2025/UH.II-553 - Kamu İhale Kararı - 21 Ay Süreyle (01/04/2025-31/12/2026) Genel Müdürlüğümüz Merkez ve Taşra Teşkilatında Kullanılmak Üzere 117 Adet Sürücüsüz (Akaryakıt Hariç) Araç Kiralama Hizmet Alımı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2025/008

: 33

: 19.02.2025

: 2025/UH.II-553

BAŞVURU SAHİBİ:

İsa Araç Kiralama Hizmetleri Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1730419 İhale Kayıt Numaralı “21 Ay Süreyle (01/04/2025-31/12/2026) Genel

Müdürlüğümüz Merkez ve Taşra Teşkilatında Kullanılmak Üzere 117 Adet Sürücüsüz

(Akaryakıt Hariç) Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü

tarafından 20.01.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “21 Ay Süreyle

(01/04/2025-31/12/2026) Genel Müdürlüğümüz Merkez ve Taşra Teşkilatında Kullanılmak

Üzere 117 Adet Sürücüsüz (Akaryakıt Hariç) Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin

olarak İsa Araç Kiralama Hizmetleri Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 14.01.2025 tarihinde

yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.01.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru

sahibince 24.01.2025 tarih ve 176743 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.01.2025 tarihli

dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/230 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Teknik Şartname’nin 9.2. maddesinde yer alan

“Araçlar Tam (Genişletilmiş) kaskolu ve maddi manevi sınırsız İMM’li (Motorlu Kara

Taşıtları İhtiyari Mali Mesuliyet Teminatı) olacaktır. Herhangi bir kazadan dolayı

yüklenicinin araçlarında veya kazaya karışan üçüncü şahısların araçlarında yaşanacak değer

kaybı ile ölüm veya yaralanmalar sonrasında ortaya çıkacak tazminatlar ile ilgili idare ve

idarenin görevlendirdiği sürücülerden herhangi bir bedel talep edilmeyecektir. Bununla ilgili

oluşacak maddi ve manevi tazminatlar zorunlu trafik sigortası, Tam (Genişletilmiş) kasko ve

sınırsız İMM dahilinde karşılanacak şekilde düzenlenecektir. Tam (Genişletilmiş) Kasko,

birden çok kullanıcıyı içerecek şekilde olacaktır.” düzenlemesi ile aracın kullanımından ve

kazadan kaynaklı araçlarda oluşacak değer kaybı ile ölüm ve yaralanmalar sonrasında ortaya

çıkabilecek her türlü maddi manevi, zarar ziyan ve tazminatların yükleniciye ait olduğuna ve

yüklenicinin bunlara ilişkin idareden veya idarenin görevlendirdiği sürücüden bedel talep

edemeyeceğine yönelik belirleme yapıldığı, ancak bahse konu ihalenin sürücüsüz araç

kiralama hizmeti işi olduğu, yüklenicinin sorumluluğunun araçların her türlü bakım, kasko

sigorta vb. yükümlülüklerini yerine getirerek idareye teslim edilmesi ile sınırlı olduğu,

araçların idareye teslim edilmesinden sonraki süreçte araçların yükleniminin idarede ve/veya

araçları kullananlarda olduğu, yüklenicinin herhangi bir kusuru bulunmasa dahi aracı

kullanan sürücü/idare personelinin kusuru nedeniyle yaşanacak kazalarda ve bu kazalara bağlı

ortaya çıkabilecek maddi/manevi tazminatların yükleniciden karşılanmasını öngören söz

konusu düzenlemenin suçun şahsiliği ilkesini zedelediği ve Anayasaya aykırı olduğu, nitekim

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2025/008

: 33

: 19.02.2025

: 2025/UH.II-553

Kamu İhale Kurulu’nun emsal kararlarının da bu yönde olduğu, idarenin şikayete cevap

yazısında söz konusu durumlarda ortaya çıkacak hasar veya zararların yükleniciden değil

kasko tarafından karşılanmasının istenildiği belirtilse de sürücünün kusurlu olduğu

durumlarda sigortanın; değer kaybına ilişkin ödeme yapmadığı ve ikame araç kullanımı

hakkını engellemesi gibi hak mahrumiyetlerinin bulunduğu, sayılan gerekçelerle bahse konu

düzenlemenin yüklenicinin yükümlülükleri açısından çelişki yarattığı ve isteklilerin sağlıklı

teklif hazırlamasını engellediğinden ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer

verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü

maddesinde “Bu Kanun’a göre düzenlenecek sözleşmelerde, ihale dokümanında yer alan

şartlara aykırı hükümlere yer verilemez.

