin teminat ve ek kesin
teminatların geri verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “Taahhüdün, sözleşme ve ihale
dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek
kesin teminatların;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
a) Yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının
onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve
kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı,
b) Yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin
getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi
halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde
ise tamamı yükleniciye iade edilir.
Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile
ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin
kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar
ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar
paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
İşin konusunun piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımı olması halinde, Sosyal
Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmaz.” hükmü,
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Kamu zararı” başlıklı
71’inci maddesinde “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden
kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa
engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. Kamu zararının belirlenmesinde;
a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya
yaptırılması,
e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde
yapılmaması,
g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması, esas alınır.
Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit
edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak
faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir. Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış;
sağlanmamış hizmetleri sağlanmış; yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş
gibi gösteren gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel veya
bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış
veya onaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere
ilişkin hükümleri uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam,
tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası verilir.
Kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden veya diğer gerçek ve tüzel
kişilerden tahsiline ilişkin usul ve esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle
düzenlenir.” hükmü,
5018 sayılı Kanun'un 71’inci maddesine dayanılarak hazırlanan Kamu Zararlarının
Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 4’üncü maddesinde “…b) İlgili:
Kendisine yersiz veya fazla ödeme yapılan gerçek ve/veya tüzel kişi ya da kişileri,
…
ç) Kamu zararı: Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan
mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya
eksilmeye neden olunmasından doğan zararı,
…
h) Sorumlu: Kamu zararının oluşmasına sebep olan kamu görevlisini…” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “Kamu
zararının tespiti ve bildirilmesi” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Kamu zararı 6 ncı maddede
belirtilen hususlar göz önünde bulundurulmak suretiyle;
a) Kontrol, denetim veya inceleme,
b) Sayıştayca kesin hükme bağlama,
c) Yargılama,
sonucunda tespit edilir.
(2) Tespit edilen kamu zararına ilişkin yazı, tutanak, rapor, ilâm ve benzeri belgeler
ilgili kamu idaresine gönderilir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Alacak takip dosyası” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Tespit
edilerek kamu idarelerine bildirilen kamu zararından doğan alacakların her biri için takibe
yetkili birimce alacak takip dosyası açılır.
(2) Sayıştayca düzenlenen sorgular ihbar kabul edilerek yaptırılan kontrol, denetim
veya incelemenin değerlendirilmesi sonucunda kamu zararının oluştuğuna karar verilmesi
durumunda da yukarıdaki fıkra hükmüne göre alacak takip dosyası açılır.
(3) Alacağın tespit, takip ve tahsiline ilişkin bütün belgeler alacak takip dosyasında
muhafaza edilir.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Kamu zararından doğan alacağın tebliği ve takibi” başlıklı
10’uncu maddesinde “(1) Kamu zararından doğan alacaklar, takibe yetkili birimce
sorumlular ve ilgililerin bilinen adreslerine imzaları alınmak suretiyle veya 11/2/1959 tarihli
ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir.
(2) Kontrol, denetim veya inceleme sonucunda tespit edilen kamu zararından doğan
alacakların sorumlulara ve ilgililere tebliğ işlemlerine, 7/A maddesi gereğince yapılacak
değerlendirme işlemlerinin tamamlanarak değerlendirme formunun takibe yetkili birime
ulaştırıldığı tarihten itibaren beş iş günü içerisinde başlanır. Tebliğde; borcun miktarı, sebebi,
doğuş tarihi, faiz başlangıç tarihi, ödeme yeri belirtilir ve sorumlulara ve/veya ilgililere
ödeme, itiraz veya sulh teklifinde bulunmak üzere otuz gün süre verilir.
a) Sorumluların ve/veya ilgililerin varsa itirazları 15 gün içinde sonuçlandırılır. Bu
süre içinde sonuçlandırılmayan başvurular reddedilmiş sayılır. İtiraz, merkezde üst yönetici,
taşrada ise idarenin taşrada bulunan en üst yöneticisi tarafından, gerek görülmesi halinde
harcama birimi ve/veya hukuk biriminin de görüşüne başvurularak sonuçlandırılır.
b) Sorumlu ve/veya ilgililerin taksitlendirme taleplerini de içeren sulh başvuruları;
genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerde, 26/9/2011 tarihli ve 659
sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk
Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre,
kapsamdaki diğer kamu idarelerinde ise özel mevzuatındaki hükümlere göre sonuçlandırılır.
c) İtiraz ve sulh başvurularını değerlendirme işlemlerinin sekretarya hizmetlerini
takibe yetkili birim yürütür.
