Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü
/
2025/416198-Selimbey Mahallesi Şehit Kemal Görgülü İlkokulu 32 Derslik ve Çevre Düzenleme Yapım İşi
Bilgi
İKN
2025/416198
Başvuru Sahibi
Gökçenay İnşaat Tic. ve San. A.Ş. - Law Yapı İnşaat San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
Selimbey Mahallesi Şehit Kemal Görgülü İlkokulu 32 Derslik ve Çevre Düzenleme Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
BAŞVURU SAHİBİ:
Gökçenay İnşaat Tic. ve San. A.Ş. - Law Yapı İnşaat San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2025/416198 İhale Kayıt Numaralı “Selimbey Mahallesi Şehit Kemal Görgülü İlkokulu 32
Derslik ve Çevre Düzenleme Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 17.04.2025 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Selimbey Mahallesi Şehit Kemal Görgülü İlkokulu 32 Derslik ve Çevre
Düzenleme Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Gökçenay İnşaat Tic. Ve San. A.Ş. - Law Yapı
İnşaat San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın 15.05.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 20.05.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.05.2025 tarih ve
184918 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.05.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2025/1064 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen istekli Doğumir İnşaat
Emlak Temizlik Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman İş Ortaklığı’nın EKAP
veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının
internet sayfası üzerinden sorgulanamadığı için fiziki ortamda talep edilen belgeleri eksik ve
sunuluş şekline aykırı olarak sunduğu,
2) Anılan isteklinin geçici teminat mektubunun mevzuatta belirtilen usule uygun
olmadığı ve süresinin yetersiz olduğu,
3) Anılan isteklinin ihaleye teklif sunan isteklilerden Men-Ka Elektrik Tarım ve
Hayvancılık İnşaat Taşımacılık İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. ile aynı IP adresi üzerinden
doküman indirdiği ve bu isteklilerin yine aynı IP adresi üzerinden teklif gönderdikleri,
EKAP’ta kayıtlı kullanıcıları arasında aynı kişilerin bulunduğu, iletişim bilgilerinin aynı
olduğu ve ihale kapsamında sundukları geçici teminat mektubu’nun da aynı bankadan, aynı
tarihte ve saatte alındığı, mektupların ayırt edici numaraların ardışık olduğu bu sebeple, 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17'nci maddesine aykırı şekilde hareket ettiklerinden
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
4) Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
a) Açıklama istenecek iş kalemlerinin eksik belirlendiği ve kümülatif toplam yaklaşık
maliyetin %80’inin altında olduğu için açıklanması gerekenden daha az kaleminin
sorgulandığı, açıklama kapsamında sunulan belgelerin her bir ortak tarafından ayrı ayrı
kaşelenmediği ve imzalanmadığı, açıklamanın usule aykırı şekilde ve eksik olarak
hazırlandığı,
b) 01.06- Çelik Çatı İşleri İş Grubu ile elektrik ve mekanik tesisat iş gruplarında
bulunan işçilik kalemlerinin ve açıklama istenen analiz girdilerinin düşük miktarlar üzerinden
ve eksik olarak açıklandığı ayrıca, diğer iş kalemleri için de açıklamada esas alınan
metrajların idarenin hesaplamış olduğu metrajlardan daha düşük olduğu, haksız avantaj
sağlamak amacıyla açıklama istenen iş kalemlerindeki bazı girdilerin değiştirildiği ve bazı
girdilerin de analiz kapsamından çıkarıldığı,
c) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizler için Kamu İhale Genel
Tebliği'nin 45.1.3 maddesi gereği en az %10 kâr öngörülmesi zorunlu iken anılan istekli
tarafından sunulan analizlerde öngörülen kâr oranının %10'un altında olduğu, açıklama
istenilmeyen analiz girdileri için Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.3 maddesindeki
minimum 1 kuruş düzenlemesine aykırı olarak 0,00 TL birim fiyat öngörüldüğü ve analiz
girdi tutarlarının hesaplanmasında aritmetik hata yapıldığı,
ç) Akaryakıt girdisine ilişkin yapılan açıklamaların, EPDK tarafından yayımlanan
İstanbul İli, Avrupa Yakasında Bulunan Bayiler Adına Beyan Edilmiş Fiyatların Ortalamasını
Yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan
fiyatların %90’ının altında olacak şekilde yapıldığı,
d) İşçilik maliyetlerinde ihale tarihinde yürürlükte olan 2025 yılı için açıklanmış olan
115,58 TL/saatlik asgari ücretin altında işçilik birim fiyatı öngörüldüğü,
e) Sözleşme Tasarısı’nın 7’nci maddesinde, taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin her
türlü vergi, resim, harç, yapı kullanım izin belgesi giderleri vb giderler ile ulaşım ve sözleşme
kapsamındaki her türlü sigorta giderlerinin sözleşme bedeline dahil olduğunun belirtildiği
ancak açıklama yapılması istenen analiz girdilerinin tümünde; mevcut inşaat sahasında
bulunan molozların ve kazı hafriyatının iş yerinden uzaklaştırma nakli için ilgili döküm
sahasına ödeyeceği harç bedeli, yapı kullanım ruhsat harcı, damga vergisi, karar pulu,
sözleşme bedeli üzerinden hesaplanacak Kamu İhale Kurumu payı ve all-risk sigorta gibi
ödemelerin analiz girdileri hesabına dahil edilmediği,
f) Hazır beton iş kalemi için fiyat teklifi alınan firmanın inşaat alanına uzaklığının
gösterir veya mesafeyi tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı, Kamu İhale Genel