Bu Kanun’da belirtilen haller dışında sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve

ek sözleşme düzenlenemez.

Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin

uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve sözleşme

hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve

uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur.” hükmü ile,

“Hizmet sunucularının sorumluluğu” başlıklı 34’üncü maddesinde “Hizmet

sunucuları taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme

seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği,

taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri

nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel

hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27 nci madde

hükümleri uygulanır.” hükmü,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı

maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak,

projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde

olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu

sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken

bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin

edecektir.

Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre

sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili

mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne

uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve

üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.

Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek

idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,

“İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde

“İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2025/008

: 33

: 19.02.2025

: 2025/UH.II-553

ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici

sorumludur.

Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile

gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp

ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.

Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik

önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik

önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici

sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan

korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek

kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı

güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir.

Hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve

teminat limitleri günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde

belirtilir.

Düzenlenen sigorta poliçelerinde, idare işveren sıfatıyla, yüklenici ise işi

gerçekleştiren sıfatıyla ve varsa alt yükleniciler yer almalıdır. Kıymetler tam değer üzerinden

sigorta ettirilmelidir.

Sözleşmesinde istenilmiş olması halinde, sigortalara ilişkin limitlerin işe başlama

tarihinin yıl dönümündeki güncel değerlere yükseltilmesi zorunludur.

Yüklenici, idarelerce istenen söz konusu sigortalara ilişkin poliçeleri ve ödeme

kanıtlarını, iş fiili olarak başlamadan önce idareye vermek zorundadır. Sigortalar

tamamlanmadığı sürece avans ve hakediş ödemesi yapılmaz.

Sigorta poliçelerinde belirlenen, yüklenicinin kusurlu olduğu hallerde, kusur nedeniyle

sigortanın karşılamadığı bedeller için yüklenici idareden bir istekte bulunamaz.

Sigorta yükümlülüğünün kabul süresinin sonuna kadar olan süreçte devam edip

etmeyeceği veya ne ölçüde devam edeceği, bu süreci düzenleyen madde hükümleri de göz

önünde tutularak sözleşme veya eklerinde belirtilir.

Sözleşmenin feshi veya işin/hesabın tasfiyesi halinde bu sigortalar, iş yeni yükleniciye

ihale edilinceye kadar devam ettirilir ve bu süreye ilişkin sigorta giderleri ilk yükleniciye ait

olur. Ancak bu süre, fesih veya tasfiye tarihinden başlamak üzere üç (3) ayı geçemez.” hükmü,

“Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar” başlıklı 20’nci maddesinde

“Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği

hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya olmasın yüklenici

bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlar

nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.

Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya

yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan

radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi

sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını

teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması”

başlıklı 76’ncı maddesinde “76.4. İstekliler tarafından ilgili mevzuatı gereğince yapılması

gereken sigorta giderleri, tip idari şartnamelerin ‘Teklif fiyata dâhil olan giderler’ maddesi

kapsamında teklif fiyatına dâhil edilecektir. İhale dokümanında iş ve/veya işyerlerinin

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2025/008

: 33

: 19.02.2025

: 2025/UH.II-553

sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının

kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir.

Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin

belirlenmediği hallerde iş ve/işyerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği

kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/işyerlerinin

sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir.