(3) Sayıştay sorguları üzerine yapılan değerlendirme sonucuna göre tahsil edilmesi
gerektiği bildirilen kamu zararı alacaklarının sorumlulara ve ilgililere tebliğinde de aynı
şekilde işlem yapılır.
(4) Kamu zararı alacaklarının yapılan tebligata rağmen sorumlular ve/veya ilgililerce
süresinde rızaen ödenmemesi, sulh teklifinde ya da itirazda bulunulmaması halinde sürenin
bitiminden itibaren beş iş günü içerisinde, sulh teklifinin ya da itirazın idare tarafından
reddedilmesi halinde ise bu ret tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde ve her hâlükârda
30 günlük ödeme süresinden sonra ilgili alacak takip dosyası, alacağın tahsili için takibe
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
yetkili birimce kamu idaresini temsile yetkili hukuk birimine gönderilir.
(5) Kesinleşen Sayıştay ilâmlarının tebliğinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu hükümleri
uygulanır.
(6) Mahkemelerce hükme bağlanan ve taraflara tebliğ edilen, kamu zararından doğan
alacaklara ilişkin kararın kesinleşmesi beklenmeksizin takip işlemlerine başlanır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Kamu zararından doğan alacakların tahsil şekilleri” başlıklı
12’nci maddesinde “(1) Kamu zararından doğan alacaklar, sorumlulardan ve/veya
ilgililerden, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle
birlikte tahsil edilir.
(2) Tespit edilen kamu zararları;
a) Rızaen ve sulh yolu ile ödenmek,
b) (Değişik: RG-15/6/2019-30802-C.K.-1147/7 md.) 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı
Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre takas yapılmak,
c) 2004 sayılı Kanun hükümleri uygulanmak,
suretiyle tahsil edilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teminatlar” başlıklı 55’inci
maddesinin sekizinci fıkrasında, “(8) Her ne suretle olursa olsun, idarece alınan teminatlar
haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Mevzuata uygunluk” başlıklı 12’nci maddesinde
“İlgili bütün bildirimlerin ve bütün ödemelerin yapılması da dahil olmak üzere yüklenici,
(a) İşlerin yürütülmesine, tamamlanmasına ve işlerde olabilecek kusurların
düzeltilmesine ilişkin olarak bütün kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, kararname, genelge,
tebliğ ve diğer ilgili mevzuata,
(b) Malları veya hakları, işler dolayısıyla herhangi bir şekilde etkilenen veya
etkilenebilecek olan kamu kurum ve kuruluşlarının düzenlemelerine uyacak ve bu hükümlerin
ihlali nedeniyle ortaya çıkabilecek bütün sorumluluk ve cezalardan dolayı idarenin zararını
karşılayacaktır” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kesin teminatın ve ek kesin teminatın geri
verilmesi” başlıklı 51’inci maddesinde “Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun
şekilde yerine getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan
ilişiksizlik belgesinin getirilmesi halinde yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmüş ise
kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatın yarısı, garanti süresinin sonunda tamamı; garanti
süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir.
Yüklenicinin sözleşme konusu işler nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna
olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan yasal vergi kesintilerinin kabul
tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde kesin teminat ve ek
kesin teminat, 4735 sayılı Kanunun 13’üncü maddesi hükmüne göre paraya çevrilerek
borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde;
işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki (2) yıl içinde
idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat
mektupları hükümsüz kalır ve bankasına veya sigorta şirketine iade edilir. Teminat mektubu
dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.” düzenlemesi,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
Sözleşme Tasarısı’nın “Kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesi” başlıklı
11.4’üncü maddesinde “11.4.1. Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun
olarak yerine getirildiği ve Yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun
olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ilişiksiz belgesinin
İdareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı,
Yükleniciye iade edilecektir.
11.4.2. Yüklenicinin bu iş nedeniyle İdareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan
borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin hizmetin
kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek
kalmaksızın kesin ve ek kesin teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir,
varsa kalanı Yükleniciye iade edilir.