Tebliği'nin 45.1.13 maddesi gereği nakliye girdilerine ilişkin mesafe açıklamalarının
belgelendirilmesi gerektiği,
g) Özel imalat olarak açıklaması istenen iş kalemlerinin gerekli izahat yapılmadan
açıklandığı, “Piyasa/2” poz numaralı “Mermer Desenli PVC Kaplama Yapılması” özel iş
kalemi fiyat analiz girdisinde poz adından anlaşılacağı üzere piyasadan alınması gereken
malzeme fiyatının hammadde girdisi olan Polietilen-PVC kaplama malzemesi olduğu ve bu
malzemenin fiyatının dalgalanma eğilimi içerisinde bulunduğu, anılan malzemenin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
maliyetinin mevzuata uygun ve belgelere dayalı olarak hesaplanmadığı,
ğ) Açıklama istenilen analiz girdileri içerisinde bulunan 10.120.1005 poz numaralı
“Ekskavatör (paletli) (210 - 259 HP) (maksimum 2,5 m3)”, 10.120.1220 poz numaralı “Vinç
(240 HP gücünde,11-33,5mt. Bom uzunluğunda, ortalama 55-60 ton kaldırma kapasiteli lastik
tekerlekli mobil vinç)” ve 10.120.1228 poz numaralı “Jet grouting ekipmanı ile delgi
makinası” gibi makineler edinim bedelleri üzerinden yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel
Tebliği’nin 45.1.13.17. maddesindeki açıklamaya aykırı olarak, makine-ekipman analiz girdi
tutarının düşük gösterilmesine sebep olacak şekilde hesaplandığı,
h) Elektrik ve mekanik iş kalemleri için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ve
ekleri olan EK-O.5 ile EK-O.6 tutanaklarında, sadece malzemenin isminin yazılı olduğu,
malzemenin montajına ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmadan malzeme ve montaj
dahil fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı ayrıca, başta portland çimento, Ø80 cm
jet grout kolonu imalatı, C20/25 ve C30/37 basınç dayanımlı hazır beton, Ø8-Ø12 mm ve
Ø14-Ø28 mm nervürlü inşaat demiri iş kalemleri olmak üzere, açıklama kapsamında iş
kalemleri ve analiz girdileri için sunulan, üçüncü kişilerden alınan tüm fiyat tekliflerinin
mevzuata aykırı olduğu, üzerlerinde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.13.1 maddesinde yer
verilen meslek mensubu beyanının yer almadığı, fiyat teklifi dayanağı tutanaklardaki
alım/satım miktarının teklife konu malın yaklaşık maliyetteki miktarının 1/20'si oranının
altında olduğu, fiyat teklifleri ekinde EK-O.5, EK-O.6, EK-O.7 ve EK-O.8 tutanaklarının
sunulmadığı, sunulanların ise mevzuata uygun olmadığı, tutanaklardaki tarih ve sayının ilgili
fiyat teklifi üzerinde yazılı olan tarih ve sayı ile örtüşmediği, beyan edilen faturaların
döneminin ihale ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki 3 ay ya da bir önceki 3 ay
içinde olmadığı, tutanaklardaki defter tasdik bilgilerine ve tutanağa esas üç aylık süre
bilgilerine yer verilmediği, tutanakların ekinde SMMM faaliyet belgelerinin, fiyat teklifi
veren mükellefin ve mükellef adına tutanağı imzalayanın imza beyannamesi ile mükellefe ait
temsile yetkili olunduğunu gösterir ticaret sicil tasdiknamesi veya Türkiye Ticaret Sicili
gazetesinin aslı ya da suretinin sunulmadığı, sunulan imza beyannamelerinin ise yetkili
kişilere ait olmadığı, beyannamelerdeki imzalar ile fiyat tekliflerindeki imzaların birbiri ile
örtüşmediği ve fiyat tekliflerinin yetkisiz kişiler tarafından imzalandığı, tutanaklarda beyan
edilen faturalardaki malzeme cinslerinin esasen farklı malzemeler olmasına rağmen, söz
konusu tutanakların fatura bilgileri tablosuna teklife konusu malzemeymiş gibi uyarlanmak
suretiyle açıklamada bulunulduğu, söz konusu faturaların gerçekte düzenlenmemiş faturalar
olduğu, tutanaklarda sahte ve gerçeğe aykırı beyanda bulunulduğu, tutanaklarda yer alan
fatura bilgileri tablolarında fatura düzenlenen firma bilgisine ve vergi numarasına yer
verilmediği, bilgilerine yer verilen kişilerin ise kamu kurumu olduğu ve kamu kurumlarının
da malzeme alımlarında hakediş düzenlemek suretiyle ödeme yaptığı dikkate alındığında,
beyan edilen faturaların tutanağı düzenleyen serbest meslek mensubundan istenilmek
suretiyle işlem tesis edilmesi gerektiği, açıklamaya konu iş kalemi ve analiz girdilerinin ölçü
birimleri ile fiyat teklifindeki ölçü birimlerinin ve fiyat teklifi dayanağı tutanaklarda yer alan
fatura bilgileri tablosunda beyan edilen faturalardaki ölçü birimlerinin birbirinden farklı
olduğu, fatura bilgisi tablolarında belirtilen parasal tutarlar ile toplam birim maliyeti/ağırlıklı
ortalama birim maliyeti tablosundaki tutarların örtüşmediği, fiyat tekliflerinde yer verilen
teklif tutarının toplam birim maliyet tutarının ve ağırlıklı ortalama birim satış tutarının
%80'inin altında olduğu iddialarına yer verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinde “(1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce
onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul
edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden
önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen
suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak
başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş
personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu
olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu
anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince
veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde
onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de
kabul edilir.