76.5. İhale dokümanında iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin

yükümlülüğün yükleniciye ait olduğu belirtilerek sigorta türü veya türleri ile sigorta

teminatının kapsam ve limitinin belirlendiği ihalelerde, isteklilerden ihale aşamasında

sigortaya ilişkin herhangi bir belge (taahhütname, sigorta poliçesi vb.) sunmaları

istenmeyecektir. Bu durumda, sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yüklenici tarafından

sigorta poliçesi sunulacağına ilişkin düzenleme teknik şartnamede yapılacaktır.” açıklaması

yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde

“2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 21 Ay Süreyle (01/04/2025-31/12/2026) Genel Müdürlüğümüz Merkez ve Taşra

Teşkilatında Kullanılmak üzere 117 Adet Sürücüsüz (Akaryakıt Hariç) Araç Kiralama Hizmet

Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

20 Adet Binek Araç (2018 model ve üzeri)

24 Adet Arazi Pick-Up (2018 model ve üzeri, arazi kullanımı için)

45 Adet Hafif Ticari Araç (2020 model ve üzeri)

12 Adet Çok Amaçlı Otomobil (2018 model ve üzeri, 8+1)

8 Adet Minibüs (2018 model ve üzeri, 16+1)

3 Adet Otobüs (2018 model ve üzeri, 29+1)

5 Adet Kamyonet (2018 model ve üzeri, kasalı, 6+1)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İdarenin asli hizmetlerinin yürütüldüğü

ülke genelinde (Genel Müdürlük ve Bölge Müdürlükleri) İdarenin sorumluluk sahalarında

ihale konusu iş yapılacaktır. Araçlar, Teknik Şartnamenin 3. maddesinde Araç Dağılımı

bölümünde yer alan tabloda belirtilen iş yerlerine yüklenici tarafından teslim edilecektir.”

düzenlemesi,

“Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “… 25.3. Teklif fiyata

dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek karar

pulu bedeli, damga vergisi, KİK payı (KDV hariç), resim, harç ile ulaşım, her türlü sigorta,

tam (genişletilmiş) Kasko Sigortası, taşıtların periyodik bakımı, her türlü onarım, tamir ve

yenilenme giderleri ile yağ, antifriz ve lastik değişimi, amortisman, araç takip sistemi ile ilgili

giderler, yedek parça giderleri, teslim edilen araçların teknik özelliklerinden kaynaklanan

diğer giderler ve oluşabilecek benzer diğer tüm giderleri teklif fiyatına dahil edecektir.”

düzenlemesi,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2025/008

: 33

: 19.02.2025

: 2025/UH.II-553

Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 5’inci maddesinde “… 5.7. Araçların;

Motorlu Araçlar Vergisi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

(Trafik Sigortası), İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasını da içeren Tam (Genişletilmiş) Kasko

Sigortası ve Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortaları ile araç takip

sistemi, araç muayene giderleri, bakım/onarım giderleri, lastik ve yedek parça ile hizmetin

ifası süresince Karayolları Trafik Kanunundan, vergi ve sair mevzuattan kaynaklanan diğer

yükümlülükler, Yüklenici tarafından yerine getirilecek ve takip edilecektir. Bu işlerden

doğacak sorumluluk Yükleniciye ait olacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Muayene, Periyodik Bakım ve Tamir, Kaza, Hasar ve Çalınma

Durumu ile İlgili Hususlar” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1 Araçlarla ilgili her türlü bakım,

onarım ve muayene işlerinde İdarenin muhatabı yüklenici olacaktır. Her türlü bakım, onarım

ve servis giderleri yükleniciye aittir. Yüklenici hiçbir şekilde bakım, onarım ve hasar

bedellerini (İdarenin tahsis ettiği sürücülerin ehliyetsiz, alkollü veya uyuşturucu maddeli

olarak yaptığı kazalar hariç) kullanıcı hatası vs. adı altında İdareden talep edemez.

8.2. İdarenin temin ettiği sürücünün alkollü, uyuşturucu maddeli veya ehliyetsiz olması

durumunda, kaza ve hasar bedeli ilgiliden tahsil edilmek kaydıyla idare tarafından

karşılanacaktır. … ” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Yüklenicinin Vergi, Ceza, Sigorta, Kasko ve Diğer Mali

Yükümlülükleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Araçların; motorlu taşıtlar vergisi,

resim,harç, sigorta, kasko ve araçlardan kaynaklı cezalar vb. giderleri Yüklenici tarafından

karşılanacaktır.