11.4.3. Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan
hallerde; kesin hesap ve kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin
yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları
hükümsüz kalır ve düzenleyen bankaya veya sigorta şirketine iade edilir. Teminat mektubu
dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Fiyat Farkı” başlıklı 14’üncü maddesinde “…14.9 İstihkaklarda
yapılabilecek hatalar ve yanlış uygulamalar nedeniyle, Sayıştay vb. Denetimlerde tespit
edilmiş yükleniciye fazla ödenen miktarlar hakkediş, kesin hakediş ve teminatından kesilir
veya yükleniciden tahsil edilir. Yüklenici bu durumu kabul etmiş olup; herhangi bir itirazda
bulunmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4735 sayılı Kanun'un 13’üncü maddesine göre, taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı
hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi
bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınan kesin teminat ve varsa ek kesin
teminatların, yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin
getirildiği saptandıktan sonra, alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi
halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise
tamamının yükleniciye iade edileceği; Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin
55’inci maddesinin sekizinci fıkrasına göre, her ne suretle olursa olsun idarece alınan
teminatların haczedilemeyeceği ve üzerine ihtiyati tedbir konulamayacağı, Hizmet İşleri
Genel Şartnamesi'nin 51’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre, yüklenicinin sözleşme konusu
işler nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan
ödemelerden yapılan yasal vergi kesintilerinin kabul tarihine veya varsa garanti süresinin
bitimine kadar ödenmemesi halinde kesin teminat ve ek kesin teminatın 4735 sayılı Kanun'un
13’üncü maddesine göre paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edileceği, varsa
kalanının yükleniciye geri verileceğine yer verildiği; dolayısıyla kesin teminatın hangi
hallerde iade edileceğinin ihale mevzuatında sayma yoluyla belirlendiği, bu haller arasında iş
bitiminden sonra Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde çıkarılacak fazla ve yanlış
ödemelerin yer almadığı açıktır.
Diğer taraftan, Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde çıkarılacak fazla ve yanlış
ödemelerin tespitine yönelik olarak 5018 sayılı Kanun'un 71’inci maddesine dayanılarak
hazırlanan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te,
kamu zararından doğan alacakların sorumlulardan ve/veya ilgililerden, zararın oluştuğu
tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte tahsil edileceği, tespit
edilen kamu zararlarının rızaen ve sulh yolu ile ödenmesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu
hükümlerine göre takas yapılması, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri uygulanması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
suretiyle tahsil edileceğinin belirtildiği, bu bağlamda kamu zararı alacaklarının tahsiline
yönelik olarak doğrudan ilgili yüklenicinin teminatından re'sen kesinti yapılamayacağı,
yukarıda belirtilen usuller çerçevesinde tahsil edilebileceği anlaşılmıştır.
İtirazen şikayet başvurusunda, Teknik Şartname’nin 14’üncü maddesinde yer alan
düzenlemenin mevzuata aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verildiği, Teknik Şartname’nin
14’üncü maddesinde, iş bitiminden sonra, Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde
çıkarılacak idare kaynaklı olmayan fazla ve yanlış ödemelerin yüklenicinin o işe ait
alacaklarından veya teminatlarından kesileceği, yüklenicinin tüm fazla ve yanlış ödemeleri
geri ödemeyi taahhüt edeceğinin belirtildiği görülmüştür.
Bu durumda, hem kamu ihale mevzuatı hem de 5018 sayılı Kanun ve Kamu
Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te, ihale konusu işin
bitiminden sonra Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde çıkarılacak fazla ve yanlış
ödemelerin yüklenicinin o işe ait teminatından doğrudan kesileceğine dair açık bir kurala yer
verilmediği gibi hak edişlerinden kesileceğine dair de açık bir kurala da yer verilmediği,
aksine Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te kamu
zararı alacaklarının yukarıda belirtilen usuller çerçevesinde tahsil edilebileceğinin belirtildiği,
dolayısıyla ilgili yüklenicinin hak edişlerinden ve teminatından bu kapsamda doğrudan kesinti
yapılamayacağı, ihale dokümanının da mevzuata uygun olarak düzenlenmesi gerektiği
dikkate alındığında, ihale dokümanı kapsamında olan Teknik Şartname’nin 14’üncü
maddesinde yer alan düzenlemenin mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt
bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı
ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi
üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru
bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer
hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/017
: 70
: 30.04.2025
: 2025/UH.II-1053
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.