…
(7) (Ek fıkra: RG-16/3/2011-27876; Değişik fıkra: RG-16/7/2011-27996; Değişik
fıkra: 25/01/2017-29959 R.G./2. md.)İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan
belgelerin(Ek ibare: 19/06/2018-30453/m RG/ 3. md., yürürlük: 19/07/2018)veya bu
belgelerde yer alan bilgilerin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden (Değişik ibare:
19/06/2018-30453/m RG/ 3. md., yürürlük: 19/07/2018)temin edilebilmesi veya bu bilgilerin
teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar
aranmaz.
(8) (Ek fıkra: 19/06/2018-30453/m RG/3. md., yürürlük: 19/07/2018) Aday veya
istekliler tarafından, yedinci fıkradaki koşulları taşıyan katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin
belgeler ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına
uygun olarak alınan geçici teminat mektubu, sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli
bilgilere yer verilmesi şartıyla başvuru veya teklif zarfında sunulmaz. Bu durumda, katılım ve
yeterlik kriterleri ile geçici teminat mektubuna ilişkin değerlendirme, sunulmayacak belgeler
tablosunda yer verilen bilgiler kullanılmak suretiyle EKAP veya kamu kurum ve kuruluşları
ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden ulaşılan bilgi
ve belgeler esas alınarak yapılır. Sunulmayacak belgeler tablosunun kısmi teklife açık
ihalelerde her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde ise her bir ortak tarafından
ayrı ayrı doldurulması gerekmektedir.…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in 60/A maddesinde “…(9) İhale dokümanında belirtilen geçici
teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin
değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu
kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası
üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen
bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede
öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. Yeterlik
sertifikası üzerinden yeterlik tespiti yapılan ihalelerde ise, ihale dokümanında belirtilen
katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, yeterlik
sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler dahil yeterlik sertifikası üzerindeki
bilgiler; yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan her belge veya kriter için
ise yeterlik bilgileri tablosunda istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgeler esas
alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı
anlaşılan veya yeterlik sertifikasının geçerlik süresi ihale tarihinden önce dolan teklifler
değerlendirme dışı bırakılır.
(10) (Değişik fıkra: 30/11/2021-31675 R.G./2. md.; yürürlük: 20/12/2021) İhale
komisyonu tarafından 60 ıncı madde kapsamında seçilen yönteme bağlı olarak ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
a) Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ihalelerde, geçerli
tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif
sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer
kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet
sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri, belgelerin sunuluş şekline
uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici
belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları
gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları
sağlayamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır.
b) Aşırı düşük teklif açıklamasının isteneceği ihalelerde, teklif fiyatı sınır değerin
altında olan tüm isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri
tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları
ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden
sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları istenir. Yeterlik bilgileri
tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri veya aşırı düşük teklif
açıklamasını sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Sunulan bilgi ve
belgeler ile aşırı düşük teklif açıklamaları çerçevesinde;
1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin
şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.
2) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin
şartları sağladığı anlaşılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelenir ve
açıklamaları uygun görülmeyenlerin teklifleri reddedilir.
3) Sınır değerin altındaki tüm tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması veya aşırı
düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyerek tekliflerin tümünün reddedilmesi halinde, teklif
fiyatı sınır değerin üzerinde olan ve ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif
olması öngörülen teklif sahiplerinden, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve
belgeleri tevsik edici belgeleri sunmaları istenerek (a) bendindeki esaslar çerçevesinde
değerlendirme yapılır.
4) Sınır değerin altında geçerli en az iki teklif kalması ve bu tekliflerin ekonomik
açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde,
yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden
istenmeksizin ihale işlemlerine devam edilir.
5) Sınır değerin altında tek geçerli teklif kalması ve bu teklif sahibinin ekonomik
açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde bu istekliden yeterlik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden istenmez.
İhalede ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmesinin
öngörülmesi halinde ise bu isteklinin tespitinde (a) bendindeki esaslar uygulanarak ihale
işlemlerine devam edilir.
c) (Değişik: 29/12/2022-32058 R.G./4.md., yürürlük: 13/1/2023) Yeterlik bilgileri
tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile
kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden
sorgulanamayanlara ilişkin sunulan tevsik edici belgelerin, belgenin geçerliğine ilişkin
taşıması zorunlu tüm asli unsurları sağlaması kaydıyla, belgelerde bulunan bilgi eksiklikleri
Kanunun 37 nci maddesi kapsamında tamamlatılabilir. Ancak asli unsurlarda eksiklik
bulunması durumunda, bu belgeler sunulmamış kabul edilir. (a) ve (b) bentlerinde belirtilen
işlemlere, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit
edilinceye kadar devam edilir.…” hükmü,
İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için
aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-
teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.
a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;
1) (Mülga: 20/06/2021-31517 R.G./5.md.; yürürlük: 19/08/2021)
2) Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve
ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler
idarece EKAP'tan alınır.
b) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu,
c) Bu Şartnamede belirlenen geçici teminata ilişkin standart forma uygun geçici
teminat mektubu veya geçici teminat mektupları dışındaki teminatların Saymanlık ya da
Muhasebe Müdürlüklerine yatırıldığını gösteren makbuzlar.
ç) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği ilgili uygulama
yönetmeliklerinde düzenlenen yeterlik belgeleri,
d) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya
ilişkin noter onaylı vekaletname.
e) İsteklinin ortak girişim olması halinde, teklif mektubu standart formu ekinde yer
alan iş ortaklığı beyannamesi,
f) Alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmesi halinde, isteklinin alt yüklenicilere
yaptırmayı düşündüğü işlerin listesi,
g) Bu madde boş bırakılmıştır.