9.2. Araçlar Tam (Genişletilmiş) Kaşkolü ve maddi manevi sınırsız ÎMMTi (Motorlu

Kara Taşıtları İhtiyari Mali Mesuliyet Teminatı) olacaktır. Herhangi bir kazadan dolayı

yüklenicinin araçlarında veya kazaya karışan üçüncü şahısların araçlarında yaşanacak değer

kaybı ile ölüm veya yaralanmalar sonrasında ortaya çıkacak tazminatlar ile ilgili idare ve

idarenin görevlendirdiği sürücülerden herhangi bir bedel talep edilmeyecektir. Bununla ilgili

oluşacak maddi ve manevi tazminatlar zorunlu trafik sigortası, Tam (Genişletilmiş) Kasko ve

sınırsız İMM dâhilinde karşılanacak şekilde düzenlenecektir. Tam (Genişletilmiş) Kasko,

birden çok kullanıcıyı içerecek şekilde olacaktır.

9.3. Tüm teminatlar (hırsızlık dahil) %100 sigorta esasına göre verilecek olup hiçbir

teminatta, hiçbir muafiyet, koasürans, amortisman kesintisi vs. uygulanmayacaktır. (Poliçe

kapsamına yangın, çalınma ve çalınmaya teşebbüs, çarpma ve çarpılma, ferdi kaza ve ferdi

kaza deprem teminatı, hukuksal yardım, yardım hizmet paketi, grev, lokavt, halk hareketi ve

terör, sel, su baskını, deprem, sigara yanığı, yetkili olmayanlarca aracın çekilmesi dâhil

olacaktır.) Sözleşme süresi içerisinde kasko sigortasının yaptırılmamasından veya eksik

yaptırılmasından, sigorta taksitlerinin ödenmemesinden veya istenilen teminat tutarlarından

yaptırılmamasından doğacak her türlü yükümlülük yükleniciye ait olacaktır. Araçlara ait

kasko bedelleri sigorta ve reasürans mevzuatı hükümleri çerçevesinde yaptırılacaktır.

Taşıtlarla ilgili Kasko Sigortası, zorunlu trafik sigortası, her türlü vergi ve buna benzer yasal

sorumluluklar yükleniciye ait olup, zamanında yerine getirilecektir. Bu eksikliklerden dolayı

doğacak, her türlü cezalar ve zararlar yükleniciye ait olacaktır.

9.4.Sürücü hatasından kaynaklanan trafik cezası, park cezası vb. cezalardan Yüklenici

sorumlu değildir. Ancak, bu tür cezalar Yükleniciye tebliğ tarihinden en geç 3 (üç) iş günü

içerisinde İdareye bildirilmek zorundadır.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2025/008

: 33

: 19.02.2025

: 2025/UH.II-553

9.5.Yüklenici söz konusu yükümlülükleri yerine getirdiğine dair belgelerin birer

örneğini sözleşme imzalanmasından soma işe başlamadan önce İdareye sunacaktır.”

düzenlemeleri yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci

maddesinde “21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:

21.2.1. Araçlar Tam (Genişletilmiş) Kaskolu ve maddi manevi sınırsız İMM’li

(Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Mesuliyet Teminatı) olacaktır. Herhangi bir kazadan

dolayı yüklenicinin araçlarında veya kazaya karışan üçüncü şahısların araçlarında

yaşanacak değer kaybı ile ölüm veya yaralanmalar sonrasında ortaya çıkacak tazminatlar ile

ilgili idare ve idarenin görevlendirdiği sürücülerden herhangi bir bedel talep edilmeyecektir.

Bununla ilgili oluşacak maddi ve manevi tazminatlar zorunlu trafik sigortası, Tam

(Genişletilmiş) Kasko ve sınırsız İMM dâhilinde karşılanacak şekilde düzenlenecektir. Tam

(Genişletilmiş) Kasko, birden çok kullanıcıyı içerecek şekilde olacaktır.

Tüm teminatlar (hırsızlık dahil) %100 sigorta esasına göre verilecek olup hiçbir