ğ) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere kullanılan belgenin, tüzel
kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin
sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olan ortağına ait olması
halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicili müdürlükleri
veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan
tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz
olarak bu şartların korunduğunu gösteren, standart forma uygun belge,
h) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya
daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması
durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil
memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından,
ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge,
ı) Bu bent boş bırakılmıştır.
i) Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında
gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin 13/1/2011 tarih ve 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanununun 195 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince pay çoğunluğuna dayanarak kurulan
şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde bu hukuki ilişkiyi ve bu ilişkinin süresini
tevsik eden belge
7.1.1) Bu madde boş bırakılmıştır.
7.1.2) Bu ihalede, istenen belgeler yerine yeterlik sertifikası sunulamaz.
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a) bendinde yer alan
belgelere ilişkin bilgilerin ayrı ayrı beyan edilmesi zorunludur. İş ortaklığının tüzel kişi ortağı
tarafından, iş deneyimini göstermek üzere kullanılan belgenin tüzel kişiliğin yarısından fazla
hissesine ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda
temsile ve yönetime yetkili olan/en az % 51 hissesine sahip ortağına ait olması halinde, bu
ortak ilgisine göre (ğ) ve (h) bendindeki belgeye ilişkin bilgileri de beyan etmek zorundadır.
Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden
elde edilen iş deneyiminin şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde, bu belgeyi
kullanan ortağın 7.1 inci maddenin (i) bendindeki belgeyi de sunması zorunludur.
7.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken
kriterler:
7.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4.2. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4.3. Bu bent boş bırakılmıştır.
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken
kriterler:
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde,
ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az %
80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son
onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif
edilen bedelin % 80'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek
sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve
yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten
elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin
birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz.
Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını
sağlaması zorunludur.
7.5.2. Bu bent boş bırakılmıştır.
7.5.3. Bu bent boş bırakılmıştır.
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu
şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki
belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:
{Belirtilmemiştir}
7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesi dışında ihale dokümanında sayılan diğer belgeler
ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmaz.
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
11.06.2011 TARİHLİ, 27961 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN VE YAPIM
İŞLERİNDE BENZER İŞ GRUPLARI TEBLİĞİNDE YER ALAN, BENZER İŞ
GRUPLARINDAN (B) ÜST YAPI (BİNA) İŞLERİ III. GRUP İŞLER
7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar :
Belge Adı
Açıklama
İnşaat Mühendisliği
Mimarlık
7.7. Numune ve demonstrasyon değerlendirmesi:
7.7.1. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.7.2. Bu madde boş bırakılmıştır.…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan
isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale
komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif
sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit
ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
17.04.2025 tarihinde gerçekleştirilen ihalede, teklif fiyatı sınır değerin altında olan
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istendiği ve Doğumir İnşaat Emlak Temizlik
Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman İş Ortaklığı’nın sunmuş olduğu açıklama
uygun görülerek ihalenin üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir. İdari Şartname’nin 7’nci
maddesinde; teklif vermeye yetkili olunduğunu gösteren belgeler, geçici teminat ve benzer iş
deneyimine ilişkin belgelerin yeterlik kriteri olarak belirlendiği ve bu kriterlere ilişkin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
belgelerin tamamının EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin veya teyidinin
yapılabildiği anlaşılmıştır.
İdare tarafından isteklilere gönderilen 21.04.2025 tarihli yazılarda ise EKAP
üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin veya teyidinin yapılamadığı için fiziki
ortamda sunulması talep edilen herhangi bir belgeye yer verilmediği, isteklilerden sadece aşırı
düşük teklif açıklamalarının istendiği görülmüştür. Doğumir İnşaat Emlak Temizlik Elektrik
İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman İş Ortaklığı’nın da İdarece verilen süre içerisinde
aşırı düşük teklif açıklamasını fiziki ortamda, her iki ortağın imzasını taşıyacak şekilde ve
belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunduğu tespit edilmiştir. Yukarıda yer verilen
tespitler çerçevesinde, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesinde “İhalelerde, teklif edilen bedelin %
3'ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale
dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması
zorunlu değildir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri uygulama Yönetmeliği’nin 56’ncı maddesinde “(1) İhalelerde,
teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda
geçici teminat alınır.
(2) (Değişik: RG-7/6/2014-29023) İhale üzerinde bırakılan istekliden sözleşme
imzalanmadan önce, teklif fiyatının sınır değere eşit veya üzerinde olması halinde teklif
fiyatının % 6’sı, sınır değerin altında olması halinde ise yaklaşık maliyetin % 9’u oranında
kesin teminat alınır.
(3) Kanunun 34 üncü maddesindeki değerler teminat olarak kabul edilir.
(4) (Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G/3. md., yürürlük: 20/10/2020) Teminat
mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlara uygun
olması zorunludur. Standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş teminat mektupları geçerli
kabul edilmez. (Ek cümle: 19/06/2018-30453/m RG/6. md., yürürlük: 19/07/2018) İstekli
tarafından sunulacak geçici teminatın Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci
maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınması durumunda, mektuba kuruluş tarafından
verilen ayırt edici numaranın sunulmayacak belgeler tablosunda belirtilmesi yeterlidir.
(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi
belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden
itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.…” hükmü,
İdari Şartname’nin 26’ncı maddesinde “Madde 26 - Geçici teminat
26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3'ünden az olmamak üzere kendi
belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3'ünden az
oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık
oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın
ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında
gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan
ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin
uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen
oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.
26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi
belirtilmelidir. Bu tarih, 14.08.2025 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından
belirlenir.
26.4. Geçici teminatı ihalede istenilen katılma şartlarını sağlamayan teklifler
değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Doğumir İnşaat Emlak Temizlik Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman
İş Ortaklığı adına özel ortak Rıdvan Akman tarafından Ziraat Bankası A.Ş. Van Tuşba
Şubesinin düzenlediği 11.04.2025 tarihli, M101012572665067R numaralı, 4.200.000,00 TL
tutarlı ve 20.08.2025 son geçerlik tarihli geçici teminat mektubunun sunulduğu, iş
ortaklığında geçici teminatın tamamının ortaklardan birisi tarafından da sağlanabileceği,
Doğumir İnşaat Emlak Temizlik Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman İş
Ortaklığı’nın teklif tutarının 123.500.000,00 TL olduğu ve sunulan geçici teminatın tutarının
teklif bedellinin %3’ünden az olmadığı, teminat mektubunun Takasbank Kamu Teminat
Yönetim Platformu üzerinden düzenlendiği ve mevzuatta aranılan şartları haiz olduğu, İdari
Şartname’nin 26.3’üncü maddesinde geçici teminat mektuplarının geçerlik süresinin bitim
tarihinin 14.08.2025 tarihinden önce olmaması gerektiğinin düzenlendiği ve istekli tarafından
sunulan geçici teminat mektubunun son geçerlik tarihinin anılan tarihten daha sonra,
20.08.2025 olduğu görüldüğünden, isteklinin sunmuş olduğu geçici teminatın usulüne uygun
olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen
fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle
veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde
bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs
etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi
veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla
teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında
belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 52’nci maddesinde “(1) Kanunun
10 uncu maddesinde yer alan hükümler gereğince;
a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
ilan eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir
durumda olan,
b) İflası ilan edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından
dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre
benzer bir durumda olan,
c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal
güvenlik prim borcu olan,
ç) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi
borcu olan,
d) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı
kararıyla hüküm giyen,
e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında
iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen,
f) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki
faaliyetten men edilmiş olan,
g) Bu Yönetmelik hükümlerine göre idareler tarafından belirlenen bilgi ve belgeleri
vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen,
ğ) Kanunun 11 inci maddesine göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye
katılan,
h) Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları
tespit edilen,
adaylar ve istekliler ihale dışı bırakılır.…” hükmü yer almaktadır.
Doğumir İnşaat Emlak Temizlik Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman
İş Ortaklığı’nın teklifini gönderdiği IP adresinin 78.****** olduğu, geçici teminat
mektubunun Ziraat Bankası A.Ş. Van Tuşba Şubesi tarafından 11.04.2025 tarihinde
M101012572665067R numara ile düzenlendiği, isteklinin teklif mektubunun pilot ortak
Doğumir İnşaat Emlak Temizlik Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. adına şirketin %100
hissesine sahip yetkili şirket müdürü olan 589******** T.C. Kimlik Numaralı Emrah
Kahraman isimli kişi tarafından özel ortak Rıdvan Akman adına da anılan kişinin kendisi
tarafından imzalandığı tespit edilmiştir.
Men-Ka Elektrik Tarım ve Hayvancılık İnşaat Taşımacılık İth. İhr. San. Tic. Ltd.
Şti.’nin teklifini gönderdiği IP adresinin 78.****** olduğu, geçici teminat mektubunun
Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. Van Şubesi tarafından 10.04.2025 tarihinde
M101012511588041R numara ile düzenlendiği, isteklinin teklif mektubunun şirketin %100
hissesine sahip yetkili şirket müdürü olan 590******** T.C. Kimlik Numaralı Menduh
Kahraman isimli kişi tarafından imzalandığı tespit edilmiştir.
Aktarılan bilgilerden, isteklilerin tekliflerini aynı IP numarası üzerinden
göndermediği, geçici teminat mektuplarının farklı bankalardan alındığı, ortaklık yapılarının
ve teklifleri imzalayan kişilerin birbirinden farklı olduğu anlaşılmıştır. Yukarıda yer verilen
tespitler çerçevesinde, 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinde yer verilen yasak fiil ve
davranışların işlendiğine ilişkin herhangi bir veri bulunmadığından, başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen
teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60’ıncı maddesinde “(1) İhale
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme
göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve
dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale
komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama
istenmeksizin reddedilir.
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin (Değişik
ibare: 18/05/2024-32550 R.G./27. md., yürürlük: 15/06/2024) yarısına eşit veya bu değerin
üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin (Değişik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
ibare: 18/05/2024-32550 R.G./27. md., yürürlük: 15/06/2024) yarısına kadar olan ihalelerde
ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.
(5) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif açıklama istenilmeksizin
reddedilecek tekliflere ilişkin alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b)
bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde “…45.1.1.5. (Ek madde:
25/01/2017-29959 R.G./7. md.) Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734
sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını
usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. (Ek cümle: 19.06.2018-30453/m RG/ 7. md.) Yazıda
ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek
girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler
belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 22.md.; Değişik madde: 18/05/2024-32550
R.G./24. md., yürürlük: 15/06/2024) İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli
sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca
teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
sunacaklardır.
Sunulan analizlerde, kâr ve genel giderler hariç analiz girdilerinin toplam tutarının
asgari %10’u oranında yüklenici kârı ve genel gider öngörülmesi zorunludur. Sorgulamaya
konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap
cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için
miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir. Bu bedel
isteklinin ihalede sunduğu teklif bedelinin %10’undan az olamaz.
Analizlerde, açıklama istenilmeyen her bir analiz girdisinin birim fiyatı ve birim fiyatla
miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarı için bir kuruşun altında bedel öngörülemez.
Analizlerde, birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan ve bir kuruşun üzerinde
olan tutar virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılır.
Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanır; yarım
kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmaz. Yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama
farklılıkları ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Yapılan bu düzeltme sonucu bulunan
tutarın, açıklama yapılan iş kalemi/iş grubu için teklif edilen fiyatı aşması halinde isteklinin
teklifi reddedilir.
45.1.4. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 23.md.) İdare tarafından ihale dokümanı
kapsamında;
…
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-
30716 R.G./14.md.) veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı
ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan
iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,
anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları
için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan
daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu
kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak
suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca
yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri
“kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu
kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek
açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu
olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri
sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.6. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 25.md.) Analizler ile yardımcı ve/veya alt
analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri
kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan
isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri
sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler
ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan
saatlik asgari ücretin altında olamaz.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
45.1.10. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 26.md.) İhale komisyonu, sınır değerin
altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı
koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 27.md.) Yapım yönteminin ekonomik
olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve
teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 28.md.) Seçilen teknik çözümler, yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü
hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve
özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17. md.; Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./
29. md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen
asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması
yeterlidir.
…
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Mülga ibare: 06/02/2018-30324
R.G./4. md.)
…
45.1.13.14. (Ek madde: 25/01/2017-29959 R.G./7. md.; Ek ibare: 06/02/2018-30324
R.G./5. md.; Değişik cümle: 26/01/2021-31376 R.G./2. md.) İstekliler tarafından akaryakıt
girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında
bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem
Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının
altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. (Ek cümle: 16/03/2019-30716 R.G./15.
md.) Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.13.15. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Sözleşme veya eklerinde, taş,
kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan
temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye
girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama
yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve
kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.
45.1.13.16. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Niteliği gereği üretiminden
sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması
esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde
düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı
yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama
istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama
yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.
45.1.13.17. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Tesis, makine, teçhizat ve
diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya
isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü
kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,
kullanılabilecektir.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek
suretiyle reddedilecektir.
…
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur….” açıklaması
bulunmaktadır.
17.04.2025 tarihinde gerçekleştirilen ihalede, 21.04.2025 tarihli yazılar ile teklif fiyatı
sınır değerin altında olan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istendiği ve Doğumir
İnşaat Emlak Temizlik Elektrik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. - Rıdvan Akman İş Ortaklığı’nın
sunmuş olduğu açıklama uygun görülerek ihalenin üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.
a) Açıklama istenecek iş kalemlerinin eksik belirlendiği ve kümülatif toplam yaklaşık
maliyetin %80’inin altında olduğu için açıklanması gerekenden daha az kaleminin
sorgulandığı, açıklama kapsamında sunulan belgelerin her bir ortak tarafından ayrı ayrı
kaşelenmediği ve imzalanmadığı, açıklamanın usule aykırı şekilde ve eksik olarak
hazırlandığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede; idare tarafından açıklama istenecek iş
kalemlerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesine uygun olarak belirlendiği
ve bu iş kalemlerinin kümülatif toplamının yaklaşık maliyetin %80’inin altında olmadığı,
istekli tarafından açıklaması kapsamında sunulan belgelerin zorunlu olmasa da iş ortaklığının
her iki ortağı tarafından imzalandığı ve belgelerin sunuluş şekline ilişkin mevzuattaki şartları
haiz olduğu anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
b) 01.06- Çelik Çatı İşleri İş Grubu ile elektrik ve mekanik tesisat iş gruplarında
bulunan işçilik kalemlerinin ve açıklama istenen analiz girdilerinin düşük miktarlar üzerinden
ve eksik olarak açıklandığı ayrıca, diğer iş kalemleri için de açıklamada esas alınan
metrajların idarenin hesaplamış olduğu metrajlardan daha düşük olduğu, haksız avantaj
sağlamak amacıyla açıklama istenen iş kalemlerindeki bazı girdilerin değiştirildiği ve bazı
girdilerin de analiz kapsamından çıkarıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;
isteklinin idare tarafından verilen açıklama istenen iş kalemleri listesine ve bu listede
belirtilen iş kalemlerinin poz numaraları ile bu numaralara ilişkin analiz formatlarına uygun
olarak açıklamasına esas analizleri hazırladığı, analizlerde yer alan girdilerin değiştirilmediği
ve bazı girdilerin analiz kapsamında çıkartılmadığı, isteklinin hesaplamalarında esas aldığı
metrajların idarenin metrajları ile uyumlu olduğu, imalata esas miktarlardan bazılarının
idarece belirlenen yaklaşık maliyet tablosunda yer alan miktarlara göre yüksek bazılarının ise
düşük olduğu ancak miktar düşüklüklerinin % 10’den daha az, makul ve kabul edilebilir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
oranlar dahilinde bulunduğu, başvuru konusu işin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak
suretiyle ihale edildiği dikkate alındığında, teklif sunan isteklilerin hesaplamalarına esas
miktarları ile idarenin hesaplamalarına esas miktarları arasında farklılıklar olabileceği ve
makul seviyelerde olması halinde miktar farklılıklarının kabul edilebileceği anlaşıldığından,
iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
c) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizler için Kamu İhale Genel
Tebliği'nin 45.1.3 maddesi gereği en az %10 kâr öngörülmesi zorunlu iken, anılan istekli
tarafından sunulan analizlerde öngörülen kâr oranının %10'un altında olduğu, açıklama
istenilmeyen analiz girdileri için Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.3 maddesindeki
minimum 1 kuruş düzenlemesine aykırı olarak 0,00 TL birim fiyat öngörüldüğü ve analiz
girdi tutarlarının hesaplanmasında aritmetik hata yapıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan
incelemede; isteklinin sunmuş olduğu analizlerde en az %10 oranında kar öngördüğü,
açıklama istenilmeyen analiz girdileri için 0,01 TL’nin altında fiyat öngörülmediği ve
analizlerde aritmetik hata yapılmadığı anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
ç) Akaryakıt girdisine ilişkin yapılan açıklamaların, EPDK tarafından yayımlanan
İstanbul İli, Avrupa Yakasında Bulunan Bayiler Adına Beyan Edilmiş Fiyatların Ortalamasını
Yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan
fiyatların %90’ının altında olacak şekilde yapıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan
incelemede; akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından yayımlanan İstanbul İli,
Avrupa Yakasında Bulunan Bayiler Adına Beyan Edilmiş Fiyatların Ortalamasını Yansıtan En
Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların
değil, ilgili poz numaralarına atıf yapılarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim
fiyatların kullanıldığı anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
d) İşçilik maliyetlerinde ihale tarihinde yürürlükte olan 2025 yılı için açıklanmış olan
115,58 TL/saatlik asgari ücretin altında işçilik birim fiyatı öngörüldüğü iddiasına ilişkin
olarak yapılan incelemede; açıklama kapsamında analizlerde yer alan işçilik girdileri için
116,00 TL/saatlik ücret üzerinden açıklama yapıldığı anlaşıldığından, iddianın yerinde
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
e) Sözleşme Tasarısı’nın 7’nci maddesinde, taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin her
türlü vergi, resim, harç, yapı kullanım izin belgesi giderleri vb giderler ile ulaşım ve sözleşme
kapsamındaki her türlü sigorta giderlerinin sözleşme bedeline dahil olduğunun belirtildiği
ancak açıklama yapılması istenen analiz girdilerinin tümünde; mevcut inşaat sahasında
bulunan molozların ve kazı hafriyatının iş yerinden uzaklaştırma nakli için ilgili döküm
sahasına ödeyeceği harç bedeli, yapı kullanım ruhsat harcı, damga vergisi, karar pulu,
sözleşme bedeli üzerinden hesaplanacak Kamu İhale Kurumu payı ve all-risk sigorta gibi
ödemelerin analiz girdileri hesabına dahil edilmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan
incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde yapım işlerinde aşırı düşük
teklif açıklaması kapsamında maliyetleri tevsik edilecek bileşenlerin nasıl belirleneceğine
ilişkin detaylı açıklamalara yer verildiği ve iddia edilen unsurların bu bileşenler arasında
sayılmadığı, anılan unsurların ancak idarece hazırlanan sorgulamaya tabi tutulacak olan iş
kalemleri/grupları veya bunlara ilişkin analizler içerisinde bir bileşen olarak belirlenmesi
durumunda açıklanması gerektiği bununla birlikte, idare tarafından bu unsurların sorgulamaya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları veya bunlara ilişkin analizler içerisinde bir bileşen
olarak belirlenmediği için maliyetlerine ilişkin açıklama yapılmasına gerek olmadığı
anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
f) Hazır beton iş kalemi için fiyat teklifi alınan firmanın inşaat alanına uzaklığının
gösterir veya mesafeyi tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı, Kamu İhale Genel
Tebliği'nin 45.1.13 maddesi gereği nakliye girdilerine ilişkin mesafe açıklamalarının
belgelendirilmesi gerektiği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede; hazır beton girdisinin
maliyetini tevsik etmek amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin değil, ilgili poz
numaralarına atıf yapılarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların
kullanıldığı anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
g) Özel imalat olarak açıklaması istenen iş kalemlerinin gerekli izahat yapılmadan
açıklandığı, “Piyasa/2” poz numaralı “Mermer Desenli PVC Kaplama Yapılması” özel iş
kalemi fiyat analiz girdisinde poz adından anlaşılacağı üzere piyasadan alınması gereken
malzeme fiyatının hammadde girdisi olan Polietilen-PVC kaplama malzemesi olduğu ve bu
malzemenin fiyatının dalgalanma eğilimi içerisinde bulunduğu, anılan malzemenin
maliyetinin mevzuata uygun ve belgelere dayalı olarak hesaplanmadığı iddiasına ilişkin
olarak yapılan incelemede; idare tarafından sadece “Özel poz 16.1028” poz numaralı
“Mermer desenli pvc duvar panel her renk ve desen yapılması” iş kaleminin özel imalat
olarak kabul edildiği ve bu imalata ilişkin analiz formatının isteklilere gönderildiği, anılan
imalatın açıklama istenen iş kalemleri listesinde “Piyasa/2” poz numarası ile ifade edildiği
ancak bu liste ekinde bulunan analiz formatında iş kaleminin poz numarası olarak “Özel poz
16.1028” ifadesine yer verildiği ve iş kaleminin adından her iki poz numarasının da aynı iş
kalemi için kullanıldığı, açıklama istenen diğer iş kalemleri/grupları için ise kamu kurum ve
kuruluşlarınca yayımlanan poz numaraları ve bu poz numaralı iş kalemlerine ilişkin
yayımlanmış olan analiz formatları üzerinden açıklama talebinde bulunulduğu, isteklilere
gönderilen “Özel poz 16.1028” poz numaralı “Mermer desenli pvc duvar panel her renk ve
desen yapılması” iş kaleminin analizinde ise yine kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış
poz numaraları ve bu numaralara ilişkin imalatların analiz girdisi olarak belirlendiği, istekli
tarafından anılan iş kalemine ilişkin yapılan açıklamanın idarece gönderilen analiz formatına
uygun olduğu ve analiz girdileri için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim
fiyatlar kullanılarak açıklama yapıldığı anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
ğ) Açıklama istenilen analiz girdileri içerisinde bulunan 10.120.1005 poz numaralı
“Ekskavatör (paletli) (210 - 259 HP) (maksimum 2,5 m3)”, 10.120.1220 poz numaralı “Vinç
(240 HP gücünde,11-33,5mt. Bom uzunluğunda, ortalama 55-60 ton kaldırma kapasiteli lastik
tekerlekli mobil vinç)” ve 10.120.1228 poz numaralı “Jet grouting ekipmanı ile delgi
makinası” gibi makineler edinim bedelleri üzerinden yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel
Tebliği’nin 45.1.13.17. maddesindeki açıklamaya aykırı olarak, makine-ekipman analiz girdi
tutarının düşük gösterilmesine sebep olacak şekilde hesaplandığı iddiasına ilişkin olarak
yapılan incelemede; istekli tarafından anılan iş makineleri de dahil analizlerde yer alan iş
makineleri için edinim bedelleri üzerinden açıklama yapılmadığı anlaşıldığından, iddianın
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
h) Elektrik ve mekanik iş kalemleri için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
ekleri olan EK-O.5 ile EK-O.6 tutanaklarında, sadece malzemenin isminin yazılı olduğu,
malzemenin montajına ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmadan malzeme ve montaj
dahil fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı ayrıca, başta portland çimento, Ø80 cm
jet grout kolonu imalatı, C20/25 ve C30/37 basınç dayanımlı hazır beton, Ø8-Ø12 mm ve
Ø14-Ø28 mm nervürlü inşaat demiri iş kalemleri olmak üzere, açıklama kapsamında iş
kalemleri ve analiz girdileri için sunulan, üçüncü kişilerden alınan tüm fiyat tekliflerinin
mevzuata aykırı olduğu, üzerlerinde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.13.1 maddesinde yer
verilen meslek mensubu beyanının yer almadığı, fiyat teklifi dayanağı tutanaklardaki
alım/satım miktarının teklife konu malın yaklaşık maliyetteki miktarının 1/20'si oranının
altında olduğu, fiyat teklifleri ekinde EK-O.5, EK-O.6, EK-O.7 ve EK-O.8 tutanaklarının
sunulmadığı, sunulanların ise mevzuata uygun olmadığı, tutanaklardaki tarih ve sayının ilgili
fiyat teklifi üzerinde yazılı olan tarih ve sayı ile örtüşmediği, beyan edilen faturaların
döneminin ihale ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki 3 ay ya da bir önceki 3 ay
içinde olmadığı, tutanaklardaki defter tasdik bilgilerine ve tutanağa esas üç aylık süre
bilgilerine yer verilmediği, tutanakların ekinde SMMM faaliyet belgelerinin, fiyat teklifi
veren mükellefin ve mükellef adına tutanağı imzalayanın imza beyannamesi ile mükellefe ait
temsile yetkili olunduğunu gösterir ticaret sicil tasdiknamesi veya Türkiye Ticaret Sicili
gazetesinin aslı ya da suretinin sunulmadığı, sunulan imza beyannamelerinin ise yetkili
kişilere ait olmadığı, beyannamelerdeki imzalar ile fiyat tekliflerindeki imzaların birbiri ile
örtüşmediği ve fiyat tekliflerinin yetkisiz kişiler tarafından imzalandığı, tutanaklarda beyan
edilen faturalardaki malzeme cinslerinin esasen farklı malzemeler olmasına rağmen, söz
konusu tutanakların fatura bilgileri tablosuna teklife konusu malzemeymiş gibi uyarlanmak
suretiyle açıklamada bulunulduğu, söz konusu faturaların gerçekte düzenlenmemiş faturalar
olduğu, tutanaklarda sahte ve gerçeğe aykırı beyanda bulunulduğu, tutanaklarda yer alan
fatura bilgileri tablolarında fatura düzenlenen firma bilgisine ve vergi numarasına yer
verilmediği, bilgilerine yer verilen kişilerin ise kamu kurumu olduğu ve kamu kurumlarının
da malzeme alımlarında hakediş düzenlemek suretiyle ödeme yaptığı dikkate alındığında,
beyan edilen faturaların tutanağı düzenleyen serbest meslek mensubundan istenilmek
suretiyle işlem tesis edilmesi gerektiği, açıklamaya konu iş kalemi ve analiz girdilerinin ölçü
birimleri ile fiyat teklifindeki ölçü birimlerinin ve fiyat teklifi dayanağı tutanaklarda yer alan
fatura bilgileri tablosunda beyan edilen faturalardaki ölçü birimlerinin birbirinden farklı
olduğu, fatura bilgisi tablolarında belirtilen parasal tutarlar ile toplam birim maliyeti/ağırlıklı
ortalama birim maliyeti tablosundaki tutarların örtüşmediği, fiyat tekliflerinde yer verilen
teklif tutarının toplam birim maliyet tutarının ve ağırlıklı ortalama birim satış tutarının
%80'inin altında olduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede; istekli tarafından aşırı
düşük teklif açıklaması kapsamında üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulmadığı
görüldüğünden, iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2025/028
: 11
: 16.07.2025
: 2025/UY.II-1496
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.